1. Podstawy badań nad terapią dzieci i młodzieży. 2. Programy badań. A. Zaburzenia i problemy zinternalizowane. B. Zaburzenia i problemy eksternalizowane. C. Inne zaburzenia i specjalne zastosowanie. 3. Wnioski oraz prognozy na przyszłość.
Zawiera: Część I Rozwiązania, czyli podróż waszego życia: 1. Wstęp do dorosłości (Rozłóż mapę); 2. Podstawy komunikacji (On to, ona tamto); 3. Radzenie sobie w sytuacjach społecznych (Unikanie przeszkód); 4. Radzenie sobie z problemami sensorycznymi (Kiedy po prostu już nie mogę); 5. Zainteresowania i wzorce zachowań (Kultura geeków); 6. Manieryzmy (Niech żyją dziwactwa). Część II Mieszkanie, własne miejsce: 7. Opuszczamy gniazdo (Potrafisz latać!); 8. Samodzielne mieszkanie (Pan na włościach); 9. Życie z innymi (Nowa rodzina). Część III Niezależność. Święty Graal dorosłości: 10. Zarządzanie czasem (Zapanuj nad nim); 11. Kwestie transportowe (Jedź, dokąd chcesz); 12. Zarządzanie pieniędzmi (Bądź swoim bankierem); 13. Samodzielne radzenie sobie z problemami (Koniec z udręką); 14. Samoorzecznictwo (Mów prawdę); 15. Ujawnienie się (Mówić czy nie mówić?). Część IV Rozrywka. Czasami to tylko zabawa: 16. Kluby i grupy (Zabawa z innymi); 17. Samotna rozrywka (Kto powiedział, że zabawa to sport zespołowy?); 18. Przyjaźń (Zasady); 19. Randki i intymność (To nie film). Część V Praca. Utrzymanie domu: 20. Gotowi do pracy (Każdy szuka kogoś z umiejętnościami); 21. Jak dobrze wypaść na rozmowie (Pewność siebie); 22. Masz pracę! I co dalej? (Jak odnieść sukces). Część VI. Z perspektywy. Wszystko razem. 23. Ostatnie wskazówki (Jesteście gotowi). Atlas.
1.Ogólna charakterystyka dziecka z zespołem Aspergera; 2. Zaburzenia komunikacyjne dziecka z zespolem Aspergera; 3. Zaburzenia spoleczne dziecka z zespołem Aspergera; 4. Stereotypowe zachowania i specyficzne zainteresowania dziecka z zespołem Aspergera: Gospodarka żetonowa- system punkotowy jako forma kierowania zachowaniem dziecka dotkniętego ZA; 5. Formy pomocy, terapia i wskazania do kształcenia specjalnego dla dziecka z zespołem Aspergera: Trening umiejętności społecznych; Terapia integracji sensowycznej, czyli problemy z odbiorem oraz przetwarzaniam bodźców zmysłowych; Terapia mowy; Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne; Hipoterapia i dogoterapia
Zawiera: CZĘŚĆ 1 Adolescencja i wczesna dorosłość osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu: zagadnienia psychologiczno-medyczne: Rozdział 1 Psychologiczne aspekty dojrzewania i wczesnej dorosłości osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu; Rozdział 2 Autyzm w biegu życia jednostki. Namysł osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu nad stanem samoświadomości oraz nad własną przeszłością i przyszłością; Rozdział 3 Społeczno-komunikacyjne uwarunkowania rozwoju teorii umysłu u osób ze spektrum autyzmu. Od narodzin ku dorosłości; Rozdział 4 Temporalny aspekt funkcjonowania osoby z autystycznym spektrum zaburzeń; Rozdział 5 Zaburzenia psychiatryczne współwystępujące u adolescentów i młodych osób dorosłych z autyzmem i zespołem Aspergera - strategie leczenia; Rozdział 6 Specyfika zaburzeń neurologicznych w przypadku osób ze spektrum autyzmu; CZĘŚĆ 2 Wybrane kierunki działań strategicznych w opiece nad osobami z diagnozą zaburzeń ze spektrum autyzmu. Zastosowania praktyczne: Rozdział 7 Model Pozytywnego Wspierania Zachowań w przełamywaniu barier na drodze do integracji społecznej i aktywizacji zawodowej młodzieży i dorosłych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu; Rozdział 8 Trening umiejętności społecznych dla osób z ASD. Założenia programowe uwzględniające wyzwania okresu dojrzewania; Rozdział 9 Zasady tworzenia przyjaznego środowiska sensorycznego dla osób z autyzmem; Rozdział 10 Farma Życia szansą na godne życie dorosłych osób z autystycznym spektrum zaburzeń; Rozdział 11 Przygotowanie zawodowe osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu na przykładzie działalności fundacji MADA - Warsztat Terapii Zajęciowej; Rozdział 12 Przygotowanie osób z autystycznym spektrum zaburzeń do dorosłego życia w założeniach programowych lubelskiego oddziału Krajowego Towarzystwa Autyzmu; CZĘŚĆ 3 Sytuacja rodziny osoby z autyzmem: kierunki wsparcia społeczno-specjalistycznego: Rozdział 13 Wyzwania rodzicielskie związane z okresem dojrzewania osoby z autyzmem; Rozdział 14 Profesjonalna pomoc rodzinie z dzieckiem lub dorosłym z ASD. Terapia rodzinna; Rozdział 15 Ubezwłasnowolnienie a autonomia dorosłych osób z autyzmem; Rozdział 16 Analiza prawna możliwości wsparcia przez instytucje państwowe rodzin osób z autystycznym spektrum zaburzeń.
Zawiera: Część I Wybrane aspekty wspomagania zaburzonego rozwoju małego dziecka: Teoria; Kilka uwag o procesie wspomagania; Zrozumieć świat dziecka/osoby dorosłej z niepełnosprawnością intelektualną; Metody terapeutyczne – krótki przegląd; Słowo o zasadach wspomagania rozwoju; Część II Wybrane aspekty wspomagania zaburzonego rozwoju małego dziecka: Praktyka; Ocena profilu sensorycznego/reaktywności sensorycznej dziecka z niepełnosprawnością intelektualną; Jak diagnozować profil sensoryczny dzieci z niepełnosprawnością intelektualną – wybrane zagadnienia; Program nauki spożywania posiłków przy stole; Program nauki spożywania posiłków przy użyciu sztućców; Trening czystości, czyli trudna sztuka korzystania z nocnika; Samodzielne zasypianie; Jak nauczyć dziecko posługiwania się własnymi rękoma; Metoda Félicie Affolter; Codzienna stymulacja sensoryczna; Domowe zabawy z zakresu metody integracji sensorycznej (SI); Praca z dzieckiem z głęboką niepełnosprawnością; Muzyka w procesie wspomagania zaburzonego rozwoju dziecka; Słowo o wyglądzie zewnętrznym; Seksualność i potrzeby seksualne niepełnosprawnych intelektualnie; Kiedy nadmiar zajęć i aktywności może być szkodliwy?; Rodzina dziecka; Do Rodziców! Zakończenie; Aneks; Bibliografia.
1. Różne formy wspierania rozwoju dziecka z autyzmem w Polsce i na świecie: AutismPro- psychoedukacyjne narzędzie wspierające terapię autyzmu; Wybrane techniki rozwijania umiejętności społecznych w pracy z dziećmi z autyzmem metodą stosowanej analizy zachowania; EEG- biofeedback i możliwości jego wykorzystania we wspomaganiu terapii dziećmi z autyzmem; Rola muzykoterapii w terapii dziecka z autyzmem; Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne jako metoda wspomagająca terapię dzieci z autyzmem. Studium przypadku; 2. Z doświadczeń terapeutów i stażystów uczestniczących we wspomaganiu rozwoju dzieci z autyzmem: Wykorzystanie terapii kontaktowej z udziałem psów jako metody wspierającej leczenie autyzmu- refleksje terapeuty; Szkoła dla dzieci z autyzmem- relacje stażystki z duńskiej Kollegievejens Skole w Aalborgu; Wspieranie rozwoju komunikacji u dziecka z autyzmem. Studium przypadku; Moje wkraczanie w nowy świat: zajęcia muzykoterapii dla dzieci z autyzmem; 3. Rodzice dzieci z autyzmem wobec terapii i rozwoju dziecka: Oczekiwania rodziców związane z edukacją i terapią ich dzieci z autyzmem; Poczucie koherencji u rodziców dzieci z autyzmem
I. Wybrane problemy funkcjonowania dzieci, młodzieży i osób dorosłych z niepełnosprawnością w świetle najnowszych teorii pedagogiki specjalnej: Skuteczne stawiane celów w edukacji specjalnej osób upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim w oparciu o paradygmat lingwistyczny; Asymetria funkcjonalna dynamiczna młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną (próba analizy); Tożsamość dziecka niepełnosprawnego w warunkach integracji; Empowerment - szansa czy zagrożenie dla społecznej adaptacji dorosłych osób upośledzonych umysłowo; Młodzież wobec eksperymentowania z narkotykami. Kontekst pedagogiczny: między permisywnością a restryktywnością; Modele niepełnosprawności (medyczny, społeczny, kulturowy) a studia nad niepełnosprawnością (disability studies); II. Diagnostyka i symptomatyka zaburzeń rozwojowych: Umiejętności - zdolności adaptacyjne człowieka jako kryterium w procesie diagnostycznym niepełnosprawności intelektualnej; Dziecko autystyczne a wczesna diagnoza i organizowanie systemu wsparcia rozwoju; Neuropoznawczy mechanizm "czytania umysłu" u dzieci z autyzmem; Łagodny kraniec autystycznego spektrum - specyfika pracy z dobrze funkcjonującymi dziećmi z autyzmem i dziećmi z zespołem Aspergera; Psychospołeczne funkcjonowanie chłopców z zespołem kruchego chromosomu X; Ujęcie różnicujące autyzm i zatrucie rtęcią; Charakterystyka psychopedagogiczna dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym; Etiologia głuchoślepoty a specyfika funkcjonowania dziecka z równoczesnym uszkodzeniem słuchu i wzroku; III. Możliwości zastosowania i efektywność różnych form terapii służących wspomaganiu rozwoju dzieci i młodzieży: Wybrane metody oraz formy rehabilitacji i wspomagania rozwoju dzieci niepełnosprawnych; Refleksje nad możliwościami wykorzystania muzykoterapii w pedagogice specjalnej; Możliwości wykorzystania biblioterapii w pracy z osobami przewlekle chorymi; Wykorzystanie metody Knillów w terapii dzieci z głębokimi deficytami rozwoju - autyzm; Niewerbalne sposoby porozumiewania się dzieci ze sprzężoną niepełnosprawnością; Rewalidacyjne funkcje wychowania fizycznego dzieci niepełnosprawnych intelektualnie wobec wyzwań współczesności; Dziecko z mózgowym porażeniem dziecięcym - jego specyficzne potrzeby edukacyjne.
Zawiera: Część I. Podstawy teoretyczne i metodologiczne 1. Rzut oka na nasz rozwój społeczny 2. Być rodzicem dziecka z trudnościami w rozwoju społecznym 3. Całościowe zaburzenia rozwoju i autyzm 4. Rozwój intersubiektywności Część II. Praktyka 5. Zasady stosowania interwencji edukacyjnych 6. Przestrzeń i czas na nowe porozumienie z dzieckiem 7. Punkt wyjścia i wyznaczenie celów – ocena i plan 8. Jak wprowadzić zabawy i uczyć umiejętności społecznych Część III. Materiały i zabawy 9. Materiały i zabawki 10. Sto zabaw wspierających rozwój intersubiektywności Część IV. Doświadczenia i wnioski 11. W stronę komunikacji 12. Współpraca ekspertów – dlaczego rodzice, terapeuci i nauczyciele powinni sobie pomagać 13. Czy w przyszłości rodzice będą inni? Bibliografia; Dodatek.
1. Poznawanie dzieci; 2. Teoretyczne modele zaburzeń wieku dziecięcego; 3. Specyficzne problemy związane z zaburzeniami okresu dzieciństwa; 4. Zaburzenia zachowania; 5. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi; 6. Zaburzenia lękowe; 7. Depresja; 8. Zaburzenia odżywiania; 9. Upośledzenie umysłowe i zaburzenia uczenia się (zaburzenia umiejętności szkolnych); 10. Całościowe zaburzenia rozwojowe; 11. Tiki i zaburzenia wydalania; 12. Pytania do rozważenia.
Zawiera: Wprowadzenie; 1. Medyczne terapie celowane a samookaleczenia. 2. Zachowania autoagresywne i agresywne w autyźmie - głębsze spojrzenie. 3. Zachowania autoagresywne i agresywne oraz napady padaczkowe w zaburzeniach ze spektrum autyzmu. 4. Neuropsychiatryczny model ewaluacji i leczenia zachowań autoagresywnych w autyźmie. 5. Badanie wpływu skutków ubocznych leków stosowanych w terapii zachowń problemowych. 6. Zachowania autoagresywne u dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu - wpływ chorób alergicznych. 7. Medyczne i żywieniowe podejście do leczenia zachowań autoagresywnych i agresji w zaburzeniach ze spektrum autyzmu - piętnaście studiów przypadku. 8. Interwencje dietetyczne i żywieniowe w przypadku zachowań autoagresywnych w autyźmie - wnioski z pięciu lat pracy klinicznej. 9. Zaburzenia przetwarzania sensorycznego a zachowania autoagresywne. 10. Zachowania autoagresywne - ocena i interwencja za pomocą strategii wspierania pozytywnych zachowań. 11. Trening komunikacji funkcjonalnej jako metoda postępowania w zachowaniach autoagresywnych. 12. Zachowania autoagresywne związane z lękiem - ocena i interwencja. 13. Podejście redukcji stresu w przypadkach zachowań autoagresywnych u osób z autyzmem. Załącznik A: Biologiczne współuwarunkowania zachowań autoagresywnych. Załącznik B: Kwestionariusz celowany wskazujący rozdziały z określonymi zagadnieniami. Załącznik C: Wywiad ustrukturyzowany do oceny skutków ubocznych leków (SIAMSE). Załącznik D: Kompleksowa lista behawioralnych wskaźników lęku. Indeks rzeczowy. Indeks autorów.
Zawiera: Wstęp; I. Kształtowanie się kompetencji komunikacyjnej u dzieci 1. Język, mowa, komunikacja 2. Kompetencja komunikacyjna 3. Periodyzacja rozwoju kompetencji komunikacyjnej 4. Kształtowanie się kompetencji komunikacyjnej u dzieci II. Autyzm – charakterystyka zaburzenia 1. Autyzm – problemy terminologiczne 2. Etiologia autyzmu 3. Objawy autyzmu III. Zachowania komunikacyjne dzieci z autyzmem 1. Przedjęzykowe stadium komunikacji dzieci z autyzmem 2. Niewerbalne zachowania komunikacyjne 3. Werbalne zachowania komunikacyjne IV. Metodologia badań własnych V. Deficyty kompetencji komunikacyjnej badanych dzieci 1. Kompetencja werbalna (językowa) 2. Umiejętności interakcyjne 3. Kompetencja społeczno-kulturowa 4. Kompetencja pragmatyczna 5. Kompetencja emocjonalna 6. Kompetencja poznawcza 7. Kompetencja symboliczna 8. Kompetencja metakomunikacyjna 9. Kompetencja korekcyjna (korygująca) VI. Rewizja zachowań uznanych za charakterystyczne dla osób z autyzmem 1. Echolalie 2. Stereotypie językowe 3. Powtarzające się aktywności językowe 4. Trudności z używaniem zaimków osobowych 5. Niezwykłe, osobliwe używanie słów VII. Wnioski i postulaty badawcze; Bibliografia; Spis tabel; Aneks.
Zawiera: Wstęp; Rozdział 1. ISTOTA AUTYZMU 1.1. Pojęcie autyzmu oraz kryteria diagnostyczne 1.2. Przyczyny autyzmu oraz najważniejsze teorie etiologiczne autyzmu 1.3. Podstawowe objawy oraz zaburzenia towarzyszące zaburzeniu ze spektrum autyzmu 1.4. Wczesne wykrywanie autyzmu i wczesne wspomaganie rozwoju oraz stosowane terapie Rozdział 2. MUZYKOTERAPIA 2.1. Rozważania terminologiczne oraz cele muzykoterapii 2.2. Założenia teoretyczne muzykoterapii i podejścia terapeutyczne 2.3. Klasyfikacja muzykoterapii – umiejscowienie muzyki w terapii i rola terapeuty 2.4. Modele i doświadczenia muzykoterapeutyczne 2.6. Muzykoterapia w autyzmie – badania Rozdział 3. METODOLOGIA BADAŃ WŁASNYCH 3.1. Muzykoterapia jako pole badań 3.2. Perspektywa badawcza 3.3. Przedmiot badań 3.4. Cele prowadzonych badań 3.5. Problemy badawcze 3.6. Metoda badań 3.7. Organizacja badania – model protokołu badawczego Rozdział 4. ZNACZENIE TECHNIK MUZYKOTERAPEUTYCZNYCH WE WSPARCIU ROZWOJU DZIECKA Z AUTYZMEM – BADANIA WŁASNE 4.1. Analiza przypadków 4.2. Podsumowanie; BIBLIOGRAFIA; ANEKSY; Załącznik 1A. Kategoria pożądane muzyczne Załącznik 1B. Kategoria pożądane relacyjne muzyczne Załącznik 1C. Kategoria niepożądane muzyczne Załącznik 1D. Kategoria niepożądane relacyjne muzyczne Załącznik 2. Autism Developmental Skillset Assessment (ADSA) Załącznik 3. Kwestionariusz uzupełniający Autism Developmental Skillset Assessment (ADSA) Załącznik 4. Skala obserwacji zachowania dziecka (SOZ-D) Załącznik 5. Skala I: Relacja dziecko–terapeuta we wspólnym doświadczaniu muzycznym Załącznik 6. Skala II: Muzyczna komunikatywność; WYKAZ TABEL, RYSUNKÓW, WYKRESÓW.
W książce ukazano niepełnosprawność jako zagadnienie o charakterze interdyscyplinarnym, pozostające w polu zainteresowań przedstawicieli wielu dyscyplin naukowych. Znalazły się w niej rozdziały poświęcone: rozwiązaniom systemowym i politykom w obszarze niepełnosprawności, roli i znaczeniu instytucji w systemie wsparcia osób niepełnosprawnych, społeczeństwu i społecznościom wobec niepełnosprawności i osób niepełnosprawnych, interakcyjnemu wymiarowi niepełnosprawności, a także niepełnosprawności jako doświadczeniu osobistemu. Publikacja, poza jej wymiarem naukowym, ma również istotny walor społeczny poprzez jej praktyczny i aplikacyjny charakter. Proponowana książka jest zatem skierowana zarówno do przedstawicieli środowiska akademickiego, przede wszystkim socjologów i pedagogów zainteresowanych problematyką niepełnosprawności, jak i praktyków zaangażowanych w udzielanie pomocy i wsparcia tej grupie klientów pomocy społecznej, a także tych wszystkich, którzy w życiu codziennym stykają się z ludźmi z niepełnosprawnościami, ich bliskimi oraz członkami rodzin.
W książce ukazano niepełnosprawność jako zagadnienie o charakterze interdyscyplinarnym, pozostające w polu zainteresowań przedstawicieli wielu dyscyplin naukowych. Znalazły się w niej rozdziały poświęcone: rozwiązaniom systemowym i politykom w obszarze niepełnosprawności, roli i znaczeniu instytucji w systemie wsparcia osób niepełnosprawnych, społeczeństwu i społecznościom wobec niepełnosprawności i osób niepełnosprawnych, interakcyjnemu wymiarowi niepełnosprawności, a także niepełnosprawności jako doświadczeniu osobistemu.
Publikacja, poza jej wymiarem naukowym, ma również istotny walor społeczny poprzez jej praktyczny i aplikacyjny charakter. Proponowana książka jest zatem skierowana zarówno do przedstawicieli środowiska akademickiego, przede wszystkim socjologów i pedagogów zainteresowanych problematyką niepełnosprawności, jak i praktyków zaangażowanych w udzielanie pomocy i wsparcia tej grupie klientów pomocy społecznej, a także tych wszystkich, którzy w życiu codziennym stykają się z ludźmi z niepełnosprawnościami, ich bliskimi oraz członkami rodzin.
W prezentowanej monografii skupiamy się przede wszystkim na wpływie, jaki zachodzące obecnie procesy i ich dynamika mają na osoby z niepełnosprawnościami. Jakie jest życie z niepełnosprawnością w świecie VUCA? Czy doświadczenia izolacji, niepewności jutra i utraty kontroli w trakcie pandemii zmieniły coś w funkcjonowaniu osób z niepełnosprawnością i w ich rzeczywistościach? Czy na skutek pandemii mamy do czynienia z kolejnymi wymiarami wykluczenia? Jakie są sposoby rozwiązywania dylematów codzienności i strategie radzenia sobie osób z niepełnosprawnością z elementami świata VUCA? Jak definiują siebie, tworzą tożsamości i odnajdują swoje miejsce w „płynnej nowoczesności”?
Autorzy poszczególnych rozdziałów – naukowcy, praktycy i osoby z niepełnosprawnościami – próbują odpowiedzieć na te pytania.