1. Wprowadzenie w problematykę polityki społecznej, 2. Początki polityki społecznej - rozwiązywanie problemów ubóstwa w Europie od X do XX wieku, 3. Państwo dobrobytu. Teoria, historia i praktyka europejskich państw socjalnej gospodarki rynkowej, 4. Geneza i historia integracji w Europie, 5. "Konstytucja" i instytucje Unii Europejskiej, 6. Prawodawstwo europejskie w dziedzinie społecznej, 7. Główne problemy polityki rodzinnej, 8. Polityka zdrowotna w państwach Unii Europejskiej, 9. Zabezpieczenie społeczne w państwach UE, 10. Polityka oświatowa w państwach UE, 11. Polityka na rzecz niepełnosprawnych w UE, 12. Stan obecny a przyszłość UE w sferze społecznej.
1. Istota i ewolucja europejskich procesów integracyjnych, 2. System instytucjonalny Unii Europejskiej, 3. Jednolity Rynek Europejski. Wspólna polityka handlowa Unii Europejskiej, 4. Wspólna polityka rolna, 5. Mechanizmy integracji walutowo-finansowej, 6. Polityka strukturalna (regionalna, spójności) Unii Europejskiej, 7. Unią ekonomiczna i walutowa, 8. Budżet Unii Europejskiej, 9. Gospodarka Polski w Unii Europejskiej
R.1 Stowarzyszenie Polski ze Wspólnotami Europejskimi: Geneza; Struktura Układu Europejskiego; Cele i okres przejściowy; Dialog i współpraca polityczna; Przepływ towarów; Przepływ siły roboczej; Podejmowanie działalności gospodarczej; Świadczenie usług między WE i Polską; Płatności i przepływ kapitału; Zasady konkurencji Zbliżanie ustawodawstwa; Współpraca gospodarcza; Współ praca kulturalna; Współpraca finansowa; Organy stowarzyszenia; Ocena założeń i zasad stowarzyszenia Polski ze Wspólnotami Europejskimi; Przedsięwzięcia prawo instytucjonalne w Polsce na rzecz realizacji postanowień Układu Europejskiego; Realizacja postanowień UE w dziedzinie gospodarki; Pozytywne i negatywne aspekty realizacji postanowień UE dla polskiej gospodarki i społeczeństwa. R.2 Zasady uczestnictwa Polski w Unii Europejskiej. Szanse i zagrożenia: Przedsięwzięcia na rzecz przystąpienia Polski do UE; Termin wejścia Polski do UE; Negocjacje w sprawie przystąpienia Polski do UE; Zasady, na jakich Polska wchodzi do UE; Deklaracje; Próba oceny korzyści i zagrożeń wynikających z wejścia Polski do UE; Stosunek społeczeństw UE i Polski do kwestii wejścia Polski do UE.
Geneza, cele i członkostwo Unii Europejskiej; System prawno- instytucjonalny. Mechanizm podejmowania decyzji Wspólna polityka handlowa; Polityka regionalna; Wspólna polityka rolna; Polityka przemysłowa i badawczo- rozwojowa; Polityka transportowa; Integracja walutowa; Jednolity rynek finansowy; Ecu - jako waluta międzynarodowa; Unia Gospodarcza i walutowa; Budżet; Integracja polityczna; Stosunki zewnętrzne; Stowarzyszenie polityki ze wspólnotą - szanse i zagrożenia.
Cz. I. W kręgu sporów o kształt integracji europejskiej: Mocarstwowe atrybuty Unii Europejskiej. Aspekty polityczne. ; Granice integracji. Kierunki poszerzania Unii Europejskiej. ; Atomizacja versus Integracja - potrzeba nowego paradygmatu badawczego dla Europy. ; Ku przyszłości. ale którą drogą? ; Ewolucja roli władz lokalnych i regionalnych w kształtowaniu polityki Unii Europejskiej ; Unia Europejska - Stany Zjednoczone - NATO: Transatlantycki węzeł gordyjski ; Nowa koncepcja wspólnej polityki zagraniczne i bezpieczeństwa wobec państw obszaru Wspólnoty Niepodległych Państw ; Droga Bułgarii do Unii Europejskiej ; Unia Europejska wobec Białorusi ; Etnocentryzm polski i rumuński w Europie ojczyzn Cz. II. W poszukiwaniu koncepcji tożsamości europejskiej: Problemy Tożsamości europejskiej ; Europa - niedokończona przygoda. Kilka uwag o tożsamości i sztuce na marginesie propozycji Zygmunta Baumana ; Idea Narodu Europejskiego w warunkach kształtowania się ładu ponowoczesnego ; Narodowość versus europejskość - źródła potencjalnych konfliktów we współczesnej Europie ; Europejska Akademia Filmowa (1988-2006) - promocja kina europejskiego ; Edukacja europejska społeczeństwa polskiego - kompromis między dążeniem do globalizacji a renesans regionalizmu Cz. III. Prawa człowieka i problematyka prawna w Unii Europejskiej : Obywatelstwo europejskie - miraże, rzeczywistość, polskie złudzenia ; Prawne aspekty obywatelstwa Unii Europejskiej ; Prawa człowieka w procesie integracji europejskiej ; Nieustający dylemat. Dyskusje wokół stosowania kary śmierci w perspektywie integracji europejskiej ; Integracja policyjna jako trwały element państw Unii Europejskiej.
Cz I. W kręgu koncepcji społecznych; 1. Rozważania o nowym modelu społecznym w świetle redefiniowanej strategii lizbońskiej; 2. Europejska przestrzeń socjalna jako wyraz integracji socjalnej obywateli UE; 3. Priorytety polskiej polityki społecznej po przystąpieniu RP do UE; 4. Jan Paweł II wobec kwestii społecznej w Europie; 5. Zadania i wyzwania polityki rodzinnej w UE; 6. Status prawny pracowników migrujących i ich rodzin na obszarze UE; 7. Obywatelska polityka społeczna w Polsce- w kierunku welfare socjety?; 8. Polski model rodziny w świetle europejskiego trendu zmian zachowań demograficznych; Cz. II. W kręgu koncepcji gospodarczych; 9. Nowa dyrektywa usługowa. Czy jednolity rynek usług służy interesom państw członkowskich?; 10. Specjalne strefy ekonomiczne (SSE) w strategii rozwoju województwa dolnośląskiego; 11. Współpraca UE z Bankiem Światowym na rzecz spójności społeczno-ekonomicznej UE- przykład Polski; 12. Lobbing gospodarczy na forum UE
I. Ewolucja polityki Unii Europejskiej wobec państw Europy Środkowej i Wschodniej: od stowarzyszenia do strategii przedczłonkowskiej; II. Polityka państw stowarzyszonych z Europy Środkowej i Wschodniej wobec Unii Europejskiej oraz przygotowywanie struktur decyzyjnych.
R.1 1951-2001 Pół wieku integracji zachodnioeuropejskiej: Tworzenie przyszłości; Od systemu walutowego do unii ekonomicznej i monetarnej; Kalendarium integracji zachodnioeuropejskiej; Przykłady stanowisk negocjacyjnych Polski. R.2 Rozwój podmiotowy, podstawy finansowe i pozycja międzynarodowa: Państwa; Kandydaci do Unii; Obywatele; Podstawy finansowe - budżet; Unia Europejska w otoczeniu międzynarodowym. R.3 Organa i procesy decyzyjne: Organa decyzyjne; Organa sądownicze i rewizyjne; Organa pomocnicze i doradcze; Banki; Prawo i procesy decyzyjne. R.4 Wspieranie rozwoju: Wspieranie rozwoju regionów Unii; Wsparcie rozwojowe kandydatów do Unii; Stosunki zewnętrzne i wspomaganie rozwoju państw słabo rozwiniętych; Polityka wobec Rosji i WNP, TACIS. R.5 Polityki sektorowe Unii: Rolnictwo; Polityka przemysłowa - konkurencja - konkurencyjność; Polityka transportowa i sieci transeuropejskich; Polityka handlowa i celna. R.6 Jakość życia: Kryteria ogólne; Polityka społeczna i zatrudnienia; Zdrowie publiczne; Ochrona konsumentów Ochrona środowiska naturalnego; Edukacja i kształcenie zawodowe; Polityka kulturalna. Zakończenie.
1. Sfera wewnętrznej i zewnętrznej aktywności Unii Europejskiej po Traktacie ustanawiającym Konstytucję dla Europy, 2. Tożsamość zbiorowa w Unii Europejskiej, 3. Relacje transatlantycie w zakresie rozwiązywania wybrnaych problemów międzynarodowych, 4. Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, 5. Przyszłość integracji europejskiej w kontekście polityki spójności Unii Europejskiej, 6. Perspektywy rozwoju Unii Europejskiej - od Traktatów Rzymskich do projektu Traktatu Konstytucyjnego, 7. Mechanizmy zarządzania ekonomicznego UE a Traktat Konstytucyjny, 8. Wspólny Europejski System Azylowy, 9. Dyskurs europejski w Szwecji, 10. Administracja, procedury decyzyjne, parlament - reformy Republiki Finlandii jako rezultat członkowstwa w UE, 11. USA-Unia Europejska. Wymuszone partnerstwo czy walka o hegemonię?
Niniejsza publikacja stanowi kolejną z cyklu „Polityka spójności Unii Europejskiej – cele, efekty realizacji, problemy do dyskusji”. Myślą przewodnią bieżącego tomu jest dekada członkostwa Polski w Unii Europejskiej oraz rola polityki spójności w rozwoju Europy zarówno w minionym dziesięcioleciu, jak i w przyszłości. Ostatnie 10 lat było dla UE, krajów członkowskich, regionów i polityki spójności czasem wielu zdarzeń, których efekty odnajdujemy w polityce, gospodarce, sferze społecznej czy w środowisku. Kryzys spowodował, że dysproporcje między regionami zaczęły zanikać, a bezrobocie znacząco wzrosło w większości krajów Unii. Zauważono, że odwrócił się długotrwały trend zbieżności PKB i stopy bezrobocia w UE, co dotknęło w szczególności regiony Europy Południowej. W okresie 2007-2012 spośród 277 regionów UE w 210 wzrosło bezrobocie, a w 50 z nich stopa bezrobocia wzrosła ponad dwukrotnie. Sytuacja jest szczególnie niepokojąca w przypadku ludzi młodych, ponieważ w 2012 r. prawie w połowie regionów stopa bezrobocia wśród młodzieży wynosiła ponad 20%. Kolejnym negatywnym efektem kryzysu gospodarczego był wzrost ubóstwa i wykluczenia, co przyczyniło się do spowolnienia realizacji celów wyznaczonych w strategii „Europa 2020”. Od 2008 do 2013 r. inwestycje publiczne w całej UE spadły realnie o 20%. W bieżącym okresie programowania 2014-2020 budżet polityki spójności w łącznej kwocie ponad 450 mld EUR (licząc ze współfinansowaniem krajowym) będzie wydatkowany na inwestycje oraz pomoc rozwojową dla obszarów, które mogą bezpośrednio oddziaływać na wzrost zatrudnienia i PKB. Środki europejskie mają być skierowane głównie na wspieranie MŚP, badań, rozwoju i innowacji, edukacji, gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska, walki z bezrobociem i wykluczeniem społecznym, na rozwój infrastruktury łączącej obywateli UE oraz modernizację organów administracji publicznej. Autorzy bieżącego tomu, pochodzący z europejskich ośrodków naukowych i badawczych, koncentrują się szczególnie na relacjach łączących politykę gospodarczą i społeczną na szczeblu krajowym i regionalnym. Treść publikacji dotyczy teoretycznych i praktycznych aspektów polityki spójności w okresie 2004-2020 w ujęciu ponadnarodowym, krajowym, regionalnym i lokalnym. Dyskusja poświęcona polityce spójności w różnych wymiarach i aspektach wskazuje na zróżnicowane podejście autorów do kwestii konwergencji i dywergencji w Unii Europejskiej, ekonomicznych aspektów pomocy regionalnej, czy też roli statystyki w badaniach naukowych i procesach podejmowania decyzji rozwojowych.
W książce zaprezentowano wyniki badań dotyczące pozycji Unii Europejskiej we współczesnej gospodarce światowej w kontekście dynamicznych zmian zachodzących w procesach globalizacji i międzynarodowej integracji gospodarczej. Idea zrównoważonego rozwoju, wdrażanie zasad gospodarki cyrkularnej, procesy cyfryzacji wyznaczają ramy, w których Unia Europejska podejmuje działania w sferze regulacyjnej i realnej. Zmiana pozycji Unii Europejskiej w gospodarce światowej jest analizowana w odniesieniu do międzynarodowych przepływów dóbr i usług oraz czynników produkcji - kapitału i pracy.
Przedłożona Czytelnikom publikacja jest adresowana przede wszystkim do pracowników naukowych, studentów kierunków ekonomicznych i prawniczych uniwersytetów oraz wyższych szkół ekonomicznych, a także słuchaczy szkół menedżerskich. Mogą jednak po nią sięgnąć wszyscy zainteresowani Unią Europejską oraz gospodarką światową.
I: Istota, zakres i uwarunkowania procesu reform traktatowych Unii Europejskiej. 1 Uwarunkowania procesu reform traktatowych Unii Europejskiej. 2. Metoda reformowania - Konferencja Międzyrządowa. II: Koncepcje integracji europejskiej: stanowiska wybranych państw członkowskich wobec reformy Unii Europejskiej w połowie lat 90. XX wieku. III: Traktat Amsterdamski: niedokończona reforma. 1. Program Konferencji Międzyrządowej. 2. Przebieg Konferencji Międzyrządowej. 3. Postanowienia Traktatu Amsterdamskiego. IV: Traktat Nicejski: kompromis w obliczu poszerzenia. 1. Program Konferencji Międzyrządowej. 2. Przebieg Konferencji Międzyrządowej. 3. Postanowienia Traktatu Nicejskiego. V: Traktat Konstytucyjny: nieudana próba określenia finalite politique Unii Europejskiej? 1. Początek dyskusji na temat przyszłości Unii Europejskiej. 2. Proces postnicejski. 3. Konwent Europejski (luty 2002 r. - lipiec 2003 r.). 4. Konferencja Międzyrządowa (październik 2003 r. - czerwiec 2004 r.). 5. Postanowienia Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy.
Geneza, cele i członkostwo Unii Europejskiej; System prawno- instytucjonalny. Mechanizm podejmowania decyzji Wspólna polityka handlowa; Polityka regionalna; Wspólna polityka rolna; Polityka przemysłowa i badawczo- rozwojowa; Polityka transportowa; Integracja walutowa; Jednolity rynek finansowy; Euro - jako waluta międzynarodowa; Unia Gospodarcza i walutowa; Budżet; Integracja polityczna; Stosunki zewnętrzne; Stowarzyszenie polityki ze wspólnotą - szanse i zagrożenia.
Wstęp; R.1 System instytucjonalny i prawny Unii Europejskiej; R.2 I Filar Unii Europejskiej - Wspólnoty Europejskie; R.3 II Filar Unii Europejskiej. Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa UE (WPZiB); R.4 III Filar Unii Europejskiej. Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych; R.5 Integracja Polski z Unią Europejską.
I. Koszty o korzyści z pełnej unii walutowej: Koszty wspólnej waluty; Teoria optymalnych obszarów walutowych - kryteria; Korzyści ze wspólnej waluty; Porówna nie kosztów i korzyści. II. Niepełna unia walutowa: Europejski System Walutowy; Przejście do unii walutowej; Europejski Bank Centralny Polityka pieniężna w Eurolandzie; polityka fiskalna w unii walutowej; Euro a rynki finansowe.
Zawiera: Unia Europejska; Organizacja traktatu północnoatlantyckiego; Rada Europy; Organizacja bezpieczeństwa i współpracy w Europie; Unia zachodnioeuropejska; inicjatywa Środkowoeuropejska; Rada państw morza bałtyckiego; Współraca nordycka: rada nordycka i nordycka rada ministrów; Czarnomorska współpraca gospodarcza; Euroarktyczny region morza barentsa.
Od redaktorów; Perspektywy "trzeciej drogi" (Refleksje wokół możliwości przezwyciężania społeczno-gospodarczych i politycznych problemów przełomu XXi XXI wieku). / Władza i polityka między lokalnością i globalizmem: Globalizm i lokalizm jako bieguny funkcjonowania współczesnej cywilizacji; Globalizm a zagadnienie lokalności. Niektóre aspekty; Wartości globalne w funkcjonowaniu współczesnych społeczeństw lokalnych; Globalizacja - społeczeństwo informacyjne - demokracja. Między globalnością a lokalnością; Globalizm a regionalizm; Globalizacja i jej mierniki oraz wpływ na środowisko lokalne; Glokalizacja: między ojczyzną lokalną iplanetarną. Przypadek Górnego Śląska; Władze lokalne wobec wyzwań procesów globalizacyjnych; System 1955 i System San Francisco - kształtowanie systemu państwowego w warunkach zewnętrznej dominacji politycznej. / Kulturowy, filozoficzny i polityczny wymiar lokalnosci i globalizacji: Idea wielokulturowaości w praktyce politycznej państw europejskich. Czy możliwe jest obywatelstwo wielokulturowe?; Informacja globalna, centralna i lokalna w okresie globalizacji; Polska myśl polityczna wobec idei samorządności: od niemożności spełnienia ku nadziei jej realizacji; Wielowymiarowość globalizacji w niemieckiej nauce o komunikowaniu; Konserwatywna odwaga lokalności; Postmodernizm - estetyka globalna; Antyglobaliści - utopijni wizjonerzy czy prekursorzy nowego oblicza świata?; Niejednoznaczność oceny procesu globalizacji. / Wpływ globalizacji na władzę i politykę lokalną i regionalną: Istota kontrowersji oceny następstw globalizacji i ich wpływ na bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe; Polska i kraje Europy Środka w erze globalizacji. Zarys problematyki; Tożsamość i obywatelstwo w kontekście globalizacji; Kompetencje i polityczna rola obywatela w czasie postmodernizmu; Rola społeczeństwa obywatelskiego w rozwoju gospodarczym w okresie globalizacji; Teoria sprawiedliwości społecznej jako wyznacznik dystrybucji świadczeń zdrowotnych w dobie globalizacji; Funkcjonalne i organizacyjne aspekty działania redakcji lokalnej; Rola nowych mediów w prcesie komunikowania publicznego; Problemy globalne w aktualnych dyskusjach lewicy polskiej. / Integracja Europejska - między lokalnością a globalizacją: Globalny wymiar integracji europejskiej; Państwo lokalne w zjednoczonej Europie; "Zarządzanie publiczne" jako nowy model sprawowania władzy w samorządzie lokolnym w warunkach integracji Polski z Unią Europejską; Problemy współpracy gospodarczej Polski z krajami Europy Wschodniej w latach dziewięćdziesiątych; Polityka regionów na poziomie wspólnotowym Unii Europejskiej. Analiza funkcjonowania Komitetu Regionów UE.
R.1 Geneza i rozwój prawa Wspólnot Europejskich: Zaga dnienia terminologiczne; Periodyzacja prawa Wspólnot Europejskich. R.2 Wspólnoty Europejskie, Unia Europejska, państwa członkowskie - zagadnienia ogólne: Cele i zadania WE; Cele i zadania UE; Charakter prawny WE; Charakter prawny UE; WE a państwa członkowskie; Struktura insty tucjonalna UE i WE. R.3 Podstawowe zasady prawa WE: Uwagi wstępne; Zasada subsydiarności; Zasada proporcjonalności; Zasada soli darności (lojalności); Zasada niedyskryminacji ze względu na obywatelstwo; Zasada ściślejszej współpracy Zasada działania Wspólnoty i organów (instytucji) Wspólnoty w granicach i na podstawie kompetencji przy znanych przez Traktat; Obywatelstwo UE. R.4 Źródła prawa WE: Uwagi wstępne; Pierwotne prawo wspólnotowe; Pochodne prawo wspólnotowe; Wymagania traktatowe dot. trybu stanowienia, formy, publikacji i wejścia w życie aktów organów (instytucji) Wspólnot. R.5 Stanowienie pochodnego prawa WE: Procedura współdecydowania- art.251 (189b) TWE; Procedura współ pracy - art.252 (189c) TWE; Procedura koncyliacyjna; Procedura zgody; R.6 Sądowa kontrola przestrzegania prawa WE i sądowa ochrona praw i wolności obywateli UE: Właściwość Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości; Właściwość Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości na podstawie przepisów Traktatu o Unii Europejskiej; Właściwość Sądu Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich; Właści wość sądów państw członkowskich; Ochrona praw człowie ka w UE. R.7 Komisja Europejska: Istota Komisji; Historyczny rozwój; Kompetencje Komisji Europejskiej; Organizacja i sposób pracy Komisji Europejskiej. R.8 Rada Unii Europejskiej: Rada Europy, Rada Europej ska,Rada Unii Europejskiej. R.9 Parlament Europejski: Rys historyczny; Siedziba; Wybory i skład - art.138 ust.2 TWE; Organizacja; Formy pracy; Funkcje. R.10 Sądy Wspólnotowe: Europejski Trybunał Sprawiedli wości; Sąd Pierwszej Instancji; Traktat z Nicei - re forma wspólnotowych organów wymiaru sprawiedliwości. R.11 Trybunał Obrachunkowy: Istota Trybunału Obrachun kowego; Historyczny rozwój; Kompetencje i tryb pracy Trybunału Obrachunkowego; Organizacja Trybunału Obrach unkowego. R.12 Organy i instytucje pomocnicze: Wstęp; Komitet Ekonomiczny i Społeczny; Komitet Regionów; Europejski Bank Inwestycyjny. R.13 Swoboda przepływu towarów: Uwagi ogólne; Rzeczowy zakres stosowania; Wspólnota jako unia celna; Zaniesie nie ilościowych ograniczeń przywozu i wywozu oraz środków o takim samym działaniu. R.14 Swoboda przemieszczania się pracowników: Wprowa dzenie; Ograniczenia zasady swobodnego przepływu praco wników; Orzecznictwo. R.15 Zabezpieczenia socjalne: Podstawy prawne; Zakres podmiotowy; Zakres przedmiotowy; Zasady prawa socjalne go; Poszczególne grupy świadczeń; Orzecznictwo. R.16 Swoboda zakładania przedsiębiorstw: Kontrowersje wokół terminologii; Zakres podmiotowy; R.17 Swoboda świadczenia usług: Umiejscowienie w Traktacie ustanawiającym WE; Zakres podmiotowy; Zakres przedmiotowy; Zasada równego traktowania; Rynek ubez pieczeń w prawie wspólnotowym; Usługi bankowe; Różnice pomiędzy swobodą świadczenia usług a swobodą przepływu towarów; Różnice pomiędzy swobodą świadczenia usług a swobodą przepływu pracowników; Różnice pomiędzy swobodą zakładania przedsiębiorstw a swobodą świadcze nia usług. R.18 Ograniczenia swobody zakładania i świadczenia usług - art.45, 46 i 55 TWE: Działalność związana z wykonywaniem władzy publicznej; Wyłączenia ze względu na porządek publiczny, bezpieczeństwo publiczne i zdro wie publiczne. R.19 Swoboda przepływu kapitału i płatności: Zagadnie nia podstawowe; Swoboda przepływu kapitału; Swoboda przepływu płatności; Ograniczenia swobody przepływu kapitału i swobody przepływu płatności; Swoboda w za kresie przepływu kapitału i płatności do i z państw trzecich - art.56 (73b) TWE; Etapy liberalizacji swobo dy przepływu kapitału; Orzecznictwo. R.20 Prawo konkurencji w UE: Uwagi ogólne; Regulacje dot. ochrony konkurencji zawarte w Traktacie (rzymskim o ustanowieniu WE (TWE); Zakaz porozumień ograniczją cych konkurencję - art.81 (85) TWE; Zakaz nadużywania pozycji dominującej w świetle art.82 (86) TWE; Kontro la połączeń przedsiębiorstw; Pomoc publiczna dla przedsiębiorstw; Akty prawne; Orzecznictwo. R.21 Unia Gospodarczo-Walutowa: Wstęp; Cel, istota i założenia Unii Gospodarczo-Walutowej. R.22 Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa: Uwagi wstępne; Historyczny rozwój współpracy państw członkowskich w zakresie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa; Cel i zakres wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa; Instrumenty prawne wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa; Organy realizujące wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa. R.23 Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych (III filar Unii Europejskiej): Uwagi wstępne; Historyczny rozwój współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych; Cele i zakres współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych; Instrumenty prawne i procesy decyzyjne w III filarze UE; Organy uczestniczące w realizacji współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych. R.24 Polityki wspólnotowe: Wspólna polityka rolna - zagadnienia podstawowe; Polityka fiskalna - podstawowe zagadnienia; Polityka audiowizualna - podstawowe zagadnienia; Telekomunikacja i technologie informacyjne - podstawowe zagadnienia; Polityka ochrony środowiska - zagadnienia podstawowe; Polityka konkurencji; Polityka ochrony konsumentów; Polityka społeczna; Polityka w zakresie ochrony zdrowia; Polityka w zakresie rybołówstwa; Polityka transportowa; Polityka energetyczna R.25 Harmonizacja prawa: Uwagi ogólne; Przedmiot; Instrumenty harmonizacji prawa; Skuteczność harmonizacji; Stosunek wzajemny przepisów harmonizacyjnych; Harmonizacja na podstawie szczególnych przepisów TWE. R.26 Układ stowarzyszeniowy: Geneza; GŁ. założenia Układu Europejskiego; Organy Stowarzyszenia; Cele Układu; Realizacja Układu oraz jego skutki dla Polski. R.27 Stosunki zewnętrzne Wspólnoty: UE na arenie międzynarodowej; Osobowość prawna Wspólnoty; Katalog źródeł kompetencji Wspólnoty w zakresie stosunków zewnętrznych; Charakter kompetencji wspólnotowej - kompetencja wyłączna i kompetencja mieszana; Zawieranie umów międzynarodowych; Sądowa kontrola umów; Zawieranie umów mieszanych; Udział Wspólnoty w organizacjach międzynarodowych; Rodzaje umów międzynarodowych.
R.1 Geneza i rozwój prawa Wspólnot Europejskich: Zaga dnienia terminologiczne; Periodyzacja prawa Wspólnot Europejskich. R.2 Wspólnoty Europejskie, Unia Europejska, państwa członkowskie - zagadnienia ogólne: Cele i zadania WE; Cele i zadania UE; Charakter prawny WE; Charakter prawny UE; WE a państwa członkowskie; Struktura insty tucjonalna UE i WE. R.3 Podstawowe zasady prawa WE: Uwagi wstępne; Zasada subsydiarności; Zasada proporcjonalności; Zasada soli darności (lojalności); Zasada niedyskryminacji ze względu na obywatelstwo; Zasada ściślejszej współpracy Zasada działania Wspólnoty i organów (instytucji) Wspólnoty w granicach i na podstawie kompetencji przy znanych przez Traktat; Obywatelstwo UE. R.4 Źródła prawa WE: Uwagi wstępne; Pierwotne prawo wspólnotowe; Pochodne prawo wspólnotowe; Wymagania traktatowe dot. trybu stanowienia, formy, publikacji i wejścia w życie aktów organów (instytucji) Wspólnot. R.5 Stanowienie pochodnego prawa WE: Procedura współdecydowania- art.251 (189b) TWE; Procedura współ pracy - art.252 (189c) TWE; Procedura koncyliacyjna; Procedura zgody; R.6 Sądowa kontrola przestrzegania prawa WE i sądowa ochrona praw i wolności obywateli UE: Właściwość Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości; Właściwość Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości na podstawie przepisów Traktatu o Unii Europejskiej; Właściwość Sądu Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich; Właści wość sądów państw członkowskich; Ochrona praw człowie ka w UE. R.7 Komisja Europejska: Istota Komisji; Historyczny rozwój; Kompetencje Komisji Europejskiej; Organizacja i sposób pracy Komisji Europejskiej. R.8 Rada Unii Europejskiej: Rada Europy, Rada Europej ska,Rada Unii Europejskiej. R.9 Parlament Europejski: Rys historyczny; Siedziba; Wybory i skład - art.138 ust.2 TWE; Organizacja; Formy pracy; Funkcje. R.10 Sądy Wspólnotowe: Europejski Trybunał Sprawiedli wości; Sąd Pierwszej Instancji; Traktat z Nicei - re forma wspólnotowych organów wymiaru sprawiedliwości. R.11 Trybunał Obrachunkowy: Istota Trybunału Obrachun kowego; Historyczny rozwój; Kompetencje i tryb pracy Trybunału Obrachunkowego; Organizacja Trybunału Obrach unkowego. R.12 Organy i instytucje pomocnicze: Wstęp; Komitet Ekonomiczny i Społeczny; Komitet Regionów; Europejski Bank Inwestycyjny. R.13 Swoboda przepływu towarów: Uwagi ogólne; Rzeczowy zakres stosowania; Wspólnota jako unia celna; Zaniesie nie ilościowych ograniczeń przywozu i wywozu oraz środków o takim samym działaniu. R.14 Swoboda przemieszczania się pracowników: Wprowa dzenie; Ograniczenia zasady swobodnego przepływu praco wników; Orzecznictwo. R.15 Zabezpieczenia socjalne: Podstawy prawne; Zakres podmiotowy; Zakres przedmiotowy; Zasady prawa socjalne go; Poszczególne grupy świadczeń; Orzecznictwo. R.16 Swoboda zakładania przedsiębiorstw: Kontrowersje wokół terminologii; Zakres podmiotowy; R.17 Swoboda świadczenia usług: Umiejscowienie w Traktacie ustanawiającym WE; Zakres podmiotowy; Zakres przedmiotowy; Zasada równego traktowania; Rynek ubez pieczeń w prawie wspólnotowym; Usługi bankowe; Różnice pomiędzy swobodą świadczenia usług a swobodą przepływu towarów; Różnice pomiędzy swobodą świadczenia usług a swobodą przepływu pracowników; Różnice pomiędzy swobodą zakładania przedsiębiorstw a swobodą świadcze nia usług. R.18 Ograniczenia swobody zakładania i świadczenia usług - art.45, 46 i 55 TWE: Działalność związana z wykonywaniem władzy publicznej; Wyłączenia ze względu na porządek publiczny, bezpieczeństwo publiczne i zdro wie publiczne. R.19 Swoboda przepływu kapitału i płatności: Zagadnie nia podstawowe; Swoboda przepływu kapitału; Swoboda przepływu płatności; Ograniczenia swobody przepływu kapitału i swobody przepływu płatności; Swoboda w za kresie przepływu kapitału i płatności do i z państw trzecich - art.56 (73b) TWE; Etapy liberalizacji swobo dy przepływu kapitału; Orzecznictwo. R.20 Prawo konkurencji w UE: Uwagi ogólne; Regulacje dot. ochrony konkurencji zawarte w Traktacie (rzymskim o ustanowieniu WE (TWE); Zakaz porozumień ograniczją cych konkurencję - art.81 (85) TWE; Zakaz nadużywania pozycji dominującej w świetle art.82 (86) TWE; Kontro la połączeń przedsiębiorstw; Pomoc publiczna dla przedsiębiorstw; Akty prawne; Orzecznictwo. R.21 Unia Gospodarczo-Walutowa: Wstęp; Cel, istota i założenia Unii Gospodarczo-Walutowej. R.22 Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa: Uwagi wstępne; Historyczny rozwój współpracy państw członkowskich w zakresie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa; Cel i zakres wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa; Instrumenty prawne wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa; Organy realizujące wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa. R.23 Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych (III filar Unii Europejskiej): Uwagi wstępne; Historyczny rozwój współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych; Cele i zakres współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych; Instrumenty prawne i procesy decyzyjne w III filarze UE; Organy uczestniczące w realizacji współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych. R.24 Polityki wspólnotowe: Wspólna polityka rolna - zagadnienia podstawowe; Polityka fiskalna - podstawowe zagadnienia; Polityka audiowizualna - podstawowe zagadnienia; Telekomunikacja i technologie informacyjne - podstawowe zagadnienia; Polityka ochrony środowiska - zagadnienia podstawowe; Polityka konkurencji; Polityka ochrony konsumentów; Polityka społeczna; Polityka w zakresie ochrony zdrowia; Polityka w zakresie rybołówstwa; Polityka transportowa; Polityka energetyczna R.25 Harmonizacja prawa: Uwagi ogólne; Przedmiot; Instrumenty harmonizacji prawa; Skuteczność harmonizacji; Stosunek wzajemny przepisów harmonizacyjnych; Harmonizacja na podstawie szczególnych przepisów TWE. R.26 Układ stowarzyszeniowy: Geneza; GŁ. założenia Układu Europejskiego; Organy Stowarzyszenia; Cele Układu; Realizacja Układu oraz jego skutki dla Polski. R.27 Stosunki zewnętrzne Wspólnoty: UE na arenie międzynarodowej; Osobowość prawna Wspólnoty; Katalog źródeł kompetencji Wspólnoty w zakresie stosunków zewnętrznych; Charakter kompetencji wspólnotowej - kompetencja wyłączna i kompetencja mieszana; Zawieranie umów międzynarodowych; Sądowa kontrola umów; Zawieranie umów mieszanych; Udział Wspólnoty w organizacjach międzynarodowych; Rodzaje umów międzynarodowych.
I. Czynniki i ograniczenia konkurencyjnego rozwoju regionów przygranicznych. Rola powiązań z zagranicą: Czynniki i ograniczenia konkurencyjnego rozwoju regionów przygranicznych. Ujęcie teoretyczne. Zdolność konkurencyjna wybranych wschodnich regionów przygranicznych rozszerzonej Unii Europejskiej. Wymiana towarowa i przepływ kapitału w relacjach wschodnich regionów granicznych Polski z zagranicą. Ułatwienia i utrudnienia w ruchu osobowym na wschodnim pograniczu Unii Europejskiej. II. Rola infrastruktury transportowej jako czynnika konkurencyjności wschodniego pogranicza Unii Europejskiej: Dostępność transportowa jako czynnik konkurencyjności regionów wschodniego pogranicza Unii Europejskiej. Regionalne korzyści popytowe rozbudowy autostrad w Polsce na przykładzie autostrady A4. Korytarze transportowe w budowie spójnej Europy ze szczególnym uwzględnieniem infrastruktury we wschodnich regionach przygranicznych. Transport lotniczy jako czynnik poprawy konkurencyjności wschodniego pogranicza Unii Europejskiej. III. Regiony przygraniczne w świetle polityki regionalnego rozwoju (Rosja , Białoruś i Litwa): Obwód kaliningradzki w polityce regionalnej oraz rozwoju regionalnym Rosji. czy jest możliwy konkurencyjny rozwój obwodu kaliningradzkiego? Miejsce regionów przygranicznych w polityce rozwoju regionalnego Białorusi. Miejsce Białorusi w Europie Środkowej i Wschodniej - aspekty makroekonomiczne i regionalne. Gospodarka Republiki Litewskiej: pierwszy rok w Unii Europejskiej. Aspekty makroekonomiczne i regionalne. IV. Regionalne sieci współpracy oraz infrastruktura komunikacyjna jako czynnik rozwoju bałtyckiego pogranicza UE: Miejsce granic państwowych i regionów przygranicznych w bałtyckiej współpracy regionalnej. Współpraca akademicka jako czynnik konkurencyjnego rozwoju wschodniego pogranicza rozszerzonej Unii Europejskiej. Infrastruktura komunikacyjna jako czynnik konkurencyjnego rozwoju regionów peryferyjnych - na przykładzie państw nadbałtyckich.