„Studia Prawno-Ekonomiczne” są jednym z nielicznych w kraju wydawnictw ciągłych, koncentrujących uwagę na problematyce wspólnej dla środowisk ekonomicznych i prawniczych. Na ich łamach wypowiadają się wybitni krajowi przedstawiciele nauk ekonomicznych i prawniczych (blisko 80 profesorów i doktorów habilitowanych), a ponadto debiutujący, utalentowani młodzi pracownicy nauki z terenu całego kraju, są więc wydawnictwem par excellence naukowym. Zasięg oddziaływania czasopisma jest zdecydowanie ponadregionalny. Docierają one nie tylko do środowisk naukowych w całym kraju, ale i do przedstawicieli praktyki, zarówno gospodarczej, jak i obejmującej radców prawnych oraz sądownictwo. Świadczy o tym ogólne zainteresowanie wydawnictwem oraz pozyskiwanie przez Redakcję coraz to nowych autorów, chętnych do publikacji swoich artykułów. W ostatnich latach „Studia Prawno-Ekonomiczne” goszczą na swoich łamach osoby rozpoczynające swoją karierę zawodową w innych ośrodkach akademickich. Są także jedną z ważniejszych pozycji wymiany międzybibliotecznej.
1. Istota i funkcje współczesnej rachunkowości; 2. Analiza kryzysu kreatywnej rachunkowości; 3. Kwantyfikacja przejawów zagrażających kontynuacji działalności przedsiębiorstwa; 4. Miejsce systemu kontroli przedsiębiorstwa i jego uwarunkowania; 5. Metodyka kontroli przedsiębiorstwa; 6. Wyniki badań nad systemem kontroli w jednostkach zainteresowania publicznego; 7. Zakończenie.
Wykaz stosowanych skrótów; Wstęp; Część I Podstawy rachunkowości finansowej; Rozdział 1 Pojęcie i istota rachunkowości; 1.1. Cele, zadania i funkcje rachunkowości; 1.2. Użytkownicy informacji; 1.3. Nadrzędne zasady rachunkowości; Rozdział 2 Podstawowe kategorie finansowe i ogólne zasady ich pomiaru w rachunkowości; 2.1. Rachunkowość jako system pomiaru rzeczywistości gospodarczej; 2.2. Podstawowe kategorie pomiaru systemu rachunkowości a sprawozdania finansowe; 2.2.1. Aktywa i zobowiązania jako podstawowe kategorie pomiaru sytuacji finansowej; 2.2.2. Przychody i koszty jako podstawowe kategorie pomiaru rentowności; 2.3. Ogólne zasady wyceny bilansowej oraz pomiaru dokonań; 2.3.1. Pomiar sytuacji finansowej a pomiar dokonań; 2.3.2. Wycena wstępna aktywów i pasywów a ich wycena na dzień bilansowy; 2.3.3. Zasady pomiaru przychodów i kosztów; Rozdział 3 Ogólne zasady sporządzania jednostkowego sprawozdania finansowego; 3.1. Istota i cel sprawozdania finansowego; 3.2. Składniki sprawozdania finansowego i ich charakterystyka; 3.2.1. Bilans; 3.2.2. Rachunek zysków i strat; 3.2.3. Rachunek przepływów pieniężnych; 3.2.4. Zestawienie zmian w kapitale własnym; 3.2.5. Informacja dodatkowa; 3.3. Model sprawozdawczości finansowej według polskiego prawa bilansowego; Rozdział 4 Ewidencja księgowa; 4.1. Zdarzenia i operacje gospodarcze oraz ich klasyfikacja; 4.2. Teoria konta i podwójnego zapisu księgowego; 4.2.1. Istota konta księgowego; 4.2.2. Zasada podwójnego zapisu księgowego; 4.2.3. Klasyfikacja kont; 4.3. Kontrola procesu rejestracji operacji gospodarczych i poprawianie błędnych zapisów księgowych; 4.4. Zakładowy plan kont; 4.4.1. Istota, cele i zadania planu kont; 4.4.2. Budowa tradycyjnego planu kont; 4.4.3. Przykładowy plan kont – zespoły kont i ich opis; 4.5. Ujęcie ewidencyjne – przykładowe rozwiązania; Część II Szczegółowe zasady pomiaru, prezentacji i ewidencji typowych kategorii systemu rachunkowości; Rozdział 5 Rzeczowe i niematerialne aktywa trwałe; 5.1. Definiowanie pojęć; 5.1.1. Rzeczowe aktywa trwałe; 5.1.2. Wartości niematerialne i prawne; 5.2. Klasyfikacja i zasady pomiaru; 5.2.1. Środki trwałe; 5.2.2. Wartości niematerialne i prawne; 5.3. Zasady prezentacji w sprawozdaniu finansowym; 5.3.1. Środki trwałe; 5.3.2. Wartości niematerialne i prawne; 5.4. Zasady ewidencji – schematy księgowań typowych zdarzeń gospodarczych; 5.5. Ujęcie sprawozdawcze i ewidencyjne - przykładowe rozwiązania; Rozdział 6 Inwestycje oraz aktywa i zobowiązania finansowe; 6.1. Definiowanie pojęć; 6.1.1. Inwestycje; 6.1.2. Aktywa finansowe; 6.1.3. Zobowiązania finansowe; 6.1.4. Instrumenty finansowe; 6.2. Klasyfikacja i zasady pomiaru; 6.2.1. Klasyfikacja inwestycji oraz aktywów i zobowiązań finansowych; 6.2.2. Wycena inwestycji oraz aktywów i zobowiązań finansowych; 6.3. Zasady prezentacji w sprawozdaniu finansowym; 6.3.1. Inwestycje; 6.3.2. Zobowiązania finansowe; 6.4. Zasady ewidencji – schematy księgowań typowych zdarzeń gospodarczych; 6.5. Ujęcie sprawozdawcze i ewidencyjne – przykładowe rozwiązania; Rozdział 7 Rzeczowe aktywa obrotowe; 7.1. Definiowanie pojęć; 7.2. Klasyfikacja i zasady pomiaru; 7.3. Zasady prezentacji w sprawozdaniu finansowym; 7.4. Zasady ewidencji – schematy księgowań typowych zdarzeń gospodarczych; 7.5. Ujęcie sprawozdawcze i ewidencyjne – przykładowe rozwiązania; Rozdział 8 Rozrachunki; 8.1. Definiowanie pojęć; 8.2. Klasyfikacja i zasady pomiaru; 8.3. Zasady prezentacji w sprawozdaniu finansowym; 8.4. Zasady ewidencji – schematy księgowań typowych zdarzeń gospodarczych; 8.5. Ujęcie sprawozdawcze i ewidencyjne – przykładowe rozwiązania; Rozdział 9 Rozliczenia międzyokresowe i rezerwy; 9.1. Definiowanie pojęć; 9.1.1. Rozliczenia międzyokresowe; 9.1.2. Rezerwy; 9.2. Klasyfikacja i zasady pomiaru; 9.2.1. Rozliczenia międzyokresowe czynne (RMC); 9.2.2. Rozliczenia międzyokresowe bierne (RMB); 9.2.3. Rozliczenia międzyokresowe przychodów (RMP); 9.2.4. Rezerwy; 9.3. Zasady prezentacji w sprawozdaniu finansowym; 9.3.1. Rozliczenia międzyokresowe czynne; 9.3.2. Rozliczenia międzyokresowe bierne; 9.3.3. Rozliczenia międzyokresowe przychodów; 9.3.4. Rezerwy; 9.4. Zasady ewidencji – schematy księgowań typowych zdarzeń gospodarczych; 9.4.1. Rozliczenia międzyokresowe czynne; 9.4.2. Rozliczenia międzyokresowe bierne; 9.4.3. Rozliczenia międzyokresowe przychodów; 9.4.4. Rezerwy; 9.5. Ujęcie sprawozdawcze i ewidencyjne – przykładowe rozwiązania; Rozdział 10 Kapitał własny; 10.1. Definiowanie pojęć; 10.2. klasyfikacja i zasady pomiaru; 10.3. Zasady prezentacji w sprawozdaniu finansowym; 10.4. Zasady ewidencji – schematy księgowań typowych zdarzeń; 10.5. Ujęcie sprawozdawcze i ewidencyjne – przykładowe rozwiązania; Rozdział 11 Zasady ustalania wyniku finansowego; 11.1. Definiowanie pojęć; 11.2. Klasyfikacja i zasady pomiaru przychodów i kosztów; 11.2.1. Przychody; 11.2.2. Koszty; 11.3. Zasady prezentacji w sprawozdaniu finansowym; 11.4. Zasady ewidencji – schematy księgowań typowych zdarzeń gospodarczych; 11.5. Ujęcie sprawozdawcze i ewidencyjne – przykładowe rozwiązania; Rozdział 12 Polityka rachunkowości, błędy lat poprzednich i zmiany szacunków; 12.1. Istota polityki rachunkowości; 12.2. Zmiany polityki rachunkowości jednostki – jej przyczyny i skutki; 12.3. Zmiany szacunków i błędy lat poprzednich; 12.4. Ujęcie sprawozdawcze i ewidencyjne – przykładowe rozwiązania; Część III Podatki i zasady ich ujmowania w systemie rachunkowości; Rozdział 13 Podatek jako szczególna kategoria finansowa systemu rachunkowości; 13.1. Istota i klasyfikacja podatków; 13.2. Zasady ujmowania podatków w systemie rachunkowości; 13.3. Relacje między prawem bilansowym a prawem podatkowym; Rozdział 14 Podatek od towarów i usług (VAT); 14.1. Istota i konstrukcja podatku od towarów i usług; 14.2. Powstanie obowiązku podatkowego i odliczenia podatku VAT; 14.3. Zasady ewidencji podatku od towarów i usług; 14.4. Ujęcie ewidencyjne - przykładowe rozwiązania; Rozdział 15 Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT); 15.1. Istota i konstrukcja podatku dochodowego od osób fizycznych; 15.2. Zasady ustalania i ewidencji zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych; 15.3. Ujęcie ewidencyjne – przykładowe rozwiązania; Rozdział 16 Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT); 16.1. Istota i konstrukcja podatku dochodowego od osób prawnych; 16.2. Przychody i koszty podatkowe; 16.3. Zasady ewidencji podatku dochodowego; 16.4. Ujęcie ewidencyjne – przykładowe rozwiązania; Rozdział 17 Podatek dochodowy odroczony jako kategoria systemu rachunkowości; 17.1. Zróżnicowanie wyniku finansowego i dochodu jako skutek rozbieżności prawa bilansowego i podatkowego; 17.2. Definiowanie pojęć; 17.3. Klasyfikacja i zasady pomiaru; 17.4. Zasady prezentacji w sprawozdaniu finansowym; 17.5. Zasady ewidencji – schematy księgowań typowych zdarzeń gospodarczych; 17.6. Ujęcie sprawozdawcze i ewidencyjne – przykładowe rozwiązania; Aneksy; Aneks nr 1 Przykładowy plan kont – wykaz kont syntetycznych i analitycznych; Aneks nr 2 Instrumenty finansowe według rozporządzenia o instrumentach finansowych; A2.1. Definicje; A2.2. Zakres obowiązywania rozporządzenia o instrumentach finansowych; A2.3. Klasyfikacja aktywów finansowych i zobowiązań finansowych; A2.4. Przeklasyfikowanie aktywów finansowych; A2.5. Wycena aktywów finansowych i zobowiązań finansowych; A2.5.1. Wycena na dzień początkowego ujęcia; A2.5.2. Wycena na dzień bilansowy; A2.5.3. Utrata wartości aktywów finansowych; A2.6. Zasady prezentacji w sprawozdaniu finansowym; A2.7. Zasady ewidencji; A2.8. Ujęcie sprawozdawcze i ewidencyjne – przykładowe rozwiązania; Aneks nr 3 Test wiedzy; Bibliografia.
1.Fundusze Unii Europejskiej dostępne dla Polski, 2.Organizacja systemu wykorzystywania środków unijnych, 3.Kwalifikowanie projektów i wydatków, 4.Dotacje w świetle ustawy o rachunkowości oraz Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, 5.Przygotowanie jednostki do realizacji projektu, 6.Podatki związane z realizacją programów unijnych, 7.Sprawozdawczość z realizacji projektów, 8.Kontrola i audyt wykorzystywania środków pomocowych, 9.Obszary i technika audytu finansowego realizowanych projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej
Przedmowa; Przepisy prawne i podstawowe zasady badania sprawozdań finansowych; Przygotowanie i plan badania; Program i realizacja badania; Rachunek wyników; Raport z badania i sprawozdanie finansowe.
Ustawa o rachunkowości: 1. Przepisy ogólne; 2. Prowadzenie ksiąg rachunkowych; 3. Inwentaryzacja; 4. Wycena aktywów i pasywów oraz ustalenie wyniku finansowego; 4a. Łączenie się spółek; 5. Sprawozdania finansowe jednostki; 6. Skonsolidowane sprawozdania finansowe grupy kapitałowej; 7. Badanie, składanie do właściwego rejestru sądowego, udostępnianie i ogłaszanie sprawozdań finansowych; 8. Ochrona danych; 8a. Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych; 9. Odpowiedzialność karna; 10. Przepisy szczególne i przejściowe; 11. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy końcowe; 12. Charakterystyka Międzynarodowych Standardów Rachunkowości na tle ustawy o rachunkowości; 13. Krajowe Standardy Rachunkowości; 14. Zatwierdzone i przewidywalne zmiany w ustawie o rachunkowości.
1. Rachunkowość w otoczeniu gospodarczym; 2. Majątek, kapitał, wynik - zdarzenia i operacje gospodarcze oraz ich wpływ na bilnas; 3. Konto - podstawy ewidencji księgowej; 4. Fundamentalne zadsady rachunkowości; 5. Koszty i przychody - definicje i klasyfikacja. Ewidencja kosztów; 6. Podatki (ze szczególnym uwzględnieniem podatku od towarów i usług); 7. Polskie regulacje prawne w zakresie rachunkowości - Ustawa o rachunkowości; 8. Podstawowe elementy sprawozdania finansowego - rachunek zysków i strat; 9. Podstawowe elementy sprawozdania finansowego - bilnas; 10. Podstawowe elementy sprawozdania finansowego - rachunek przepływów pieniężnych; 11. Podstawowe elementy sprawozdania finansowego - zestawienie zmian w kapitale własnym oraz informacja dodatkowa; 12. Kalkulacje kosztów (metody tradycyjne); 13. Rachunek kosztów pełnych i zmiennych- wpływ na wynik finansowy; 14. Próg rentowności; 15. Problemy zwiazane z podejmowaniem decyzji krótkookresowych; Rozwiązania zadań; Testy; Odpowiedzi na pytania testowe.
1. Rachunkowość w otoczeniu gospodarczym; 2. Majątek, kapitał, wynik - zdarzenia i operacje gospodarcze oraz ich wpływ na bilnas; 3. Konto - podstawy ewidencji księgowej; 4. Fundamentalne zadsady rachunkowości; 5. Koszty i przychody - definicje i klasyfikacja. Ewidencja kosztów; 6. Podatki (ze szczególnym uwzględnieniem podatku od towarów i usług); 7. Polskie regulacje prawne w zakresie rachunkowości - Ustawa o rachunkowości; 8. Podstawowe elementy sprawozdania finansowego - rachunek zysków i strat; 9. Podstawowe elementy sprawozdania finansowego - bilnas; 10. Podstawowe elementy sprawozdania finansowego - rachunek przepływów pieniężnych; 11. Podstawowe elementy sprawozdania finansowego - zestawienie zmian w kapitale własnym oraz informacja dodatkowa; 12. Kalkulacje kosztów (metody tradycyjne); 13. Rachunek kosztów pełnych i zmiennych- wpływ na wynik finansowy; 14. Próg rentowności; 15. Problemy zwiazane z podejmowaniem decyzji krótkookresowych; Rozwiązania zadań; Testy; Odpowiedzi na pytania testowe.
1. Wprowadzenie do sprawozdawczości finansowej: Cele i zakres sprawozdawczości finansowej; Zasady sporządzania sprawozdań finansowych; Elementy sprawozdania finansowego; 2. Wprowadzenie do analizy finansowej: Ocena płynności finansowej: Badanie rentowności; Retrospektywna analiza majątkowo-kapitałowa; Perspektywna analiza majątkowo-kapitałowa- inwestycje w aktywa stałe; Ocena wartości przedsiębiorstwa; 3. Wprowadzenie do informatyki finansowej: Warunki stosowania narzędzi informatycznych w rachunkowości; Systemy Finansowo Księgowe (FK) w sprawozdawczości i analizie finansowej; Metody symulacyjne w analizie finansowej; Sztuczna inteligencja w analizie finansowej.
Prezentowana publikacja pt. Wybrane problemy zarządzania i finansów - studia przypadków zawiera 14 studiów przypadku (case study) z zarządzania i finansów. Studium przypadku jest to opis badanego obiektu (zjawiska, procesów) w określonych warunkach, miejscu i czasie. Współcześnie jedną z głównych metod wykorzystywanych w naukach o zarządzaniu jest właśnie metoda case study, a w USA i Wielkiej Brytanii jest to metoda wręcz dominująca. Polega ona na analizowaniu i omawianiu prawdziwych (lub prawdopodobnych) sytuacji, uczy podejmowania decyzji gospodarczych w konkretnych uwarunkowaniach i konsekwencji tych decyzji dla przedsiębiorstwa. Głównym celem stawianym publikacji jest uzupełnienie luki na rynku wydawniczym w zakresie zwartych pozycji zawierających studia przypadków z obszaru nauk o zarządzaniu i finansach. W literaturze fachowej możemy spotkać się tylko z kilkoma publikacjami o zasięgu ogólnokrajowym, a także z niewieloma publikacjami wydanymi przez wydawnictwa o zasięgu lokalnym przed prawie dziesięcioma laty. Zaprezentowane przypadki można pogrupować według problemów, jakich dotyczą. Pierwsza grupa odnosi się do zagadnień zarządzania strategicznego i marketingowego. Kolejne dotyczą zarządzania i rachunkowości w przedsiębiorstwie. Następna grupa omawia problemy zarządzania personelem, a ostatnia koncentruje się na problemach zarządzania miastem, regionem i w administracji publicznej. Autorzy wyrażają przekonanie, że prezentowana publikacja, zawierająca studia przypadków opisujące rzeczywiste sytuacje gospodarcze i przedsiębiorstwa, będzie wykorzystywana w procesie nauczania w wyższych szkołach w Polsce na kierunkach ekonomicznych i zarządzania.
Zarządzanie finansowe; Organizacyjno-prawne otoczenie działania menedżera finansowego; Rynki finansowe; Analiza i planowanie finansowe; Sprawozdania finansowe; Analiza finansowa; Prognozowanie sprawozdań finansowych; Dźwignia operacyjna, finansowa i całkowita; Podstawowe koncepcje zarządzania finansowego: wartość pieniądza w czasie, ryzyko i stopa zwrotu; Wartość pieniądza w czasie; Wycena akcji i obligacji; Ryzyko a stopa zwrotu.
Zarządzanie finansowe; Organizacyjno-prawne otoczenie działania menedżera finansowego; Rynki finansowe; Analiza i planowanie finansowe; Sprawozdania finansowe; Analiza finansowa; Prognozowanie sprawozdań finansowych; Dźwignia operacyjna, finansowa i całkowita; Podstawowe koncepcje zarządzania finansowego: wartość pieniądza w czasie, ryzyko i stopa zwrotu; Wartość pieniądza w czasie; Wycena akcji i obligacji; Ryzyko a stopa zwrotu.
1. Ogólne informacje z zakresu rachunkowości, 2. Majatek przedsiębiorstwa i źródła jego finansowania, 3. Operacje gospodarcze, ich dokumentacja i wpływ na składniki bilansu, 4. Zasady funkcjonowania kont księgowych, 5. Zasady prowadzenia rachunkowości, 6. Koszty i przychody działalności gospodarczej, 7. Wynik finansowy, 8. Sprawozdawczośc finansowa
Problematyka prawa bilansowego i jego interpretacji jest przedmiotem szerokiego zainteresowania środowiska naukowego. Monografia również mierzy się z tą tematyką, jednak odmiennie niż dotychczasowe publikacje cechuje się innowacyjnym podejściem do prawa bilansowego – nie ze strony jego interpretacji, a z punktu widzenia jego jakości i efektywności. Celem regulacji prawa bilansowego winno być bowiem dostarczanie użytecznych informacji do podejmowania decyzji gospodarczych przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa obrotu gospodarczego. Autor, posługując się ekonomiczną analizą prawa, przedstawia narzędzie możliwe do zastosowania przez badaczy i praktyków. Opisane podejście do badania problemów oceny skutków regulacji rachunkowości to nowa droga w poszukiwaniu metody doskonalenia prawa bilansowego, która dotychczas nie była przedmiotem tak szerokiego opracowania. Interdyscyplinarne walory książki sprawiają, że może być ona przydatna nie tylko dla badaczy z zakresu rachunkowości, ale również dla szerokiego grona osób, które na co dzień mierzą się z problemami prawa bilansowego: księgowych, prawników, pracowników sektora finansowego, legislatorów. Książka zawiera obszerne angielskie streszczenie. Wydanie dofinansowane ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu Doskonała nauka.
Wnioski z przeprowadzonych badań mają znaczenie zarówno teoretyczne, jak i praktyczne. Z teoretycznego punktu widzenia przeprowadzone badania potwierdzają ogólną tendencję: modyfikacje systemów rachunku kosztów w przedsiębiorstwach, w Polsce, oraz wdrażanie nowoczesnych metod rachunkowości zarządczej, takich jak ABC, zmierzają w podobnym kierunku, jak praktyka rachunkowości zarządczej na świecie. Z praktycznego punktu widzenia, przedsiębiorstwa rozważające implementację ABC w przyszłości powinny mieć świadomość czynników wpływających na implementację ABC, jak również problemów, które mogą się w procesie implementacji pojawić. Menedżerowie rozważający implementację ABC muszą zdawać sobie sprawę z poziomu szczegółowości, sposobów budowy systemu rachunku kosztów działań oraz metod wykorzystania informacji z tych systemów. Mogą oni również skorzystać z wiedzy o czynnikach pozytywnie i negatywnie wpływających na implementację rachunku kosztów działań oraz zmianach metodologicznych i instytucjonalno-organizacyjnych, które są rezultatem wdrożenia takiego rachunku. Wiedza ta może sprzyjać podejmowaniu lepszych decyzji odnośnie do implementacji systemów ABC, a jeżeli decyzja o wdrożeniu zostanie podjęta, może się przyczynić do zwiększenia prawdopodobieństwa zakończenia procesu wdrożenia sukcesem.
Skala i szybkie tempo zmian zachodzących w sferze społeczno-gospodarczej powodują powstawanie niespotykanych dotąd zjawisk i procesów, rodzą nowe problemy, których rozwiązywać nie da się bez odpowiednich badań i nowej wiedzy. Badania jakichkolwiek zdarzeń wymagają trudu. Trud taki podejmujemy zwykle z dwóch powodów. Jednym jest bezinteresowna ciekawość badacza, częściej jednak przeprowadzamy analizę teoretyczną wtedy, kiedy natrafimy na trudności – gdy nie skutkują wyuczone sposoby dawania sobie rady z rzeczywistością lub też gdy chcemy osiągnąć coś nowego. W tych właśnie dwóch przypadkach źródłem pomocy jest teoria, nowa wiedza. Zawiera ją każdy z prezentowanych artykułów składających się na niniejszy numer „Zeszytów Naukowych Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie”, trzydziesty z kolei, tym razem ukierunkowany na współczesną tematykę funkcjonowania organizacji gospodarczych. Artykuły, będące efektem prac naukowych prowadzonych w ramach badań podstawowych i wdrożeniowych, prezentują wiele interesujących poznawczo oraz aplikacyjnie informacji. W dużej mierze są one poświęcone problematyce zarządzania przedsiębiorstwem turystycznym, zarządzania personelem, ze zwróceniem uwagi szczególnie na kształtowanie pożądanych kompetencji pracowników, jak również problematyce nadzoru właścicielskiego w sektorze przedsiębiorstw komunalnych, marketingu bezpośredniego dóbr luksusowych oraz prezentacji modeli sprawozdawczości małych podmiotów gospodarczych.(...)