Zagadnienia wprowadzające- miejsce, rola, determinanty, określenie i cechy prawa administracyjnego materialnego: 1. Prawo osobowe: Obywatelstwo polski; Cudzoziemcy; Imiona i nazwiska; Akty stanu cywilnego; Ewidencja ludności; Dowody osobiste; Paszporty; Ochrona wolności sumienia i wyznania; 2. Ochrona zdrowia, pomoc społeczna i wspieranie rodziny; Pomoc społeczna; Wspieranie rodziny i system pieczy zastępczej; 3. Przeciwdziałanie uzależnieniom i przemocy w rodzinie: Prawna regulacja uzależnienia od alkoholu, obroty napojami alkoholowymi i problemów związanych z alkoholem; Przeciwdziałanie narkomanii; Przeciwdziałanie nikotynizmowi; Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie; 4. Działalność kulturalna, muzea i biblioteki: Prowadzenie działalności kulturalnej; Muzea i biblioteki; Ochrona zabytków i opieka nad zabytkami; 5. Szkoły wyższe, stopnie naukowe, uprawnienia zawodowe: Szkoły wyższe; Stopnie i tytuł naukowy; Nabywanie uprawnień zawodowych; 6. Proces inwestycyjno-budowlany: Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne; Gospodarka nieruchomościami; Wolność budowlana i jej ograniczenia; 7. Prawne aspekty ochrony środowiska: Zagadnienia ogólne prawa ochrony środowiska; Zasady ogólne prawa ochrony środowiska; Zasada administracji publicznej w dziedzinie ochrony środowiska; Dostęp do informacji i udział społeczeństwa w postępowaniach z zakresu ochrony środowiska; Procedury ocen oddziaływania na środowisko; Ochrona jakości zasobów środowiska; Ochrona przed zanieczyszczeniami; Gospodarowanie odpadami; Gospodarowanie wodami śródlądowymi; Wybrane zagadnienia ochrony biosfery; Instrumenty finansowo prawne w systemie przepisów ochrony środowiska; Odpowiedzialność prawna w ochronie środowiska; 8. Ochrona porzadku i bezpieczeństwa publicznego, obrona narodowa: Pojęcie bezpieczeństwa i porzadku publicznego. Policja administracyjna; Bezpieczeństwo zgromadzeń publicznych i imprez masowych; Ochrona osób i mienia. Reglamentacja dostępu do broni i amunicji; Ochrona przeciwpożarowa; Ratownictwo medyczne; Zarządzanie kryzysowe. Ochrona przed powodzią, suszą i poważnymi awariami; Stan klęski żywiołowej i stan wyjątkowy; Prawo obrony narodowej.

1. Ecological management and rationality; 2. Finances and pro-ecological challenge of today's market: between sensitiveness and interestedness; 3. The ecological sensitivity of companies as a factor of comparative superiority; 4. Capital market and ecology; 5. Valuation of businesses with natural resources; 6. Accounting and problems associated with the protection of natural environment; 7. The idea of sustainable development in financial institutions; 8. Environmental & social responsibility of banks; 9.The influence of environmental protection on the international financial market. World tendencies and the polish market; 10. Possibilities for a bank engagement in environmental protection; 11. A standard chart of social accounts for ecological banks; 12. Eco-rating: a supportive tool for decision making processes in banks concerning finance investments; 13. Financial service providers and the environment: a green marketing perspective; 14. Individual investors environmental protection. The international market and Poland; 15. Good money, good indices, good returns; 16. Sustainability - a concept form enhancing enterprise value; 17. History of SRI and eco-funds in Japan; 18. Can pension funds become new forces that drive sustainable development?; 19. the financing of environmental protection in Poland during the transformation period; 20. Financing environmental protection from public sources; 21. The financing of pro-ecological investments in Poland; 22. The problems of the functioning of environmental funds in Poland; 23. The "polluter pays" principle and the polish environmental funds system; 24. The pro-ecological reorientation of polish banks in the light the United Nations declaration : "banking and environmental"; 25. Bank Ochrony Środowiska S.A. as an element of an integrated financing system of Poland's natural environmental

1. Podstawy teoretyczne ekologicznej ewolucji rynku finansowego: Instytucja finansowa a ochrona środowiska; Oferta rynku finansowego; 2. Rynek międzynarodowy: Inicjatywy międzynarodowe; Rynek kapitałowy; Bankowość; 3. Polski rynek finansowy: Postawy i oferta instytucji finansowych; Badania opinii publicznej i inwestorów giełdowych; Ekologiczna ewolucja rynku finansowego. Nadzieje i zagrożenia.

1. Struktura i model systemu finansowania ochrony środowiska, 2. Ocena zapotrzebowania na srodki finansowania przedsięwzięć ochrony środowiska w Polsce, 3. Zadania przedsiębiorstw w zakresie ochrony środowiska oraz możliwości ich sfinansowania, 4. Znaczenia banków w finansowaniu ochrony środowiska, 5. Rola państwa i preferencji fiskalnych w fiannsowaniu ochrony środowiska, 6. Finansowanie standardów ekologicznych w polskim sektorze elektro-energetycznym, 7. Finansowanie ochrony środowiska w strategii narodowego i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, 8. Programy ochrony środowiska oraz plany gospodarki odpadami jako instrument realizacji i finansowania ochrony środowiska, 9. Finansowanie ochrony środowiska na podstawie badań w województwach samorządowych, 10. Finansowanie ochrony środowiska w narodowym planie rozwoju, 11. Fundusze i programy Unii Europejskiej w finansowaniu ochrony środowiska, 12. Przewidywane źródła finansowania nakładów gospodarczych na gospodarczych na osiąganie standardów ekologicznych w Polsce

1. Identyfikacja funkcji i celów instrumentów ekonomicznych ochrony środowiska w świetle polityki ekologicznej, 2. Przegląd instrumentów wykorzystywanych w realizacji II polityki ekologicznej państwa,3.analiza sposobu wypełniania przez instrumenty ekonomiczne celów i funkcji, 4. Przegląd instrumentów ekonomicznych ochrony środowiska w wybranych krajach Unii Europejskiej, 5. Porównanie systemu instrumentów w Polsce i w wybranych krajach Unii Europejskiej, 6. Ocena polskiego systemu instrumentów ekonomicznych, 7. Polityczno-regulacyjne uwarunkowania modyfikacji systemu, 8. Proponowany zakres zmian w systemie instrumentów ekonomicznych, 9. Wybrane propozycje zmian instrumentów i ich skutki ekonomiczne, 10. Wykorzystywanie efektów modyfikacji instrumentów ekonomicznych w Polityce gospodarczej i ekologicznej rządu

1. Czystsza produkcja jako element strategii ekorozwoju. 2. Strategia czystszej produkcji. 3. Realizacja strategii czystszej produkcji w Polsce. 4. Kierunki działań w zakresie zapobiegania i ograniczania ilości wytwarzanych zanieczyszczeń. 5. Metody oceny ekologicznej jako narzędzia systemu zarządzania środowiskowego. 6. Metoda oceny ekologicznej technologii czystszej produkcji. 7. Weryfikacja metody oceny ekologicznej technologii czystszej produkcji na przykładzie procesów technologicznych realizowanych w zakładach przemysłu cukierniczego "Wawel" SA. 8. Ekologiczne i ekonomiczne efekty realizacji programów czystszej produkcji w wybranych przedsiębiorstwach.

R.1 Zagadnienia wprowadzające: Pojęcie środowiska i ochrony środowiska; Ewolucja prawa ochrony środowiska w Polsce; Struktura prawa ochrony środowiska w Polsce; Środowisko jako przedmiot ochrony konstytucyjnej. R.2 Ochrona środowiska jako obowiązek organów administracji publicznej: Publiczny cel działalności organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego na rzecz środowiska; Administracyjne środki oddziaływania na stan środowiska; Zakres działania organów administracji rządowej na rzecz ochrony środowiska; Ochrona środowiska jako problem lokalny i regionalny; Wspólna odpowiedzialność organów administracji publicznej za stan środowiska. R.3 Kompetencje konstytucyjnych, centralnych i terenowych organów administracji rządowej w zakresie ochrony środowiska: Kompetencje Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów w zakresie ochrony środowiska; Kompetencyjność ministra właściwego do spraw środowiska; Kompetencje innych ministrów w zakresie ochrony środowiska; Kompetencje centralnych organów administracji w zakresie ochrony środowiska; Kompetencje terenowych organów administracji rządowej w zakresie ochrony środowiska. R.4 Kompetencje organów samorządu terytorialnego w zakresie ochrony środowiska: Zagadnienia wprowadzające Ochrona środowiska jako zadanie gminy; Kompetencje organów powiatu w zakresie ochrony środowiska; Odpowie działalność samorządu terytorialnego za stan środowiska.

Aspekty jakości w zarządzaniu strategicznym; Wpływ właściwości materiałowych na jakość wytłoczek; Znaczenie szacowania ryzyka środowiskowego i zdrowotnego powodowanego substancjami chemicznymi w systemach zarządzania środowiskiem; Zastosowanie metody FMEA w ocenie procesu technologicznego z uwzględnieniem zmienności liczb priorytetowych; Jakość docierania powierzchni płaskich elementów ceramicznych; System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy jako nowoczesna koncepcja skutecznego i efektywnego zapewniania pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy; Wybrane problemy ochrony środowiska w powiększonej UE; Jakość wyrobów uzyskiwanych w procesie ciągłego odlewania stali; Uwarunkowania prawne i normatywne w dziedzinie zarządzania jakością stosowane w Polsce i Unii Europejskiej; Zarządzanie środowiskowe w firmie Nokia; System zarządzania bezpieczeństwem w Agencji Ruchu Lotniczego; Zarządzanie jakością w usługach przemysłowych na przykładzie REMAK SA; Wpływ zintegrowanej systemowej optymalizacji konstrukcji "ZIN-OSY" na ochronę środowiska i bezpieczeństwo pracy; Czynniki ograniczające przebieg dyfuzji systemów zarządzania jakością stosowanych przez największe korporacje świata; Kultura organizacji jako element skutecznego zarządzania bezpieczeństwem pracy w przedsiębiorstwie; Potrzeba stworzenia systemu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad rolnikami indywidualnymi; Ocena poziomu bezpieczeństwa w przedsiębiorstwach produkcyjnych; Norma PN-N-18001:2004 naturalną i skuteczną metodą doskonalenia systemów zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy zgodnych z wytycznymi międzynarodowej organizacji pracy; Jakość w roli kryterium skuteczności zmian procesów gospodarczych; Integracja systemu zarządzania jakością i systemu HACCP w przedsiębiorstwie; Modelowanie wady materiałowej podczas kucia matrycowego; Ewolucja systemu zarządzania jakością w katedrze uczelni wyższej; Ekobilans jako narzędzie jakością gospodarki odpadami w przedsiębiorstwach przemysłu rolno-spożywczego; Blaski i cienie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy; Rozporządzenie Unii Europejskiej nr 761/2001 (tzw. EMAS) jako optymalna droga doskonalenia systemów zarządzania środowiskowego zgodnych z ISO 14001; System zarządzania jakością usług hotelarskich; Jakość spieków przesycanych nanoczątkami; Zarządzanie wiedzą a zarządzanie jakością; Jakość w urzędach administracji publicznej na przykładzie Urzędu Gminy Kłomnice; Model pomiaru jakości współpracy pomiędzy różnymi podmiotami gospodarczymi; Dyrektywa ciśnieniowa nr 97/23/UE jako element dostosowania do wymagań UE; Certyfikacja wyrobów medycznych przepustką na rynki Unii Europejskiej; Jakość usług na rynku ubezpieczeń; Wdrożenie i funkcjonowanie Zintegrowanego Systemu Zarządzania Jakością, Środowiskiem i BHP w Elektrowni "Bełchatów" SA; Społecznie koszty wypadków przy pracy w Polsce; Efektywność systemów zarządzania jakością; Motywacyjny system ubezpieczeń wypadkowych - skuteczny stymulator poprawy warunków pracy i bezpieczeństwa; Zastosowanie metody Bellingera do oceny jakości wyrobów; Koncepcja zarządzania środowiskowego na przykładzie firmy Epson; System zapewnienia jakości pracy szkoły ponadgimnazjalnej; Polityka projakościowa w praktyce działania małych i średnich przedsiębiorstw; Metoda opracowania "podejścia procesowego" w systemie zarządzania jakością Instytutu Odlewnictwa; Zastosowanie metody oceny hedonicznej w wycenie walorów środowiskowych miast (na przykładzie Brześcia); Etapy planowania wdrażania systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.

1.Podstawy długookresowego planowania polityki ekologicznej w gminie, 2.Dokumnety strategiczno-planistyczne potrzebne do dobrej realizacji polityki ekologicznej gminy, 3.Metody i modele kompleksowego planowania zrównoważonego rozwoju gminy, 4.Zaangażowanie gminy na rzecz planowania zrównoważonego rozwoju - czy twoja gmina jest aktywna?, 5.Finansowe zaangażowanie na rzecz ochrony środowiska - przykłady doświadczeń gmin z województwa lubelskiego, 6.Co ogranicza, a co aktywizuje gminy do realizacji zrównoważonego rozwoju

1. Współczesny kontekst organizowania- organizacja w relacjach z otoczeniem: Organizacja w środowisku międzynarodowym. Zarys teoretyczno-instytucjonalny; Ponadnarodowi normo dawcy i biznes; Kultura i organizacje. Perspektywa antropologiczna; Koncepcja klasy kreatywnej Richard Floridy- nowa rzeczywistość współczesnych organizacji?; Społeczna odpowiedzialność organizacji; Ekologiczny kontekst zarządzania; Wykorzystanie teorii corporate governance w korporacjach; 2. Różnorodność świata organizacji- metody i archetypy: Archetypy, opowieści archetypiczne i metafory; Sektor publiczny- specyfika i metody zarządzania; Gmina jako organizacja- zarządzanie gmina; Kwestie praktyczne zarządzania w kontekście wielonarodowym. Perspektywa firmy i jej interesariuszy; Małe przedsiębiorstwa- specyfika i problemy zarządzania; Fenomen przedsiębiorczości społecznej; 3. Społeczne i techniczne elementy organizacji- powiązania i ewolucja: Nowe technologie w organizacjach; Struktury i projektowanie organizacji; Różnorodność kulturowa współczesnych organizacji; Gender w organizacjach; Duchowość w organizacji; Kompetencje przedsiębiorcze w tworzeniu i rozwijaniu organizacji; 4. Współczesne trendy w zarządzaniu: teoria i praktyka: Zarządzanie na rynku doznań; Współczesne koncepcje zarządzania strategicznego; Planowanie jako walka z niepewnością; Nowe kierunki w zarządzaniu ludźmi- zaangażowanie organizacyjne; Nowe kierunki w badaniach nad przywództwem; Marketing krytyczny; Doradztwo naukowe jako metoda sprzyjająca uczeniu się organizacji i tworzeniu wiedzy; Budowa i diagnoza organizacji uczących się; Rachunkowość jako system informacyjny wspomagający zarządzanie; Negocjacje w organizacji; 5. Badanie współczesnych organizacji- wybrane metody i ich implikacje: Zarządzanie zmianą i badanie wartości organizacji z użyciem techniki siatki repertuaru; Teoria aktora-sieci; Wykorzystanie teorii ugruntowanej do badań przedsiębiorczości; Opowiadania o karierze- zawodowe paradygmaty i gra dystynkcji; Podwójne czytanie rzeczywistości: wspieranie badań ilościowych badaniami jakościowymi; Krytyczne badania nad doradztwem organizacyjnym.

R.1 Teoretyczne aspekty ekologicznych rozwiązań podatkowych i finansowych; R.2 Rozwiązania prawne i instytucjonalne Polski oraz Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska; R.3 Regulacje podatkowe i finansowo-ekologiczne w prawie wewnętrznym i międzynarodowym; R.4 Zagraniczne systemy podatków ekologicznych; R.5 Międzynarodowe założenia i efekty ekologicznego opodatkowania; R.6 Redystrybucyjny charakter podatków ekologicznych i ich perspektywy; R.7 Ocena funkcjonowania podatków ekologicznych. Podatki i opłaty ekologiczne w Wielkiej Brytanii w 2000 r. Załączniki: Standardowe (liniowe) kredyty ekologiczne Banku Ochrony Środowiska SA; Niestandardowe kredyty ekologiczne Banku Ochrony Środowiska SA; Kredyty ekologiczne z dopłatami; Zestawienie emisji obligacji komunalnych (wrzesień 2000r.); Opłaty produktowe w wybranych krajach; Rodzaje opakowań; Rodzaje produktów; Rodzaje pozostałych produktów; Podatki ekologiczne w Unii Europejskiej i Norwegii w 1997r.; Stawki VAT i powszechnych podatków konsumpcyjnych od energii w krajach OECD w 1994r; Zachęty podatkowe przy inwestycjach środowiskowych; Globalne podatki jako procent ceny paliw; Ekologiczne obciążenia fiskalne w krajach OECD; Scenariusze podatku węglowego: symulowane efekty pakietów politycznych obejmujących instrumenty kompensacji, Wielka Brytania.

Prawo, zarządzanie i finansowanie: Prawna ochrona powierzchni ziemi i odpowiedzialność za szkody wyrządzone w powierzchni ziemi; Możliwości finansowania działań rewitalizacyjnych w ramach funduszy strukturalnych Unii Europejskiej; Rekultywacja i ochrona wód: Problemy analityczne związane z analizą pozostałości materiałów wybuchowych w środowisku; Techniczne rozwiązania w rekultywacji i rewitalizacji wód powierzchniowych; Jezioro Grzymisławskie - stan obecny, zagrożenia i możliwości rekultywacji; Eutrofizacja jezior Pomorza zachodniego. Wytyczne ochrony rekultywacji; Właściwości warstwy izolującej zrekultywowanych stawów osadowych KZS "Solvay" w kontekście właściwości składowanego materiału; Rekultywacja i rewitalizacja gruntów zanieczyszczonych Pestycydami chloroorganicznymi; Sposób postępowania z gruntami zanieczyszczonymi pestycydami wokół mogilników z wykorzystaniem metod geostatycznych; Wykorzystanie w rekultywacji gruntów pogórniczych roślin alternatywnych; Zastosowanie części odpadów komunalnych (frakcja 19 12 12) do rekultywacji składowisk - prezentacja projektu; Rola zieleni w rewitalizacji terenów zurbanizowanych na wybranych przykładach; Zasady projektowania i wymiarowania przesłon rekultywacyjnych składowisk odpadów; Rekultywacja i rewitalizacja wybranych terenów poprzemysłowych, zdegradowanych w wyniku katastrof ekologicznych związanych z funkcjonowaniem obiektów paliwowych na obszarach głównych zbiorników wód podziemnych w regionie świętokrzyskim; Analityka i monitoring: Model empiryczny wyznaczania rzeczywistej miąższości lekkich cieczy organicznych (LNAPL) na zwierciadle wody podziemnej; Efektywność akumulacji wybranych metali ciężkich przez różne genotypy wierzb; Wpływ wybranych dodatków organicznych na intensyfikację procesu biowytrącania metali ciężkich w środowisku gruntowo-wodnym; Zastosowanie technik i metod chromatograficznych w identyfikacji źródeł skażenia produktami ropopochodnymi; Wspomaganie samooczyszczania gruntu zanieczyszczonego węglowodorami ropopochodnymi: wpływ dawki substancji powierzchniowo czynnej na biodegradację i aktywność dehydrogenaz.

Społeczne czynniki ochrony środowiska; Podstawy polityki ekologicznej; Ekonomiczne aspekty ochrony środowiska; Problemy prawne ochrony środowiska; Skutki integracji Polski z Unią Europejską w dziedzinie ochrony środowiska; Wykaz najważniejszych aktów prawnych mających znaczenie dla ochrony środowiska.

Wstęp; Społeczne czynniki ochrony środowiska; Podstawy polityki ekologicznej; Ekonomiczne aspekty ochrony środowiska; Problemy prawne ochrony środowiska Wybrane problemy harmonizacji instrumentów prawnych i ekonomicznych ochrony środowiska w Polsce i Unii Europejskiej.

Zawiera: Wykaz skrótów Wstęp Część pierwsza ZAGADNIENIA OGÓLNE Rozdział 1. Zagadnienia wprowadzające 1.1. Środowisko i jego zagrożenia 1.2. Ochrona środowiska – od działań incydentalnych do polityki środowiskowej 1.3. Ochrona środowiska jako zadanie państwa 1.4. Prawo w ochronie środowiska 1.5. Normy administracyjnoprawne w ochronie środowiska 1.6. System przepisów prawa ochrony środowiska 1.7. Podstawowe założenia aktualnego systemu prawa ochrony środowiska 1.7.1. Zakres regulacji i rola ustawy ogólnej 1.7.2. Przepisy ogólne Prawa ochrony środowiska 1.7.3. Ustawa wprowadzająca i inne akty nowego systemu 1.8. Ochrona środowiska w prawie unijnym 1.8.1. Podstawy prawne kompetencji Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska 1.8.2. Zasady polityki w dziedzinie ochrony środowiska 1.8.3. Ustawodawstwo wtórne jako podstawowe źródło prawa ochrony środowiska 1.8.4. Dokumenty programowe – akty paraprawne 1.9. Sprawiedliwość ekologiczna Rozdział 2. Zasady ogólne prawa ochrony środowiska 2.1. Koncepcje zasad ogólnych w prawie polskim 2.2. Zasady ogólne w prawie ochrony środowiska – poglądy doktryny 2.3. Zasady prawa ochrony środowiska wynikające z przepisów Konstytucji RP 2.4. Zasady ogólne w regulacjach ustawowych 2.4.1. Uwagi wprowadzające 2.4.2. Zasada zrównoważonego rozwoju 2.4.3. Zasada kompleksowości 2.4.4. Zasada prewencji i zasada przezorności 2.4.5. Zasada przezorności 2.4.6. Zasada odpowiedzialności sprawcy – „zanieczyszczający płaci” 2.4.7. Zasada integracji wymagań ochrony środowiska w politykach, planach i programach 2.4.8. Zasada dostępu do informacji 2.4.9. Zasada partycypacji publicznej 2.4.10. Zasada ujednolicania 2.5. Zasada subsydiarności w prawie ochrony środowiska 2.5.1. Założenia ogólne zasady subsydiarności 2.5.2. Ochrona środowiska a zasada subsydiarności w prawie unijnym Rozdział 3. Zarządzanie sprawami ochrony środowiska 3.1. Zarządzanie sprawami ochrony środowiska w świetle dokumentów prawa międzynarodowego 3.2. Rodzaje zadań administracji w dziedzinie ochrony środowiska 3.3. Zadania organizatorskie i bezpośrednio wykonawcze 3.3.1. Krajowe i lokalne planowanie strategiczne w ochronie środowiska 3.3.2. Zadania własne samorządu terytorialnego 3.3.3. Zadania związane z gospodarowaniem przestrzenią 3.3.4. Inne formy organizatorskiego działania organów lokalnych 3.4. Podział kompetencji w zakresie zadań zobowiązująco-reglamentacyjnych 3.5. Podział kompetencji w zakresie zadań nadzorczo-kontrolnych 3.5.1. Zadania nadzorczo-kontrolne wykonywane przez administrację ogólną 3.5.2. Zadania wykonywane przez organy Inspekcji Ochrony Środowiska 3.5.2.1. Zakres zadań Inspekcji Ochrony Środowiska 3.5.2.2. Uprawnienia kontrolne i nadzorcze Inspekcji Ochrony Środowiska 3.5.3. Inspekcja a organy samorządu terytorialnego 3.5.4. Państwowy monitoring środowiska 3.6. Dyrektorzy ochrony środowiska jako organy administracji rządowej w zakresie spraw ochrony środowiska 3.7. Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie – system EMAS 3.7.1. Uwagi wprowadzające 3.7.2. System ekozarządzania i audytu EMAS w prawie unijnym 3.7.3. Wdrożenie wymagań systemu ekozarządzania i audytu EMAS w polskim prawie wewnętrznym Rozdział 4. Procedury ocen oddziaływania na środowisko 4.1. Założenia ogólne 4.2. Procedura oceny strategicznej 4.2.1. Zakres obowiązku przeprowadzenia procedury 4.2.2. Przebieg procedury oceny strategicznej 4.3. System procedur oceny indywidualnej 4.3.1. Pojęcie przedsięwzięcia i kategorie przedsięwzięć 4.3.2. Typy procedur oceny indywidualnej 4.3.3. Cele prowadzenia procedur oceny indywidualnej 4.4. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach i procedura oceny podstawowej 4.4.1. Zakres obowiązku uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach 4.4.2. Właściwość organów w zakresie wydawania decyzji środowiskowych 4.4.3. Postępowanie w sprawie wydania decyzji środowiskowej 4.4.4. Procedura oceny podstawowej 4.4.5. Ustalenie treści decyzji środowiskowej 4.4.6. Nadzór nad prawidłowością decyzji środowiskowych 4.4.7. Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 4.5. Procedura oceny uzupełniającej 4.6. Procedura oceny „naturowej” 4.7. Procedury oceny transgranicznej 4.7.1. Zakres obowiązku przeprowadzenia postępowań transgranicznych 4.7.2. Postępowanie transgraniczne dotyczące przedsięwzięć 4.7.3. Postępowanie transgraniczne dotyczące projektowanych dokumentów 4.7.4. Postępowanie transgraniczne dotyczące skutków pochodzących z innego państwa 4.8. Przeglądy ekologiczne Rozdział 5. Dostęp do informacji i partycypacja publiczna w ochronie środowiska 5.1. Dostęp do informacji o środowisku i jego ochronie 5.1.1. Prawo do informacji o środowisku w prawie unijnym i wewnętrznym 5.1.2. Tryby udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie 5.1.2.1. Upowszechnianie informacji o środowisku 5.1.2.2. Dostęp do informacji o środowisku na wniosek 5.1.3. Odmowa udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie 5.1.4. Opłaty za dostęp do informacji 5.2. Udział społeczeństwa w podejmowaniu rozstrzygnięć związanych z ochroną środowiska 5.2.1. Prawo składania uwag i wniosków 5.2.2. Obowiązki organów administracji 5.2.3. Udział organizacji ekologicznych w postępowaniach związanych z udziałem społeczeństwa Rozdział 6. Instrumenty finansowoprawne 6.1. Instrumenty finansowoprawne w systemie przepisów ochrony środowiska 6.2. Opłaty za korzystanie ze środowiska 6.2.1. Teoretyczne założenia systemu opłat 6.2.2. Opłaty przewidywane przez Prawo ochrony środowiska 6.2.3. Opłaty związane z ochroną powierzchni i zasobów wnętrza ziemi 6.2.4. Opłaty przewidywane przepisami ustawy o ochronie przyrody 6.2.5. Opłaty przewidywane przepisami ustawy Prawo wodne z 2017 r. 6.3. Administracyjne sankcje finansowe za naruszanie zasad korzystania z zasobów środowiska 6.3.1. Ogólne założenia systemu sankcji finansowych. Odraczanie i umarzanie kar i opłat 6.3.2. Opłaty podwyższone 6.3.3. Administracyjne kary pieniężne 6.3.3.1. Uwagi wprowadzające 6.3.3.2. Kary nakładane na podstawie przepisów Prawa ochrony środowiska 6.3.3.3. Kary pieniężne przewidywane przepisami ustawy o ochronie przyrody 6.3.3.4. Administracyjne kary pieniężne o charakterze „widełkowym” 6.3.3.5. Administracyjne kary pieniężne w ustawie o odpadach 6.3.4. Opłata produktowa 6.4. Fundusze celowe w ochronie środowiska 6.4.1. Założenia ogólne systemu funduszowego 6.4.2. Przychody funduszy środowiskowych 6.4.3. Formy prawne finansowania zadań przez fundusze środowiskowe 6.4.4. Organizacja funduszy środowiskowych 6.5. Różnicowanie stawek podatków i innych danin publicznych służące osiąganiu celów ochrony środowiska Rozdział 7. Odpowiedzialność prawna w ochronie środowiska 7.1. Uwagi wprowadzające 7.2. Odpowiedzialność cywilna 7.2.1. Założenia ogólne 7.2.2. Przepisy Kodeksu cywilnego 7.2.3. Prawo ochrony środowiska 7.2.4. Ustawy szczególne 7.2.5. Konwencja z Lugano z 1993 r. o odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone działalnością niebezpieczną dla środowiska 7.3. Odpowiedzialność karna 7.3.1. Założenia ogólne 7.3.2. Przestępstwa przeciw środowisku w Kodeksie karnym 7.3.3. Przestępstwa przeciw środowisku w ustawach szczególnych 7.3.4. Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych 7.3.5. Odpowiedzialność karna w ochronie środowiska w przepisach prawa międzynarodowego i unijnego 7.4. Odpowiedzialność administracyjna 7.4.1. Założenia ogólne 7.4.2. Sankcyjne decyzje zobowiązujące 7.4.3. Sankcyjne decyzje wstrzymujące 7.4.3.1. Uwagi wprowadzające 7.4.3.2. Wstrzymanie działalności 7.4.3.3. Wstrzymanie użytkowania instalacji 7.5. Odpowiedzialność z tytułu zapobiegania i naprawiania szkód w środowisku Część druga REGULACJE SEKTOROWE Rozdział 8. Ochrona jakości środowiska i prawo emisyjne 8.1. Ogólne założenia regulacji 8.2. Ochrona jakości zasobów środowiska 8.2.1. Ustalanie wymagań dotyczących jakości środowiska 8.2.2. Programy naprawcze 8.3. Ochrona przed zanieczyszczeniami – wymagania o charakterze ogólnym 8.3.1. Zakres prawnej ochrony środowiska przed zanieczyszczeniem 8.3.2. Ochrona przed zanieczyszczeniem – wymagania dotyczące instalacji 8.3.3. Obszar ograniczonego użytkowania 8.3.4. Strefy przemysłowe 8.3.5. Standardy emisyjne z instalacji 8.3.6. Ochrona przed zanieczyszczeniem – wymagania dotyczące substancji i produktów 8.3.7. Ochrona przed zanieczyszczeniem – obowiązki zarządzających źródłami liniowymi i rozproszonymi 8.4. Pozwolenia emisyjne 8.4.1. Ogólne założenia systemu decyzji reglamentujących korzystanie ze środowiska 8.4.2. Charakter prawny pozwolenia emisyjnego 8.4.3. Warunki wydania pozwolenia emisyjnego 8.4.4. Treść pozwolenia emisyjnego 8.4.5. Wygaśnięcie, cofnięcie i ograniczenie pozwolenia 8.5. Pozwolenia zintegrowane 8.5.1. Pozwolenie zintegrowane jako pozwolenie emisyjne 8.5.2. Koncepcja najlepszych dostępnych technik a treść pozwolenia zintegrowanego 8.5.3. Inne odrębności pozwoleń zintegrowanych 8.6. Obowiązek prowadzenia pomiarów emisji Rozdział 9. Ochrona powietrza 9.1. Uwagi wprowadzające 9.2. Ochrona powietrza w prawie międzynarodowym i unijnym 9.2.1. Konwencja genewska wraz z protokołami dodatkowymi 9.2.2. Konwencja wiedeńska w sprawie ochrony warstwy ozonowej. Protokół montrealski wraz z poprawkami 9.2.3. Konwencja klimatyczna 9.2.4. Ochrona powietrza w prawie unijnym 9.3. Ochrona jakości powietrza 9.3.1. Standardy jakości powietrza 9.3.2. Badanie przestrzegania standardów jakości środowiska 9.3.3. Prawne konsekwencje naruszenia standardów jakości powietrza 9.3.4. Wartości odniesienia 9.4. Ustalanie dopuszczalnych poziomów emisji do powietrza 9.4.1. Standardy emisyjne z instalacji 9.4.2. Pozwolenia na emisję gazów i pyłów do powietrza 9.4.3. Obowiązek prowadzenia pomiarów emisji 9.5. Ochrona warstwy ozonowej 9.5.1. Uwagi wprowadzające 9.5.2. Podstawowe założenia ochrony warstwy ozonowej według przepisów rozporządzenia 1005/2009 9.5.3. Regulacje prawa wewnętrznego 9.6. Obrót uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych 9.6.1. Założenia i źródła regulacji 9.6.2. System handlu uprawnieniami do emisji 9.6.3. Zakres ustawy i jej podstawowe cele 9.6.4. Administrowanie systemem i Krajowy rejestr jednostek Kioto i uprawnień do emisji 9.6.5. Przydział uprawnień do emisji 9.6.5.1. Uwagi wprowadzające 9.6.5.2. Przydział uprawnień do emisji na produkcję inną niż produkcja energii elektrycznej 9.6.5.3. Przydział uprawnień do emisji operatorom statków powietrznych 9.6.5.4. Przydział uprawnień do emisji w okresie rozliczeniowym 2013–2020 dla instalacji wytwarzających energię elektryczną 9.6.6. Monitorowanie, raportowanie i rozliczanie emisji gazów cieplarnianych 9.6.7. Zezwolenia na emisję gazów cieplarnianych 9.6.8. Handel uprawnieniami do emisji 9.6.9. Sankcje 9.7. Odnawialne źródła energii w systemie prawnej ochrony powietrza i innych elementów środowiska 9.7.1. Założenia regulacji 9.7.2. Odnawialne źródła energii w przepisach Unii Europejskiej 9.7.3. Odnawialne źródła energii w przepisach krajowych 9.7.4. Agencja Energii Odnawialnej 9.8. Ochrona przed hałasem 9.8.1. Standardy imisyjne w ochronie przez hałasem 9.8.2. Badanie przestrzegania wymagań imisyjnych 9.8.3. Ustalanie dopuszczalnej emisji hałasu i pomiary hałasu 9.9. Ochrona przed polami elektromagnetycznymi Rozdział 10. Zapobieganie skutkom poważnych awarii i ich usuwanie. Postępowanie z substancjami chemicznymi i produktami biobójczymi 10.1. Uwagi wprowadzające 10.2. Regulacje międzynarodowe 10.3. Przeciwdziałanie poważnym awariom w prawie wewnętrznym 10.3.1. Uwagi wprowadzające 10.3.2. Zasady kwalifikacji instalacji do określonych kategorii zakładów 10.3.3. Zgłoszenie obiektów niebezpiecznych 10.3.4. Programy zapobiegania awariom i opracowanie systemu bezpieczeństwa 10.3.5. Raport o bezpieczeństwie 10.3.6. Plany operacyjno-ratownicze 10.3.7. System kontroli i nadzoru 10.4. Postępowanie z substancjami i preparatami chemicznymi 10.4.1. Postępowanie z substancjami w prawie międzynarodowym i unijnym 10.4.2. Postępowanie z substancjami chemicznymi i ich mieszaninami według przepisów prawa wewnętrznego 10.5. Postępowanie z produktami biobójczymi Rozdział 11. Gospodarowanie odpadami 11.1. System przepisów o odpadach 11.2. Zakres przedmiotowy ustawy o odpadach i podstawowe definicje 11.3. Gospodarka odpadami i zasady jej prowadzenia 11.3.1. Gospodarka odpadami i jej główne elementy 11.3.2. Zasady ogólne postępowania z odpadami 11.4. Podstawowe obowiązki podmiotów gospodarujących odpadami 11.5. Planowanie w gospodarce odpadami 11.6. Reglamentacja postępowania z odpadami 11.6.1. Prawna reglamentacja wytwarzania odpadów 11.6.2. Prawna reglamentacja gospodarowania odpadami 11.6.3. Gospodarowanie odpadami a pozwolenie zintegrowane 11.6.4. Magazynowanie odpadów 11.6.5. Reglamentacja świadczenia określonych usług komunalnych 11.7. Usuwanie odpadów 11.8. Ewidencja odpadów i baza danych o odpadach 11.9. Prawna regulacja standardów przetwarzania odpadów 11.9.1. Uwagi wprowadzające 11.9.2. Mechaniczno-biologiczne przetwarzanie odpadów 11.9.3. Składowanie odpadów 11.9.4. Procesy termicznego przekształcania odpadów 11.10. Postępowanie z odpadami opakowaniowymi 11.11. Postępowanie z pojazdami samochodowymi wycofanymi z użytku 11.11.1. Uwagi wprowadzające 11.11.2. Regulacje unijne 11.11.3. Ustawa o recyklingu pojazdów samochodowych wycofanych z eksploatacji 11.11.3.1. Uwagi wprowadzające 11.11.3.2. Obowiązki wprowadzających pojazdy 11.11.3.3. Obowiązki właścicieli pojazdów 11.11.3.4. Obowiązki przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu 11.11.3.5. Obowiązki przedsiębiorców prowadzących punkty zbierania pojazdów 11.11.3.6. Obowiązki przedsiębiorców eksploatujących strzępiarki 11.11.3.7. Gwarancje przestrzegania przepisów ustawy 11.12. Postępowanie ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym 11.12.1. Postępowanie ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym w prawodawstwie unijnym 11.12.2. Postępowanie ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym w przepisach prawa polskiego 11.12.2.1. Uwagi wprowadzające 11.12.2.2. Obowiązki wprowadzającego sprzęt 11.12.2.3. Obowiązki użytkowników sprzętu elektrycznego i elektronicznego 11.12.2.4. Obowiązki zbierających zużyty sprzęt 11.12.2.5. Obowiązki prowadzących zakłady przetwarzania 11.12.2.6. Obowiązki prowadzących działalność w zakresie recyklingu oraz w zakresie innych niż recykling procesów odzysku 11.12.2.7. Organizacje odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego 11.12.2.8. Nadzór i gwarancje przestrzegania przepisów ustawy 11.13. Postępowanie ze zużytymi bateriami i akumulatorami 11.14. Postępowanie z odpadami wydobywczymi 11.15. Postępowanie z odpadami komunalnymi 11.15.1. Zakres regulacji w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi 11.15.2. Systemy postępowania z odpadami komunalnymi 11.15.3. Prawa i obowiązki jednostek samorządu terytorialnego w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi 11.15.4. Obowiązki właścicieli nieruchomości w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi 11.15.5. Obowiązki odbierających odpady komunalne 11.16. Transgraniczne przemieszczanie odpadów 11.16.1. Zakres regulacji prawnej 11.16.2. Zakres obowiązywania przepisów rozporządzenia 1013/2006 11.16.3. Stosowanie przepisów aktów prawa Unii Europejskiej dotyczących międzynarodowego obrotu odpadami Rozdział 12. Gospodarowanie wodami śródlądowymi 12.1. Podstawowe założenia regulacji 12.2. Gospodarowanie wodami w prawie Unii Europejskiej 12.2.1. Uwagi wprowadzające 12.2.2. Dyrektywa ramowa w sprawie polityki wodnej Unii 12.2.3. Ochrona wód w dyrektywach szczegółowych 12.3. System zarządzania wodami w Polsce 12.3.1. Ogólne założenia tworzenia i funkcjonowania systemu 12.3.2. Ewolucja systemu zarządzania wodami w Polsce 12.3.3. Prawne instrumenty zarządzania wodami 12.4. Własność i prawne formy korzystania z wód 12.4.1. Własność wód i obowiązki ich właścicieli 12.4.2. Korzystanie z wód 12.4.2.1. Uwagi wprowadzające 12.4.2.2. Powszechne korzystanie z wód publicznych 12.4.2.3. Zwykłe korzystanie z wód 12.4.2.4. Szczególne korzystanie z wód 12.4.2.5. Usługi wodne 12.5. Planowanie w gospodarowaniu wodami 12.6. Reglamentacja korzystania z wód 12.7. Ochrona wód przed zanieczyszczeniem 12.7.1. Rozwój ustawodawstwa 12.7.2. Ochrona jakości wód 12.7.2.1. Uwagi wprowadzające 12.7.2.2. Ustalenie wymagań jakościowych dla wód 12.7.2.3. Standardy jakości wód 12.7.2.4. Monitoring jakości wód 12.8. Prawne instrumenty ochrony wód przed zanieczyszczeniem 12.8.1. Uwagi wprowadzające 12.8.2. Standardy emisyjne dotyczące ścieków 12.8.3. Określenie warunków wprowadzania ścieków do wód 12.8.4. Ochrona wód przed azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych 12.8.5. Obowiązek instalowania i eksploatowania urządzeń ochronnych 12.8.6. Obowiązek uzyskania zgody na odprowadzanie ścieków 12.8.7. Obowiązek prowadzenia pomiarów ścieków 12.8.8. Obszarowa ochrona ujęć i źródeł wody 12.9. Naprawianie szkód powstałych w związku z gospodarowaniem wodami 12.10. Zaopatrzenie w wodę i usuwanie ścieków komunalnych Rozdział 13. Ochrona wód morskich 13.1. Ochrona wód morskich w świetle prawa międzynarodowego 13.1.1. Regulacje o charakterze ogólnym 13.1.2. Konwencja helsińska z 1974 i 1992 r. 13.1.3. Konwencja z Montego Bay 13.1.4. Ochrona morza w aktach prawa pochodnego Unii Europejskiej 13.2. Ochrona wód morskich w prawie wewnętrznym 13.2.1. Ustawa o obszarach morskich z 1991 r. 13.2.2. Ustawa o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki 13.2.2.1. Zakres obowiązywania przepisów 13.2.2.2. Obowiązki związane z postępowaniem z odpadami 13.2.2.3. Postępowanie z wodami balastowymi i osadami 13.2.2.4. Obowiązki informacyjne i sygnalizacyjne 13.2.2.5. Obowiązki organów administracji morskiej 13.2.3. Ustawa o bezpieczeństwie morskim 13.2.4. Postępowanie z odpadami pochodzącymi ze statków Rozdział 14. Gospodarowanie zasobami geosfery 14.1. Ochrona powierzchni ziemi 14.1.1. Pojęcie powierzchni ziemi i cel jej ochrony 14.1.2. Zakres i cel ochrony powierzchni ziemi 14.1.3. Instrumenty ochrony powierzchni ziemi 14.1.4. Rola organów samorządu terytorialnego w zakresie ochrony powierzchni ziemi 14.1.4.1. Uwagi wprowadzające 14.1.4.2. Zadania powierzone organom samorządu województwa 14.1.4.3. Zadania powierzone organom powiatu 14.1.4.4. Zadania powierzone organom gminy 14.2. Korzystanie z kopalin użytecznych 14.2.1. Cele i zakres obowiązywania ustawy 14.2.2. Własność górnicza, użytkowanie górnicze oraz inne uprawnienia górnicze 14.2.3. Koncesje 14.2.4. Wydobywanie kopalin 14.2.5. Szkody górnicze 14.2.5.1. Pojęcie szkody górniczej 14.2.5.2. Przedmiot szkody i jej powstanie 14.2.5.3. Związek przyczynowy 14.2.5.4. Naprawianie szkód górniczych 14.2.5.5. Sposób naprawienia szkody górniczej 14.2.5.6. Obowiązek naprawienia szkody górniczej w postaci zaniku wody lub utraty jej przydatności 14.2.5.7. Tryb dochodzenia roszczeń na gruncie Prawa geologicznego i górniczego 14.2.6. Podziemne składowanie dwutlenku węgla Rozdział 15. Ochrona różnorodności biologicznej 15.1. Uwagi wprowadzające 15.2. Ochrona przyrody – zagadnienia ogólne 15.3. Ochrona różnorodności biologicznej w prawie międzynarodowym i europejskim 15.3.1. Międzynarodowe źródła prawa ochrony różnorodności biologicznej 15.3.2. Europejskie źródła prawa ochrony różnorodności biologicznej 15.4. Ewolucja regulacji prawnej w zakresie ochrony różnorodności biologicznej w Polsce 15.4.1. Geneza i motywy ochrony przyrody 15.4.2. Rozwój prawnej ochrony przyrody na ziemiach polskich 15.5. Zasady prawa ochrony przyrody 15.6. Zakres regulacji ustawy o ochronie przyrody 15.6.1. Przedmiotowy zakres regulacji 15.6.2. Podmiotowy zakres regulacji – organizacja ochrony przyrody 15.7. Instrumenty organizatorskie w ochronie przyrody 15.7.1. Podstawowe dokumenty programowe i planistyczne 15.7.2. Plany ochrony 15.7.3. Rejestry 15.8. Formy ochrony przyrody 15.8.1. Uwagi wprowadzające 15.8.2. Podział form ochrony przyrody 15.8.3. Ogólne założenia ustanawiania, znoszenia i zmiany granic prawnych formy ochrony przyrody 15.8.4. Formy ochrony obszarowej 15.8.4.1. Uwagi wprowadzające 15.8.4.2. Park narodowy i rezerwat przyrody 15.8.4.3. Park krajobrazowy i obszar chronionego krajobrazu 15.8.5. Formy ochrony obiektowej 15.8.6. Ochrona gatunkowa i jej formy 15.8.6.1. Idea ochrony gatunkowej 15.8.6.2. Zakres ochrony gatunkowej 15.8.6.3. Strefy ochrony ostoi i stanowisk 15.8.6.4. Międzynarodowy obrót gatunkami chronionymi 15.8.6.5. Zgłoszenie do rejestru 15.8.6.6. Planowanie w zakresie ochrony gatunkowej 15.8.6.7. Odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez zwierzęta 15.9. Obszary Natura 2000 15.10. Ochrona ex situ 15.11. Ochrona powszechna 15.12. Gospodarowanie zasobami i składnikami przyrody 15.13. Ochrona terenów zieleni i zadrzewień 15.13.1. Zakres ochrony 15.13.2. Reglamentacja usuwania drzew i krzewów 15.14. Prawna ochrona krajobrazu 15.14.1. Krajobraz – pojęcie, rodzaje i funkcje 15.14.2. Ochrona krajobrazu w regulacjach prawnomiędzynarodowych i prawie unijnym 15.14.3. Krajobraz w ujęciu prawnym 15.14.4. Miejsce ochrony prawnej krajobrazu w polskim systemie prawnym ochrony środowiska 15.14.5. Prawne narzędzia ochrony krajobrazu 15.14.6. Krajobraz jako niematerialne dziedzictwo kulturowe Rozdział 16. Ochrona użytkowa zasobów biosfery 16.1. Uwagi wprowadzające 16.2. Korzystanie z zasobów leśnych 16.2.1. Zakres regulacji prawnej 16.2.2. Gospodarka leśna 16.2.3. Plan urządzenia lasu 16.2.4. Zasady udostępniania lasów 16.2.5. Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe 16.2.6. Służba Leśna 16.3. Korzystanie z zasobów zwierzyny łownej 16.3.1. Zakres regulacji prawnej 16.3.2. Zasady prowadzenia gospodarki łowieckiej 16.3.3. Reglamentacja pozyskiwania zwierzyny 16.3.4. Polski Związek Łowiecki 16.3.5. Państwowa Straż Łowiecka 16.3.6. Postępowanie w sprawach związanych ze szkodami łowieckimi 16.4. Ochrona użytkowa zasobów żywych wód śródlądowych 16.4.1. Zakres regulacji prawnej 16.4.2. Zasady gospodarowania zasobami żywymi wód śródlądowych 16.4.3. Środki prawne ochrony zasobów żywych wód śródlądowych 16.4.4. Państwowa Straż Rybacka 16.5. Korzystanie z zasobów żywych mórz 16.5.1. Zakres regulacji prawnej 16.5.2. Wspólna Polityka Rybołówstwa 16.5.3. Ustawa o rybołówstwie morskim – zakres regulacji 16.5.4. Wykonywanie rybołówstwa 16.5.5. Prawne środki ochrony zasobów żywych Morza Bałtyckiego 16.5.6. Organy administracji w zakresie rybołówstwa morskiego 16.6. Humanitarna ochrona zwierząt 16.6.1. Zakres regulacji prawnej 16.6.2. Obowiązek humanitarnego traktowania zwierząt 16.6.3. Obowiązki związane z transportem zwierząt 16.6.4. Postępowanie ze zwierzętami gospodarskimi 16.6.5. Postępowanie ze zwierzętami domowymi 16.6.6. Postępowanie ze zwierzętami dziko żyjącymi 16.6.7. Postępowanie ze zwierzętami wykorzystywanymi do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych i specjalnych 16.6.8. Reglamentacja przeprowadzania procedur doświadczalnych z użyciem zwierząt 16.7. Ochrona biosfery w działalności rolniczej 16.7.1. Geneza prawnej regulacji ochrony biosfery w działalności rolniczej w Polsce 16.7.2. Ochrona biosfery przed nadmierną chemizacją w rolnictwie 16.7.2.1. Uwagi wprowadzające 16.7.2.2. Wprowadzanie do obrotu i stosowanie środków ochrony roślin 16.7.2.3. Wprowadzanie do obrotu i stosowanie nawozów i środków poprawiających właściwości gleby 16.7.2.4. Integrowana produkcja roślin 16.7.3. Ochrona różnorodności biologicznej przez ograniczenie stosowania organizmów genetycznie zmodyfikowanych w rolnictwie 16.7.4. Ochrona różnorodności biologicznej w działalności rolniczej 16.7.4.1. Uwagi wprowadzające 16.7.4.2. Wymogi wzajemnej zgodności 16.7.4.3. Płatność za działania środowiskowe 16.7.5. Programy rolno-środowiskowo-klimatyczne 16.7.6. Rolnictwo ekologiczne 16.7.6.1. Koncepcja rolnictwa ekologicznego 16.7.6.2. Podstawy prawne w zakresie produkcji ekologicznej 16.7.6.3. Pojęcie i cele rolnictwa ekologicznego 16.7.6.4. Zasady produkcji ekologicznej 16.7.6.5. Produkty i substancje stosowane w rolnictwie oraz kryteria ich dopuszczenia 16.8. Prawne uregulowanie postępowania z organizmami genetycznie modyfikowanymi 16.8.1. Organizmy genetycznie zmodyfikowane w prawie unijnym 16.8.2. Organizmy genetycznie zmodyfikowane w prawie polskim Bibliografia

1. Zagadnienia ogólne: Zagadnienia wprowadzające; Zasady ogólne prawa ochrony środowiska; Zarządzanie sprawami ochrony środowiska; Procedury ocen oddziaływania na środowisko; Dostęp do informacji i partycypacja publiczna w ochronie środowiska; Instrumenty finansowo prawne; Odpowiedzialność prawna w ochronie środowiska; 2. Regulacje sektorowe: Ochrona jakości środowiska i prawo emisyjne; Ochrona powietrza; Zapobieganie i usuwanie skutków poważnych awarii. Postępowanie z substancjami chemicznymi; Gospodarowanie odpadami; Gospodarowanie wodami śródlądowymi; Ochrona wód morskich; Gospodarowanie zasobami geosfery; Ochrona różnorodności biologicznej; Ochrona użytkowa zasobów biosfery.

1. Koncepcja zrównoważonego rozwoju w działalności administracji publicznej; 2. Wybrane administracyjne instrumenty prawne ochrony powierzchni ziemi; 3. Odpowiedzialność administracyjna za naruszenie zakazu promocji propagującej model konsumpcji sprzeczny z zasadami ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju; 4. Działalność administracji publicznej w świetle zasad prawa ochrony środowiska; 5. Ochrona środowiska w świetle założeń Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich; 6. Prawne uwarunkowania ochrony wód powierzchniowych przed zanieczyszczeniami płynnymi jako ważny czynnik zachowania przyrody w Polsce; 7. Propozycja reformy instytucjonalnej ochrony środowiska; 8. Uprawnienia kontrolne organów Inspekcji Ochrony Środowiska wobec jednostek samorządu terytorialnego; 9. Spełnianie wymogów wzajemnej zgodności przy ubieganiu się przez rolników o płatności bezpośrednie jako poszanowanie środowiska naturalnego; 10. Ochrona środowiska w regulacji kodeksu karnego; 11. Ochrona przyrody a wydobywanie kopalin; 12. Podstawy prawne wobec funkcjonowania parków krajobrazowych w Polsce; 13. Nowe wyzwania ekologiczne w dobie globalizacji; 14. Wzrost konkurencyjności regionu a społeczno-prawne uwarunkowania ochrony środowiska poprzez rozwój klastrów- zagrożenia i szanse na przykładzie regionu ciechanowsko-płockiego; 15. Węgiel - stop? Jaką politykę redukcji emisji gazów cieplarnianych wybrać?; 16. "Zielone" zamówienia publiczne; 17. Wybrane aspekty ochrony prawnej ryb śródlądowych; 18. Koncepcja udostępniania lasów w prawie polskich i prawie włoskim; 19. Ochrona środowiska we współczesnej polityce władz publicznych; 20. Ochrona wód w prawie administracyjnym Republiki Czeskiej; 21. Gospodarka przestrzenna w obszarach metropolitarnych; 22. Zasady gospodarki łowieckiej, działalność gospodarcza na podstawie przepisów ustawy- Prawo łowieckie; 23. Pozycja ustrojowa i wybrane kompetencje w zakresie ochrony przyrody Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska i regionalnych dyrektorów ochrony środowiska; 24. System wsparcia projektów infrastrukturalnych w gospodarce wodno-ściekowej na tle krajowej i unijnej polityki ochrony środowiska; 25. Uwarunkowania prawne pozwoleń na budowę elektrowni i farm wiatrowych; 26. Prawno-środowiskowe uwarunkowania procesu inwestycyjnego w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych.

Wprowadzenie. R.I Zagadnienia ogólne: Terminologia; Geneza prawa środowiska; Organizacje międzynarodowe wobec prawa środowiska; Organizacje europejskie. R.II Kodyfikacja prawa środowiska: Uwagi ogólne; Płaszczyzny kodyfikacji międzynarodowego prawa środowiska Projekty kodyfikacji podejmowane przez instytucje międzynarodowe. R.III Źródła prawa środowiska: Powszechne prawo między narodowe; Prawo Wspólnot Europejskich; Prawo wewnętrzne państw. R.IV Instytucje i mechanizmy Wspólnotowego Prawa Środowiska: Instytucje i organy; Mechanizmy i narzędzia tworzenia oraz stosowania prawa. R.V Cele i zasady Wspólnej Polityki Ekologicznej: Uwagi ogólne; Cele polityki ekologicznej; Zasady polityki ekologicznej.

R.I Jakość i koncepcje zarządzania jakością: 1. Podstawowe pojęcia współczesnego zarządzania jakością, 2. Kompleksowe zarządzanie jakością (TQM), 3. Zarządzanie ja kością według Deminga, 4. Doświadczenia japońskie, 5. Model Doskonałości EFQM. R.II Systemy jakości: 1. Geneza systemów jakości, 2. Rodzaje systemów jakości, 3. Systemy jakości wg norm ISO serii 9000, 4. Struktura norm ISO serii 9000:2000, 5. Wymagania normy ISO 9001:2000, 6. Korzyści z wdrożenia systemu ISO. R.III systemy zarządzania środowiskowego R.IV System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. R.V integracja systemów zarządzania jakością, środowiskowego oraz bezpieczeństwem i higieną pracy. R.VI Audit, wdrażanie i certyfikacja systemu zarządzania

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska. 1. Przepisy ogólne. 2. Ochrona zasobów środowiska. 3. Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom. 4. Poważne awarie. 5. Środki finansowo-prawne. 6. Odpowiedzialność w ochronie środowiska. 7. Organy administracji oraz instytucje ochrony. 8. Programy dostosowawcze. 9. Przepis końcowy. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska.