1. Ile pracy, ile życia poza nią?; 2. Działania na rzecz równowagi między pracą a życiem pozazawodowym; z doświadczeń wybranych krajów; 3. Koncepcja badań; 4. Zakłócenia równowagi praca-życie i ich skutki w opinii pracodawców; 5. Ekonomiczna opłacalność działań wspierających WLB. Punkt widzenia pracodawców; 6. Równowaga między pracą zawodową a życiem pozazawodowym w opiniach pracowników; 7. Studia przypadków: kształtowanie WLB; 8. Wnioski końcowe i rekomendacje.

Zawiera: Wykaz skrótów. Słowo wstępne. Zbiorowe prawo zatrudnienia - podstawowe założenia teoretyczne. O prawie do rokowań i prawie do dialogu partnerów społecznych. Zakres podmiotowy wolności związkowej. Inkluzywny charakter i budowanie kapitału społecznego jako założenia systemu reprezentacji pracowniczej w projekcie kodeksu zbiorowego prawa pracy. Kilka uwag na temat pojęcia „zbiorowe prawo zatrudnienia”. Granice podmiotowe wolności koalicji - kolejna próba zdefiniowania w prawie „osoby wykonującej pracę zarobkową”. Uwagi na marginesie projektu nowelizacji ustawy o związkach zawodowych z września 2017 r. Prawo koalicji osób pracujących na własny rachunek. Strony normatywnych porozumień zbiorowych. Reprezentowanie praw i interesów osób świadczących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w sporze zbiorowym. Delegat związkowy - propozycja regulacji. Prawa związkowe funkcjonariuszy służb mundurowych. Finansowanie działalności związków zawodowych i pozazwiązkowych przedstawicielstw pracowników w Polsce. Formy współdziałania zakładowej organizacji związkowej z pracodawcą w art. 10 u.s.z.r. Porozumienie i regulamin w przedmiocie zwolnień grupowych - wybrane problemy interpretacyjne. Rokowania zbiorowe w celu zawarcia międzyzakładowej umowy emerytalnej. Pojęcie pracownika na gruncie dyrektywy o europejskich radach zakładowych. Reprezentacja a pełnomocnictwo procesowe udzielane przez pracownika lub ubezpieczonego przedstawicielowi związku zawodowego w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Powszechnie stosowane umowy zbiorowe jako źródło warunków zatrudnienia pracowników delegowanych - uczciwa konkurencja versus pewność prawa. Osoby pozostające w zatrudnieniu niepracowniczym w projektach kodeksu zbiorowego prawa pracy. Literatura. Orzecznictwo.

Część I: Zagadnienia ogólne. 1. Swoboda zawierania umów. 2. Nowe formy zatrudnienia. 3. Miejsce prawa stosunku pracy w systemie norm prawa pracy (obszary odniesienia i systematyka prawa pracy). 4. Czynniki kształtujące oblicze prawa stosunku pracy. 5. Struktura stosunku pracy. 6. Stosunek pracy w okresie przekształceń organizacyjno-prawnych zakładów pracy. 7. Rodzaje stosunku pracy. 8. Prawne znaczenie stażu pracy. Część II: Zagadnienia szczegółowe. 9. Nawiązanie stosunku pracy. 10. Zmiana warunków umowy. 11. Ustanie stosunku pracy. 12. Prawa pracownika związanie z ustaniem zatrudnienia. 13. Odpowiedzialność pracownika. 14. Roszczenia pracownika i droga ich dochodzenia.

Część ogólna: 1. Pojęcie i przedmiot prawa pracy, 2. Geneza i kierunki rozwojowe prawa pracy, 3. Źródła prawa pracy oraz inne źródła praw i obowiązków w stosunkach pracy. Cz. II Indywidualne prawo pracy. Stosunek pracy: 4. Stosunek pracy, 5. Podmioty stosunku pracy, 6. Umowy o pracę, 7. Ustanie stosunku pracy, 8. Zmiany organizacyjne i własnościowe pracodawcy a stosunki pracy, 9. Obowiązki pracownika, 10. Odpowiedzialność w razie niewykonania obowiązków pracowniczych, 11. Obowiązki pracodawcy i skutki prawne ich niewykonania, 12. Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia związane z pracą, 13. Czas pracy, 14. Urlopy pracownicze i inne zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy, 15. Ochrona pracy, 16. Nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy, 17. Terminy dawności w prawie pracy, 18. Spory pracy oraz ich rozpatrywanie, 19. Stosunek pracy na podstawie powołania, 20. Stosunek pracy na podstawie wyboru, 21. Stosunek pracy na podstawie mianowania. Cz. III Zbiorowe prawo pracy: 22. Zbiorowe prawo pracy, 23. Związki zawodowe, załoga i organizacje pracodawców, 24. Spory zbiorowe

Część ogólna: 1. Pojęcie i przedmiot prawa pracy, 2. Geneza i kierunki rozwojowe prawa pracy, 3. Źródła prawa pracy oraz inne źródła praw i obowiązków w stosunkach pracy. Cz. II Indywidualne prawo pracy. Stosunek pracy: 4. Stosunek pracy, 5. Podmioty stosunku pracy, 6. Umowy o pracę, 7. Ustanie stosunku pracy, 8. Zmiany organizacyjne i własnościowe pracodawcy a stosunki pracy, 9. Obowiązki pracownika, 10. Odpowiedzialność w razie niewykonania obowiązków pracowniczych, 11. Obowiązki pracodawcy i skutki prawne ich niewykonania, 12. Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia związane z pracą, 13. Czas pracy, 14. Urlopy pracownicze i inne zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy, 15. Ochrona pracy, 16. Nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy, 17. Terminy dawności w prawie pracy, 18. Spory pracy oraz ich rozpatrywanie, 19. Stosunek pracy na podstawie powołania, 20. Stosunek pracy na podstawie wyboru, 21. Stosunek pracy na podstawie mianowania. Cz. III Zbiorowe prawo pracy: 22. Zbiorowe prawo pracy, 23. Związki zawodowe, załoga i organizacje pracodawców, 24. Spory zbiorowe

Część ogólna: 1. Pojęcie i przedmiot prawa pracy, 2. Geneza i kierunki rozwojowe prawa pracy, 3. Źródła prawa pracy oraz inne źródła praw i obowiązków w stosunkach pracy. Cz. II Indywidualne prawo pracy. Stosunek pracy: 4. Stosunek pracy, 5. Podmioty stosunku pracy, 6. Umowy o pracę, 7. Ustanie stosunku pracy, 8. Zmiany organizacyjne i własnościowe pracodawcy a stosunki pracy, 9. Obowiązki pracownika, 10. Odpowiedzialność w razie niewykonania obowiązków pracowniczych, 11. Obowiązki pracodawcy i skutki prawne ich niewykonania, 12. Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia związane z pracą, 13. Czas pracy, 14. Urlopy pracownicze i inne zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy, 15. Ochrona pracy, 16. Nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy, 17. Terminy dawności w prawie pracy, 18. Spory pracy oraz ich rozpatrywanie, 19. Stosunek pracy na podstawie powołania, 20. Stosunek pracy na podstawie wyboru, 21. Stosunek pracy na podstawie mianowania. Cz. III Zbiorowe prawo pracy: 22. Pojęcie, właściwosci i źródła zbiorowego prawa pracy; 23. Podmioty zbiorowego prawa pracy i przysługujące im uprawnienia; 24. Spory zbiorowe pracy; 25. Uczestnictwo pracowników w zarządzaniu zakładem pracy.

1. Pojęcie czasu pracy i okresów odpoczynku; 2. Systemy i rozkłady czasu pracy; 3. Praca w godzinach nadliczbowych; 4. Praca w nocy, niedziele i święta; 5. Obliczanie i ewidencjonowanie czasu pracy. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów o czasie pracy.

1. Źródła wewnątrzzakładowe dotyczące czasu pracy, 2. Systemy czasu pracy w samorządzie, 3. Odpoczynek dobowy i tygodniowy, 4. Zasada średnio pięciodniowego tygodnia pracy, 5. Praca w niedzielę i święta, 6. Praca w porze nocnej, 7. Rozkład czasu pracy, 8. Praca w godzinach nadliczbowych, 9. Rozliczanie czasu pracy, 10. Dyżur, 11. Czas pracy pracowników zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych, 12. Przerwy w pracy, 13. Ewidencja czasu pracy, 14. Sankcje za naruszenie przepisów o czasie pracy

1. Źródła wewnątrzzakładowe dotyczące czasu pracy, 2. Systemy czasu pracy w samorządzie, 3. Odpoczynek dobowy i tygodniowy, 4. Zasada średnio pięciodniowego tygodnia pracy, 5. Praca w niedzielę i święta, 6. Praca w porze nocnej, 7. Rozkład czasu pracy, 8. Praca w godzinach nadliczbowych, 9. Rozliczanie czasu pracy, 10. Dyżur, 11. Czas pracy pracowników zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych, 12. Przerwy w pracy, 13. Ewidencja czasu pracy, 14. Sankcje za naruszenie przepisów o czasie pracy

1. Przedmiot, funkcje, właściwości prawa pracy; 2. Zasady prawa pracy; 3. Źródła prawa pracy; 4. Stosunki prawne zbiorowego prawa pracy; 5. Podmiot stosunku pracy; 6. Nawiązanie umownych stosunków pracy; 7. Ustanie umownego stosunku pracy; 8. Nawiązanie i ustanie pozaumownych stosunków pracy; 9. Zmiana treści stosunku pracy; 10. Obowiązki pracownika i pracodawcy; 11. Odpowiedzialność pracownika za naruszenie obowiązków; 12. Urlopy pracownicze- wypoczynkowe i bezpłatne; 13. Nadzór nad przestrzeganiem prawa pracy; 14. Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia; 15. Czas pracy; 16. Ochrona pracy; 17. Rozstrzyganie sporów; 18. Odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko prawom pracownika.

1. Przepisy o czasie pracy 2. Podstawowe pojęcia dotyczące czasu pracy 3. Okresy niewykonywania pracy wliczane do czasu pracy 4. Okresy niewliczane do czasu pracy 5. Okresy odpoczynku od pracy 6. Systemy czasu pracy 7. Praca w godzinach nadliczbowych 8. Praca w nocy 9. Praca w dni wolne od pracy 10. Ustalanie i rozliczanie czasu pracy 11. Sankcje za naruszenie przepisów o czasie pracy

Zawiera: SŁOWO WSTĘPNE. ROZDZIAŁ 1. Równe traktowanie i ochrona przed dyskryminacją. 1.1. Uwagi wstępne. 1.2. Gwarancje konstytucyjne i międzynarodowe, prawo Unii Europejskiej, prawo krajowe. 1.2.1. Konstytucja RP. 1.2.2. Standardy ponadnarodowe. 1.2.3. Prawo Unii Europejskiej. 1.2.4. Gwarancje równego traktowania i niedyskryminacji w ustawodawstwie polskim. 1.3. Pojęcia równego traktowania i dyskryminacji. 1.4. Niedozwolone kryteria różnicowania sytuacji pracowników. 1.5. Postacie i formy dyskryminacji. 1.5.1. Uwagi wstępne. 1.5.2. Dyskryminacja bezpośrednia. 1.5.3. Dyskryminacja pośrednia. 1.5.4. Molestowanie. 1.5.5. Brak racjonalnych usprawnień. 1.5.6. Postacie dyskryminacji. 1.6. Zakres podmiotowy nakazu równego traktowania i zakazu dyskryminacji. 1.7. Zakres przedmiotowy zakazu dyskryminacji. 1.8. Zakaz dyskryminacji w zakresie wynagrodzenia za pracę. 1.8.1. Uwagi wstępne. 1.8.2. Pojęcie wynagrodzenia za pracę. 1.8.3. Praca jednakowa i praca jednakowej wartości. 1.8.4. Różnicowanie wysokości wynagrodzenia. 1.9. Obowiązki pracodawcy w sferze równego traktowania i niedyskryminacji. 1.10. Przypadki dozwolonego różnicowania sytuacji pracowników ze względu na potencjalne przesłanki dyskryminacji. 1.11. Działania wyrównawcze. 1.11.1. Uwagi wstępne. 1.11.2. Charakter działań wyrównawczych. 1.11.3. Warunki stosowania działań wyrównawczych. 1.11.4. Forma prowadzenia działań wyrównawczych. 1.11.5. Odpowiedzialność za niezrealizowanie lub nieprawidłowe realizacje działań wyrównawczych. 1.12. Konsekwencje nierównego traktowania. 1.12.1. Uwagi wstępne. 1.12.2. Nieobowiązywanie postanowień aktów autonomicznych. 1.12.3. Nieważność postanowień umów o pracę (innych aktów, na podstawie których powstają stosunki pracy). 1.12.4. Odszkodowanie. 1.12.5. Rozkład ciężaru dowodu. 1.12.6. Ochrona pracowników korzystających z uprawnień gwarantowanych zasadą równego traktowania i zakazu dyskryminacji. 1.12.7. Inne konsekwencje naruszenia obowiązku równego traktowania w zatrudnieniu. 1.12.8. Konsekwencje nierównego traktowania niebędącego dyskryminacją. 1.13. Ochrona przed dyskryminacją w przepisach odrębnych. 1.13.1. Uwagi wstępne. 1.13.2. Ochrona przed dyskryminacją związkową. 1.13.3. Ochrona przed dyskryminacją pracowników tymczasowych. 1.13.4. Ochrona przed dyskryminacją zatrudnionych niebędących pracownikami. ROZDZIAŁ 2. Prawa i obowiązki stron stosunku pracy. 2.1. Uwagi wstępne. 2.2. Uprawnienia pracodawcy. 2.2.1. Uprawnienia normodawcze. 2.2.2. Uprawnienia warunkowane szczególnymi potrzebami pracodawcy. 2.2.3. Zabezpieczenie przed działalnością konkurencyjną pracownika i zakaz podejmowania przez niego dodatkowego zatrudnienia. 2.3. Żądanie zabezpieczenia roszczeń od pracownika. 2.3.1. Uwagi wstępne. 2.3.2. Zabezpieczenie roszczenia odszkodowawczego z tytułu pracowniczej odpowiedzialności materialnej. 2.3.3. Zabezpieczenie innych roszczeń pracodawcy. 2.4. Obowiązek ochrony prywatności pracownika. 2.4.1. Uwagi wstępne. 2.4.2. Pojęcie prywatności. 2.4.3. Ochrona prywatności na gruncie regulacji konstytucyjnych i prawnomiędzynarodowych. 2.4.3.1. Ochrona prywatności na gruncie Konstytucji RP. 2.4.3.2. Ochrona prywatności w prawie międzynarodowym. 2.4.3.2.1. Ochrona prywatności w aktach prawnych przyjętych przez ONZ. 2.4.3.2.2. Ochrona prywatności w aktach prawnych przyjętych przez Radę Europy. 2.4.3.2.3. Ochrona prywatności w aktach prawa Unii Europejskiej. 2.4.4. Obowiązek ochrony prywatności pracownika na gruncie przepisów prawa pracy. 2.4.4.1. Przedmiot ochrony. 2.4.4.2. Artykuł 111 k.p. jako źródło obowiązku ochrony prywatności pracownika. 2.4.4.3. Zakres prywatności pracownika i jego determinanty. 2.4.4.4. Zakres dopuszczalnej ingerencji pracodawcy w zachowania pracownika podejmowane poza czasem pracy. 2.4.4.5. Ocena sposobu uregulowania problematyki ochrony prywatności w prawie pracy. 2.4.5. Ochrona wizerunku pracownika na gruncie prawa autorskiego. 2.4.6. Obowiązek ochrony prywatności pracownika a ochrona jego danych osobowych. 2.4.6.1. Uwagi wstępne. 2.4.6.2. Przetwarzanie danych osobowych w zatrudnieniu. Pojęcie danych osobowych i zakres zastosowania RODO w stosunkach pracy. 2.4.6.3. Dopuszczalność przetwarzania danych osobowych pracowników i kandydatów do pracy. 2.4.6.4. Dopuszczalność przetwarzania tzw. wrażliwych danych osobowych pracowników i kandydatów do pracy. 2.4.6.5. Prawna problematyka monitoringu w relacjach pracowniczych. 2.4.6.6. Obowiązki pracodawcy jako administratora danych związane z gromadzeniem danych kandydatów do pracy i pracowników. 2.4.7. Środki prawne przysługujące pracownikowi w razie naruszenia przez pracodawcę obowiązku poszanowania jego prywatności. 2.4.7.1. Środki prawne ochrony prywatności pracownika na gruncie prawa pracy. 2.4.7.1.1. Uwagi wstępne. 2.4.7.1.2. Ochrona prawna wynikająca z przepisów antydyskryminacyjnych. 2.4.7.1.3. Naruszenie prywatności jako podstawa rozwiązania umowy przez pracownika bez wypowiedzenia. 2.4.7.1.4. Roszczenia wynikające z nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę. 2.4.7.1.5. Roszczenia wynikające z wydania niewłaściwego świadectwa pracy. 2.4.7.2. Środki ochrony prawnej pracownika wynikające z przepisów prawa cywilnego. 2.4.7.2.1. Uwagi wstępne. 2.4.7.2.2. Przesłanki ochrony prywatności na gruncie przepisów kodeksu cywilnego. 2.4.7.2.3. Legitymacja bierna w przypadku roszczeń wynikających z przepisów o ochronie dóbr osobistych. 2.4.7.2.4. Niemajątkowe środki ochrony prywatności pracownika. 2.4.7.2.4.1. Roszczenia o zaniechanie naruszania prywatności. 2.4.7.2.4.2. Roszczenie o usunięcie skutków naruszenia. 2.4.7.2.4.3. Powództwo o ustalenie. 2.4.7.2.5. Majątkowe środki ochrony prywatności. 2.4.7.2.5.1. Roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia lub odpowiedniej kwoty na wskazany cel społeczny. 2.4.7.2.5.2. Roszczenie o naprawienie szkody na zasadach ogólnych. 2.4.7.2.5.3. Roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. 2.4.7.3. Środki prawne ochrony prywatności pracownika na gruncie przepisów o ochronie danych osobowych. 2.4.7.3.1. Uwagi wstępne. 2.4.7.3.2. Prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego. 2.4.7.3.3. Prawo do dochodzenia przed sądem ochrony swoich praw z pominięciem postępowania przed organem nadzoru. 2.4.7.4. Ocena środków ochrony prawa pracownika do prywatności w prawie polskim. 2.5. Obowiązki pracodawcy (art. 94 i n. k.p.). 2.5.1. Uwagi wstępne. 2.5.2. Dopuszczenie pracownika do pracy. 2.5.3. Dbałość o dobro pracownika. 2.5.4. Respektowanie zasad współżycia społecznego, lojalnego zachowania wobec pracownika oraz współpracy z pracownikiem przy realizacji stosunku pracy. 2.5.5. Poszanowanie godności i innych dóbr osobistych pracownika. 2.5.6. Przeciwdziałanie mobbingowi. 2.5.7. Obowiązki informacyjne wobec pracownika. 2.5.8. Ułatwianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych. 2.5.9. Obowiązki dotyczące organizacji, wykonywania i oceny pracy. 2.5.10. Prowadzenie i przechowywanie dokumentacji pracowniczej. 2.5.11. Wydanie pracownikowi świadectwa pracy. 2.5.12. Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy; profilaktyczna ochrona zdrowia pracowników. 2.5.12.1. Szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. 2.5.12.1.1. Prawny charakter obowiązków szkoleniowych z zakresu bhp. 2.5.12.1.2. Edukacja szkolna w zakresie bhp. 2.5.12.1.3. Stałe działania edukacyjne pracodawcy z zakresu bhp w stosunku do pracowników. 2.5.12.1.4. Obowiązek sprawdzenia kwalifikacji i umiejętności oraz wiedzy pracownika z zakresu bhp przed dopuszczeniem do pracy. 2.5.12.1.5. Organizacja szkoleń bhp dla pracowników i pracodawców. 2.5.12.1.6. Czas szkoleń bhp. 2.5.12.1.7. Szkolenia bhp w okresie pandemii COVID-19. 2.5.12.1.8. Podsumowanie. 2.5.12.2. Służba bezpieczeństwa i higieny pracy. 2.5.12.2.1. Geneza instytucji. 2.5.12.2.2. Obowiązek powołania służby bhp. 2.5.12.2.3. Powierzenie zadań służby bhp specjalistom zewnętrznym. 2.5.12.2.4. Publiczny charakter służby bhp. 2.5.12.2.5. Podsumowanie. 2.5.12.3. Profilaktyczna ochrona zdrowia. 2.5.12.3.1. Uwagi ogólne. 2.5.12.3.2. Obowiązek dokonywania oceny i udzielania informacji o ryzyku zawodowym oraz jego dokumentowania. 2.5.12.3.3. Obowiązek podejmowania działań z zakresu prewencji wypadkowej i chorobowej. 2.5.12.3.4. Badania NDS i NDN. 2.5.12.3.5. Badania lekarskie pracowników. 2.5.12.3.6. Badania lekarskie w okresie pandemii COVID-19. 2.5.12.3.7. Obowiązki z zakresu zapewnienia posiłków profilaktycznych i środków higieny dla pracowników. 2.5.12.3.8. Podsumowanie. 2.5.12.4. Obowiązki organów sprawujących nadzór. 2.6. Publicznoprawne obowiązki pracodawcy. 2.6.1. Obowiązki pracodawcy jako płatnika składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i niektóre państwowe fundusze celowe oraz płatnika zasiłków finansowanych z ubezpieczeń społecznych. 2.6.1.1. Obowiązki związane z opłacaniem składek i wypłatą zasiłków. 2.6.1.2. Pozostałe obowiązki z zakresu ubezpieczeń społecznych. 2.6.2. Obowiązki pracodawcy jako płatnika zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. 2.6.3. Obowiązki pracodawcy jako podmiotu realizującego niektóre zadania publiczne z zakresu polityki rynku pracy, przeciwdziałania skutkom bezrobocia oraz aktywizacji osób niepełnosprawnych. 2.6.4. Obowiązki pracodawcy jako podmiotu wykonującego zadania z zakresu obronności. 2.6.5. Obowiązki pracodawcy jako podmiotu wykonującego zadania z zakresu ochrony danych osobowych. 2.7. Obowiązki pracownika. 2.7.1. Pojęcie obowiązku prawnego a obowiązki pracownika. 2.7.2. Wybrane kryteria klasyfikacji obowiązków pracowniczych. 2.7.3. Obowiązek pracy. 2.7.3.1. Obowiązek stosowania się do poleceń. 2.7.3.2. Obowiązek wykonywania pracy starannie i sumiennie. 2.7.3.3. Obowiązek przestrzegania ustalonego czasu pracy. 2.7.4. Obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy. 2.7.4.1. Dobro zakładu pracy. 2.7.4.2. Treść obowiązku dbania o dobro zakładu pracy. ROZDZIAŁ 3. Zakaz konkurencji. 3.1. Uwagi wstępne. 3.2. Pojęcie zakazu konkurencji. 3.3. Rodzaje umów o zakazie konkurencji i ich relacja w stosunku do umowy o pracę i stosunku pracy. 3.3.1. Umowy o zakazie konkurencji. 3.3.2. Umowy o zakazie konkurencji a stosunek pracy i umowa o pracę. 3.4. Strony oraz treść umów o zakazie konkurencji. 3.4.1. Strony. 3.4.1.1. Pracownik. 3.4.1.2. Pracodawca. 3.4.2. Treść umowy. 3.4.2.1. Zakres zakazu. 3.4.2.2. Okres obowiązywania zakazu konkurencji. 3.4.2.3. Odszkodowanie. 3.4.2.4. Pozostałe postanowienia umowy. 3.5. Ustanie zakazu konkurencji. 3.5.1. Ustanie zakazu konkurencji zastrzeżonego w umowie o zakazie konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy. 3.5.2. Ustanie zakazu konkurencji wynikającego z umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. 3.5.2.1. Przyczyny ustania zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy wskazane w kodeksie pracy. 3.5.2.2. Upływ okresu, na który zawarto umowę. 3.5.2.3. Niewywiązywanie się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania. 3.5.2.4. Ustanie przyczyny uzasadniającej zakaz. 3.5.2.5. Przyczyny ustania zobowiązania uregulowane poza kodeksem pracy. 3.5.2.5.1. Wypowiedzenie umowy o zakazie konkurencji. 3.5.2.5.2. Umowne prawo odstąpienia od umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. 3.5.2.5.3. Inne przypadki wygaśnięcia zobowiązania wynikającego z umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy występujące w praktyce. 3.6. Wykonanie umów o zakazie konkurencji. 3.7. Skutki niewykonania umowy o zakazie konkurencji. 3.7.1. Niewykonanie zobowiązań przez pracownika i jego skutki. 3.7.2. Niewykonanie zobowiązań przez pracodawcę i jego skutki. 3.7.3. Dochodzenie roszczeń. ROZDZIAŁ 4. Staż pracy. 4.1. Uwagi wstępne. 4.2. Definicja stażu pracy. 4.3. Rodzaje stażu pracy. 4.3.1. Kryteria podziału stażu pracy. 4.3.2. Ogólny staż pracy. 4.3.3. Zakładowy staż pracy. 4.4. Okresy doliczane do stażu pracy. 4.5. Liczenie stażu pracy. 4.6. Uprawnienia pracownicze kształtowane przez staż pracy. 4.6.1. Staż pracy a uprawnienia płacowe. 4.6.1.1. Dodatek za wysługę lat (stażowy). 4.6.1.2. Nagroda jubileuszowa. 4.6.1.3. Odprawa pośmiertna. 4.6.1.4. Odprawa z tytułu zwolnień grupowych. 4.6.2. Staż pracy a uprawnienia urlopowe. 4.6.2.1. Urlop wypoczynkowy. 4.6.2.2. Urlop wychowawczy. 4.6.3. Staż pracy a ochrona trwałości stosunku pracy. 4.6.4. Staż pracy jako przesłanka posiadania przez pracownika czynnego i biernego prawa wyborczego. 4.7. Staż pracy jako dopuszczalne kryterium różnicowania sytuacji pracowników (art. 183b § 2 pkt 4 k.p.). 4.8. Podsumowanie. ROZDZIAŁ 5. Wynagrodzenie i inne świadczenia związane z pracą. 5.1. Uwagi wstępne. 5.2. Zagadnienia terminologiczne. 5.3. Zasady wynagradzania. 5.3.1. Zasada korzystności. 5.3.2. Zasada równego traktowania/niedyskryminacji. 5.3.3. Zasada godziwości. 5.4. Źródła uprawnień pracowniczych. 5.4.1. Ustawa jako źródło uprawnień pracowniczych. 5.4.2. Autonomiczne źródła prawa pracy. 5.4.3. Zakres przedmiotowy autonomicznych źródeł prawa pracy. 5.4.3.1. Wartościowanie stanowisk. 5.4.3.2. Rynkowość wynagrodzeń. 5.4.4. Umowa o pracę lub inny akt nawiązania stosunku pracy. 5.4.5. Zwyczaj. 5.5. Wynagrodzenie zasadnicze i dodatki stałe. 5.5.1. Stałe składniki wynagrodzenia. 5.5.2. Wynagrodzenie zasadnicze – zagadnienia wprowadzające. 5.5.3. Formy wynagrodzenia zasadniczego. 5.5.3.1. Wynagrodzenie czasowe. 5.5.3.2. Wynagrodzenie akordowe. 5.5.3.3. Dniówka zadaniowa. 5.5.3.4. Wynagrodzenie prowizyjne. 5.5.3.5. Wynagrodzenie za kompetencje. 5.5.4. Dodatki stałe do wynagrodzenia zasadniczego. 5.6. Świadczenia związane z pracą mające charakter wynikowy (zmienne). 5.6.1. Premie. 5.6.2. Nagroda. 5.6.3. Premia uznaniowa. 5.6.4. Inne świadczenia motywacyjne. 5.7. Świadczenia z tytułu niewykonywania pracy. 5.7.1. Wynagrodzenie przestojowe. 5.7.2. Wynagrodzenie chorobowe. 5.8. Odprawy z tytułu ustania stosunku pracy. 5.8.1. Odprawa emerytalna i rentowa. 5.8.2. Odprawa pośmiertna. 5.9. Świadczenia związane z podróżami służbowymi. 5.10. Ochrona wynagrodzenia za pracę. 5.10.1. Zakaz zrzeczenia się wynagrodzenia. 5.10.2. Forma pieniężna wypłaty. 5.10.3. Termin wypłaty. 5.10.4. Potrącenia z wynagrodzenia i jego ograniczenia. 5.10.5. Szczególne przypadki niewypłacania wynagrodzenia. 5.10.6. Ochrona roszczeń pracowniczych w przypadku niewypłacalności pracodawcy. 5.11. Wynagrodzenie minimalne. 5.11.1. Minimalne wynagrodzenie – kontekst społeczno-gospodarczy. 5.11.2. Definicja minimalnego wynagrodzenia – perspektywa historyczna i prawna. 5.11.3. Tryb ustalania minimalnego wynagrodzenia. 5.11.4. Wysokość minimalnego wynagrodzenia. 5.11.5. Minimalne wynagrodzenie w umowach cywilnoprawnych. ROZDZIAŁ 6. Czas pracy. 6.1. Uwagi wstępne. 6.2. Czas pracy jako konstrukcja prawna. 6.2.1. Pojęcie czasu pracy. 6.2.2. Czas pracy a podróż służbowa. 6.2.3. Czas pracy a czas szkoleń. 6.2.4. Czas pracy a dyżur pracowniczy. 6.2.5. Pojęcie czasu pracy w prawie Unii Europejskiej. 6.2.6. Elementy konstrukcyjne czasu pracy. 6.2.6.1. System i rozkład czasu pracy. 6.2.6.2. Normy i wymiar czasu pracy. 6.2.6.3. Okresy rozliczeniowe. 6.2.6.4. Doba i tydzień. 6.2.6.5. Okresy dobowego i tygodniowego odpoczynku. 6.3. System i rozkład czasu pracy. 6.3.1. Uwagi wstępne. 6.3.2. Podstawowy czas pracy. 6.3.3. Skrócony czas pracy. 6.3.4. Przedłużony czas pracy. 6.3.5. Czas pracy w ruchu ciągłym i przy pracach, które nie mogą być wstrzymane ze względu na konieczność ciągłego zaspokajania potrzeb ludności. 6.3.6. Typowy równoważny czas pracy. 6.3.7. Równoważny czas pracy przy dozorze urządzeń lub przy pracach polegających na częściowym pozostawaniu w pogotowiu do pracy. 6.3.8. Równoważny czas pracy przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, w zakładowych strażach i służbach ratowniczych. 6.3.9. System czasu pracy w skróconym tygodniu pracy. 6.3.10. System pracy weekendowej. 6.3.11. System przerywanego czasu pracy. 6.3.12. System zadaniowego czasu pracy. 6.3.13. Rozkład czasu pracy. 6.3.14. Wprowadzanie i ustalanie systemów i rozkładów czasu pracy. 6.4. Praca w godzinach nadliczbowych. 6.4.1. Pojęcie pracy w godzinach nadliczbowych. 6.4.2. Przesłanki pracy w godzinach nadliczbowych. 6.4.3. Ograniczenia i zakazy pracy w godzinach nadliczbowych. 6.4.4. Obowiązek pracy w godzinach nadliczbowych. 6.4.5. Rekompensata za pracę w godzinach nadliczbowych. 6.4.6. Praca ponadwymiarowa kadry zarządzającej. 6.5. Praca w porze nocnej. 6.6. Praca w niedziele i święta. ROZDZIAŁ 7. Urlopy i inne zwolnienia od pracy. 7.1. Urlopy wypoczynkowe. 7.1.1. Pojęcie, funkcje i prawny charakter urlopu wypoczynkowego. 7.1.2. Zakres swobody pracownika w realizacji prawa do corocznego wypoczynku. 7.1.3. Nabycie prawa i wymiar urlopu wypoczynkowego. 7.1.4. Udzielanie urlopu wypoczynkowego na dni pracy i w wymiarze godzinowym. 7.1.5. Urlop na żądanie. 7.1.6. Zasady prawa urlopowego. 7.1.6.1. Zasada niezbywalności prawa do urlopu wypoczynkowego. 7.1.6.2. Zasada urlopu corocznego. 7.1.6.3. Zasada planowego udzielania urlopów wypoczynkowych. 7.1.6.4. Zasada urlopu nieprzerwanego. 7.1.6.5. Zasada urlopu w naturze. 7.1.6.6. Zasada odpłatności. 7.1.7. Podsumowanie. 7.2. Urlopy bezpłatne. 7.2.1. Uwagi wstępne. 7.2.2. Urlopy bezpłatne przewidziane w kodeksie pracy. 7.2.2.1. Urlop bezpłatny udzielany na wniosek pracownika (art. 174 k.p.). 7.2.2.1.1. Zasady udzielania urlopu bezpłatnego na wniosek pracownika. 7.2.2.1.2. Status prawny pracownika w okresie urlopu bezpłatnego udzielanego na jego wniosek. 7.2.2.2. Urlop bezpłatny udzielany przez pracodawcę za pisemną zgodą pracownika w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy (art. 1741 k.p.). 7.2.2.2.1. Porozumienie pomiędzy pracodawcą macierzystym, u którego udzielany jest urlop bezpłatny, a pracodawcą, u którego pracownik zostaje zatrudniony. 7.2.2.2.2. Pisemna zgoda pracownika na udzielenie urlopu bezpłatnego u macierzystego pracodawcy w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy. 7.2.2.2.3. Zatrudnienie pracownika u pracodawcy, z którym macierzysty pracodawca podpisał porozumienie. 7.2.2.2.4. Status prawny pracownika przebywającego na urlopie bezpłatnym w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy. 7.2.2.3. Urlop bezpłatny dla pracowników młodocianych. 7.2.2.4. Urlop bezpłatny związany z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych. 7.2.3. Urlopy bezpłatne przewidziane w regulacjach pozakodeksowych. 7.2.3.1. Uwagi wstępne. 7.2.3.2. Urlop bezpłatny dla pracownika powołanego do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy. 7.2.3.3. Urlop bezpłatny dla pracownika powołanego do odbycia ćwiczeń wojskowych lub pełnienia okresowej służby wojskowej lub terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie na okres trwania tych ćwiczeń lub służby. 7.2.3.4. Urlop bezpłatny dla osoby skierowanej do pracy przy zwalczaniu epidemii. 7.2.3.5. Urlopy bezpłatne udzielane posłom lub senatorom pozostającym w stosunkach pracy przed uzyskaniem mandatu. 7.2.3.6. Urlopy bezpłatne dla radnego gminy, powiatu i województwa. 7.2.3.7. Urlopy bezpłatne dla nauczycieli podlegających pod Kartę Nauczyciela. 7.2.3.8. Urlop bezpłatny na czas sprawowania funkcji członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. 7.2.3.9. Urlop bezpłatny dla członków zarządu komisarycznego na czas pełnienia tej funkcji. 7.2.3.10. Urlopy bezpłatne udzielane na czas kampanii wyborczej. 7.2.4. Podsumowanie. 7.3. Urlop szkoleniowy. 7.3.1. Uwagi wstępne. 7.3.2. Ewolucja regulacji prawnych dotyczących urlopu szkoleniowego. 7.3.3. Charakter prawny urlopu szkoleniowego. 7.3.4. Przesłanki prawa do urlopu do szkoleniowego. 7.3.4.1. Zakres podmiotowy prawa do urlopu szkoleniowego. 7.3.4.2. Pojęcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika. 7.3.4.3. Inicjatywa lub zgoda pracodawcy w przedmiocie podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika. 7.3.4.4. Forma podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika. 7.3.5. Realizacja prawa do urlopu szkoleniowego. 7.3.5.1. Wymiar urlopu szkoleniowego. 7.3.5.2. Zasady udzielania urlopu szkoleniowego. 7.3.6. Urlop szkoleniowy w przepisach odrębnych. 7.3.7. Podsumowanie. 7.4. Zwolnienia od pracy. 7.4.1. Uwagi wstępne. 7.4.2. Geneza i źródła zwolnień od pracy. 7.4.3. Podział zwolnień od pracy. 7.4.3.1. Zwolnienia związane z celami osobistymi lub rodzinnymi pracownika. 7.4.3.2. Zwolnienia z przyczyn związanych z dokształcaniem się pracownika. 7.4.3.3. Zwolnienia z powodów wykonywania działalności związanej z zatrudnieniem u danego pracodawcy. 7.4.3.4. Zwolnienia od pracy ze względu na świadczenie przez pracownika obowiązków niezwiązanych z pracą u danego pracodawcy. 7.4.4. Podsumowanie. ROZDZIAŁ 8. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe. 8.1. Regulacja prawna w zakresie wypadków przy pracy i chorób zawodowych. 8.1.1. Prawo polskie. 8.1.2. Prawo międzynarodowe. 8.2. Problematyka pojęcia wypadku przy pracy. 8.2.1. Rodzaje wypadków. 8.2.2. Definicja wypadku przy pracy. 8.2.3. Istota zdarzenia stanowiącego wypadek przy pracy. 8.2.4. Nagłość zdarzenia. 8.2.5. Przyczyna zewnętrzna zdarzenia. 8.2.6. Uraz lub śmierć. 8.2.7. Związek zdarzenia z pracą. 8.2.8. Pozapracownicze wypadki przy pracy. 8.2.9. Wypadek przy pracy a wypadek w drodze do pracy lub z pracy. 8.2.10. Wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy. 8.3. Wystąpienie wypadku przy pracy, ustalanie okoliczności i dokumentowanie wypadku przy pracy. 8.4. Problematyka pojęcia „choroba zawodowa”. 8.4.1. Definicja choroby zawodowej. 8.4.2. Odpowiedzialność pracodawcy za inne choroby pracownika niż zawodowe. 8.5. Rozpoznanie i dokumentowanie choroby zawodowej. 8.6. Prewencja jako podstawowy cel regulacji wypadków przy pracy i chorób zawodowych w prawie pracy. 8.7. Wpływ wypadków przy pracy i chorób zawodowych na trwający stosunek pracy i na rozwiązanie stosunku pracy. 8.7.1. Przeniesienie do innej pracy. 8.7.2. Dodatek wyrównawczy. 8.7.3. Ochrona trwałości stosunku pracy po wypadku przy pracy lub w związku z chorobą zawodową. 8.8. Odpowiedzialność za skutki wypadków przy pracy i chorób zawodowych. 8.8.1. Różne rodzaje odpowiedzialności w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. 8.8.2. Odpowiedzialność pracodawcy na podstawie kodeksu pracy. 8.8.3. Odpowiedzialność pracodawcy na podstawie prawa cywilnego. 8.8.4. Odpowiedzialność pracownika. 8.9. Skutki w zakresie ubezpieczeń społecznych. 8.9.1. Ubezpieczenie wypadkowe a obowiązki i prawa pracodawców. 8.9.2. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego. ROZDZIAŁ 9. Ochrona pracy kobiet i rodzicielstwa we współczesnym prawie pracy. 9.1. Uwagi wstępne. 9.2. Współczesne źródła ochrony rodzicielstwa. 9.3. Rodzaje uprawnień związanych z rodzicielstwem. 9.3.1. Uprawnienia pracujących rodziców związane z ciążą. 9.3.1.1. Prace wzbronione kobietom w ciąży i kobietom karmiącym. 9.3.1.2. Ochrona przed wypowiedzeniem. 9.3.1.3. Przedłużenie umowy do momentu porodu. 9.3.1.4. Dozwolone modyfikacje czasu pracy i miejsca pracy. 9.3.2. Urlop macierzyński. 9.3.3. Urlop rodzicielski. 9.3.4. Urlop wychowawczy. 9.3.5. Urlop ojcowski. 9.3.6. Uprawnienia związane z przysposobieniem dziecka. 9.3.7. Uprawnienia związane ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem do lat 14. 9.3.7.1. Zwolnienie na opiekę. 9.3.7.2. Zasiłek opiekuńczy. 9.3.8. Przerwa na karmienie. 9.4. Zasiłek macierzyński. 9.4.1. Źródła prawa do zasiłku macierzyńskiego. 9.4.1.1. Regulacje prawnomiędzynarodowe i unijne. 9.4.1.2. Regulacja krajowa. 9.4.2. Przesłanki udzielenia ochrony w postaci zasiłku macierzyńskiego oraz funkcje zasiłku macierzyńskiego. 9.4.3. Prawo do zasiłku macierzyńskiego w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. 9.4.3.1. Podmioty uprawnione do zasiłku macierzyńskiego. 9.4.3.2. Prawo pierwotne i wtórne do zasiłku macierzyńskiego. 9.4.3.3. Warunki nabycia i realizacji prawa do zasiłku macierzyńskiego. 9.4.3.4. Wymiar i wysokość zasiłku macierzyńskiego. ROZDZIAŁ 10. Zatrudnienie i ochrona młodocianych oraz dzieci. 10.1. Uwagi wstępne. 10.2. Prawo polskie – rys historyczny. 10.3. Pojęcie pracownika młodocianego. 10.4. Skutki prawne zawarcia umowy o pracę wbrew przepisom kodeksu pracy. 10.5. Przygotowanie zawodowe młodocianych. 10.5.1. Uwagi wstępne. 10.5.2. Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. 10.5.2.1. Nauka zawodu. 10.5.2.2. Przyuczenie do wykonania określonej pracy. 10.6. Zatrudnianie młodocianych przy wykonywaniu lekkich prac. 10.7. Urlopy młodocianych. 10.8. Szczególna ochrona zdrowia młodocianych. 10.9. Zatrudnianie dzieci. ROZDZIAŁ 11. Ochrona osób niepełnosprawnych a bariery społeczne. 11.1. Uwagi wstępne. 11.2. Status osób niepełnosprawnych. Wybrane zagadnienia. 11.3. Pojęcie osoby niepełnosprawnej w kategoriach prawnych, medycznych i społecznych. 11.4. Zatrudnianie osób niepełnosprawnych a funkcja ochronna polskiego prawa pracy. 11.5. Podsumowanie. ROZDZIAŁ 12. Ochrona roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. 12.1. Uwagi wstępne. 12.2. Zakres podmiotowy ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. 12.3. Przesłanki niewypłacalności pracodawcy. 12.4. Zakres przedmiotowy ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. 12.5. Tryb zaspokajania roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. 12.6. Organizacja i finansowanie Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. 12.7. Tryb dochodzenia roszczeń. 12.8. System przywileju pierwszeństwa. ROZDZIAŁ 13. Odpowiedzialność stron stosunku pracy. 13.1. Odpowiedzialność pracodawcy – zagadnienia wprowadzające. 13.1.1. Pojęcie odpowiedzialności pracodawcy. 13.1.2. Zdolność pracodawcy do ponoszenia odpowiedzialności w sferze prawa pracy. 13.2. Odpowiedzialność majątkowa pracodawcy. 13.2.1. Uwagi wstępne. 13.2.2. Ogólna charakterystyka systemu odpowiedzialności majątkowej pracodawcy w kodeksie pracy. 13.2.2.1. Limitowanie odpowiedzialności jako założenie systemu odpowiedzialności majątkowej pracodawcy w kodeksie pracy. 13.2.2.2. Charakter prawny odpowiedzialności majątkowej pracodawcy uregulowanej w kodeksie pracy. 13.2.3. Odpowiedzialność na podstawie przepisów kodeksu cywilnego. 13.2.3.1. Stosowanie przepisów reżimu kontraktowego cywilnej odpowiedzialności odszkodowawczej do stosunku pracy. 13.2.3.1.1. Dopuszczalność stosowania przepisów reżimu kontraktowego cywilnej odpowiedzialności odszkodowawczej. 13.2.3.1.2. Stosowanie przepisów kodeksu cywilnego o odpowiedzialności kontraktowej do stosunku pracy w praktyce orzeczniczej Sądu Najwyższego. 13.2.3.2. Przepisy o czynach niedozwolonych jako podstawa odpowiedzialności pracodawcy w praktyce stosowania prawa. 13.2.3.2.1. Dopuszczalność wywodzenia przeciwko pracodawcy roszczeń na podstawie przepisów deliktowego reżimu cywilnej odpowiedzialności odszkodowawczej. 13.2.3.2.2. Stosowanie przepisów o czynach niedozwolonych w ramach tzw. odpowiedzialności uzupełniającej. 13.2.3.2.2.1. Przypadki, w których judykatura uznaje stosowanie przepisów o czynach niedozwolonych w ramach odpowiedzialności uzupełniającej za dopuszczalne. 13.2.3.2.2.2. Odpowiedzialność deliktowa w ramach modelu odpowiedzialności „uzupełniającej”. 13.2.3.2.3. Odpowiedzialność Skarbu Państwa w przypadku pracodawców „publicznych”. 13.3. Odpowiedzialność karna pracodawcy. 13.3.1. Dobra prawne chronione przez socjalne prawo karne. 13.3.2. Pracodawca jako podmiot czynu zabronionego. 13.3.3. Prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy jako przedmiot ochrony prawnokarnej. 13.3.4. Prawo do legalnego zatrudnienia. 13.3.4.1. Prawo do zatrudnienia zgodnego z przepisami prawa. 13.3.4.2. Wolność od pracy przymusowej. 13.3.4.3. Wolność od handlu ludźmi. 13.3.5. Prawo pracownika do poszanowania dóbr osobistych. 13.3.6. Prawo do równego traktowania. 13.3.7. Prawo do wynagrodzenia. 13.3.8. Prawo do wypoczynku. 13.3.9. Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. 13.3.10. Obowiązek pracodawcy zaspokajania potrzeb socjalno-bytowych pracowników. 13.3.11. Ochrona trwałości stosunku pracy. 13.3.12. Ochrona pracy pracowników – rodziców i młodocianych. 13.3.13. Obowiązki związane z prowadzeniem dokumentacji. 13.3.14. Wykroczenia związane z zatrudnieniem tymczasowym. 13.3.15. Karnoprawna reakcja na czyn zabroniony. 13.3.15.1. Kary za przestępstwa. 13.3.15.2. Środki karne i inne środki reakcji karnej stosowane wobec sprawców przestępstw. 13.3.15.3. Odpowiedzialność karna pracodawcy będącego podmiotem zbiorowym. 13.3.15.4. Środki reakcji karnej w sprawach o wykroczenia. 13.3.16. Zbieg przepisów oraz przestępstw. 13.4. Odpowiedzialność porządkowa pracownika. 13.4.1. Uwagi wstępne. 13.4.2. Charakter przepisów regulujących odpowiedzialność porządkową. 13.4.3. Zakres podmiotowy. 13.4.4. Przesłanki odpowiedzialności porządkowej. 13.4.4.1. Rodzaje naruszeń. 13.4.4.2. Bezprawność zachowania. 13.4.4.3. Wina. 13.4.5. Rodzaje kar. 13.4.6. Tryb nałożenia kary. 13.4.6.1. Terminy. 13.4.6.2. Wysłuchanie pracownika. 13.4.6.3. Zawiadomienie o zastosowaniu kary. 13.4.7. Tryb weryfikacji zastosowanej kary. 13.4.7.1. Sprzeciw. 13.4.7.2. Odwołanie do sądu. 13.4.8. Zatarcie kary. 13.5. Odpowiedzialność materialna pracownika. 13.5.1. Uwagi wstępne. 13.5.1.1. Odpowiedzialność „materialna” pracownika – uwagi terminologiczne. 13.5.1.2. Funkcje odpowiedzialności materialnej. 13.5.1.3. Źródła i zakres regulacji odpowiedzialności materialnej. 13.5.1.4. Systematyka regulacji odpowiedzialności materialnej. 13.5.2. Odpowiedzialność na zasadach ogólnych (art. 114–122 k.p.). 13.5.2.1. Uwagi wstępne. 13.5.2.2. Bezprawność. 13.5.2.2.1. Katalog obowiązków pracowniczych w ogólności. 13.5.2.2.2. Niewykonanie i nienależyte wykonanie obowiązków przez pracownika. 13.5.2.2.3. Okoliczności wyłączające bezprawność. 13.5.2.3. Wina. 13.5.2.3.1. Treść i znaczenie przesłanki winy. 13.5.2.3.2. Wina nieumyślna. 13.5.2.3.3. Wina umyślna. 13.5.2.3.4. Okoliczności wyłączające winę. 13.5.2.4. Szkoda. 13.5.2.4.1. Pojęcie szkody. 13.5.2.4.2. Szkoda prawnie relewantna w ramach odpowiedzialności materialnej pracowników. 13.5.2.4.3. Ograniczenie odpowiedzialności. 13.5.2.5. Związek przyczynowy. 13.5.2.5.1. Przyczynienie się do szkody przez pojedynczego pracownika. 13.5.2.5.2. Przyczynienie się do szkody przez większą liczbę osób. 13.5.2.6. Sposób naprawienia szkody. 13.5.2.6.1. Restytucja naturalna. 13.5.2.6.2. Odszkodowanie. 13.5.2.6.2.1. Moment ustalenia wysokości odszkodowania. 13.5.2.6.2.2. Ustawowe ograniczenie wysokości odszkodowania. 13.5.2.6.2.3. Ograniczenie wysokości odszkodowania w wewnątrzzakładowych źródłach prawa pracy i umowie o pracę. 13.5.2.7. Ciężar dowodu. 13.5.2.8. Szkoda wyrządzona osobie trzeciej. 13.5.2.8.1. Uwagi wstępne. 13.5.2.8.2. Związek między wykonywaniem obowiązków pracowniczych a wyrządzoną szkodą. 13.5.2.8.3. Dopuszczalność dochodzenia odszkodowania przez osobę trzecią od pracownika. 13.5.2.8.4. Roszczenie regresowe pracodawcy w stosunku do pracownika sprawcy szkody. 13.5.3. Odpowiedzialność za mienie powierzone. 13.5.3.1. Uwagi wstępne. 13.5.3.3. Szkoda w mieniu powierzonym. 13.5.3.4. Uwolnienie od odpowiedzialności. 13.5.3.5. Wspólna odpowiedzialność materialna.

1. Sąd pracy; 2. Podmiot postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy; 3. Strony i uczestnicy postępowania przed sądem pracy; 4. Przebieg postępowania w zakresach z zakresu prawa pracy; 5. Środki odwoławcze i zaskarżenia; 6. Inne postępowania sadowe w sprawach z zakresu prawa pracy; 7. Koszty postępowania.

Zawiera: Cz. I Zagadnienia ogólne. R. 1 Zagadnienia wprowadzające: Wielość podstaw nawiązania stosunku pracy; Pozaumowne podstawy zatrudnienia a zasada swobodnego nawiązywania stosunków pracy. R. 2 Źródła regulacji pozaumownych stosunków pracy: Uwagi wstępne; Ewolucja źródeł pozaumownych stosunków pracy; Obowiązujące regulacje pozaumownych stosunków pracy; Zróżnicowanie źródeł regulacji prawnej w zależności od aktu kreującego pozaumowne stosunki pracy. Cz. II Stosunki pracy z powołania. R. 3 Geneza i historia stosunków pracy z powołania: Wstęp; Geneza stosunków pracy z powołania; Historia przepisów prawnych dotyczących stosunków pracy z powołania po 1945 r. R. 4 Zakres podmiotowy stosunków pracy z powołania. R. 5 Nawiązanie stosunku pracy z powołania: Uwagi wstępne; Organ właściwy do dokonania powołania; Zgoda osoby powołanej i forma aktu powołania; Treść aktu powołania; Tryb nawiązywania stosunku pracy na podstawie powołania. R. 6 Zmiany i ustanie stosunku pracy z powołania; Zmiana treści stosunku pracy z powołania; Ustanie stosunku pracy z powołania; Forma i treść aktu odwołania; Uprawnienia pracownika odwołanego w okresie wypowiedzenia. R. 7 Odrębności statusu prawnego pracowników zatrudnionych na podstawie powołania. R. 8 Charakter prawny powołania i stosunków pracy z powołania. Cz. III Stosunki pracy z wyboru. R. 9 Geneza i historia stosunków pracy z wyboru: Geneza stosunków pracy z wyboru w II Rzeczypospolitej; Geneza stosunków pracy z wyboru w prezydiach rad narodowych; Geneza stosunków pracy z wyboru w Polsce Ludowej; Ewolucja stosunków pracy z wyboru w latach 1974–1990; Ewolucja stosunków pracy z wyboru w latach 1990–2008. R. 10 Zakres zastosowania stosunków pracy z wyboru: Obowiązek wykonywania pracy w charakterze pracownika” a zakres podmiotowy stosunku pracy z wyboru; Zakres podmiotowy stosunku pracy z wyboru w świetle obowiązującego prawa. R. 11 Nawiązanie stosunku pracy z wyboru: Uwagi wstępne; Pojęcie wyboru; Wybór a mandat pracownika z wyboru; Wybór a członkostwo w organizacji o charakterze samorządnym i demokratycznym; Wybór a czas trwania pełnomocnictwa (kadencja); Tryb prowadzący do nawiązania stosunku pracy z wyboru; Termin nawiązania stosunku pracy na podstawie wyboru. R. 12 Zmiana i ustanie stosunku pracy z wyboru: Zmiana treści stosunku pracy pracowników zatrudnionych na podstawie wyboru; Ustanie stosunku pracy z wyboru. R. 13 Odrębności statusu prawnego pracowników zatrudnionych na podstawie wyboru (uprawnienia, obowiązki, odpowiedzialność): Uprawnienia; Obowiązki; Odpowiedzialność pracownika świadczącego pracę na podstawie wyboru. R. 14 Charakter prawny stosunków pracy z wyboru: Uwarunkowania podmiotowe charakteru prawnego stosunku pracy z wyboru; Związek stosunku pracy z wyboru z funkcją organizacyjną; Terminowość stosunków pracy z wyboru; Kwestia wymogów kwalifikacyjnych; Problemy ustalania stosunków pracy z wyboru; Konkluzje. Cz. IV Stosunki pracy z mianowania. R. 15 Geneza i historia stosunków pracy z mianowania: Okres przedwojenny; Okres powojenny. R. 16 Zakres zastosowania stosunków pracy z mianowania: Zakres i charakter kodeksowej regulacji stosunku pracy z mianowania; Zakres stosunku pracy z mianowania w ustawach szczególnych. R. 17 Rygory selekcyjne w stosunkach pracy z mianowania: Charakter rygorów selekcyjnych; Rodzaje rygorów selekcyjnych. R. 18 Nawiązanie stosunku pracy z mianowania: Uwagi wprowadzające; Pracodawca zatrudniający pracownika mianowanego; Wymogi i postępowanie kwalifikacyjne (aplikacyjne, egzaminacyjne) warunkujące możliwość zatrudnienia na podstawie stosunku pracy z mianowania; Podmioty dokonujące mianowania na określone stanowisko; Ustawowy obowiązek mianowania na stanowisko; Forma i treść aktu mianowania; Skutki prawne aktu mianowania. R. 19 Zmiana stosunku pracy z mianowania: Wstęp; Historyczne uwarunkowania zmian stosunku pracy z mianowana i ich współczesne reminiscencje; Pojęcie zmiany stosunku pracy; Zmiana stosunku pracy a uprawnienia kierownicze pracodawcy; Dyspozycyjność jako cecha stosunku pracy z mianowania; Charakter prawny stosunku pracy z mianowania a sposób dokonywania jego zmian; Problem stosowania przepisów kodeksu pracy dotyczących zmian treści stosunku pracy w stosunkach pracy z mianowania. R. 20 Ustanie stosunku pracy z mianowania: Uwagi wstępne; Przyczyny odrębnych rozwiązań w zakresie ustania stosunków pracy z mianowania; Prawna konstrukcja ustania stosunku pracy z nominacji; Okoliczności powodujące ustanie lub stanowiące przesłanki rozwiązania stosunku pracy z mianowania; Forma i tryb rozwiązania stosunku pracy z pracownikami mianowanymi; Uprawnienia przysługujące w związku z ustaniem stosunku pracy z mianowania; Roszczenia przysługujące w razie naruszenia przepisów o wygaśnięciu lub rozwiązaniu stosunków pracy z mianowania; Podsumowanie. R. 21 Podstawowe uprawnienia pracownika mianowanego: Uwagi wstępne; Wynagrodzenie zasadnicze; Dodatki związane ze zwiększeniem obowiązków; Wynagradzanie w przypadku nie wykonywania pracy; Świadczenia motywacyjne, zwiększające efektywność pracy; Świadczenia związane z ustaniem stosunku pracy; Świadczenia związane z przeniesieniem; Urlopy pracownicze; Podsumowanie. R. 22 Obowiązki pracownika mianowanego: Pojęcie i podział obowiązków; Obowiązki podstawowe; Obowiązki dodatkowe; Szczególne zakazy i ograniczenia. R. 23 Odpowiedzialność pracowników mianowanych; Uwagi wstępne; Odpowiedzialność dyscyplinarna; Struktura postępowania w sprawach dyscyplinarnych i przesłanki jego wszczęcia; Zasady postępowania dyscyplinarnego; Sądowa kontrola orzecznictwa dyscyplinarnego; Zatarcie kar dyscyplinarnych; Odpowiedzialność dyscyplinarna za przewinienia mniejszej wagi i odpowiedzialność porządkowa. R. 24 Charakter prawny mianowania jako podstawy nawiązania stosunku pracy. R. 25 Status proceduralny pracowników pozaumownych. R. 26 Status pracowników pozaumownych w zbiorowym prawie pracy. R. 27 Perspektywy pozaumownych stosunków pracy w prawie polskim.

1. Wprowadzenie; 2. Opis wybranej i zastosowanej metodologii oraz źródła informacji wykorzystywanych w badaniu; 3. Opis wyników badań i analiz: analiza danych zastanych dotyczących sytuacji kobiet w Polsce i województwie śląskim; Kluczowe trendy w zakresie aktywizacji zawodowej kobiet w UE; Wyniki badań jakościowych i ilościowych; 4. Wnioski i rekomendacje.

1. Zasady i instytucje indywidualnego prawa pracy: Prawo pracy jako wartość uniwersalna; Zasady równości i niedyskryminacji jako podstawa orzekania Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej; Ochrona przed nierównym traktowaniem i dyskryminacją we względu na religię oraz przekonania w prawie wspólnotowym oraz prawie polskim; Do dyskusji o definiowaniu nietypowych form zatrudnienia; Kary z tytułu pracowniczej odpowiedzialności porządkowej; Konstrukcja prawna normy i wymiaru czasu pracy; 2. Pragmatyczne stosunki zatrudnienia: Stosunki pracy w służbie cywilnej- wnioski de lege ferenda i postulaty de lege ferenda na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego; Wygaśnięcie stosunku pracy nauczyciela akademickiego w świetle ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym; Ograniczenia szeroko pojętej aktywności zawodowej osób zajmujących stanowisko sekretarza jednostki samorządu terytorialnego; O odpowiedzialności pracowniczej pracowników samorządowych w związku z ustawą o pracownikach samorządowych z dnia 21 listopada 2008 r.; Odpowiedzialność funkcjonariusza publicznego w ustawie o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenia prawa a inne rodzaje odpowiedzialności; 3. Z zagadnień zbiorowego prawa pracy: O zakresie podmiotowym zbiorowego prawa pracy de lege ferenda i de lege lata; Normy kolizyjne zbiorowego prawa pracy; Uprawnienia sędziów sądów powszechnych do zrzeszania się w związkach zawodowych; Dopuszczalność zwolnienia się z postanowień ponadzakładowego układu zbiorowego pracy przez pracodawców indywidualnych; Obowiązek złożenia pracodawcy informacji o łącznej liczbie członków zakładowej (międzyzakładowej) organizacji związkowej; Pozycja prawna Państwowej Inspekcji Pracy w sporze zbiorowym; 4. Z zagadnień polityki społeczne: Nowe wyzwania i paradygmaty w polityce społecznej- w poszukiwaniu innowacyjnych rozwiązań; Społeczna odpowiedzialność biznesu, empatia, altruizm- wyrafinowane narzędzie marketingu czy socjotechnika; Umowa jako forma współdziałania administracji z adresatem działania na przykładzie pomocy społecznej; Z kart historii: Administrowanie pracą przymusową w Rosji radzieckiej i ZSRR

1. Zarys genezy prawa pracy, jego funkcje i szczególne właściwości, 2. Przedmiot i podmioty prawa pracy, 3. Zasady prawa pracy, 4. Źródła prawa pracy, 5. Umowne i pozaumowne podstawy nawiązania stosunku pracy, 6. Nietypowe formy zatrudnienia, 7. Ustanie stosunku pracy, 8. Roszczenia stron stosunku pracy w razie niezgodmnego z prawem rozwiązania stosunku pracy, 9. Obowiązki stron stosunku pracy, 10. Zmiana stosunku pracy, 11. Wynagrodzenie za pracę oraz inne świadczenia związane ze stosunkiem pracy, 12. Procownicze urlopy wypoczynkowe oraz inne przerwy w obowiązku świadczenia pracy, 13. Problematyka prawna czasu pracy, 14. Odpowiedzialność pracownika, jej rodzaje, podstawy i sankcje, 15. Odpowiedzialność pracodawcy za przestępstwa i wykroczenia przeciwko prawom pracownika, 16. Ochrona pracy i instrumenty prawne służące jej realizacji, 17. Szczególna ochrona pracy w związku z rodzicielstwem i wobec osób młodocianych, 18. Organy nadzoru nad warunkami pracy - ich organizacja i kompetencje, 19. Rozwiązywanie indywidualnych sporów ze stosunku pracy, 20. Zbiorowe prawo pracy

1. Wprowadzenie; 2. Równowaga praca-życie w każdym kraju; 3. Równowaga praca-życie- dobre praktyki: Finlandia; Polska; Hiszpania; 4. Podsumowanie i wnioski

1. Czas na pracę tymczasową- podstawowe informacje; 2. Praca tymczasowa w pytaniach i odpowiedziach- dla pracowników tymczasowych; 3. Praca tymczasowa w pytaniach i odpowiedziach- dla przedsiębiorców; 4. Prawdy i mity o pracy tymczasowej.

Zawiera: Ogólna ch-ka prawa pracy Wspólnot Europejskich; Swoboda przepływu pracowników; Równe traktowanie mężczyzn i kobiet; Indywidualny stosunek pracy; Zwolnienia grupowe; Zmiana pracodawcy; Niewypłacalność pracodawcy; Czas pracy; Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia pracowników; Zbiorowe prawo pracy; Prawo właściwe dla międzynarodowych stosunków pracy; Problemy i metody dostosowania polskiego prawa pracy do prawa europejskiego.