Oddajemy do rąk czytelników publikację dotyczącą szeroko pojętej kwestii związanej z uzależnieniem od alkoholu. Prezentowana książka jest pokłosiem Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej zatytułowanej Rodzina w systemie wsparcia społecznego i pomocy osobom z problemem alkoholowym zorganizowanej przez Pracownię Pedagogiki Specjalnej na Wydziale Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego w dniu 23 maja 2019 roku. Celem konferencji była wymiana doświadczeń przedstawicieli środowiska naukowego, instytucji publicznych i organizacji pozarządowych zajmujących się wsparciem rodziny z problemem uzależnienia od alkoholu. Wyodrębnione zostały trzy główne obszary, wokół których toczyła się dyskusja: alkoholizm w rodzinie; instytucje wsparcia osób i rodzin z problemem uzależnienia od alkoholu; społeczna recepcja rodziny z problemem alkoholowym.
1. Funkcje płciowości, 2. Seksualność a kultura, 3. Uzależnienie od seksu, 4. Szkody wywołane uzależnieniem od seksu, 5. Profilaktyka uzależnia od seksu, 6. Seks i mity.
Zawiera: Przedmowa. Wprowadzenie. Rozdział pierwszy. Relacje z innymi w erze cyfrowej: Przed zachodem słońca; Wirtualny czy rzeczywisty?; Występując dla mas; Narodziny mediów społecznościowych; Haczyk; Tracąc kontakt z rzeczywistością. Rozdział drugi. Czy ja i moje zdjęcie profilowe to jedno i to samo: Facebook a nasze poczucie tożsamości; Wyrażanie siebie czy retusz; Nawiązywanie relacji, gdy zasłaniamy się maską; Kontakt czy kontrola; Facebookowy avatar – nowa gwiazda reality show; I co teraz. Rozdział trzeci. Wszystko, co umieszczam na mojej ścianie, jest prywatne, prawda?: Prywatność a ustawienia Facebooka; Co o mnie myślisz; Czy to jest tego warte; Niekontrolowana siła; Wielbi Brat; Bang with friends; Czy możemy prowadzić życie społeczne, zachowując prywatność; I co teraz? Rozdział czwarty. Ilu masz znajomych: Nawiązywanie relacji w czasach mediów społecznościowych; Kiedy przyjaźnie z Facebooka wywierają wpływ na te prawdziwe; Rozwiązywanie konfliktu; Zaraz, zaraz! Wyrzucił mnie ze znajomych?!; Zasady usuwania z listy znajomych; Usuwać czy nie usuwać; I co teraz? Rozdział piąty. Związek? „To skomplikowane”: Miłość, romans i flirt na Facebooku; Catfish – nowa generacja oszustów; Ale ona jest tylko moją „znajomą”!; Miłość nie jest skomplikowana, ale ludzie już tak; Zachowaj swoje prywatne życie dla siebie; Facebook: wspieramy stalkerów od 2004 roku; I co teraz? Rozdział szósty. Nastoletnie kliki klikają: Wyjątkowe wyzwania, jakie stawia Facebook przed nastolatkami; „Cyfrowi Tubylcy”; Nie tylko Facebook; Nowy autoportret; Seks, kłamstwa i osie czasu; Millenialsi i śmierć prywatności; Cyberprzemoc; Gdy cyberprzemoc już się zacznie; Co możemy zrobić my, rodzice; I co teraz? Rozdział siódmy. Gdy masz takich przyjaciół, po co ci wrogowie: Ciemna strona Facebooka: Manipulatorzy emocjonalni oraz psychiczne szkody, jakie wyrządzają; Sabotażysta; Narcyz; Cierpiętnicy; Uwodziciel; Stalker; Psychologiczne konsekwencje działania Manipulatorów Emocjonalnych; I co teraz? Rozdział ósmy. Jak skombinować działkę Facebooka: Uzależnienie w erze mediów społecznościowych; Efekt automatu do gier; FOMO; Na krok za nowym „polubieniem” lub „obserwującym”; Każdy jest fotografem; Sfejsowani; Prawo a uzależnienie; Sprytny rozpraszacz; Co ma z tym wspólnego mózg; Psychologia uzależnienia; Klatka Skinnera; Co robić, jeśli jesteś sfejsowany; To nie Facebook jest problemem; dowiedz się, co nim jest; Chwila wytchnienia od Facebooka. Rozdział dziewiąty. Lubisz mnie… naprawdę mnie lubisz!: Poszukiwanie aprobaty i potwierdzenia na Facebooku; Porcja mocy dla ego; Zdrowe dowartościowanie na Facebooku; Czy dowartościowanie na Facebooku się liczy; Niezdrowe dowartościowywanie się na Facebooku; I co teraz? Rozdział dziesiąty. Zameldować się bez wymeldowania: Korzystaj z Facebooka tak, by on Cię nie wykorzystał; Domowe szczęście: pewien dobry uczynek, który stał się viralem w Stanach Zjednoczonych; Wiedza to połowa walki; Inwazja porywaczy ciał; Prywatność: mój dom jest twoim domem; To co, jestem czy nie jestem na moim zdjęciu profilowym; I co teraz? Nie istnieje żaden haczyk. Aneks. Studia przypadków. Podziękowania.
Wstęp; Bibliografia; 1. Dynamika przemian społeczno-kulturowych a kondycja człowieka 1.1. Aktualne wymiary wolności i odpowiedzialności 1.2. Specyfika procesu globalizacji 1.3. Ekspozycja na ryzyko w zglobalizowanym świecie 1.4. Przemiany stylu życia 2. Wielowymiarowy kontekst zaburzeń uprawiania hazardu 2.1. Rozpoznanie wzorca grania hazardowego 2.2. Czynniki indywidualne, środowiskowe oraz strukturalne związane z uprawianiem hazardu 2.3. Rozwiązania systemowe ograniczające zaburzenia uprawiania hazardu 3. Ograniczanie zaburzeń uprawiania hazardu w Polsce 3.1. Działania mające na celu ograniczanie podaży 3.2. Działania w zakresie ograniczania popytu 3.3. Działania w obszarze ograniczania ryzyka oraz redukcji szkód 3.4. Instytucjonalna i pozainstytucjonalna oferta terapeutyczna dla osób z zaburzeniami uprawiania hazardu 4. Założenia metodologiczne badań własnych 4.1. Zarys koncepcji badań własnych 4.2. Metody gromadzenia i analizy danych w ramach przeglądu systematycznego 5. Zdrowie publiczne jako obszar przeciwdziałania zaburzeniom uprawiania hazardu 6. Strategia odpowiedzialnego hazardu 6.1. Program GameSense 6.2. Program samowykluczenia (self-exclusion) 6.3. Strategie ograniczania ryzyka i strat wśród graczy 6.4. Programy szkoleniowe dla pracowników branży hazardowej 7. Ograniczanie zaburzeń uprawiania hazardu w miejscu pracy 7.1. Hazard w miejscu pracy 7.2. Działania ograniczające zaburzenia uprawiania hazardu w miejscu pracy 7.3. Użyteczne rozwiązania ograniczające zaburzenia uprawiania hazardu w miejscu pracy 8. Skuteczność programów profilaktycznych bazujących na podejściu poznawczym i poznawczo-behawioralnym 8.1. Skuteczność wybranych programów profilaktycznych 8.2. Czynniki różnicujące skuteczność programów profilaktycznych 8.3. Przesłanki dla skutecznej interwencji profilaktycznej; Bibliografia; Zakończenie; Spis tabel.
1.Alkohol: Mity i prawdy o alkoholu, Podstawowe wiadomości o alkoholu, Reakcje organizmu na alkohol, Dlaczego ludzie piją i uzależniają się, Zapobieganie uzależnieniom, Picie alkoholu a zdrowy rozsądek, Problemy zdrowotne, Identyfikacja osób z problemem alkoholowym, Droga ku uzależnieniom, Uzależnienie jako choroba, Motywowanie do zmiany, Interwencje, Leczenie, Picie kontrolowane czy abstynencja?, Specyficzne grupy pacjentów, Skuteczność leczenia, Dylematy terapeutów uzależnień, Osoby uzależnione jako terapeuci, Historia lecznictwa odwykowego w Polsce, Ruchy samopomocowe, Ruchy Trzeźwościowe, Współuzależnienie, Dzieci alkoholików, Alkohol i przemoc, Alkohol w miejscu pracy, Alkohol a prowadzenie pojazdów mechanicznych, Wybrane zagadnienia prawne, O czym jeszcze warto wiedzieć, Historia Michała, 2. Inne substancje psychoaktywne: Leki, Nikotyna, Kofeina i teina, Pochodne makowca, Amfetamina, Kokaina, Pochodne konopi (marihuana i haszysz), Substancje wziewne (inhalanty), Substancje halucynogenne, Kwas hydroksymasłowy (GHB), Steroidy, Napoje energetyzujące i inne "dopalacze", Przeciwdziałanie narkomanii. 3. Zaburzenia nawyków i popędów: Patologiczny hazard, Uzależnienie od komputera i Internetu (sieciocholizm), Zaburzenia odżywiania się (zaburzenia łaknienia), Erotomania (seksoholizm), Pracoholizm (uzależnienie od pracy), Kupnoholizm (uzależnienie od zakupów), Uzależnienie czy "uzależnienie" (tzw. nowe formy uzależnienia).
Zawiera: Prolog. Nigdy nie ćpaj własnego towaru. I Czym jest uzależnienie behawioralne i skąd się wzięło? 1. Pojawienie się uzależnień behawioralnych; 2. Każdy z nas może być uzależniony; 3. Biologia uzależnień behawioralnych. II Co się składa na uzależnienie behawioralne (albo jak skonstruować doświadczenie uzależniające). 4. Cele; 5. Reakcja zwrotna; 6. Postęp; 7. Eskalacja; 8. Zawieszenie akcji; 9. Interakcja społeczna. III Uzależnienie behawioralne w przyszłości (oraz jak się z niego uwolnić i jak mu zapobiegać). 10. Zdusić uzależnienia w zarodku; 11. Nawyki a projektowanie; 12. Grywalizacja. Epilog. Podziękowania. Przypisy. Indeks.
Zawiera: CZĘŚĆ I KONCEPCJE I MODELE PRZYCZYN, PROFILAKTYKI I TERAPII UZALEŻNIEŃ BEHAWIORALNYCH: Rozdział 1 Konteksty medyczne, psychologiczne i społeczne zachowań szkodliwych i uzależnień behawioralnych: 1.1. Kontrowersje wokół pojęć „uzależnienia behawioralne” („nałogi”) i „zachowania kompulsywne”; 1.2. Definicja i kryteria diagnostyczne uzależnień behawioralnych; 1.3. Natura uzależnień behawioralnych; 1.4. Mechanizmy uzależnień behawioralnych - impulsywność czy kompulsywność; 1.5. Zachowania szkodliwe i uzależnienia behawioralne a inne zaburzenia psychiczne - współwystępowalność. Rozdział 2 Modele biologicznych i psychologicznych przyczyn oraz mechanizmów uzależnień behawioralnych: 2.1. Neurobiologiczne podłoże uzależnień behawioralnych; 2.1.1. Procesy biochemiczne; 2.1.2. Mechanizmy neuroadaptacji a uzależnienia; 2.1.3. Neuroobrazowanie w rozpoznawaniu podłoża uzależnień behawioralnych; 2.1.4. Podatność genetyczna na uzależnienia behawioralne; 2.2. Koncepcje psychologiczne wyjaśniające uzależnienia behawioralne; 2.2.1. Perspektywa poznawczo-behawioralna; 2.2.2. Psychoanaliza i psychologia osobowości. Rozdział 3 Perspektywa psychopatologii rozwojowej - integracyjne podejście do uzależnień behawioralnych: 3.1. Rozwój normatywny i nienormatywny - ścieżki eksternalizacji i internalizacji problemów; 3.2. Złożoność przebiegu rozwoju - czynniki ryzyka i ochronne u podłoża szkodliwych zachowań; 3.3. Koncepcje i modele integracyjne uzależnień behawioralnych; 3.3.1. Model ścieżek; 3.3.2. Model PACE. Rozdział 4 Profilaktyka uzależnień behawioralnych: 4.1. Profilaktyka wobec jednostki i środowiska; 4.2. Programy profilaktyczne specyficzne i niespecyficzne; 4.2.1. Programy specyficzne, oparte na ryzyku; 4.2.2. Programy niespecyficzne, oparte na wzmacnianiu czynników ochronnych; 4.3. Profilaktyka w perspektywie rozwojowej. Rozdział 5 Poradnictwo psychospołeczne i psychoterapia uzależnień behawioralnych: 5.1. Cele i proces terapii osób uzależnionych behawioralnie; 5.1.1. Cele i modele terapii; 5.1.2. Transteoretyczny model etapów leczenia a cele zmiany; 5.1.3. Relacja i sojusz terapeutyczny; 5.2. Terapie integracyjne i grupy samopomocy uzależnionych behawioralnie; 5.2.1. Dialog i terapia motywująca; 5.2.2. Terapia poznawczo-behawioralna uzależnień behawioralnych; 5.2.3. Terapia behawioralna par i terapia skoncentrowana na emocjach; 5.2.4. Wsparcie społeczne i grupy samopomocy. CZĘŚĆ II TYPY UZALEŻNIEŃ BEHAWIORALNYCH I ZACHOWAŃ SZKODLIWYCH: Rozdział 6 Uzależnienie od hazardu: 6.1. Kryteria diagnostyczne patologicznego hazardu; 6.2. Metody diagnozowania problemu; 6.3. Rozpowszechnienie; 6.4. Obraz kliniczny zaburzenia; 6.4.1. Fazy rozwoju uzależnienia; 6.4.2. Klasyfikacja osób grających i uzależnionych; 6.4.3. Konsekwencje problemowego uprawiania hazardu; 6.4.4. Współwystępowanie innych zaburzeń; 6.4.5. Wpływ uzależnienia od hazardu na rodzinę; 6.5. Czynniki ryzyka i czynniki ochronne; 6.5.1. Czynniki socjodemograficzne; 6.5.2. Czynniki związane z rodzajem i dostępnością gier hazardowych; 6.5.3. Podatność biologiczna; 6.5.4. Czynniki osobowościowe; 6.5.5. Doświadczenia traumatyczne; 6.6. Terapia i farmakoterapia; 6.6.1. Terapia psychologicza; 6.6.2. Farmakoterapia; 6.6.3. Grupy samopomocy; 6.7. Efektywność terapii w świetle dowodów empirycznych. Rozdział 7 Uzależnienia związane z korzystaniem z nowych technologii i „światem wirtualnym”: 7.1. Problemowe korzystanie z gier wideo; 7.1.1. Definicja i kryteria diagnostyczne; 7.1.2. Metody diagnozowania problemu; 7.1.3. Rozpowszechnienie; 7.1.4. Obraz kliniczny zaburzenia; 7.1.5. Czynniki ryzyka i czynniki ochronne; 7.1.6. Profilaktyka i terapia; 7.2. Problemowe korzystanie z internetu; 7.2.1. Kryteria diagnostyczne problemowego korzystania z internetu; 7.2.2. Metody diagnozowania problemu; 7.2.3. Rozpowszechnienie; 7.2.4. Obraz kliniczny zaburzenia; 7.2.5. Czynniki ryzyka i czynniki ochronne; 7.2.6. Profilaktyka i terapia; 7.3. Problemowe korzystanie z portali społecznościowych; 7.3.1. Kryteria diagnostyczne problemowego korzystania z portali społecznościowych; 7.3.2. Metody diagnozowania problemu; 7.3.3. Rozpowszechnienie; 7.3.4. Obraz kliniczny zaburzenia; 7.3.5. Czynniki ryzyka i czynniki ochronne; 7.3.6. Profilaktyka i terapia; 7.4. Problemowe korzystanie z telefonu komórkowego; 7.4.1. Kryteria diagnostyczne problemowego korzystania z telefonu; 7.4.2. Metody diagnozowania problemu; 7.4.3. Rozpowszechnienie; 7.4.4. Obraz kliniczny zaburzenia; 7.4.5. Czynniki ryzyka i czynniki ochronne; 7.4.6. Profilaktyka i terapia. Rozdział 8 Szkodliwe zachowania związane z kształtowaniem ciała - model uzależnienia: 8.1. Nałogowe uprawianie sportu; 8.1.1. Kryteria diagnostyczne nałogowego uprawiania sportu; 8.1.2. Metody diagnozowania problemu; 8.1.3. Rozpowszechnienie; 8.1.4. Obraz kliniczny zaburzenia; 8.1.5. Czynniki ryzyka i czynniki ochronne; 8.1.6. Profilaktyka i terapia; 8.2. Szkodliwe opalanie się; 8.2.1. Kryteria diagnostyczne szkodliwego opalania się; 8.2.2. Metody diagnozowania problemu; 8.2.3. Rozpowszechnienie; 8.2.4. Obraz kliniczny zaburzenia; 8.2.5. Czynniki ryzyka i czynniki ochronne; 8.2.6. Profilaktyka i terapia; 8.3. Nałogowe poddawanie się operacjom plastycznym; 8.3.1. Kryteria diagnostyczne nałogowego poddawania się operacjom plastycznym; 8.3.2. Metody diagnozowania problemu; 8.3.3. Rozpowszechnienie; 8.3.4. Obraz kliniczny zaburzenia; 8.3.5. Czynniki ryzyka i czynniki ochronne; 8.3.6. Terapia i jej efektywność; 8.4. Nałogowe modyfikowanie ciała (tatuaże, piercing). Rozdział 9 Szkodliwe jedzenie wysokokalorycznych pokarmów - model uzależnienia: 9.1. Kryteria diagnostyczne szkodliwych zachowań związanych z jedzeniem; 9.2. Metody diagnozowania problemu; 9.3. Rozpowszechnienie; 9.4. Obraz kliniczny zaburzenia; 9.4.1. Badania laboratoryjne na zwierzętach; 9.4.2. Badania kliniczne; 9.5. Czynniki ryzyka i czynniki ochronne; 9.5.1. Cukier, tłuszcz i wysoka ilość kalorii w pożywieniu; 9.5.2. Otyłość; 9.5.4. Transmisja międzypokoleniowa; 9.5.5. Czynniki socjodemograficzne; 9.6. Profilaktyka i terapia - efektywność oddziaływań; 9.6.1. Profilaktyka; 9.6.2. Farmakoterapia; 9.6.3. Psychoterapia. Rozdział 10 Szkodliwe zachowania związane z robieniem zakupów - model uzależnienia: 10.1. Kryteria diagnostyczne nałogowego robienia zakupów; 10.2. Metody diagnozowania problemu;10.3. Rozpowszechnienie; 10.4. Obraz kliniczny zaburzenia; 10.5. Czynniki ryzyka i czynniki ochronne; 10.6. Terapia i farmakoterapia - efektywność oddziaływań. Rozdział 11 Model uzależnienia od seksu i pornografii: 11.1. Kryteria diagnostyczne nałogowego uprawiania seksu; 11.2. Metody diagnozowania problemu; 11.3. Rozpowszechnienie problemu; 11.4. Obraz kliniczny zaburzenia; 11.5. Czynniki ryzyka i czynniki ochronne; 11.6. Terapia i farmakoterapia - skuteczność oddziaływań. Rozdział 12 Szkodliwe i nałogowe wykonywanie pracy - model uzależnienia: 12.1. Kryteria diagnostyczne szkodliwego wykonywania pracy; 12.2. Metody diagnozowania problemu; 12.3. Rozpowszechnienie; 12.4. Obraz kliniczny zaburzenia; 12.5. Czynniki ryzyka i czynniki ochronne; 12.6. Profilaktyka i terapia.
Uzależnienie od alkoholu. Oblicza problemu jest opracowaniem prezentującym współczesną wiedzę na temat uzależnienia od alkoholu, pochodzącą z badań naukowych i obserwacji klinicznych. Wiedza naukowa jest bogato ilustrowana wypowiedziami pacjentów uczestniczących w różnych ośrodkach i programach terapeutycznych. W książce Uzależnienie od alkoholu. Oblicza problemu Czytelnik znajdzie: • Omówienie zjawiska normatywnego i nienormatywnego używania alkoholu oraz opis skutków biologicznych i psychospołecznych używania tej substancji. • Prezentację najważniejszych badań nad uwarunkowaniami alkoholizmu oraz omówienie wybranych koncepcji wyjaśniających etiopatogenezę i patomechanizmy utrzymywania się zaburzenia używania alkoholu. • Analizę postępowania diagnostycznego oraz metod pomiaru stosowanych w badaniach przesiewowych i klinicznych – szczególną wartością tej części jest prezentacja treści na przykładzie diagnozy pacjenta. • Opis zjawisk, które mają istotne znaczenie dla przebiegu i obrazu klinicznego szkodliwego używania alkoholu, bywają impulsem do rozpoczęcia leczenia (zjawisko „punktu zwrotnego” albo „osiągnięcia dna”). • Prezentację różnych koncepcji głodu alkoholowego oraz najbardziej aktualne wyniki badań nad jego istotą i znaczeniem w przebiegu leczenia. • Omówienie najważniejszych modeli terapii krótko- i średnioterminowych szeroko stosowanych w leczeniu ambulatoryjnym i stacjonarnym alkoholików. • Suplement dotyczący badań nad zmianami stylu picia, zwłaszcza ilością i częstością wypijanego alkoholu przez Polaków w pierwszych miesiącach pandemii COVID-19. Alkohol jest najbardziej rozpowszechnioną na świecie, legalną substancją psychoaktywną, która nie tylko przynosi ludziom poczucie przyjemności i odprężenia, lecz także jest źródłem cierpienia dla pijących i ich najbliższych. Mimo upływu lat i ogromnej zmiany w rozumieniu zjawiska szkodliwego picia i uzależnienia od alkoholu, nadal w różnych środowiskach można się spotkać z wieloma przesądami i stereotypami na ten temat. Uzależnienie od alkoholu, zwłaszcza potwierdzone diagnozą kliniczną, jest często powodem naznaczenia i odrzucenia społecznego. Choć powszechne jest już uznawanie uzależnienia jako choroby, nadal można zaobserwować traktowanie alkoholizmu jako grzech, przejaw słabej woli lub charakteru i oczekiwanie, że alkoholik „weźmie się w garść”. W wielu środowiskach obecna jest opinia, że alkoholicy to osoby z „marginesu społecznego”, odznaczający się jakąś biologiczną, wrodzoną „wadą”. Tymczasem wiedza pochodząca z badań naukowych pokazuje, że alkoholicy to mężczyźni i kobiety, w różnym wieku i o różnym stopniu wykształcenia, pochodzący z różnych środowisk, często z tzw. „dobrych rodzin”, którzy wymagają specjalistycznych, dostosowanych do ich potrzeb i gotowości do zmiany oddziaływań terapeutycznych. Czytelnik uzyskuje dostęp do ogromniej wiedzy empirycznej prezentowanej w monografii w sposób jasny i wszechstronny, a równocześnie ma okazję uczestniczyć w dyskusji nad tą wiedzą, prowadzoną przez Autorów. Lektura monografii Uzależnienie od alkoholu. Oblicza problemu to znakomita okazja do zapoznania się z najnowszymi wynikami badań z wielu obszarów używania i nadużywania alkoholu. Z recenzji prof. dr hab. Czesława Czabały
1. Wybrane zagadnienia z problematyki uzależnień od środków psychoaktywnych; 2. Uwarunkowania używania narkotyków przez młodzież a doświadczenie przemocy domowej; 3. Wpływ przemocy doznanej w rodzinie w grupie osób uzależnionych; 4. Koincydencja używania substancji psychoaktywnych z zespołem paranoidalnym; 5. Terapia osób uzależnionych od narkotyków na przykładzie Ośrodka Readaptacyjnego Ministerstwa Zdrowia w Piastowie; 6. Duchowość w terapii osób uzależnionych; 7. Instytucje oraz organizacje działające na rzecz osób uzależnionych od narkotyków i ich rodzin w Polsce.
Zawiera: 1. Zagadnienia wstępne: Pojęcie i zakres wiktymologii; Wiktymologia – między mitem a nauką; Ogólna klasyfikacja zagrożeń; Czynniki kształtujące potencjał wiktymogenny i podatność wiktymizacyjna; O nowy paradygmat wiktymologii kryminalnej. 2. Wybrane zagadnienia metodologii i badań wiktymologicznych: Uwagi wstępne; Operacjonalizacja pojęcia osoby wiktymnej; Normalizacja, czyli tworzenie norm; Klasyfikacja Fattaha; Zmienne i relacje między nimi; Pytania identyfikujące; Rzetelność i trafność wskaźników; Zarys zaawansowanych metod analizy statystycznej. 3. Wiktymologia społeczna: Warunki życia w naturalnym środowisku; Choroby cywilizacyjne; Kondycja materialna polskiego społeczeństwa; Bezrobocie jako czynnik wiktymizacyjny w skali makrospołecznej; Kształtowanie postaw antywiktymizacyjnych w ruchu drogowym; Samobójstwo – ekstremalna forma autowiktymizacji; Wypadki przy pracy; Utonięcia w Polsce i na świecie; Zachowania kompulsywne; Patologizacja rodziny; Wiktymizacja klienta w handlu i usługach; Wiktymogenne aspekty budownictwa mieszkaniowego i osiedlowego; Subkultura blokersów; Wiktymologiczne aspekty rozwoju nowych technologii; Problemy wiktymizacji w medycynie; Przemoc w szkole; „Fala” w wojsku; Agresja i przemoc w sporcie; Manipulacyjne działania sekt religijnych; Wiktymologiczne aspekty mobbingu; Wiktymollogiczne implikacje wypalenia emocjonalnego; Wiktymizacja ludzi w starszym wieku; Wiktymizacja osób niepełnosprawnych; Wiktymizacja osób społecznie zmarginalizowanych; Cybernetyczne molestowanie – technologia nienawiści; Wiktymizacja osób cierpiących na zespół stresu pourazowego; Ofiary kultu pięknego ciała we współczesnym świecie. 4. Wiktymologia kryminalna: Ogólne zagadnienia wiktymizacji kryminalnej; Zakres i skutki wiktymizacji kryminalnej; Nowy model ofiary przestępstwa; Związki ofiary ze sprawcą przestępstwa; Ofiara sprawcą przestępstwa; Strach przed przestępczością; Wiktymizacyjne aspekty przestępczości terrorystycznej; Przestępczość narkotykowa; Handel żywym towarem; Nadużycie władzy; Seksualne nadużycia wobec dzieci; Korupcja; Ochrona przed fałszerstwami dokumentów; Wiktymologia zachowań nieumyślnych; Policja wobec etnicznych i rasowych mniejszości; Policjanci jako ofiary postaw agresywnych; Mediacja między ofiarą a sprawcą przestępstwa; Wiktymologia penitencjarna; System pomocy ofiarom przestępstw. 5. Opinie Polaków o współczesnych zagrożeniach dla kraju i obywateli: Metodologia badań; Świadomość występowania zagrożeń wśród Polaków i przewidywane kierunki ich zmian; Źródła zagrożeń; Wpływ cech respondentów na wskazywanie źródła największych zagrożeń; Kierunki zmian zachowań przestępczych i negatywnych zjawisk społecznych; Źródła pomocy w odczuciu respondentów; Kontrola nad zagrożeniami; Wpływ środków masowego przekazu na ograniczanie zagrożeń.
Część I: Podstawy psychologii klinicznej. 1. Psychologia kliniczna jako dziedzina stosowana - korzenie - dynamika rozwoju - aktualne tendencje. 2. Podejścia, modele i koncepcje w psychologii klinicznej. 3. Sposoby rozumienia normalności i zdrowia oraz ich znaczenie dla psychologii klinicznej. 4. Orientacja patogenetyczna i salutogenetyczna. 5. Psychologia kliniczna a psychopatologia. 7. Wkład podstawowych kierunków psychologii do psychologii klinicznej. 7. Podstawy klinicznej diagnozy psychologicznej. 8. Pomoc psychologiczna w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych - zagadnienia podstawowe. Część II: Obszary zastosowań psychologii klinicznej. 9. Zakres zastosowań psychologii klinicznej. Obszary tradycyjne i współczesne. 10. Rozwojowo-społeczne ujęcie zaburzeń psychicznych a psychologia kliniczna. 11. Psychologia zdrowia i choroby. 12. Psychologia kliniczna a interwencja w kryzysie, sytuacjach traumatycznych i katastroficznych. 13. Psychologia uzależnień - znaczenie profilaktyki, terapii i grup samopomocy. 14. Psychologia kliniczna a wybrane formy patologii zjawisk społecznych. 15. Przygotowanie do zawodu psychologa klinicznego.
Zaburzenia uprawiania hazardu a izolacja penitencjarna. Wspólne obszary problemowe; 1. Teoretyczne i prawne konteksty ograniczania zaburzeń uprawiania hazardu wśród osób osadzonych: 1.1. Hazard – przestępczość – zaburzenia uprawiania hazardu; 1.2. Podstawy koncepcyjne interwencji ukierunkowanych na ograniczanie powrotu do przestępstwa i zaburzeń uprawiania hazardu; 1.3. Oddziaływania profilaktyczno-terapeutyczne w jednostkach penitencjarnych. 2. Izolacja penitencjarna jako kontekst oddziaływań profilaktyczno-terapeutycznych nakierowanych na zaburzenia uprawiania hazardu: 2.1. Izolacja penitencjarna – bariery systemowe i instytucjonalne; 2.2. Potrzeby i zasoby osób osadzonych w zakresie oddziaływań ograniczających zaburzenia uprawiania hazardu; 2.3. Kompetencje kadry penitencjarnej w zakresie ograniczania zaburzeń uprawiania hazardu. 3. Metodologiczne założenia badań własnych: 3.1. Koncepcja diagnozy potrzeb i zasobów w zakresie ograniczania zaburzeń uprawiania hazardu w jednostkach penitencjarnych; 3.2. Plan badań; 3.3. Cele i problematyka badawcza; 3.4. Metody gromadzenia i opracowania danych oraz narzędzia badawcze; 3.5. Szanse i ograniczenia w prowadzeniu badań diagnostycznych zasobów i potrzeb w zakresie profilaktyki zaburzeń uprawiania hazardu w jednostkach penitencjarnych. 4. Diagnoza potrzeb i zasobów w zakresie profilaktyki i terapii zaburzeń uprawiania hazardu wśród osób osadzonych: 4.1. Opis próby badawczej; 4.2. Ryzyko zaburzeń uprawiania hazardu wraz z czynnikami współwystępującymi; 4.3. Motywy podejmowania aktywności hazardowych; 4.4. Dostępność hazardu w jednostkach penitencjarnych; 4.5. Ocena oferty pomocowej w zakresie zaburzeń uprawiania hazardu w opinii osób osadzonych; 4.6. Wnioski z diagnozy potrzeb i zasobów osób osadzonych w zakresie ograniczania zaburzeń uprawiania hazardu; 4.7. Rekomendacje dla praktyki – diagnoza potrzeb i zasobów osób osadzonych w zakresie ograniczania zaburzeń uprawiania hazardu. 5. Czynniki ryzyka zaburzeń uprawiania hazardu wśród osób pozbawionych wolności: 5.1. Opis próby badawczej; 5.2. Dysfunkcyjne przekonania dotyczące hazardu wśród osób pozbawionych wolności; 5.3. Podsumowanie wyników prezentowanych badań; 5.4. Dysfunkcyjne przekonania w diagnozie ryzyka zaburzeń uprawiania hazardu i powrotności do przestępstwa; 5.5. Rekomendacje dla praktyki penitencjarnej wynikające z analizy poznawczych czynników ryzyka zaburzeń uprawiania hazardu. 6. Kompetencje kadry penitencjarnej w zakresie ograniczania zaburzeń uprawiania hazardu wśród osób osadzonych w badaniach sondażowych: 6.1. Opis próby badawczej; 6.2. Ocena kompetencji funkcjonariuszy Służby Więziennej w zakresie profilaktyki zaburzeń uprawiania hazardu; 6.3. Gotowość funkcjonariuszy do podnoszenia kompetencji zawodowych w obszarze profilaktyki; 6.4. Udział funkcjonariuszy Służby Więziennej w szkoleniach z zakresu zaburzeń uprawiania hazardu; 6.5. Wnioski z diagnozy potrzeb i zasobów funkcjonariuszy Służby Więziennej; 6.6. Rekomendacje dla praktyki w kontekście diagnozy potrzeb i zasobów funkcjonariuszy Służby Więziennej. 7. Opinie funkcjonariuszy i ich potrzeby w zakresie ograniczania zaburzeń uprawiania hazardu u osób osadzonych w badaniach fokusowych: 7.1. Kontekst prowadzenia badań fokusowych w diagnozowaniu zasobów i potrzeb funkcjonariuszy w zakresie ograniczania zaburzeń uprawiania hazardu; 7.2. Opinie funkcjonariuszy o interwencjach w zakresie ograniczania zaburzeń uprawiania hazardu i kompetencjach do ich prowadzenia; 7.3. Wnioski z analizy opinii funkcjonariuszy Służby Więziennej zebranych podczas badań fokusowych; 7.4. Rekomendacje dla prowadzenia działań ograniczających zaburzenia uprawiania hazardu na podstawie opinii funkcjonariuszy Służby Więziennej uzyskanych w badaniach fokusowych. 8. Oddziaływania ograniczające zaburzenia uprawiania hazardu wśród osób pozbawionych wolności na tle programów profilaktyki zaburzeń używania substancji psychoaktywnych: 8.1. Programy profilaktyki zaburzeń używania substancji psychoaktywnych realizowane w jednostkach penitencjarnych; 8.2. Programy ograniczające zaburzenia uprawiania hazardu wśród osób osadzonych w jednostkach penitencjarnych; 8.3. Rekomendacje dla opracowania, wdrożenia i ewaluacji programów profilaktyki zaburzeń uprawiania hazardu oraz rekomendacje do zmian regulacji prawnych; Zakończenie.
1. Od próbowania do zażywania środków psychoaktywnych. Badania dzieci i młodzieży ze środowiska wielkomiejskiego, 2. Motywacja do zażywania środków psychoaktywnych przez dzieci i młodzież, 3. Zachowania zdrowotne a percepcja postaw rodzicielskich u młodzieży, 4. Zachowania ryzykowne związane z cyberprzestrzenią - polska adaptacja Internet Addiction Test, 5. Użytkowania Internetu przez dzieci i młodzież - ryzyko uzależnienie i wyznaczniki psychologiczne, 6. Zażywanie środków narkotycznych przez studentów uczelni łódzkich, 7. Zażywanie środków narkotycznych a cechy osobowości i radzenie sobie ze stresem
I. Dzieci i młodzież podwyższonego ryzyka: ekologia problemów: 1. Wprowadzenie na obszar zagrożenia; 2. społeczno-środowiskowe uwarunkowania zagrożenia; 3. Kwestie prawne i etyczne. II. Rodzice, szkoła i umiejętności: 4. Problemy rodzinne zagrożonych dzieci i młodzieży; 5. System oświaty a zagrożone dzieci i młodzież; 6. Cechy indywidualne zagrożonych i niezagrożonych dzieci i młodzieży. III. Kategorie zagrożeń: 7. Porzucanie szkoły; 8. Alkohol, narkotyki, uzależnienia; 9. Ciąże nieletnich i ryzykowne zachowania seksualne, 10. Zachowania aspołeczne, przestępczość i gangi młodocianych; 11. Samobójstwa młodzieży. IV. Zapobieganie, interwencja i metody terapeutyczne: 12. Profilaktyka - wczesna interwencja - terapia - i inne rozważania na temat środowiska; 13. Podstawowa składniki programów profilaktyki i wczesnej interwencji; 14. Interwencje adresowane do dziecka i grupy rówieśniczej; 15. Interwencja rodzinna
Wykład 1. Zdrowie i choroba w odbiorze indywidualnym i społecznym. Wykład 2. Wielowymiarowość zdrowia publicznego. Wykład 3. Zdrowie publiczne - millenium walki z chorobami. Wykład 4. Zdrowie publiczne w systemie opieki zdrowotnej. Wykład 5. Etyczne aspekty działań zdrowia publicznego. Wykład 6. Determinanty zdrowia i czynniki ryzyka zdrowotnego. Wykład 7. Globalne czynniki ryzyka - palenie tytoniu i alkoholizm. Wykład 8. Zapobieganie chorobom i wczesne ich rozpoznawanie. Wykład 9. Rola i znaczenie promocji zdrowia w działaniach zdrowia publicznego. Wykład 10. Zdrowie w polityce państwa - wyzwania i ograniczenia. Wykład 11. Światowa Organizacja Zdrowia i jej polityka zdrowotna.
Poradnik powstał w odpowiedzi na potrzeby matek i ojców, którzy cierpią z powodu problemu alkoholowego swoich dorosłych dzieci. Warto podkreślić, że to właśnie rodzice są uczestnikami i świadkami swoistej „kariery” alkoholowej swojego dziecka, a przez to sami przeżywają całą gamę negatywnych emocji, trudności czy dylematów.
W publikacji zamieszczono krótkie opisy ilustrujące konkretne sytuacje, zdarzenia czy historie osób, które doświadczały kryzysów związanych z nadużywaniem alkoholu przez dorosłe dziecko. Autorki stopniowo odsłaniają i wyjaśniają problematykę nie tylko samego uzależnienia, lecz także przygotowują czytelnika krok po kroku do wprowadzania w życie różnych form pomocy zarówno wobec własnej osoby, jak i dorosłego dziecka z problemem alkoholowym.