1.Międzynarodowa integracja regionalna, 2.Wspólnoty europejskie. Dalsza ewolucja integracji europejskiej, 3.Członkostwo w Unii Europejskiej, 4.System instytucjonalny Wspólnot Europejskich, 5.Prawa wspólnotowe, 6. Rynek wewnętrzny - podstawowe wolności, 7.Procesy integracyjne w ramach drugiego i trzeciego filaru. Polityka regionalna Unii europejskiej, 8.Rozszerzenie Unii Europejskiej o kraje Europy Środkowej i Wschodniej, 9.Polska w drodze do Unii Europejskiej, 10.Wybrane europejskie struktury współpracy

I. Istota i formy integracji europejskiej. II. Etapy, formy i uwarunkowania integracji europejskiej: 1. Kształtowanie się jedności kulturowej: 1.1. Wpływ antyku. 1.2. Oddziaływanie kultury bizantyńskiej. 1.3. miejsce kultury barbarzyńskiej. 1.4. Rola chrześcijaństwa. 1.5. Funkcja uniwersalizmu. 2. Przesłanki integracji politycznej: 2.1. Znaczenie koncepcji jedności suwerenów. 2.2. Rola idei integracji narodów.2.3. Skuteczność jedności wymuszonej.2.4. Sukcesy kompromisu politycznego. 3. Budowa Unii Gospodarczej: 3.1.Proces tworzenia strefy wolnego handlu. 3.2.proces tworzenia unii celnej. 3.3. Konsekwencje stworzenia wspólnego rynku. 3.4.Zaawansowanie unii gospodarczej i walutowej.4. Tworzenie unii politycznej. III. Państwo narodowe w procesie integracji europejskiej: 1.Początki, kryzys i przemiany państwa narodowego. 2.Państwo narodowe i integracja europejska.3.Pojęcie europeizacji.4.Dziedziny europeizacji państwa narodowego.5.Skutki europeizacji.6.Przyszłość państwa narodowego. IV. Instytucje Unii Europejskiej:1.Kwestie definicyjne.2.Zasady regulujące działalność instytucji Unii Europejskiej.3.Typologia instytucji Unii Europejskiej.4.Funkcje instytucji Unii Europejskiej.5.Charakterystyka głównych instytucji Unii Europejskiej:5.1.Rada Europejska.5.2.Rada Unii Europejskiej.5.3.Komisja Europejska.5.4.Parlament Europejski.5.5. Europejski Trybunał Sprawiedliwości i Sąd Pierwszej Instancji.5.6. Trybunał Obrachunkowy.5.7.Komitet Ekonomiczno-Społeczny.5.8.Komitet Regionów. V. Prawo Unii Europejskiej: 1.Podstawowe pojęcia.2.Konstytucja dla Europy.3. Europejskie prawo pierwotne i prawo wtórne.4.Integracja prawna.5.Wnioski dotyczące posługiwania się prawem europejskim.6.Publikowanie aktów prawa europejskiego i ich udostępnianie. VI. Europejska integracja gospodarcza:1.Etapy integracji.2.Polityka poszerzenia Unii i współpraca z krajami trzecimi.3.Polityka pogłębiania integracji.4.Instytucje europejskie w I filarze.5.Dlaczego gospodarka a nie sfera polityki?6.Jednolity rynek wewnętrzny.7.Europejski Obszar Gospodarczy.8.Unia Gospodarcza i Walutowa.9.Pakt stabilizacji i wzrostu.10.Strategia lizbońska i konkurencyjność.11.Czy Unii potrzeba więcej wspólnych polityk? VII. Polityka zagraniczna Unii Europejskiej: 1.Od europejskiej współpracy politycznej do Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej.2.Insytytucjonalizacja Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa.3.Instrumenty Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa.4.Obszary Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. VIII. Europejska Polityka Bezpieczeństwa i Obrony. IX. Polityka Unii Europejskiej w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych:1.Pojęcie i zakres przedmiotowy europejskiej polityki w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.2. "Kamienie milowe" z Amsterdamu i Tampere - założenia i rzeczywistość.3.Bilans wspólnych 5-letnich osiągnięć w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnetrznych.4.Przyszłość europejskiego obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. X. Edukacja europejska: 1.Istota i aspekty formalnoprawne edukacji europejskiej.2.Formy i przejawy edukacji europejskiej.3.Wysiłki na rzecz ujednolicenia modelu edukacji europejskiej.4.W stronę europejskiego minimum programowego.

Międzynarodowa Integracja regionalna; Wspólnoty Europejskie. Dalsza ewolucja integracji europejskiej; Członkostwo w Unii Europejskiej; System instytucjonalny wspólnot europejskich; Prawo wspólnotowe; Rynek wewnętrzny - podstawowe wolności; Procesy integracyjne w ramach drugiego i trzeciego filaru. Polityka regionalna Unii Europejskiej; Poszerzenie Unii Europejskiej o kraje Europy środkowej i wschodnie j; Polska w drodze do Unii Europejskiej.

Zawiera: Koncepcja praw człowieka w islamie a prawa człowieka – szkic problemu; Siła zbrojna, wojna i „święta wojna” w islamskiej tradycji i kulturze prawnej; Ustawa z dnia 21 kwietnia 1936 r. o stosunku Państwa do Muzułmańskiego Związku Religijnego a statut tegoż związku z 2009 r. – próba konfrontacji; Materialny i niematerialny aspekt pochówku wyznawcy islamu – zagadnienia wybrane; Przestępczość muzułmanów w kontekście przestępczości cudzoziemców w Polsce; Status prawny alewitów we współczesnej Turcji jako przykład dyskryminacji religijnej w majestacie świeckiego państwa i prawa; Prawo do sprawiedliwego procesu sądowego w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Arabskiej Karcie Praw Człowieka; Klauzula porządku publicznego w odniesieniu do stosowania prawa krajów islamskich jako prawa obcego; Ochrona przed wczesnymi i wymuszonymi małżeństwami w prawie międzynarodowym i unijnym a prawo szariatu; Prawo islamskie – zbiór treści czy wehikuł? Modelowe podejście do dylematów poznawania Objawienia w islamie; Ofiara przemocy seksualnej i jej prawa w prawie międzynarodowym i islamie. Casus zgwałcenia; Penalizacja obrzezania rytualnego kobiet – propozycja zmian w polskim prawie karnym; Niewolnictwo w mahometanizmie; Instytucja wakufa w prawie i praktyce polskiej.

1. Informacje wstępne, 2. Tryby udzielania zamówień, 3. Inne ważne uregulowania, 4. Zamknięcie procedur, 5. Kontrola i środki ochrony prawnej, Ustawa - Prawo zamówień publicznych

Rozdział 1. Prawo wspólnotowe jako przedmiot zobowiązania; Rozdział2. Krajowa kontrola przestrzegania prawa wspólnotowego; Rozdział 3. Orzeczenia wstępne jako czynnik zabezpieczający prawidłowość kontroli krajowej; Rozdział 4. Wspólnotowa kontrola przestrzegania prawa wspólnotowego przez podmioty prywatne; Rozdział 5. Wspólnotowa kontrola przestrzegania prawa wspólnotowego przez państwa członkowskie.

Konwencja lugańska: jej rola i znaczenie; Wykładnia konwencji lugańskiej: rola Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości; Stosunek konwencji lugańskiej do innych konwencji regulujących zagadnienia jurysdykcji i wykonywania orzeczeń sądowych; Zakres stosowania konwencji lugańskiej; Jurysdykcja - zasada podstawowa; Jurysdykcja szczególna; Badanie jurysdykcj i; Uznawanie i wykonywanie zagranicznych orzeczeń sądowych.

1. Wprowadzenie teoretyczne: Legitymacja władzy; Problem legitymacji Unii Europejskiej; Czy UE jest systemem politycznym; Problem demokracji w UE; Demokra cja deliberatywna. 2. Wprowadzenie historyczne - Od Traktatu Nicejskiego do Konwentu o przyszłości Europy: Traktat Nicejski i legitymacja UE; Od parlamentaryzacji do konstytucjona lizacji UE. 3. Konwent o przyszłości europy: Konwent jako instytu cja; Przyczyny deliberatywnego chatakteru Konwentu; Pozornie apolityczny charakter procesu deliberacji w Konwencie; Faza zewnętrznej polaryzacji Konwentu; Od deliberacja do negocjacji; Koniec deliberacji; Kon went w świetle teorii demokracji deliberatywnej; Kon went pod empiryczna lupą. 4. Projekt Europejskiej Konstytucji w świetle teorii legitymacji: Projekt konstytucji a skuteczność UE; Projekt konstytucji a demokracja jako czynnik legitymi zacyjny; Projekt konstytucji i bliskośc obywatelom jako czynnik legitymizacyjny; Projekt konstytucji a po stulat przejrzystości procedur i instytucji UE. Podsumowanie.

1. Polski system gospodarczy w latach 1989-2004, 2. Sprzeczności prawa wspólnotowego i perspektywy ich eliminacji, 3. Prawne regulacje reprywatyzacji w wybranych krajach Europy środkowowschodniej; 4. Tendencje na światowym rynku paliw, 5. Przestępstwo prania brudnych pieniędzy w świetle uregulowań brytyjskich, 6. Czynności poprzedzające powstanie stosunku prawnego sponsoringu, 7. Odpowiedzialność sprzedawcy wobec konsumenta za wady prawne towaru, 8. Inicjatywa uchwałodawcza mieszkańców, 9. Penalizacja Bigamii, 10. Sądowa ochrona członkostwa w stowarzyszeniu

1. Kompromis z Nicei, agenda Konwentu i struktura projektu Traktatu Konstytucyjnego, 2. Podstawy Unii Europejskiej, 3. Zasady działania Unii Europejskiej, 4. Zmiany instytucjonalne, 5. Źródła prawa i ich tworzenie, 6. Prawo materialne i polityki Unii europejskiej, 7. Ocena

i rekomendacje

Zawiera: Wykaz skrótów. Część I: Podziały danych osobowych objętych kontrolą: 1. Dane osobowe wrażliwe (szczególne kategorie danych), dane o karalności oraz dane osobowe zwykłe; 2. Dane osobowe podane, zaobserwowane, pochodne oraz wywnioskowane; 3. Dane uporządkowane oraz nieuporządkowane: 3.1. Ogólne informacje; 3.2. Uporządkowanie a ustrukturyzowanie; 4. Dane identyfikowalne oraz nieidentyfikowalne: 4.1. Dwie normy wynikające z art. 11 RODO; 4.2. Artykuł 11 RODO a definicja danych osobowych; 4.3. Krótkotrwałe i długotrwałe przetwarzanie danych; Część II: Pytania i odpowiedzi: 1. Czym jest RODO?; 2. Jakie sankcje administracyjne i karne mogą grozić za naruszenie RODO?; 3. Jakich kategorii danych dotyczy kontrola/postępowanie?; 4. Kiedy przepisy RODO nie będą miały zastosowania?; 5. Jakie podmioty podlegają kontroli / mogą być adresatem decyzji w ramach postępowania w sprawie naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych?; 6. Kiedy prowadzona jest kontrola, a kiedy prowadzi się postępowanie administracyjne w sprawie naruszenia przepisów o ochronie danych?; 7. Czy do kontroli uzupełniającej stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego (w tym przepisy gwarancyjne)?; 8. Jaka jest relacja pomiędzy przepisami o kontroli w RODO a przepisami prawa przedsiębiorców?; 9. Jak należy rozumieć pojęcie naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych?; 10. Jakie są tryby kontroli? Czy kontrole mogą być niezapowiedziane?; 11. Jakie są obowiązki kontrolowanego w trakcie kontroli i co grozi za ich naruszenie?; 12. Czy można kwestionować wszczęcie kontroli lub inne czynności w toku kontroli?; 13. Czy można kwestionować wszczęcie postępowania administracyjnego lub inne czynności w jego toku?; 14. Jaka jest relacja zasady rozliczalności do obowiązku zebrania materiału dowodowego przez organ nadzorczy (art. 77 k.p.a.)?; 15. Jak ustalić moment wszczęcia postępowania administracyjnego?; 16. Jakie dokumenty inicjują kontrolę?; 17. Czy i jak chroniona jest tajemnica przedsiębiorstwa?; 18. Czy i w jakim zakresie Prezes UODO może mieć dostęp do tajemnic prawnie chronionych w toku kontroli i postępowania administracyjnego, na przykładzie poszczególnych tajemnic?; 19. Jakie są konsekwencje naruszenia wymogów co do treści upoważnienia do kontroli?; 20. Czy kontrola może być realizowana wyłącznie w zakresie upoważnienia?; 21. Czy pracownicy kontrolowanego administratora /podmiotu przetwarzającego podlegają kontroli? 22. Czy można odpowiadać dyscyplinarnie za naruszenia przepisów dotyczących ochrony danych osobowych?; 23. Jak długo może być prowadzona kontrola?; 24. Kto prowadzi kontrolę?; 25. Kto może brać udział w kontroli? Czy można prowadzić kontrolę pod nieobecność kontrolowanego?; 26. Czy sektor publiczny objęty jest także kontrolą?; 27. Czy można prowadzić kontrolę u procesora (podmiotu przetwarzającego)?; 28. Jakie uprawnienia ma kontrolujący?; 29. Jaka jest rola osoby, której dane dotyczą, w ramach kontroli i postępowania?; 30. W jaki formalny sposób dochodzi do zakończenia kontroli?; 31. W jaki sposób można kwestionować treść protokołu kontroli?; 32. Czy protokół kontroli i materiał dowodowy kontroli stają się automatycznie częścią materiału dowodowego w postępowaniu administracyjnym?; 33. Czy czynności w toku kontroli są utrwalane jedynie w protokole?; 34. Czy wadliwość czynności w toku kontroli może mieć wpływ na postępowanie administracyjne?; 35. Kto jest stroną w postępowaniu administracyjnym?; 36. Kiedy postępowanie administracyjne może być umorzone?; 37. Jakie są rodzaje rozstrzygnięć co do istoty sprawy w ramach postępowania w przedmiocie naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych?; 38. Jakie są skutki doręczenia decyzji Prezesa UODO?; 39. Jaki środek przysługuje w postępowaniu administracyjnym w przypadku niezałatwienia sprawy w terminie?; 40. Czy decyzja Prezesa UODO w postępowaniu w sprawie naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych jest natychmiastowo wykonalna?; 41. Jak można kwestionować (skarżyć) decyzję Prezesa UODO?; 42. Czy niekorzystny wyrok WSA można zakwestionować?; 43. Czy do postępowania w sprawie naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych stosuje się reguły dotyczące milczącego załatwienia sprawy?; 44. Jakie są podstawy wyłączenia kontrolera/ pracownika organu prowadzącego postępowanie administracyjne w sprawie naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych?; 45. Jakie są administracyjne kary pieniężne w sektorze prywatnym , a jakie w sektorze publicznym? 46. Jakie są kryteria miarkowania kary w ramach decyzji kończącej postępowanie?; 47. Czy można nałożyć karę pieniężną bez postępowania/ decyzji?; 48. Czy administracyjne kary pieniężne ulegają przedawnieniu?; 49. W jakim terminie należy zapłacić karę?; 50. Czy można starać się o rozłożenie kary na raty, odroczenie terminu płatności lub o ulgę w jej wykonaniu?; 51. Jaka jest wysokość opłaty w przypadku skargi do WSA na decyzję Prezesa UODO?; 52. Relacje pomiędzy kontrolą/postępowaniem w sprawie naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych a postępowaniem cywilnym; 53. Jaka jest rola inspektora ochrona danych w toku kontroli i postępowania w sprawie naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych?; 54. Jaka jest rola pełnomocników profesjonalnych w toku kontroli i postępowania w sprawie naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych?; 55. Jakie przepisy znajdą zastosowanie do kontroli i postępowania administracyjnego wszczętych przed 25.05.2018 r.?; 56. Czy organy nadzorcze z poszczególnych państw członkowskich mogą prowadzić wspólne postępowania?; 57. Czy wiadomo u kogo będzie prowadzona kontrola w 2019 roku?; Część III: Jak przygotować się do kontroli? Rozdział I: Kategorie obowiązków: wymogi bezpośrednie i metawymogi; Rozdział II: Jak zapewnić i udokumentować zgodność; 1. Zapewnienie rozliczalności w ramach przygotowania do kontroli – wprowadzenie; 2. Rozliczalność na gruncie ustawy o ochronie danych osobowych z 1997 r.; 3. Rozliczalność w RODO; 4. Znaczenie rozliczalności w aspekcie kontroli; 5. Zakres rozliczalności; 6. Realizacja rozliczalności; 7. Inne przykłady realizacji rozliczalności; 8. Dokumentowanie w ramach rozliczalności; 9. Dokumentowanie naruszeń ochrony danych osobowych; 10. Obowiązki dokumentacyjne związane z realizacją obowiązków informacyjnych oraz praw podmiotów danych; 11. Obowiązki dokumentacyjne związane z korzystaniem z podmiotu przetwarzającego; 12. Rejestrowanie czynności przetwarzania; 13. Ocena skutków i uprzednie konsultacje; 14. Inne obowiązki dokumentacyjne; 15. Obowiązki dokumentacyjne w RODO a dotychczasowe dokumenty; 16. Rozliczalność w opiniach i wytycznych Europejskiej Rady Ochrony Danych; 17. Podsumowanie; Rozdział III: Ocena ryzyka; 1. Ocena ryzyka w RODO; 1.1. Normatywny kontekst analizy ryzyka w RODO (kiedy ocena ryzyka jest wymagana?); 1.2. Ogólny wymóg monitorowania ryzyka dla praw lub wolności (art. 24 ust. 1 RODO); 1.3. Ocena ryzyka w fazie projektowania (art. 25 ust. 1 RODO); 1.4. Ocena ryzyka pod kątem obowiązku prowadzenia rejestru czynności (art. 30 ust. 5 RODO); 1.5. Ocena ryzyka w ramach oceny środków służących bezpieczeństwu (art. 32 ust. 1–2 RODO); 1.6. Ocena ryzyka w ramach oceny incydentów bezpieczeństwa danych osobowych pod kątem obowiązku zgłaszania naruszenia ochrony danych osobowych organowi nadzorczemu (art. 33 ust. 1 RODO); 1.7. Ocena ryzyka w ramach oceny potrzeby zawiadamiania osoby, której dane dotyczą, w przypadku incydentu (art. 34 ust. 1 RODO); 1.8. Ocena ryzyka w ramach oceny skutków dla ochrony danych osobowych (art. 35 ust. 1 RODO); 1.9. Ocena ryzyka a funkcjonowanie inspektora ochrony danych (art. 39 ust. 2 RODO); 1.10. Założenia wstępne; 2. Ramy analizy ryzyka; 2.1. Ryzyko naruszenia praw lub wolności; 2.2. Przykłady ryzyk; 2.3. Etapy oceny ryzyka; 2.4. Zagrożenie a ryzyko; 2.4.1. Waga zagrożenia a waga ryzyka; 2.4.2. Prawdopodobieństwo zagrożenia i prawdopodobieństwo ryzyka; 2.5. Obiektywność oceny; 2.6. Kryteria postępowania z ryzykiem; 2.7. Rola podmiotu przetwarzającego; 3. Ocena skutków dla ochrony danych i uprzednie konsultacje; 3.1. Ocena skutków – wstęp; 3.2. Kiedy ocena skutków może być wymagana?; 3.3. Powiązanie oceny ryzyka i oceny skutków; 3.4. Kiedy należy się konsultować z organem nadzorczym?; 3.5. Elementy dokumentacyjne oceny skutków; 3.6. Ocena ryzyka a inspektor ochrony danych; 4. Podsumowanie; Część IV: Tabele. Część V: Wzory pism. Bibliografia.

Wykaz skrótów; Wstęp; Rozdział I. Czynności sprawdzające i środki ich zaskarżania: 1. Uwagi wstępne 2. Charakter czynności sprawdzających 3. Zakres przedmiotowy czynności sprawdzających 4. Uprawnienia organu i podatników w toku czynności sprawdzających 4.1. Sprzeciw na korektę deklaracji 5. Kontrola krzyżowa 5.1. Istota kontroli krzyżowej 5.2. Zakres żądania organów 5.3. Odmienność kontroli krzyżowej prowadzonej w ramach ustawy o KAS 5.4. Problemy praktyczne w toku kontroli krzyżowej 6. Zaskarżanie czynności sprawdzających 7. Skarga na przewlekłość i bezczynność organów w toku czynności sprawdzających 7.1. Wymogi formalne skargi 7.2. Zasadność łączenia i rozdzielania skarg na bezczynność i przewlekłość Rozdział II. Kontrola podatkowa i środki jej zaskarżania: 1. Uwagi wstępne 2. Kontrola sprawowana przez organy administracji publicznej 2.1. System kontroli 2.2. Pojęcie kontroli 2.3. Kontrola a nadzór 2.4. Rodzaje kontroli 2.5. System kontroli sprawowanej przez administrację publiczną 3. Istota kontroli podatkowej 3.1. Cel i przedmiot kontroli podatkowej 3.2. Strona podmiotowa kontroli podatkowej 4. Kontrola podatkowa a inne procedury kontroli realizacji zobowiązań podatkowych 4.1. Kontrola podatkowa a postępowanie podatkowe 4.2. Kontrola podatkowa a czynności sprawdzające 4.3. Kontrola podatkowa a postępowanie kontrolne i kontrola celno-skarbowa 5. Wszczęcie kontroli podatkowej 5.1. Treść i zakres upoważnienia do wszczęcia kontroli podatkowej 5.2. Zasady prowadzenia kontroli podatkowej 5.3. Dokumentacja przebiegu czynności kontrolnych 5.4. Prawo do korekty 5.5. Wzruszanie treści protokołu kontroli 5.6. Sprostowanie protokołu kontroli 6. Zaskarżanie czynności organów w kontroli podatkowej 7. Skarga na bezczynność i przewlekłość organów w kontroli podatkowej Rozdział III. Specyfika kontroli podatkowej przedsiębiorców: 1. Uwagi wstępne 2. Ustawowy cel przepisów regulujących kontrolę działalności gospodarczej 3. Podmiotowy i przedmiotowy zakres stosowania prawa przedsiębiorców w kontroli podatkowej 3.1. Przedsiębiorca jako podmiot kontroli podatkowej 3.2. Organy właściwe do prowadzenia kontroli podatkowej przedsiębiorców 3.3. Działalność gospodarcza jako przedmiot kontroli 3.4. Podmiotowe i przedmiotowe wyłączenia w zakresie stosowania ustawy – Prawo przedsiębiorców 4. Stosowanie ustawy – Prawo przedsiębiorców w kontroli realizacji zobowiązań podatkowych 5. Przebieg kontroli podatkowej działalności gospodarczej przedsiębiorców 5.1. Typowanie podmiotów do kontroli i analiza prawdopodobieństwa naruszenia prawa 5.2. Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli 5.3. Przesłanki wyłączające zawiadomienie przedsiębiorcy 5.4. Wszczęcie kontroli podatkowej u przedsiębiorcy 5.5. Zasady prowadzenia czynności kontrolnych 5.6. Gromadzenie materiału dowodowego w kontroli podatkowej przedsiębiorców 5.7. Zakończenie kontroli podatkowej przedsiębiorcy 6. Uprawnienia przysługujące przedsiębiorcom w kontroli podatkowej Rozdział IV. Sprzeciw wobec czynności kontrolnych jako środek prawny: 1. Uwagi wstępne 2. Pojęcie sprzeciwu w Prawie przedsiębiorców 3. Istota sprzeciwu wobec czynności kontrolnych 3.1. Pojęcie środka prawnego 3.2. Klasyfikacja środków prawnych 3.3. Cechy sprzeciwu jako środka prawnego 4. Cel i funkcje sprzeciwu 5. Sprzeciwy w systemie prawa i procedurach prawnych 5.1. Formy sprzeciwów w prawie administracyjnym i ich podział 5.2. Uznanie sprawy za załatwioną milcząco wobec braku sprzeciwu organu 5.3. Sprzeciw jako środek prawny – klasyfikacja Rozdział V. Postępowanie w przedmiocie rozstrzygania sprzeciwów: 1. Uwagi wstępne 2. Wniesienie sprzeciwu wobec czynności kontrolnych 2.1. Zakres podmiotowy sprzeciwu 2.2. Warunki formalne wniesienia sprzeciwu 2.3. Przedmiotowy zakres sprzeciwu 2.4. Negatywne przesłanki wniesienia sprzeciwu 2.5. Sprzeciwy wnoszone bez właściwej podstawy prawnej 2.6. Termin na wniesienie sprzeciwu i jego przywrócenie 2.7. Skutki wniesienia sprzeciwu dla przebiegu kontroli 3. Postępowanie organów po wniesieniu sprzeciwu 3.1. Rozstrzygnięcia organów pierwszej instancji 3.2. Rozstrzygnięcia organów w zakresie sprzeciwów wnoszonych bez podstawy prawnej 3.3. Postępowanie zażaleniowe i rozstrzygnięcia organów drugiej instancji 3.4. Sposób liczenia terminów na dokonanie przez organ czynności w sprawach rozstrzygania sprzeciwów 3.5. Skarga na przewlekłe prowadzenie kontroli 4. Kognicja sądów administracyjnych w sprawach sprzeciwów Zakończenie; Bibliografia.

Wprowadzenie; R.1 Prawo europejskie jako podstawowy składnik standardów prawnych; R.2 Europejska Komisja Gospodarcza ONZ i jej standardy prawne; R.3 Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju oraz jej standardy prawne; R.4 Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie/ Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz jej standardy prawne; R.5 Rada Europy i jej standardy prawne; R.6 Instytucje i prawo integracji europejskiej; R.7 Regulowanie sporów w prawie europejskim; Zakończenie.

1. Przestrzeganie prawa międzynarodowego (art. 9 konstytucji RP), 2. Prawo międzynarodowe oraz prawo Unii Europejskiej a konstytucyjny system źródeł prawa, 3. Realizacja konstytucyjnego podziału kompetencji organów państwa w stosunkach zewnętrznych, 4. Tryb przystąpienia do Unii Europejskiej i konsekwencje członkostwa dla funkcjonowania organów państwa, 5. Władza sądownicza RP a stosowanie prawa międzynarodowego i prawa Unii Europejskiej, 6. Oddziaływanie prawa międzynarodowego i prawa Unii Europejskiej na konstytucyjny status jednostki w RP, 7. Stosowanie prawa międzynarodowego i prawa Unii Europejskiej przez sądy

Zawiera: Część I. Instytucje i porządek prawny Rozdział 1. Zagadnienia wprowadzające: 1.1. Charakter prawny i cele Unii Europejskiej; 1.1.1. Uwagi wprowadzające; 1.1.2. Charakter prawny Unii Europejskiej; 1.1.3. Specyfika Wspólnot Europejskich/ Unii Europejskiej w okresie poprzedzającym wejście w życie Traktatu z Lizbony; 1.1.4. Specyfika Unii Europejskiej oraz Euratomu po wejściu w życie Traktatu z Lizbony; 1.1.5. Aksjologia Unii Europejskiej – wartości i cele; 1.2. Członkostwo w Unii Europejskiej; 1.2.1. Uwagi wprowadzające; 1.2.2. Akcesja do Unii Europejskiej; 1.2.3. Zawieszenie praw członkowskich; 1.2.4. Wystąpienie z Unii Europejskiej; 1.3. Porządek prawny Unii Europejskiej; 1.3.1. Autonomia porządku prawnego Unii Europejskiej; 1.3.1.1. Ramowa regulacja traktatowa; 1.3.1.2. Elementy konstytutywne autonomicznego porządku prawnego Unii: zasada skutku bezpośredniego i zasada pierwszeństwa; 1.3.1.3. Jednostka w porządku prawnym Unii: skuteczna ochrona sądowa; 1.3.1.4. Sądy krajowe w porządku prawnym Unii: sądy Unii o kompetencji ogólnej; 1.3.2. Miejsce porządku prawnego Unii Europejskiej w krajowych systemach konstytucyjnych; 1.3.2.1. Konstytucyjne granice dla zasad skutku bezpośredniego i pierwszeństwa; 1.3.2.2. Miejsce prawa Unii w polskim porządku konstytucyjnym; 1.3.2.3. Kompetencja Trybunału Konstytucyjnego do kontroli aktów prawa Unii; 1.3.3. Konstytucjonalizacja porządku prawnego Unii Europejskiej; 1.3.4. Ekonomiczne i nieekonomiczne normy w porządku prawnym Unii; 1.4. Podział kompetencji między Unię Europejską a państwa członkowskie; 1.4.1. Wprowadzenie; 1.4.2. Zasada przyznania; 1.4.3. Kompetencje wyłączne Unii Europejskiej; 1.4.4. Kompetencje dzielone; 1.4.5. Kompetencje wspierające, koordynacyjne, uzupełniające; 1.4.6. Zasady regulujące wykonywanie kompetencji Unii Europejskiej; 1.4.6.1. Uwagi ogólne; 1.4.6.2. Zasada pomocniczości; 1.4.6.3. Zasada proporcjonalności; 1.4.6.4. Tryb kontroli zasad pomocniczości i proporcjonalności; 1.4.6.4.1. Kontrola prewencyjna (ex ante) zasady pomocniczości; 1.4.6.4.2. Kontrola następcza (ex post) zasad pomocniczości i proporcjonalności; 1.4.7. Klauzula elastyczności (art. 352 TFUE); 1.5. Kompetencje Unii Europejskiej w stosunkach zewnętrznych i zawieranie umów międzynarodowych; 1.5.1. Unia Europejska jako podmiot prawa międzynarodowego; 1.5.2. Kompetencje Unii Europejskiej do zawierania umów międzynarodowych; 1.5.2.1. Uwagi wprowadzające; 1.5.2.2. Kompetencja wyłączna Unii Europejskiej do zawierania umów międzynarodowych; 1.5.2.3. Kompetencja wyłączna Unii Europejskiej do zawierania umów w zakresie kompetencji dzielonych; 1.5.2.4. Kompetencja Unii Europejskiej do zawierania umów mieszanych; 1.5.3. Rodzaje umów międzynarodowych zawieranych przez Unię Europejską; 1.5.3.1. Uwagi wprowadzające; 1.5.3.2. Umowy stowarzyszeniowe; 1.5.3.3. Konwencje wielostronne; 1.5.4. Członkostwo w organizacjach międzynarodowych; 1.5.5. Procedura zawierania umów międzynarodowych przez Unię Europejską; 1.6. Obywatelstwo Unii Europejskiej; 1.6.1. Charakter prawny obywatelstwa Unii Europejskiej; 1.6.2. Prawa obywateli Unii; 1.6.2.1. Prawo do niedyskryminacyjnego traktowania (art. 18 TFUE); 1.6.2.2. Prawo do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich (art. 21 TFUE); 1.6.2.3. Bierne i czynne prawo wyborcze do Parlamentu Europejskiego (art. 22 ust. 2 TFUE, art. 39 KPP); 1.6.2.4. Bierne i czynne prawo wyborcze w wyborach lokalnych w państwie miejsca zamieszkania (art. 22 ust. 1 TFUE, art. 40 KPP); 1.6.2.5. Prawo do ochrony dyplomatycznej i konsularnej (art. 23 TFUE); 1.6.2.6. Prawo petycji do Parlamentu Europejskiego, zwracania się do Rzecznika Praw Obywatelskich oraz innych instytucji, organów lub jednostek organizacyjnych UE (art. 24 TFUE); 1.6.3. Inicjatywa obywatelska (art. 11 TUE); 1.7. Ochrona praw podstawowych w Unii Europejskiej; 1.7.1. Wprowadzenie; 1.7.2. Prawa podstawowe w Traktatach – ewolucja postanowień; 1.7.3. Prawa podstawowe w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości; 1.7.4. Karta praw podstawowych Unii Europejskiej; 1.7.4.1. Uwagi ogólne; 1.7.4.2. Protokół polsko-brytyjski; 1.7.4.3. Struktura i treść Karty; 1.7.4.4. Zakres zastosowania Karty; 1.7.5. Kontrola zgodności działań Unii Europejskiej oraz działań państw członkowskich z prawami podstawowymi; 1.7.5.1. Kontrola działań Unii Europejskiej; 1.7.5.2. Zgodność działań państw członkowskich z prawami podstawowymi; 1.7.6. Działalność Unii Europejskiej w obszarze praw człowieka; 1.7.7. Przystąpienie Unii Europejskiej do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka; Rozdział 2. Instytucje Unii Europejskiej: 2.1. Parlament Europejski; 2.1.1. Funkcje Parlamentu Europejskiego i ich ewolucja; 2.1.2. Skład; 2.1.3. Kompetencje; 2.1.4. Struktura wewnętrzna i organizacja pracy; 2.2. Rada Europejska; 2.2.1. Funkcje Rady Europejskiej i ich ewolucja; 2.2.2. Skład; 2.2.3. Kompetencje; 2.2.4. Struktura wewnętrzna i organizacja pracy; 2.3. Rada Unii Europejskiej; 2.3.1. Funkcje Rady i ich ewolucja; 2.3.2. Skład; 2.3.3. Kompetencje; 2.3.4. Struktura wewnętrzna i organizacja pracy; 2.3.5. Prezydencja w Radzie; 2.4. Komisja Europejska; 2.4.1. Funkcje; 2.4.2. Struktura instytucjonalna; 2.4.2.1. Skład; 2.4.2.2. Gwarancje niezależności członków Komisji; 2.4.2.3. Powoływanie Komisji; 2.4.2.4. Rola Przewodniczącego Komisji; 2.4.2.5. Odpowiedzialność polityczna Komisji i jej członków; kompetencje kontrolne Parlamentu Europejskiego w stosunku do Komisji; 2.4.3. Kompetencje; 2.4.4 Organizacja wewnętrzna Komisji Europejskiej; 2.5. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej; 2.5.1. Funkcje; 2.5.2. Struktura instytucjonalna; 2.5.2.1. TSUE: Trybunał Sprawiedliwości, Sąd, sądy wyspecjalizowane; 2.5.2.2. Członkowie; 2.5.2.3. Powoływanie członków TSUE; 2.5.2.4. Gwarancje niezależności członków TSUE; 2.5.2.5. Sądy wyspecjalizowane; 2.5.2.6. Struktura wewnętrzna; 2.5.3. Postępowanie; 2.5.3.1. Właściwość Trybunału Sprawiedliwości i Sądu; 2.5.3.2. Izby; 2.5.3.3. Postępowanie; 2.6. Inne instytucje i organy Unii Europejskiej; 2.6.1. Europejski Bank Centralny; 2.6.2. Europejski Trybunał Obrachunkowy; 2.6.3. Organy doradcze; 2.6.4. Agencje Unii Europejskiej; Rozdział 3. Źródła prawa Unii Europejskiej: 3.1. Prawo pierwotne Unii Europejskiej; 3.1.1. Wprowadzenie; 3.1.2. Traktaty; 3.1.3. Karta praw podstawowych Unii Europejskiej; 3.1.4. Zasady ogólne i strukturalne (ustrojowe); 3.1.5. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej; 3.2. Prawo pochodne Unii Europejskiej; 3.2.1. Wprowadzenie; 3.2.2. Akty ustawodawcze i akty nie ustawodawcze; 3.2.2.1. Podział na akty ustawodawcze i nie ustawodawcze; 3.2.2.2. Akty ustawodawcze; 3.2.2.3. Akty nie ustawodawcze; 3.2.3. Rodzaje aktów prawnych według art. 288 TFUE; 3.2.3.1. Uwagi ogólne; 3.2.3.2. Rozporządzenia; 3.2.3.3. Dyrektywy; 3.2.3.4. Decyzje; 3.2.3.5. Zalecenia i opinie; 3.2.4. Akty nienazwane/inne akty; 3.3. Tworzenie prawa pierwotnego Unii Europejskiej; 3.3.1. Wprowadzenie; 3.3.2. Zawieranie traktatów założycielskich; 3.3.3. Zwykła procedura zmiany traktatów; 3.3.4. Uproszczone procedury zmiany traktatów; 3.3.4.1. Uwagi ogólne; 3.3.4.2. Strukturalne procedury kładki (art. 48 ust. 6–7 TUE); 3.3.4.3. Procedury kładki ad hoc; 3.3.5. Procedura zawierania traktatów akcesyjnych (art. 49 TUE); 3.4. Stanowienie prawa pochodnego Unii Europejskiej; 3.4.1. Wprowadzenie; 3.4.2. Wybór właściwej podstawy prawnej aktu; 3.4.3. Obowiązek uzasadnienia aktu; 3.4.4. Inicjatywa ustawodawcza; 3.4.5. Stanowienie aktów ustawodawczych; 3.4.5.1. Uwagi ogólne; 3.4.5.2. Zwykła procedura ustawodawcza; 3.4.5.3. Specjalna procedura ustawodawcza; 3.4.6. Stanowienie aktów delegowanych i wykonawczych; 3.4.6.1. Uwagi ogólne; 3.4.6.2. Stanowienie aktów delegowanych; 3.4.6.3. Stanowienie aktów wykonawczych; 3.4.7. Szczególne procedury stanowienia aktów prawa pochodnego Unii Europejskiej; 3.4.7.1. Uwagi ogólne; 3.4.7.2. Wydawanie aktów unijnego prawa pochodnego samodzielnie przez Radę; 3.4.7.3. Wydawanie aktów unijnego prawa pochodnego przez Radę Europejską; 3.4.7.4. Wydawanie aktów unijnego prawa pochodnego przez Komisję Europejską; 3.4.8. Obowiązek publikacji aktu; 3.4.9. Wzmocniona współpraca; 3.5. Instrumenty wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa; 3.5.1. Uwagi ogólne; 3.5.2. Instrumenty WPZiB; 3.5.2.1. Cele i ogólne wytyczne WPZiB; 3.5.2.2. Decyzje Rady Unii Europejskiej; 3.5.2.2.1. Decyzje Rady Unii Europejskiej ustanawiające działania operacyjne; 3.5.2.2.2. Decyzja Rady UE powołująca Europejską Służbę Działań Zewnętrznych; 3.5.2.2.3. Decyzje Rady Unii Europejskiej powołujące specjalnych przedstawicieli; 3.5.2.2.4. Decyzje Rady Unii Europejskiej o zawarciu umów międzynarodowych; 3.5.2.2.5. Decyzje Rady UE w sprawie środków ograniczających (decyzje nakładające sankcje); 3.5.3. Oświadczenia i deklaracje. Rozdział 4. Prawo Unii Europejskiej a prawo państw członkowskich: 4.1. Wprowadzenie; 4.2. Zasada pierwszeństwa prawa unijnego; 4.3. Zasada skutku bezpośredniego prawa unijnego; 4.3.1. Uwagi wstępne; 4.3.2. Skutek bezpośredni przepisów traktatowych; 4.3.3. Skutek bezpośredni rozporządzeń; 4.3.4. Skutek bezpośredni dyrektyw; 4.3.5. Pojęcie emanacji państwa; 4.3.6. Skutek bezpośredni decyzji; 4.3.7. Skutek bezpośredni umów międzynarodowych i aktów wydanych na ich podstawie; 4.4. Zasada skutku pośredniego prawa unijnego (obowiązek prounijnej wykładni prawa krajowego); 4.5. Odpowiedzialność państwa członkowskiego za szkody powstałe wskutek naruszenia prawa unijnego; 4.5.1. Uwagi ogólne; 4.5.2. Sformułowanie zasady odpowiedzialności odszkodowawczej państwa członkowskiego; 4.5.3. Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej państwa członkowskiego; 4.5.4. Rozwinięcie zasady odpowiedzialności odszkodowawczej państwa członkowskiego; 4.5.5. Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa członkowskiego z tytułu naruszenia prawa unijnego przez sąd krajowy orzekający w ostatniej instancji; 4.5.6. Zasada autonomii instytucjonalnej i proceduralnej. Rozdział 5. Sądowa kontrola przestrzegania prawa unijnego i współpraca sądów unijnych z sądami krajowymi: 5.1. Postępowanie prejudycjalne; 5.1.1. Charakterystyka postępowania prejudycjalnego; 5.1.1.1. Uwagi ogólne; 5.1.1.2. Podstawa prawna; 5.1.2. Kompetencja do orzekania w trybie prejudycjalnym; 5.1.2.1. Zakres podmiotowy; 5.1.2.2. Zakres przedmiotowy; 5.1.2.3. Orzekanie o ważności aktów prawa pochodnego Unii Europejskiej; 5.1.3. Wystąpienie z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym; 5.1.3.1. „Sąd” w rozumieniu postanowień art. 267 TFUE; 5.1.3.2. Decyzja sądu o wystąpieniu z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym; 5.1.4. Przebieg postępowania prejudycjalnego; 5.1.4.1. Treści i forma wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym; 5.1.4.2. Przebieg postępowania prejudycjalnego przed Trybunałem Sprawiedliwości; 5.1.5. Orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości w postępowaniu prejudycjalnym; 5.1.6. Postępowanie prejudycjalne kończące się postanowieniem z uzasadnieniem; 5.1.7. Przyspieszony tryb prejudycjalny; 5.1.8. Pilny tryb prejudycjalny; 5.2. Postępowania z tytułu uchybienia zobowiązaniom traktatowym – skargi przeciwko państwu członkowskiemu; 5.2.1. Wprowadzenie; 5.2.2. Uchybienie zobowiązaniom wynikającym z traktatów; 5.2.2.1 Uwagi ogólne; 5.2.2.2. Zakres odpowiedzialności za naruszenie zobowiązań traktatowych; 5.2.2.3. Okoliczności wyłączające odpowiedzialność państwa członkowskiego; 5.2.3. Etapy postępowania z tytułu uchybienia zobowiązaniom traktatowym; 5.2.3.1. Uwagi ogólne; 5.2.3.2. Nieformalny etap postępowania – powzięcie i weryfikacja informacji dotyczącej uchybienia; 5.2.3.3. Administracyjny (przedsądowy) etap postępowania; 5.2.3.4. Sądowy etap postępowania; 5.2.3.5. Wykonanie wyroku i zakończenie postępowania; 5.2.4. Postępowanie z tytułu braku wykonania wyroku Trybunału (art. 260 ust. 2 TFUE); 5.2.5. Kary finansowe nakładane w trybie art. 260 ust. 3 TFUE; 5.2.6. Postępowanie z tytułu uchybienia zobowiązaniom traktatowym rozpoczynane przez państwo członkowskie (art. 259 TFUE); 5.3. Skarga o stwierdzenie nieważności aktu prawa Unii Europejskiej (art. 263 TFUE); 5.3.1. Uwagi ogólne; 5.3.2. Podmioty posiadające czynną legitymację procesową w zakresie skargi o stwierdzenie nieważności; 5.3.3. Podmioty wyposażone w bierną legitymację procesową w zakresie skargi o stwierdzenie nieważności; 5.3.4. Akty zaskarżalne w drodze skargi o stwierdzenie nieważności; 5.3.5. Przyczyny stwierdzenia nieważności aktu prawa Unii Europejskiej; 5.3.6. Termin na złożenie skargi o unieważnienie aktu prawa Unii Europejskiej; 5.3.7. Zarzut bezprawności (art. 277 TFUE); 5.3.8. Skutki prawne orzeczenia w sprawie skargi o unieważnienie aktu prawa Unii Europejskiej (art. 264 TFUE); 5.3.9. Obowiązki instytucji, której akt został unieważniony – art. 266 TFUE; 5.4. Skarga na bezczynność instytucji (art. 265 TFUE); 5.4.1. Przedmiot i charakter skargi; 5.4.2. Zakres podmiotowy skargi; 5.4.2.1. Legitymacja czynna; 5.4.2.2. Legitymacja bierna; 5.4.3. Przesłanki uwzględnienia skargi; 5.4.3.1. Pojęcie bezprawnej bezczynności; 5.4.3.2. Wezwanie do podjęcia działania; 5.4.4. Skutek orzeczenia TSUE stwierdzającego bezprawną bezczynność; 5.5. Skarga odszkodowawcza przeciwko Unii Europejskiej; 5.5.1. Wprowadzenie; 5.5.2. Zakres podmiotowy skargi odszkodowawczej przeciwko Unii Europejskiej; 5.5.3 Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej Unii Europejskiej; 5.5.4. Skutki wyroku; 5.5.5. Skarga odszkodowawcza przeciwko Unii Europejskiej a odpowiedzialność odszkodowawcza państw za naruszenie prawa Unii Europejskiej; 5.6. Spory pracownicze; 5.7. Inne podstawy jurysdykcji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej; 5.7.1. Kompetencja TSUE do wydawania opinii w trybie art. 218 ust. 11 TFUE; 5.7.2. Orzekanie na mocy klauzuli arbitrażowej (art. 272 TFUE); 5.7.3. Spory przedłożone Trybunałowi Sprawiedliwości na mocy kompromisu (art. 273 TFUE); 5.7.4. Spory związane z funkcjonowaniem instytucji bankowych Unii Europejskiej (art. 271 TFUE). Część II. Prawo materialne Rozdział 1. Zagadnienia wprowadzające: 1.1. Pojęcie i ewolucja rynku wewnętrznego; 1.2. Zasada niedyskryminacji ze względu na przynależność państwową jako podstawa rynku wewnętrznego; 1.3. Harmonizacja prawa i zasada wzajemnego uznania; 1.4. Rola Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w kształtowaniu rynku wewnętrznego. Rozdział 2. Swoboda przepływu towarów: 2.1. Unia celna. Zakaz opodatkowania dyskryminacyjnego i protekcjonistycznego; 2.1.1. Unia celna jako element rynku wewnętrznego; 2.1.2. Definicja towaru; 2.1.3. Towary podlegające swobodnemu przepływowi; 2.1.3.1. Uwagi ogólne; 2.1.3.2. Towar pochodzący z państwa członkowskiego Unii Europejskiej; 2.1.3.3. Towar będący w swobodnym obrocie; 2.1.4. Założenia unii celnej; 2.1.5. Cła; 2.1.6. Opłaty o skutku równoważnym do cła; 2.1.7. Zakaz opodatkowania dyskryminacyjnego i protekcjonistycznego; 2.1.7.1. Uwagi ogólne; 2.1.7.2. Zakaz protekcjonistycznego opodatkowania towarów podobnych; 2.1.7.3. Zakaz protekcjonistycznego opodatkowania towarów konkurencyjnych; 2.1.8. Środki prawne przysługujące jednostce w przypadku naruszenia przez państwo członkowskie art. 30 lub art. 110 TFUE; 2.2. Zakaz ograniczeń ilościowych i środków o skutku równoważnym; 2.2.1. Wprowadzenie; 2.2.2. Pojęcie ograniczeń ilościowych; 2.2.3. Pojęcie środków o skutku równoważnym do ograniczeń ilościowych; 2.2.3.1. Uwagi ogólne; 2.2.3.2. Formuła Dassonville; 2.2.3.2.1. Regulacje handlowe; 2.2.3.2.2. Przeszkody bezpośrednie lub pośrednie, rzeczywiste bądź potencjalne; 2.2.3.3. Formuła Cassis de Dijon; 2.2.3.4. Formuła Keck; 2.2.3.5. Test dostępu do rynku w ramach formuły Keck; 2.2.3.6. Test dostępu do rynku poza formułą Keck; 2.2.3.7. Środki stosowane w sposób niejednakowy (dyskryminujące) i jednakowy (niedyskryminujące); 2.2.3.8. Wykładnia art. 35 TFUE (wyroki Groenveld i Gysbrechts); 2.2.4. Dopuszczalne ograniczenia traktatowe (art. 36 TFUE); 2.2.4.1. Uwagi ogólne; 2.2.4.2. Ciężar dowodu; 2.2.4.3. Brak arbitralnej dyskryminacji oraz ukrytych ograniczeń w handlu wewnątrzunijnym (drugie zdanie art. 36 TFUE); 2.2.4.4. Moralność publiczna; 2.2.4.5. Porządek publiczny; 2.2.4.6. Bezpieczeństwa publiczne; 2.2.4.7. Ochrona zdrowia i życia ludzi i zwierząt lub ochrona roślin; 2.2.4.8. Ochrona narodowych dóbr kultury o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej; 2.2.4.9. Ochrona własności przemysłowej i handlowej; 2.2.4.9.1. Uwagi ogólne; 2.2.4.9.2. Zasada wyczerpania prawa; 2.2.5. Wymogi imperatywne (wyjątki orzecznicze); 2.2.5.1. Uwagi ogólne; 2.2.5.2. Ochrona konsumentów; 2.2.5.3. Ochrona środowiska; 2.2.5.4. Prawa podstawowe; 2.2.6. Zasada proporcjonalności; 2.2.7. Skutki harmonizacji na poziomie unijnym. Rozdział 3. Swoboda przepływu osób i usług: 3.1. Swoboda przepływu pracowników; 3.1.1. Uwagi wprowadzające; 3.1.2. Źródła swobodnego przepływu pracowników oraz ich charakter; 3.1.3. Osoby uprawnione (beneficjenci) swobodnego przepływu pracowników; 3.1.3.1. Uwagi ogólne; 3.1.3.2. Transgraniczny charakter swobodnego przepływu pracowników; 3.1.3.3. Pojęcie pracownika na gruncie art. 45 TFUE; 3.1.3.4. Status osoby poszukującej pracy; 3.1.3.5. Wyłączenie zatrudnienia w administracji publicznej; 3.1.4. Uprawnienia pracowników migrujących; 3.1.4.1. Uwagi ogólne; 3.1.4.2. Poszukiwanie oraz podejmowanie zatrudnienia przez pracowników migrujących; 3.1.4.3. Prawo do równego traktowania w warunkach zatrudnienia; 3.1.4.4. Prawo do korzyści socjalnych; 3.1.4.5. Prawo do korzyści podatkowych; 3.2. Swoboda przedsiębiorczości; 3.2.1. Źródła prawa; 3.2.2. Pojęcie i zakres przedmiotowy swobody przedsiębiorczości; 3.2.2.1. Pierwotna i wtórna swoboda przedsiębiorczości; 3.2.2.1.1. Pierwotna swoboda przedsiębiorczości; 3.2.2.1.2. Wtórna swoboda przedsiębiorczości; 3.2.2.1.3. Różnice między pierwotną a wtórną swobodą przedsiębiorczości; 3.2.2.2. Uprawnienia akcesoryjne względem swobody przedsiębiorczości; 3.2.2.3. Działalność wyłączona z zakresu swobody przedsiębiorczości; 3.2.3. Delimitacja swobody przedsiębiorczości w prawie Unii Europejskiej; 3.2.3.1. Swoboda przedsiębiorczości a zakaz dyskryminacji ze względu na przynależność państwową; 3.2.3.2. Swoboda przedsiębiorczości a swobodny przepływ pracowników; 3.2.3.3. Swoboda przedsiębiorczości a swobodny przepływ usług; 3.2.3.4. Swoboda przedsiębiorczości a swobodny przepływu kapitału; 3.2.3.5. Swoboda przedsiębiorczości a swobodny przepływ towarów; 3.2.4. Zakres podmiotowy swobody przedsiębiorczości; 3.2.4.1. Osoby fizyczne - obywatele innego państwa członkowskiego; 3.2.4.2. Spółki - przynależne innego państwa członkowskiego; 3.2.4.3. Przynależni państwa członkowskiego w stosunku do swego państwa; 3.2.4.4. Przynależni państw trzecich i bezpaństwowcy; 3.2.5. Ograniczenia swobody przedsiębiorczości; 3.2.5.1. Charakter regulacji powodującej ograniczenie; 3.2.5.2. Podział ze względu na źródło pochodzenia ograniczenia; 3.2.6. Możliwość uzasadnienia ograniczeń swobody przedsiębiorczości; 3.2.6.1. Uwagi wstępne; 3.2.6.2. Porządek publiczny, bezpieczeństwo publiczne, zdrowie publiczne; 3.2.6.3. Wymogi konieczne (imperatywne); 3.2.6.4. Nadużycie swobody; 3.3. Swoboda świadczenia usług; 3.3.1. Zasady ogólne swobody świadczenia usług; 3.3.1.1. Treść i podstawy prawne swobody świadczenia usług; 3.3.1.2. Zakres podmiotowy swobody świadczenia usług; 3.3.1.3. Pojęcie usługi; 3.3.1.4. Przedmiot swobody świadczenia usług a pozostałe swobody rynku wewnętrznego; 3.3.1.4.1. Uwagi ogólne; 3.3.1.4.2. Swoboda przepływu towarów; 3.3.1.4.3. Swobodny przepływ pracowników; 3.3.1.4.4. Swoboda przedsiębiorczości; 3.3.1.4.5. Swoboda przepływu kapitału; 3.3.1.4.6. Przypadki mieszane; 3.3.2. Prawo pierwotne i sektorowe dotyczące swobody świadczenia usług; 3.3.2.1. Prawo pierwotne dotyczące świadczenia usług; 3.3.2.1.1. Uwagi ogólne; 3.3.2.1.2. Zakaz dyskryminacji; 3.3.2.1.3. Zakaz wprowadzania ograniczeń i zasada wzajemnego uznawania standardów; 3.3.2.2. Prawo sektorowe związane ze świadczeniem usług; 3.3.3. Dyrektywa 2006/123 o usługach na rynku wewnętrznym; 3.3.3.1. Wprowadzenie; 3.3.3.2. Zakres zastosowania dyrektywy; 3.3.3.2.1. Zakres podmiotowy dyrektywy usługowej; 3.3.3.2.2. Zakres przedmiotowy dyrektywy usługowej; 3.3.3.2.2.1. Pojęcie usługi; 3.3.3.2.2.2. Obszary wyłączone z zakresu przedmiotowego zastosowania dyrektywy usługowej; 3.3.3.3. Uprawnienia usługodawców; 3.3.3.3.1. Uprawnienia w zakresie podejmowania działalności usługowej; 3.3.3.3.1.1. Wymogi, od których można uzależnić podjęcie lub prowadzenie działalności usługowej; 3.3.3.3.1.2. Reglamentowanie działalności gospodarczej; 3.3.3.3.2. Uprawnienia w zakresie świadczenia usług; 3.3.3.4. Uprawnienia usługobiorców; 3.3.3.5. Rola państwa członkowskiego w dyrektywie usługowej; 3.3.3.5.1. Kontrola jakości usług; 3.3.3.5.2. Uproszczenia administracyjne; 3.3.3.5.3. Współpraca administracyjna; 3.4. Dopuszczalne ograniczenia swobody przepływu osób i usług; 3.4.1. Wprowadzenie; 3.4.2. Etapy badania legalności środków ograniczających swobodny przepływ osób i usług; 3.4.3. Ograniczenia traktatowe; 3.4.3.1. Uwagi ogólne; 3.4.3.2. Bezpieczeństwo publiczne i porządek publiczny; 3.4.3.2.1. Charakter pojęć; 3.4.3.2.2. Ograniczenie prawa do swobodnego przemieszczania się obywateli Unii Europejskich; 3.4.3.2.3. Ograniczenie dostępu do podjęcia działalności (zatrudnienia/usługi) lub jej wykonywania; 3.4.3.3. Zdrowie publiczne; 3.4.3.4. Standardy proceduralne i obowiązek poszanowania praw człowieka; 3.4.4. Ograniczenia usprawiedliwione nadrzędnym interesem ogólnym (wymogami imperatywnymi); 3.4.4.1. Definicja oraz przesłanki; 3.4.4.2. Przykłady wymogów imperatywnych; 3.4.4.3. Wymóg stosowania bez zróżnicowania; 3.5. Wzajemne uznawanie kwalifikacji; 3.5.1. Uwagi wprowadzające; 3.5.2. Zasada wzajemnego uznawania kwalifikacji w świetle orzecznictwa TSUE; 3.5.3. Podejście ogólne i sektorowe; 3.5.4. Dyrektywa 2005/36/WE; 3.5.4.1. Założenia ogólne; 3.5.4.2. Swoboda świadczenia usług; 3.5.4.3. Swoboda przedsiębiorczości; 3.5.5. Uznawanie kwalifikacji prawniczych (prawnicy migrujący). Rozdział 4. Prawo do swobodnego przemieszczania się i pobytu obywateli Unii i członków ich rodzin na terytoriach państw członkowskich: 4.1. Wprowadzenie; 4.2. Pojęcie członka rodziny obywatela Unii; 4.3. Prawo wyjazdu i prawo wjazdu; 4.4. Prawo pobytu w przyjmującym państwie członkowskim; 4.4.1. Prawo pobytu do trzech miesięcy; 4.4.2. Prawo pobytu powyżej trzech miesięcy; 4.4.3. Prawo stałego pobytu; 4.5. Zakres prawa do równego traktowania w związku z prawem przemieszczania się i pobytu; 4.6. Zakres przedmiotowy prawa do swobodnego przemieszczania się. Rozdział 5. Swoboda przepływu kapitału: 5.1. Wprowadzenie; 5.2. Stopniowa liberalizacja przepływu kapitału do roku 1994; 5.3. Traktatowa pełna liberalizacja przepływu kapitału; 5.4. Źródła prawa; 5.5. Pojęcie przepływu kapitału; 5.6. Kapitał a płatności; 5.7. Swoboda przepływu kapitału a inne swobody rynku wewnętrznego; 5.8. Przeszkody w swobodnym przepływie kapitału; 5.9. Dopuszczalne ograniczenia swobody przepływu kapitału; 5.9.1. Wyjątki traktatowe; 5.9.2. Wyjątki orzecznicze; 5.10. Nabywanie nieruchomości; 5.11. „Złote akcje”; 5.12. Przepływ kapitału pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej a państwami trzecimi. Rozdział 6. Prawo konkurencji Unii Europejskiej: 6.1. Wprowadzenie; 6.2. Cele prawa konkurencji UE; 6.3. Źródła prawa konkurencji Unii Europejskiej; 6.4. Rynek właściwy; 6.5. Siła rynkowa; 6.6. Wpływ na handel między państwami członkowskimi Unii Europejskiej; 6.7. Porozumienia ograniczające konkurencję; 6.7.1. Pojęcie przedsiębiorstwa; 6.7.2. Związki przedsiębiorstw; 6.7.3. Porozumienia w ramach jednego podmiotu gospodarczego; 6.7.4. Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki; 6.7.5. Porozumienia horyzontalne i wertykalne; 6.7.6. Cel lub skutek porozumienia, decyzji i uzgodnionej praktyki; 6.7.7. Reguła de minimis; 6.7.8. Wyłączenie spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję; 6.7.9. Najpoważniejsze naruszenia prawa konkurencji Unii Europejskiej; 6.8. Nadużywanie pozycji dominującej; 6.8.1. Pozycja dominująca; 6.8.2. Kolektywna pozycja dominująca; 6.8.3. Nadużywanie pozycji dominującej; 6.8.4. Obiektywne uzasadnienie praktyk; 6.8.5. Praktyki cenowe; 6.8.6. Pozostałe praktyki; 6.9. Postępowanie w sprawie naruszenia art. 101 i 102 TFUE; 6.10. Sankcje administracyjne i skutki cywilne naruszenia art. 101 i 102 TFUE; 6.11. Kontrola koncentracji. Rozdział 7. Unijne reguły pomocy publicznej: 7.1. Wprowadzenie; 7.2. Źródła prawa pomocy publicznej w Unii Europejskiej; 7.3. Pojęcie pomocy publicznej; 7.3.1. Pojęcie przedsiębiorstwa; 7.3.2. Przypisanie danego środka pomocowego państwu; 7.3.3. Przyznanie korzyści; 7.3.4. Selektywność środka; 7.3.5. Wpływ na konkurencję i handel; 7.3.5.1. Zakłócenia konkurencji; 7.3.5.2. Wpływ na wymianę handlową; 7.4. Podstawowe rodzaje dozwolonej pomocy publicznej; 7.4.1. Wyłączenia automatyczne przewidziane w art. 107 ust. 2 TFUE; 7.4.2. Wyłączenia przewidziane w art. 107 ust.3 TFUE; 7.4.3. Wyłączenia grupowe; 7.4.4. Pomoc de minimis; 7.4.5. Pomoc udzielana przedsiębiorstwom świadczącym usługi w ogólnym interesie gospodarczym; 7.5. Kryteria oceny pomocy publicznej; 7.6. Postępowanie w sprawach dotyczących pomocy publicznej.

Częśc I: Cywilizacyjne i kulturowo-polityczne filary jedności Europy. 1. Europa i europejskość: idee i pojęcia. 2. Antyczne korzenie Europy. 3. Nowożytna Europa, nowożytna europejskość. Część II: Polityczno-prawne wymiary Unii Europejskiej. 4. Struktura i charakter prawny Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej. 5. Porządek prawny Unii Europejskiej. 6. System instytucjonalny Unii Europejskiej/Wspólnot Europejskich. 7. Unia Europejska jako system polityczny. 8. Polityka migracyjna Unii Europejskiej. 9.. Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej. Część III: Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania integracji europejskiej. 10. Wewnętrzny i zewnętrzny wymiar ekonomicznej integracji europejskiej. 11. Polityka społeczna Unii Europejskiej. 12. Europa obywateli. 13. Społeczeństwo informacyjne w Europie.

R. 1 Teorie integracji europejskiej: Wstęp – mozaika teorii integracji europejskiej; Doktrynalne ujęcia teorii integracji europejskiej; Federalizm (unijny); Funkcjonalizm i neofunkcjonalizm; Międzyrządowość (międzyrządowa teoria integracji); Konfederalizm; Integracja przez prawo; Teoria komunikacyjna (transakcjonizm); Teorie rządzenia europejskiego – system wielopoziomowego rządzenia i dobrych rządów; . R. 2 Historia integracji europejskiej i rozwój prawa unijnego: Idea i projekt integracji europejskiej; Tworzenie wspólnego rynku: ewolucja gospodarczego, instytucjonalna i terytorialna; Konstytucjonalizacja traktatowa Unii Europejskiej i główne kierunki ewolucji ustrojowej; Polska w Unii Europejskiej – zarys procesu akcesyjnego. R. 3 Wartości Unii Europejskiej: Uwagi ogólne; Godność osoby ludzkiej; Wolność; Demokracja; Równość; Państwo prawne; Poszanowanie praw człowieka. R. 4 Cele Unii Europejskiej: Uwagi ogólne; Nadrzędne cele procesu integracji; Trwały rozwój Europy; Cele społeczne i socjalne; Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna; Solidarność między państwami członkowskimi; Tożsamość kulturowa – ochrona różnorodności i rozwój dziedzictwa kulturowego Europy; Cele UE w stosunkach zewnętrznych; Urzeczywistnienie celów UE. R. 5 Cechy i charakter prawa unijnego oraz problem jego konstytucjonalizacji: Uwagi wstępne; Anatomia prawa unijnego w orzecznictwie TS; Zasady określające relacje prawa UE i prawa krajowego; Konstytucjonalizacja prawa unijnego; Prawo UE jako prawo ponadnarodowe. R. 6 Akcesja i wystąpienie z Unii Europejskiej: Wprowadzenie; Rys historyczny – analiza siedmiu rozszerzeń Wspólnot/Unii Europejskiej; Kryteria akcesyjne; Instrumenty polityki przedakcesyjnej; Negocjacje akcesyjne – modus operandi i aspekty instytucjonalne; Dostosowanie prawa jako warunek sine qua non członkostwa; Przyszłe rozszerzenia Unii Europejskiej; - państwa kandydujące i potencjalni kandydaci do członkostwa; Wystąpienie z Unii Europejskiej. R. 7 Zakres obowiązywania i stosowania prawa Unii: Uwagi ogólne – zakres obowiązywania i stosowania prawa Unii ratione materiae i ratione personae; Terytorialny zakres obowiązywania i stosowania prawa Unii; Zakres obowiązywania i stosowania prawa Unii ratione temporis; Prawo międzyczasowe. R. 8 Zasada kompetencji powierzonych i kategorii kompetencji: Wprowadzenie; Ewolucja regulacji kompetencji Unii Europejskiej; Zasada kompetencji powierzonych; Kompetencje dorozumiane; Kompetencje subydiarne; Charakter kompetencji Unii; Wykonywanie kompetencji przez ograniczoną grupę państw członkowskich – wzmocniona współpraca; Kontrola wykonywania kompetencji. R. 9 Instytucje Unii Europejskiej: Wprowadzenie; System instytucji UE a inne organy UE; Historia procesu integracji europejskiej i zmiany instytucjonalne; Zasady współdziałania instytucji Unii Europejskiej; Instytucje polityczne; Organy doradcze; Organy ekonomiczne; Europejska Służba Działań Zewnętrznych; Agencje. R. 10 Zagadnienia demokratycznego charakteru Unii Europejskiej: Zagadnienia wprowadzające; Legitymizacja przez pryzmat demokracji przedstawicielskiej; Legitymizacja przez pryzmat demokracji uczestniczącej; Zasady otwartości i przejrzystości. R. 11 Obywatelstwo Unii Europejskiej: Geneza obywatelstwa UE i jego podstawy traktatowe; Obywatelstwo Unii a obywatelstwo państw członkowskich; Klasyfikacja praw obywateli Unii; Prawo obywateli Unii do przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich; Prawa wyborcze obywateli Unii; Prawa obywateli UE do kontroli i udziału w życiu publicznym Unii; Prawo do ochrony dyplomatycznej i konsularnej; Koncepcja istoty praw obywateli Unii; Zakres zastosowania przepisów dotyczących obywatelstwa Unii; Obywatelstwo Unii a ochrona praw podstawowych; Konsekwencje wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej dla obywateli brytyjskich i obywateli państw członkowskich Unii; Refleksja końcowa. R. 13 Procedury zmiany traktatów założycielskich; System procedur zmiany traktatów założycielskich; Zwykła procedura zmiany (art. 48 ust. 2-5 TUE); Uproszczone procedury zmiany (art. 48 ust. 6 i 7 TUE); Postanowienia traktatów zbliżone do procedur zmiany; Zmiany traktatów dokonywane w związku z akcesją lub wystąpieniem z Unii; Sprostowania do traktatów założycielskich. R. 14 Ogólne zasady prawa: Ogólne zasady prawa jako kategoria normatywna; Pochodzenie ogólnych zasad prawa; Funkcje ogólnych zasad prawa w unijnym porządku prawnym; Prawa podstawowe jako zasady ogólne; Zakres zastosowania zasad ogólnych (w znaczeniu zasad wynikających z koncepcji rządów prawa i poszanowania praw podstawowych). R. 15 Karta praw podstawowych Unii Europejskiej jako źródło prawa UE: System ochrony praw podstawowych w UE; Prawa podstawowe jako zasady ogólne prawa UE; Prawa podstawowe określone w KPP; Horyzontalne stosowanie postanowień KPP; postanowienia ogólne (horyzontalne) dotyczące wykładni i stosowania KPP; Limitacja praw podstawowych KPP; Postanowienia KPP w relacji do traktatów, europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz wspólnych tradycji konstytucyjnych państw członkowskich; Problem poziomu ochrony praw podstawowych według KPP; Zakaz nadużycia praw; Wdrażanie i stosowanie KPP przez państwa członkowskie oraz UE; Podsumowanie. R. 16 Umowy międzynarodowe w systemie źródeł prawa unijnego: Umowy międzynarodowe Unii i umowy mieszane, umowy międzynarodowe państw członkowskich; Zawieranie umów międzynarodowych z udziałem Unii. R. 17. Akty ustawodawcze i nieustawodawcze w prawie Unii Europejskiej: Geneza znaczenie podziału na akty ustawodawcze i nieustawodawcze; Akty ustawodawcze; Akty nie ustawodawcze; Hierarchia aktów ustawodawczych i nie ustawodawczych. R. 18 Stanowienie aktów ustawodawczych: Ewolucja procesów stanowienia aktów prawa pochodnego UE ze szczególnym uwzględnieniem roli Parlamentu Europejskiego; Inicjatywa ustawodawcza; Udział parlamentów narodowych w stanowieniu aktów ustawodawczych Inicjatywy zmierzające do zapewnienia wysokiej jakości prawa UE. R. 19 Stanowienie aktów delegowanych i wykonawczych: Rys historyczny; Stanowienie aktów delegowanych; Stanowienie aktów wykonawczych; Systemowe aspekty procedur stanowienia aktów delegowanych i wykonawczych. R. 20 Rozporządzenie: Rozporządzenie jako akt prawa unijnego; Rozporządzenie – charakterystyka ogólna, cechy; Zasięg ogólny i charakter abstrakcyjny; Obowiązywanie w całości; Bezpośrednie obowiązywanie i bezpośredni skutek; Rozporządzenie z perspektywy prawa krajowego – jednolitość stosowania w państwach członkowskich (instrument unifikacji prawa); Podsumowanie. R. 21 Dyrektywa: Pojęcie dyrektywy w prawie unijnym; Dyrektywa jako akt unijnego prawa pochodnego – charakterystyka ogólna, cechy; Dyrektywa jako instrument harmonizacji prawa (pojęcie harmonizacji, rodzaje harmonizacji); Proces stanowienia prawa poprzez dyrektywę (poziom krajowy); Skutki wejścia w życie dyrektyw dla jednostek; Implementacja dyrektyw w procesie stosowania prawa (rola sądów krajowych i organów administracji); Podsumowanie. R. 22 Decyzja: Decyzja jako akt unijnego prawa pochodnego – charakterystyka ogólna; Typologie decyzji – decyzje o charakterze ogólnym (akty normatywne) oraz decyzje indywidualne (akty stosowania prawa); cechy decyzji jako aktu prawa unijnego; Bezpośredni skutek decyzji; Możliwość wzruszenia (zmiany lub uchylenia) decyzji indywidualnych; Podsumowanie. R. 23 Zalecenia, opinie, akty nienazwane, soft law: Uwagi ogólne. Pojęcie unijnego soft law; Rozwój soft law w systemie ustrojowym UE; Rodzaje aktów soft law; Charakterystyka unijnego soft law; Podział aktów unijnego soft law; Podsumowanie. R. 24 Tworzenie prawa przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej: Uwagi wstępne; Nowość normatywna orzeczeń Trybunału; Skuteczność i moc wiążąca prawa orzeczniczego; Kompetencja Trybunału do tworzenia prawa. R. 25. Specyfika źródeł prawa w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości: Uwagi wprowadzające; Specyficzne źródła prawa w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa; Specyficzne źródła prawa w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości UE; Postanowienia przejściowe (protokół Nr 36). R. 26. Specyficzne źródła prawa w dziedzinie polityki gospodarczej i pieniężnej: Zróżnicowanie aktów prawnych przyjmowanych w dziedzinie polityki gospodarczej i pieniężnej; Akty prawne przyjmowanie w ramach prawa unijnego w omawianym obszarze; Akty o charakterze prawnomiędzynarodowym; Klasyfikacja aktów prawnych przyjętych w czasie kryzysu w strefie euro. R. 27 „Nowe rządzenie” i inne koncepcje: Systematyka podstawowych zagadnień dotyczących koncepcji „nowego rządzenia”; Zasady, formy i metody unijnej koncepcji „nowego rządzenia”; „Nowe rządzenie” w UE – dwie dekady później. R. 28 Scenariusze rozwoju prawa integracji europejskiej: Z perspektywy przeszłości o przyszłości Unii Europejskiej i jej prawa; Rozwój prawa Unii Europejskiej; Zróżnicowanie stopnia zintegrowania: renacjonalizacja, fragmentacja i elastyczność; Nowe inicjatywy w sprawie przyszłości Unii Europejskiej; Przyszłość integracji w cieniu pandemii koronowirusa i kolejnego kryzysu.

I. Geneza i rozwój instytucjonalny integracji europejskiej od Traktatu Paryskiego po Konstytucje dla Europy. II. Status prawny Unii Europejskiej. III. Unia Europejska a państwa członkowskie. IV. System instytucjonalny Wspólnot Europejskich oraz Unii Europejskiej. V. Zasady prawa Unii Europejskiej. VI. Wspólnotowy porządek prawny. VII. Integracja polityczna. VIII. Unia Gospodarcza i monetarna. IX. Obywatelstwo Europejskie. X. Swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału. XI. Wspólnotowe prawo konkurencji. XII. Stowarzyszenie i przystąpienie do Unii Europejskiej. XIII. Konstytucjonalnoprawny wymiar członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.