Życie osobiste i społeczne: Fundament ludzkiego istnienia, Środowisko, Intelekt, Zdrowie i dobrobyt, Człowiek jako zwierzę społeczne; Życie polityczne i międzynarodowe: Druga polowa obecnego stulecia, Zbrojenia i wojna, Wybór systemu politycznego, Jeden świat Życie filozoficzne i religijne: Istota rzeczy, Funkcje religii, Dobro i zło.
Літературний образ дитинства в часи кризи XX–XXI ст. Наукова редакція Катажини Якубовської-Кравчик У монографії проаналізовано літературні образи складного дитинства, починаючи від літератури зламу XIX–XX століть і закінчуючи творами останніх років. Автори звернулися до проблематики і представили її з різних точок зору й аспектів. До найважливіших питань належать: формування ідентичності в умовах iсторичних загострень чи індивідуальних криз, вплив суспільно-політичних подій на образ дитинства, а також відображення дитинства у воєнній літературі (Другої світової війни та пізніших конфліктів, у тому числі в сьогоднішній Україні). Такий набір тем, як і достойна їхня інтерпретація в уміщених у збірнику статтях, свідчить про підняття на поверхню літературознавчих студій нового пласту буття на прикладі відображення в дитячій свідомості трагічних подій найдра-матичнішого століття людської історії. (Віктор Давидюк, професор кафедри української літератури Волинського національного університету імені Лесі Українки) Дослідження теми образу дитини і дитинства у літературі ХХ–ХХІ ст. для цього збірника здійснили відомі в Україні та світі науковці, які запропонували програ-мові праці, що можуть стати основою для подальших досліджень літератури про дітей і для дітей. Літературні тексти для аналізу обиралися як класичні, так і найновіші, наживо вихоплені з літературного процесу, а це зацікавить читача цього видання, популяризуватиме українську літературу. (Мар’яна Шаповал, професор кафедри історії української літератури, теорії літератури та літературної творчості Інституту філології Київського національного університету імені Тараса Шевченка) ********* Literacki obraz dzieciństwa w czasach kryzysów XX–XXI wieku. Wydanie naukowe Katarzyny Jakubowskiej-Krawczyk W monografii przeanalizowano literackie obrazy trudnego dzieciństwa od końca XIX wieku po czasy współczesne. Autorzy przyjęli różne perspektywy badawcze i zakresy tematyczne. Do najważniejszych zagadnień należą: kwestia kształtowania tożsamości w warunkach burz dziejowych czy kryzysów indywidualnych, wpływ wydarzeń społecznych i politycznych na obraz dzieciństwa, a także dzieciństwo w literaturze wojennej (dotyczącej zarówno II wojny światowej, jak i późniejszych konfliktów, w tym toczącego się obecnie na Ukrainie). Publikacja na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC BY 3.0 PL) (pełna treść wzorca dostępna pod adresem: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode). ********* The Literary Image of Childhood in the Times of Crises in the 20th and 21st Centuries. Scientific edition of Katarzyna Jakubowska-Krawczyk The monograph analyses literary images of difficult childhood from the end of the 19th century to modern times. The authors look at different subject matters from various perspectives. The most important of them are: the problem of establishing identity in times of turmoil or individual crises, the influence of social and political events on the image of childhood and childhood in war literature (which concerns World War II and subsequent conflicts, including the current one in Ukraine). The publication is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Poland license (CC BY 3.0 PL) (full license available at: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode). ********* Dr Katarzyna Jakubowska-Krawczyk (ORCID 0000-0002-6281-7011) – doktor nauk humanistycznych, od 2019 roku p.o. Kierownika Katedry Ukrainistyki, od 2016 roku Kierownik Pracowni Badań nad Ukraińską Tożsamością, adiunkt Katedry Ukrainistyki Uniwersytetu Warszawskiego, kulturoznawca i literaturoznawca. Zajmuje się badaniami polsko-ukraińskiego pogranicza kulturowego, wzajemnymi stereotypami Polaków i Ukraińców, literaturą XIX-XXI wieku, a także współczesną kulturą i sztuką ukraińską.
Czasopismo „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego” jest wydawane od 1977 roku – najpierw jako wydawnictwo ciągłe, a następnie jako rocznik. „Z Teorii i Praktyki Języka Polskiego” gromadzi teksty, które dotyczą zarówno teorii nauczania przedmiotu język polski i jego statusu jako dyscypliny naukowej, jak i praktycznych rozwiązań dydaktycznych. Artykuły zamieszczane są w dwóch działach: Edukacja literacka i kulturowa oraz Edukacja językowa. W osobnym dziale publikowane są recenzje. W gronie autorów publikujących swoje artykuły w czasopiśmie są nauczyciele akademiccy z różnych uczelni polskich i zagranicznych, przede wszystkim dydaktycy języka polskiego, specjaliści w zakresie kształcenia językowego, literackiego i kulturowego, oraz reprezentanci innych dyscyplin polonistycznych, czynni nauczyciele poloniści, uczący na wszystkich poziomach nauczania, a także doktoranci. Na łamach czasopisma wypowiadają się zarówno seniorzy polonistyki, o wielkim dorobku naukowym i dydaktycznym, jak i debiutanci, którzy przedstawiają swoje pierwsze publikacje. Czasopismo „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego” adresowane jest do kilku grup odbiorców: dydaktyków literatury i dydaktyków języka, nauczycieli polonistów, studentów przygotowujących się do zawodu nauczyciela, magistrantów i doktorantów.
Zagadnienia Rodzajów Literackich to wielojęzyczne czasopismo zostało powołane przez założycieli przede wszystkim dla prezentacji problematyki genologicznej w ujęciach badaczy z Polski i z całego świata. Redakcja podjęła też publikację, w każdym zeszycie, materiałów do przyszłego słownika rodzajów literackich. Oprócz tego ukazywały się tu również artykuły komparatystyczne i teoretycznoliterackie. Obecnie redaktorzy zachowując dotychczasowy profil pisma, otwierają szerzej łamy dla wszelkiego typu studiów literaturoznawczych bez względu na tematykę i założenia metodologiczne. Pojawiać się będą w "Zagadnieniach Rodzajów Literackich" także teksty o tematach kulturoznawczych, które będą penetrować bliższe i dalsze konteksty literatury. "ZRL" to jedyne w Polsce czasopismo wielojęzyczne, w którym kształtuje się międzynarodowa współpraca literaturoznawców Wschodu i Zachodu. Na jego wzór powstał swego czasu w USA genologiczny periodyk „Genre” (o czym anonsowali w artykule wstępnym z pierwszego tomu jego redaktorzy).
Od redakcji Drugi zeszyt tegorocznego numeru „Zagadnień Rodzajów Literackich“ ma układ tematyczny — składają się nań artykuły dotyczące wielorakich procesów konwergencyjnych zachodzących zarówno w samej literaturze, jak i w relacji z nią. Głównym przedmiotem refleksji nad przestrzeniami tekstów pragniemy uczynić często stosowane we współczesnym dyskursie naukowym pojęcie konwergencji. Wykorzystuje się je obecnie w różnych dziedzinach, od badań matematyczno-przyrodniczych, przez językoznawcze, politologiczne, socjologiczne, po studia z zakresu nowych mediów, komunikacji i antropologii kulturowej. Na ile rzeczywiście dochodzi do nakładania się i przenikania procesów kulturowych i jak bardzo — jeśli w ogóle — zjawisko to ma wpływ na stan literatury oraz jej teorii? Bieżącemu numerowi ZRL przyświeca cel analitycznego przyjrzenia się w perspektywie badań literackich pewnym mechanizmom i ich efektom charakterystycznym dla czasów digitalizacji kultury, gwałtownego rozwoju technologii użytkowej i idącej za tym hipotetycznej homogenizacji kultury. Proponowane czytelnikowi artykuły skupiają się na różnorodnych problemach, częstokroć prezentując odmienne stanowiska badawcze do wyjściowego zagadnienia. Dostrzeżenie nieoczywistości i zróżnicowania procesów konwergencyjnych łączy się w niniejszym tomie z próbą sprostania płynności oraz wieloaspektowości konwergencji, która z założenia wprowadza intermodalność, interdyscyplinarność i wielojęzykowość w to, co tekstowe. Autorzy studiów tu zawartych stawiają pytania między innymi o status poetyki w dobie konwergencji i wpływ procesów związanych z digitalizacją na struktury i cechy gatunkowe czy dyskursywne, podejmują namysł nad problemem ontologii dzieła hybrydycznego, szukają przykładów konwergencji w poezji konkretnej, e-poezji, liberaturze, tekstach logowizualnych, blogach okołoliterackich, serwisach społecznościowych, historiografii czy mieście — rozumianym jako przestrzeń tekstów/tekst. Przenikanie się dziedzin widać także w doborze narzędzi i metodologii naukowych — pragmalingwistyka sąsiaduje z klasyczną genologią, antropologia z pedagogiką, a teorie literatury z komparatystyką i badaniami nad nowymi mediami. Liczymy, że rozpiętość tematyczna w połączeniu z rozmaitością perspektyw badawczych uczyni ten zeszyt „Zagadnień Rodzajów Literackich“ ważnym i ciekawym w lekturze (wielo)głosem w coraz wyraźniej zaznaczającym swoje miejsce w humanistyce XXI wieku dyskursie okołokonwergencyjnym.
Zagadnienia Rodzajów Literackich To wielojęzyczne czasopismo zostało powołane przez założycieli przede wszystkim dla prezentacji problematyki genologicznej w ujęciach badaczy z Polski i z całego świata. Redakcja podjęła też publikację, w każdym zeszycie, materiałów do przyszłego słownika rodzajów literackich. Oprócz tego ukazywały się tu również artykuły komparatystyczne i teoretycznoliterackie. Obecnie redaktorzy zachowując dotychczasowy profil pisma, otwierają szerzej łamy dla wszelkiego typu studiów literaturoznawczych bez względu na tematykę i założenia metodologiczne. Pojawiać się będą w "Zagadnieniach Rodzajów Literackich" także teksty o tematach kulturoznawczych, które będą penetrować bliższe i dalsze konteksty literatury. "ZRL" to jedyne w Polsce czasopismo wielojęzyczne, w którym kształtuje się międzynarodowa współpraca literaturoznawców Wschodu i Zachodu. Na jego wzór powstał swego czasu w USA genologiczny periodyk „Genre” (o czym anonsowali w artykule wstępnym z pierwszego tomu jego redaktorzy).
Zagadnienia Rodzajów Literackich To wielojęzyczne czasopismo zostało powołane przez założycieli przede wszystkim dla prezentacji problematyki genologicznej w ujęciach badaczy z Polski i z całego świata. Redakcja podjęła też publikację, w każdym zeszycie, materiałów do przyszłego słownika rodzajów literackich. Oprócz tego ukazywały się tu również artykuły komparatystyczne i teoretycznoliterackie. Obecnie redaktorzy zachowując dotychczasowy profil pisma, otwierają szerzej łamy dla wszelkiego typu studiów literaturoznawczych bez względu na tematykę i założenia metodologiczne. Pojawiać się będą w "Zagadnieniach Rodzajów Literackich" także teksty o tematach kulturoznawczych, które będą penetrować bliższe i dalsze konteksty literatury. "ZRL" to jedyne w Polsce czasopismo wielojęzyczne, w którym kształtuje się międzynarodowa współpraca literaturoznawców Wschodu i Zachodu. Na jego wzór powstał swego czasu w USA genologiczny periodyk „Genre” (o czym anonsowali w artykule wstępnym z pierwszego tomu jego redaktorzy).
Zagadnienia Rodzajów Literackich To wielojęzyczne czasopismo zostało powołane przez założycieli przede wszystkim dla prezentacji problematyki genologicznej w ujęciach badaczy z Polski i z całego świata. Redakcja podjęła też publikację, w każdym zeszycie, materiałów do przyszłego słownika rodzajów literackich. Oprócz tego ukazywały się tu również artykuły komparatystyczne i teoretycznoliterackie. Obecnie redaktorzy zachowując dotychczasowy profil pisma, otwierają szerzej łamy dla wszelkiego typu studiów literaturoznawczych bez względu na tematykę i założenia metodologiczne. Pojawiać się będą w "Zagadnieniach Rodzajów Literackich" także teksty o tematach kulturoznawczych, które będą penetrować bliższe i dalsze konteksty literatury. "ZRL" to jedyne w Polsce czasopismo wielojęzyczne, w którym kształtuje się międzynarodowa współpraca literaturoznawców Wschodu i Zachodu. Na jego wzór powstał swego czasu w USA genologiczny periodyk „Genre” (o czym anonsowali w artykule wstępnym z pierwszego tomu jego redaktorzy).
1. Nowy przechył teatru; 2. Wiatr wśród strun; 3. Ballady; 4. Prozaicy końca Oświecenia; 5. Współcześni przełomu; 6. Mieszczanin czyta powieść; 7. Szturm Romantyzmu; 8. Powieść wiktoriańska; 9. Thomas Hardy; 10. Robert Louis Stevenson; 10. George Meredith; 11. Kronikarze i satyrycy; 12. Samuel Butler; 13. Henry James; 14. Powieść: przedstawiciele pomniejsi; 15. Poezja poromantyczna; 16. William Morris; 17. John Ruskin; 18. Gerard Manley Hopkins; 19. Prozaicy poza powieścią; 20. Polemika o powstaniu świata; 21. Słabość i odnowa dramatu; 22. Lewis Carrol i pisarze pokrewni; 23. Zmierzch stulecia; 24. Powieść XX wieku; 25. Nurty wczorajszego dramatu; 26. Poezja przed i po Eliocie; 27. Nowe Zycie mrówek. Społeczeństwo angielskie przed rokiem 2000; 28. Dzisiejsza powieść i jej odkształcenia; 29. Drugi TEATR elżbietański?.
Słowo wstępne; Żółta ściana Wermeera, czyli sztuka i przyjaźń, Człowiek bogu oporny. Czytając "Księgę Jonasza", Bóg, przyjaźń, myśl. Czytając Blake,a i Miłosza, Miłosz, czyli o chrześcijaństwie, Otello, czyli o żywiołach, Przeciw swojskości. Piwnica i studia, Zdrowie jako postawa wobec zycia, Jaques Derrida albo etyka gościnności, Myślenie jako powinność egzystencjalna, czyli o tym, jak tradycja katolicka może wpływać na kształt badań literaturoznawczych, Komparatystyka, czyli powszechność literatury, Żaglowiec Nietzsche,
1. Prawda i legenda o pisarkach staropolskich; 2. Ewa i Matka Boska: dwa oblicza kobiety; 3. Żona, matka, gospodyni, erudytka: edukacja kobiet w teorii praktyce; 4. Wbrew naturze czy w zgodzie z naturą: kobiety piszą; 5. "Niewprawną ręką o sobie". Listy kobiece z XVI i XVII wieku; 6. Kuchnia, szafy i obora: codzienność opisana kobiecą ręką; 7. Klasztor jako miejsce twórczości kobiet; 8. Dlaczego kobiety nie pisały trenów?; "Żona wyćwiczona" a femme savante
Dziecko, żyjące w dziewiętnastowiecznych realiach ziem polskich skupiło uwagę autorów piątego tomu z serii wydawniczej Życie prywatne Polaków w XIX wieku. Ukazanie „świata dziecka” jest niewątpliwie wyzwaniem ze względu na ograniczoną podstawę źródłową. „Dziecięcy świat”, dziecięcy sposób postrzegania rzeczywistości jest właściwie pozbawiony bezpośrednich źródeł, najmłodszych poznajemy głównie z opisów ich rodziców, dorosłych opiekunów, nauczycieli lub obserwatorów, a memuary odnoszące się do dzieciństwa zazwyczaj powstawały kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat później i zostały napiętnowane doświadczeniem „życia”. Tematyka zawarta w tomie ogniskuje się wokół kilku głównych wątków tematycznych. Podjęto zagadnienia dotyczące miejsca dziecka w rodzinie i jego codzienności w różnych warstwach społecznych i w różnych środowiskach, kwestie ochrony życia i zdrowia dziecka, zabawek i rozrywek dziecięcych, podróży do kurortów, przybliżono „dziecko” w systemach edukacyjnych i wychowawczych, ukazano szereg portretów dziecięcych w rodzinach i obraz dziecka w literaturze epoki. Z wielu tekstów wyłania się obraz „trudnego dzieciństwa”. Poszczególne rozdziały przybliżają niepodejmowane dotąd zagadnienia społeczno-kulturowe, skupiając swoją uwagę na blaskach i cieniach dzieciństwa. Uzupełniają badania nad życiem prywatnym społeczeństwa polskiego w XIX wieku i uświadamiają konieczność dalszych eksploracji na tym obszarze.