Zawiera: Wykaz skrótów. Wstęp. Część A. Przedsiębiorcy. Prawo spółek. Rozdział A.I. Zagadnienia wprowadzające. § 1. Prawo gospodarcze i handlowe jako część prawa cywilnego. Zarys historii prawa handlowego. Prawo gospodarcze publiczne i prywatne. Określenie prawa gospodarczego i handlowego. § 2. Źródła prawa gospodarczego i handlowego. 2.1. Prawo europejskie i międzynarodowe. 2.2. Prawo polskie. 2.3. Prace legislacyjne, projekty nowych regulacji (wzmianka). 2.4. Zwyczaje handlowe. Prawo zwyczajowe. § 3. Zasady działalności gospodarczej. § 4. Wolność gospodarcza i jej ograniczenia na tle różnych modeli ekonomicznych. § 5. Uczestnicy obrotu gospodarczego. Obrót powszechny, handlowy i konsumencki. Pojęcie konsumenta. Rozdział A.II. Przedsiębiorcy i przedsiębiorstwo – ogólna charakterystyka. Firma. Prokura. § 1. Pojęcie przedsiębiorcy (kupiec – podmiot gospodarczy – przedsiębiorca). § 2. Cechy przedsiębiorcy. § 3. Mikro-, mały i średni przedsiębiorca. § 4. Oznaczenie przedsiębiorcy. Firma. 4.1. Uwagi wprowadzające. Zakres podmiotowy firmy. 4.2. Pojęcie firmy. Funkcje, budowa i brzmienie firmy. 4.3. Zasady prawa firmowego. 4.4. Ochrona firmy. 4.5. Oznaczenie przedsiębiorstwa. § 5. Prokura i pełnomocnictwo przedsiębiorcy. 5.1. Uwagi wprowadzające. Zakres podmiotowy prokury. 5.2. Zakres przedmiotowy prokury. 5.3. Udzielenie prokury. 5.4. Wygaśnięcie prokury. § 6. Przedsiębiorstwo. 6.1. Trzy rozumienia pojęcia przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo a przedsiębiorca. 6.2. Czynności prawne mające za przedmiot przedsiębiorstwo. 6.2.1. Zbycie przedsiębiorstwa. 6.2.2. Obciążenie przedsiębiorstwa. 6.2.3. Umowy o korzystanie z przedsiębiorstwa. Rozdział A.III. Rodzaje przedsiębiorców. § 1. Osoba fizyczna jako przedsiębiorca. 1.1. Przedsiębiorca jednoosobowy. 1.2. Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Przedsiębiorstwo w spadku. § 2. Spółka handlowa jako podstawowy przedsiębiorca w gospodarce rynkowej. § 3. Spółka cywilna. Wspólnicy spółki cywilnej jako przedsiębiorcy. 3.1. Istota spółki cywilnej i jej charakter prawny. 3.2. Umowa spółki cywilnej, cechy spółki i jej funkcjonowanie. 3.3. Wystąpienie ze spółki, spadkobranie udziałów i rozwiązanie spółki. 3.4. Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę handlową. § 4. Przedsiębiorcy zagraniczni i inne podmioty z udziałem zagranicznym. 4.1. Uwagi wprowadzające. Inwestowanie zagraniczne w Polsce. 4.2. Zasady działalności gospodarczej podmiotów zagranicznych w Polsce. 4.3. Pojęcie osoby zagranicznej i przedsiębiorcy zagranicznego. 4.4. Oddział przedsiębiorcy zagranicznego. 4.5. Przedstawicielstwo przedsiębiorcy zagranicznego. § 5. Państwowa osoba prawna. Przedsiębiorstwo państwowe. 5.1. Istota państwowej osoby prawnej. 5.2. Państwowa osoba prawna po 1.01.2017 r. 5.3. Podstawowe zasady zarządzania mieniem państwowym. 5.4. Przedsiębiorstwo państwowe. 5.4.1. Uwagi wprowadzające. 5.4.2. Cechy przedsiębiorstwa państwowego i gospodarowanie jego mieniem. 5.4.3. Powstanie przedsiębiorstwa państwowego, rodzaje przedsiębiorstw. 5.4.4. Prowadzenie przedsiębiorstwa, jego organy. § 6. Komercjalizacja – jednoosobowa spółka Skarbu Państwa. Prywatyzacja podmiotów państwowych. 6.1. Uwagi wprowadzające. 6.2. Komercjalizacja i jej skutki. Komercjalizacja a prywatyzacja. 6.3. Prywatyzacja nazywana pośrednią. Uprawnienia pracowników do nabywania akcji lub udziałów (wzmianka). 6.4. Prywatyzacja nazywana bezpośrednią (wzmianka). § 7. Spółdzielnie. 7.1. Uwagi wprowadzające. 7.2. Pojęcie, powstanie i ustrój spółdzielni. 7.2.1. Cechy normatywne spółdzielni jako osoby prawnej. 7.2.2. Powstanie spółdzielni. 7.2.3. Ustrój wewnętrzny spółdzielni. 7.3. Stosunek członkostwa w spółdzielni. Nabycie i ustanie członkostwa. 7.4. Reorganizacja, przekształcenie, likwidacja i upadłość spółdzielni. § 8. Rzemiosło. Rzemieślnicy jako przedsiębiorcy. § 9. Podmioty niebędące przedsiębiorcami mogące prowadzić działalność gospodarczą. Działalność gospodarcza stowarzyszeń, fundacji oraz kościołów i związków wyznaniowych. § 10. Instytuty badawcze. § 11. Wspólnoty mieszkaniowe. § 12. Działalność gospodarcza jednostek samorządu terytorialnego. Rozdział A.IV. Rejestr przedsiębiorców oraz ewidencja osób fizycznych będących przedsiębiorcami. § 1. Uwagi wprowadzające. § 2. Rejestr przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). § 3. Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Rozdział A.V. Spółki handlowe – zagadnienia ogólne. § 1. Pojęcie spółki handlowej. § 2. Zakres przedmiotowy Kodeksu spółek handlowych. Stosunek do Kodeksu cywilnego. § 3. Umowa spółki handlowej. § 4. Typy spółek. 4.1. Spółki regulowane przez Kodeks spółek handlowych. 4.2. Spółki regulowane w przepisach odrębnych. 4.3. Spółki prywatne, publiczne i giełdowe. § 5. Powiązania spółek, spółki dominujące i zależne, holding, koncern i inne formy współpracy spółek. 5.1. Powiązania spółek. 5.2. Formy zgrupowań spółek. 5.3. Prawo koncernowe (prawo zgrupowań spółek). 5.4. Polskie prawo koncernowe de lege lata. § 6. Europejskie prawo spółek. 6.1. Źródła i pojęcie europejskiego prawa spółek. 6.2. Dyrektywy. 6.3. Rozporządzenia – wzmianka. 6.4. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości – wzmianka. Rozdział A.VI. Spółki osobowe. § 1. Zagadnienia wspólne. 1.1. Charakterystyka regulacji spółek osobowych. 1.2. Podstawowe cechy spółek osobowych na gruncie Kodeksu spółek handlowych. 1.3. Zmiany przedmiotowe i podmiotowe w spółkach osobowych. § 2. Spółka jawna. 2.1. Charakterystyka ogólna. 2.2. Utworzenie spółki. 2.2.1. Umowa spółki jawnej. 2.2.2. Wpis spółki do rejestru. 2.2.3. Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną. 2.3. Stosunki wewnętrzne spółki jawnej. 2.3.1. Uwagi wprowadzające. 2.3.2. Prawa i obowiązki korporacyjne. 2.3.3. Prawa i obowiązki majątkowe. 2.4. Stosunki zewnętrzne spółki jawnej. Prawo reprezentacji spółki. 2.5. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki jawnej. Charakterystyka i cechy odpowiedzialności. 2.6. Rozwiązanie spółki i jej likwidacja. § 3. Spółka partnerska. 3.1. Charakterystyka ogólna. 3.2. Utworzenie spółki. 3.2.1. Uwagi wprowadzające. Umowa spółki partnerskiej. 3.2.2. Wpis spółki do rejestru. 3.3. Stosunki spółki partnerskiej. 3.3.1. Uwagi wprowadzające. 3.3.2. Prawa i obowiązki partnerów. 3.3.3. Prowadzenie spraw i reprezentacja w spółce partnerskiej. 3.4. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki partnerskiej. 3.4.1. Charakterystyka ogólna. Odpowiedzialność partnera za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem wolnego zawodu w spółce. 3.4.2. Odpowiedzialność partnera za zobowiązania inne niż związane z wykonywaniem wolnego zawodu. 3.4.3. Szczególne zasady odpowiedzialności wynikające z umowy spółki. 3.5. Rozwiązanie spółki i jej likwidacja. § 4. Spółka komandytowa. 4.1. Charakterystyka ogólna. 4.2. Utworzenie spółki. 4.3. Stosunki wewnętrzne spółki komandytowej. 4.4. Stosunki zewnętrzne spółki komandytowej - reprezentacja spółki. 4.5. Stosunki zewnętrzne spółki - odpowiedzialność za zobowiązania spółki. 4.6. Rozwiązanie i likwidacja spółki. § 5. Spółka komandytowo-akcyjna. 5.1. Geneza spółki komandytowo-akcyjnej i jej modele konstrukcyjne. 5.2. Charakterystyka ogólna spółki komandytowo-akcyjnej. 5.3. Stosunki wewnętrzne w spółce komandytowo-akcyjnej. 5.4. Stosunki zewnętrzne spółki komandytowo-akcyjnej. 5.4.1. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowo-akcyjnej. 5.4.2. Reprezentacja spółki komandytowo-akcyjnej. 5.5. Organy spółki komandytowo-akcyjnej. 5.5.1. Walne zgromadzenie. 5.5.2. Rada nadzorcza. Rozdział A.VII. Spółki kapitałowe. § 1. Zagadnienia wspólne. 1.1. Zasady fundamentalne dla spółek kapitałowych. 1.2. Wkłady do spółek. 1.2.1. Wkłady pieniężne i niepieniężne. Zdolność aportowa. 1.2.2. Termin wniesienia. Wartość wkładów. 1.3. Kapitał zakładowy. 1.4. Spółka kapitałowa w organizacji. 1.5. Rozwiązanie i likwidacja spółek kapitałowych. 1.5.1. Rozwiązanie spółki kapitałowej. 1.5.2. Likwidacja spółki kapitałowej. 1.6. Pozostałe zagadnienia wspólne. § 2. Spółka z o.o. 2.1. Charakterystyka ogólna. 2.2. Utworzenie spółki. 2.3. Udziały. Prawa i obowiązki wspólników. 2.4. Organy spółki z o.o. 2.4.1. Zarząd. 2.4.2. Organy nadzoru i kontroli. 2.4.3. Zgromadzenie wspólników. 2.5. Zmiana umowy spółki. Podwyższenie i obniżenie kapitału zakładowego. 2.6. Wyłączenie wspólnika. § 3. Spółka akcyjna. 3.1. Charakterystyka ogólna. 3.2. Akcje. 3.3. Uprawnienia akcjonariusza. 3.4. Organy spółki akcyjnej. 3.4.1. Zarząd. 3.4.2. Rada nadzorcza. 3.4.3. Walne zgromadzenie akcjonariuszy. 3.5. Zmiana statutu. Podwyższenie kapitału zakładowego. Kapitał docelowy i warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego. Obniżenie kapitału zakładowego. § 4. Prosta spółka akcyjna. 4.1. Charakterystyka ogólna. 4.2. Tworzenie, wkłady. 4.3. Akcje. Uprawnienia akcjonariuszy. 4.3.1. Akcje w prostej spółce akcyjnej. 4.3.2. Uprawnienia majątkowe. 4.3.3. Uprawnienia korporacyjne. 4.3.4. Uprzywilejowanie akcji i przywileje osobiste. 4.3.5. Zbywalność akcji. 4.4. Organy spółki. 4.4.1. Ustrój organów w prostej spółce akcyjnej. 4.4.2. Kompetencje i ustrój zarządu. 4.4.3. Kompetencje i ustrój rady nadzorczej. 4.4.4. Kompetencje i ustrój rady dyrektorów. 4.4.5. Walne zgromadzenie. 4.5. Zmiana umowy. Emisja akcji. 4.5.1. Zmiana umowy spółki. 4.5.2. Emisja akcji. Rozdział A.VIII. Łączenie, podział i przekształcanie spółek. § 1. Łączenie spółek. 1.1. Pojęcie i rodzaje łączenia spółek. 1.2. Przebieg procesu łączenia spółek. 1.3. Skutki połączenia. § 2. Podział spółek. 2.1. Pojęcie i rodzaje podziału spółki. 2.2. Procedura podziału spółki. 2.3. Skutki podziału. § 3. Przekształcanie spółek. 3.1. Pojęcie i rodzaje przekształcenia spółki. 3.2. Przebieg procesu przekształcenia. 3.3. Skutki przekształcenia. 3.4. Przekształcenie przedsiębiorcy jednoosobowego w spółkę kapitałową. Rozdział A.IX. Odpowiedzialność cywilna w prawie spółek. § 1. Zagadnienia wspólne. Przepisy Kodeksu spółek handlowych o odpowiedzialności dotyczącej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej i prostej spółki akcyjnej. § 2. Poszczególne przypadki odpowiedzialności cywilnej. 2.1. Odpowiedzialność członków zarządu za podanie fałszywych danych w oświadczeniu rejestracyjnym (art. 291, 479 i 300123 k.s.h.). 2.2. Wyrządzenie spółce szkody przy jej tworzeniu (art. 292, 480 i 300124 k.s.h.). 2.3. Wyrządzenie spółce szkody przez zachowania sprzeczne z prawem lub postanowieniami umowy/statutu (art. 293 i 483 k.s.h.). 2.4. Wyrządzenie szkody prostej spółce akcyjnej przez członków jej organów (art. 300125 k.s.h.). 2.5. Roszczenie na podstawie art. 484 k.s.h. 2.6. Wyrządzenie spółce szkody wspólnie przez kilka osób (art. 294, 485 i 300126 k.s.h.). 2.7. Actio pro socio (art. 295–298, 486–489 i 300127–300131 k.s.h.). 2.8. Odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o. i P.S.A. (art. 299 i 300132 k.s.h.). 2.9. Odpowiedzialność na zasadach ogólnych (art. 300, 490 i 300134 k.s.h.). Rozdział A.X. Spółka europejska, europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych i spółdzielnia europejska. § 1. Spółka europejska (Societas Europaea) – uwagi ogólne. § 2. Spółka europejska w Polsce. § 3. Europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych (EZIG). § 4. Spółdzielnia europejska. Rozdział A.XI. Upadłość przedsiębiorcy. Postępowania restrukturyzacyjne. § 1. Uwagi wprowadzające. § 2. Istota i podstawy ogłoszenia upadłości. § 3. Zdolność upadłościowa. § 4. Skutki prawne ogłoszenia upadłości. § 5. Likwidacja masy upadłości. § 6. Podział funduszów masy. § 7. Postępowanie restrukturyzacyjne. Część B. Czynności handlowe. Umowy w obrocie gospodarczym. Rozdział B.I. Wprowadzenie. Zasada swobody umów. Rodzaje umów handlowych. § 1. Pojęcie czynności handlowej. Źródła zobowiązań przedsiębiorców w obrocie gospodarczym. § 2. Zasada swobody umów i jej granice. § 3. Rodzaje umów w obrocie gospodarczym (umów handlowych). Rozdział B.II. Zawieranie umów handlowych. § 1. Sposoby zawierania umów. 1.1. Uwagi wprowadzające. Wyróżnienie sposobów zawierania umów. 1.2. Oferta i jej przyjęcie. Negocjacje. 1.2.1. Oferta w postaci elektronicznej. 1.2.2. Milczenie adresata oferty. 1.2.3. Chwila oraz miejsce zawarcia umowy. 1.3. Przetarg i aukcja. 1.4. Aukcja publiczna. 1.5. Dom aukcyjny. 1.6. Umowa przedwstępna. 1.7. List intencyjny. 1.8. Giełda towarowa. 1.9. Przystąpienie do wykonania umowy (art. 69 k.c.). § 2. Zawieranie umów poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość. § 3. Zawieranie umów w trybie zamówień publicznych (wzmianka). § 4. Odpowiedzialność za culpa in contrahendo. Rozdział B.III. Wykonywanie umów przez przedsiębiorców. § 1. Zasady wykonywania umów. § 2. Świadczenia pieniężne między przedsiębiorcami. § 3. Zabezpieczenie wierzytelności umownej. 3.1. Uwagi ogólne. Zabezpieczenia rzeczowe (wzmianka). 3.2. Zabezpieczenia osobiste. 3.2.1. Wprowadzenie, rodzaje zabezpieczeń osobistych. 3.2.2. Poręczenie (tzw. cywilne), 3.2.3. Gwarancja bankowa. 3.2.4. Przelew na zabezpieczenie. 3.3. Zabezpieczenia wekslowe. 3.3.1. Weksel in blanco. 3.3.2. Poręczenie wekslowe (aval). Rozdział B.IV. Odpowiedzialność odszkodowawcza przedsiębiorcy. § 1. Zasady ogólne. Odpowiedzialność ex contractu. § 2. Zastosowanie odpowiedzialności ex delicto. § 3. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny. § 4. Odpowiedzialność przedsiębiorcy za szkody w środowisku naturalnym. § 5. Kara umowna. Rozdział B.V. Ochrona przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. § 1. Uwagi wprowadzające. § 2. Ogólna charakterystyka polskiej ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Rozdział B.VI. Umowy w gospodarce elektronicznej – e-commerce. § 1. Uwagi wprowadzające. § 2. Umowy w postaci elektronicznej. § 3. Implementacja prawa Unii Europejskiej do polskiego porządku prawnego. 3.1. Oświadczenie woli w postaci elektronicznej. 3.2. Dokumentowa i elektroniczna forma czynności prawnych. 3.2.1. Elektroniczna forma czynności prawnej. 3.2.2. Dokumentowa forma czynności prawnej. § 4. Tryby zawierania umów w postaci elektronicznej. 4.1. Oferta w postaci elektronicznej. 4.2. Aukcja w postaci elektronicznej (aukcja internetowa). 4.3. Negocjacje w postaci elektronicznej. § 5. Podpis elektroniczny. § 6. Przedstawienie poszczególnych umów. 6.1. Umowa o rejestrację domeny internetowej. 6.2. Umowa o świadczenie usług drogą elektroniczną. 6.2.1. Wybrane usługi świadczone drogą elektroniczną. 6.2.2. Usługa automatycznego i krótkotrwałego pośredniego przechowywania danych w celu przyspieszenia ponownego dostępu do nich (caching). 6.2.3. Usługa polegająca na przechowywaniu danych (hosting). 6.2.4. Umowa o dostawę treści cyfrowych. 6.3. Umowa o świadczenie usług drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym. 6.4. Umowa o elektroniczny instrument płatniczy. 6.4.1. Umowa o kartę płatniczą. 6.4.2. Umowa o usługi bankowości elektronicznej. 6.4.3. Umowa o instrument pieniądza elektronicznego. Rozdział B.VII. Umowy w obrocie towarowym. Umowa sprzedaży handlowej. Sklep internetowy. Umowa dostawy. § 1. Uwagi wprowadzające. § 2. Umowa sprzedaży handlowej. 2.1. Charakterystyka umowy, źródła prawa, cechy sprzedaży handlowej. 2.2. Składniki umowy. Przedmiot umowy, cena, marża handlowa. 2.3. Szczególne rodzaje sprzedaży. 2.4. Sprzedaż poza lokalem przedsiębiorcy oraz na odległość (odesłanie). Sprzedaż akwizycyjna i sprzedaż bezpośrednia. 2.5. Forma umowy sprzedaży. 2.6. Obowiązki przedsiębiorcy będącego sprzedawcą. 2.7. Obowiązki kupującego. 2.7.1. Zapłata ceny. 2.7.2. Przeciwdziałanie opóźnieniom w zapłacie ceny w transakcjach handlowych. 2.7.3. Obowiązek odebrania rzeczy. 2.7.4. Przejście na kupującego korzyści i ciężarów związanych z rzeczą. § 3. Sprzedaż towarów i usług za pośrednictwem Internetu. Sklep elektroniczny (internetowy). § 4. Rękojmia za wady rzeczy sprzedanej. § 5. Roszczenie sprzedawcy w związku z wadliwością rzeczy sprzedanej. § 6. Gwarancja przy sprzedaży. § 7. Umowa dostawy. Rozdział B.VIII. Umowy o świadczenie usług i w pośrednictwie handlowym. § 1. Usługi w prawie polskim i europejskim. Źródła prawa. § 2. Umowy powiernicze. 2.1. Istota powiernictwa. 2.2. Wybrane umowy powiernicze. 2.2.1. Przewłaszczenie na zabezpieczenie. 2.2.2. Przelew na zabezpieczenie (odesłanie). 2.2.3. Zarząd powierniczy. 2.2.4. Inne umowy powiernicze. § 3. Pojęcie pośrednictwa handlowego. § 4. Umowa zlecenia i umowy podobne (art. 750 k.c.). 4.1. Zlecenie. 4.2. Umowy podobne do zlecenia – świadczenie usług. § 5. Umowa dystrybucyjna. § 6. Umowa agencyjna. § 7. Umowa komisu. § 8. Umowa leasingu. 8.1. Pojęcie, składniki i zawarcie umowy leasingu. 8.2. Prawa i obowiązki stron umowy. 8.3. Rękojmia za wady przedmiotu leasingu. § 9. Umowa faktoringu. Forfaiting. 9.1. Istota faktoringu. 9.2. Faktoring w prawie polskim. 9.3. Funkcje i rodzaje faktoringu. 9.4. Forfaiting. § 10. Outsourcing. § 11. Umowa franchisingu. 11.1. Uwagi wprowadzające. 11.2. Franchising jako zjawisko ekonomiczne. Geneza, istota i rodzaje. 11.3. Znaczenie gospodarcze i regulacja prawna franchisingu. Pojęcie umowy franchisingu. 11.4. Treść umowy franchisingu wykształcona w praktyce. Rozdział B.IX. Transport towarów. Spedycja i skład. § 1. Uwagi wprowadzające. § 2. Umowa przewozu. § 3. Umowy pokrewne. § 4. Umowa spedycji. § 5. Umowa składu. Rozdział B.X. Umowa o dzieło. Umowy inwestycyjne w budownictwie. Umowa o roboty budowlane. Umowa deweloperska. § 1. Umowa o dzieło. § 2. Organizacja procesu inwestycyjnego. Rodzaje umów i ich uczestnicy. Źródła prawa. § 3. Pojęcie umowy o roboty budowlane. § 4. Prawa i obowiązki stron umowy o roboty budowlane. Gwarancja zapłaty. § 5. Odpowiedzialność za wady robót budowlanych. § 6. Odpowiedzialność cywilna uczestników procesu inwestycyjnego. § 7. Umowa deweloperska. Rozdział B.XI. Ubezpieczenia gospodarcze. § 1. Ryzyko ubezpieczeniowe i interes ubezpieczeniowy. § 2. Źródła prawa ubezpieczeń. § 3. Rodzaje ubezpieczeń. 3.1. Ubezpieczenia majątkowe. 3.2. Ubezpieczenia osobowe. § 4. Umowa reasekuracji. § 5. Pojęcie i cechy umowy ubezpieczenia. § 6. Zawarcie i treść umowy ubezpieczenia. § 7. Ubezpieczenie na cudzy rachunek. Wskazanie uposażonego w umowie ubezpieczenia na życie. Przeniesienie przedmiotu ubezpieczenia. § 8. Zakończenie stosunku prawnego ubezpieczenia. Przedawnienie roszczeń. Część C. Papiery wartościowe. Instrumentyfinansowe. Umowy z bankiem. Rozdział C.I. Papiery wartościowe. § 1. Uwagi wprowadzające. § 2. Pojęcie i funkcje papierów wartościowych. § 3. Rodzaje papierów wartościowych. 3.1. Kryteria klasyfikacyjne. 3.2. Weksle. 3.3. Czeki. 3.4. Obligacje. Rozdział C.II. Instrumentyfinansowe. § 1. Pojęcie rynku kapitałowego. § 2. Pojęcie instrumentów finansowych. § 3. Wybrane rodzaje instrumentów finansowych. 3.1. Kontrakty terminowe. 3.2. Opcje. 3.3. Swapy. 3.4. Skomplikowane warianty kontraktów terminowych, opcji i swapów. § 4. Sekurytyzacja. 4.1. Istota sekurytyzacji, jej funkcje i cele. 4.2. Umowa sekurytyzacyjna. Umowa o subpartycypację. 4.3. Inne umowy zawierane w procesie sekurytyzacji. 4.4. Podmioty uczestniczące w procesie sekurytyzacji. Rozdział C.III. Umowy z bankiem. § 1. Właściwości podmiotowe banku. § 2. Umowa rachunku bankowego. § 3. Umowa kredytu bankowego. § 4. Akredytywa. Część D. Własność przemysłowa. Ochrona przed nieuczciwą konkurencją. Rozdział D.I. Własność przemysłowa i jej ochrona. § 1. Pojęcie własności przemysłowej. § 2. Ochrona własności przemysłowej. § 3. Źródła prawa własności przemysłowej. 3.1. Ochrona własności przemysłowej w prawie międzynarodowym. 3.2. Regulacja unijna dóbr własności przemysłowej. 3.3. Polska regulacja własności przemysłowej. Rozdział D.II. Wynalazek i jego ochrona. § 1. Wynalazek jako przedmiot patentu. 1.1. Cechy wynalazku. 1.2. Wyłączenia i zakazy udzielania patentów. 1.3. Wynalazki biotechnologiczne. 1.4. Kwestia ochrony programów komputerowych. § 2. Uzyskanie patentu. § 3. Treść i zakres patentu. § 4. Charakter prawny patentu. § 5. Cywilnoprawna ochrona przed naruszeniami i ustanie tej ochrony. § 6. Dodatkowe prawo ochronne na produkty lecznicze oraz produkty ochrony roślin (Supplementary Protection Certificate – SPC). § 7. Kwestia patentu europejskiego. Rozdział D.III. Wzór użytkowy i jego ochrona. § 1. Wzór użytkowy jako przedmiot prawa ochronnego. Pojęcie i cechy. § 2. Prawo ochronne na wzór użytkowy. Charakterystyka ogólna. Rozdział D.IV. Wzór przemysłowy i jego ochrona. § 1. Wzór przemysłowy jako przedmiot prawa z rejestracji. Pojęcie i cechy. § 2. Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego. Charakterystyka ogólna. § 3. Wzór Wspólnoty. Rozdział D.V. Znak towarowy i jego ochrona. § 1. Znak towarowy jako przedmiot prawa ochronnego. Pojęcie, cechy i funkcje. § 2. Kategorie normatywne znaków towarowych. § 3. Zdolność rejestracyjna znaku towarowego. § 4. Uzyskanie prawa ochronnego. § 5. Treść i zakres prawa ochronnego. Ograniczenie skuteczności. § 6. Charakter prawa ochronnego na znak towarowy. § 7. Cywilnoprawna ochrona przed naruszeniami. 7.1. Naruszenie funkcji odróżniającej ze względu na pochodzenie (w granicach specjalizacji). 7.2. Naruszenie funkcji gwarancyjnej i reklamowej. 7.3. Środki ochrony. § 8. Ustanie prawa ochronnego na znak towarowy. 8.1. Unieważnienie prawa. 8.2. Wygaśnięcie prawa. § 9. Znak towarowy Unii Europejskiej (dawniej: wspólnotowy). Wzmianka. Rozdział D.VI. Oznaczenia geograficzne i ich ochrona. § 1. Przedmiot prawa z rejestracji. Pojęcie, funkcje, klasyfikacja. § 2. Modele ochrony. § 3. Uzyskanie prawa z rejestracji oznaczenia geograficznego na gruncie prawa własności przemysłowej. § 4. Treść i zakres prawa z rejestracji. Charakter prawa. § 5. Ochrona oznaczeń geograficznych na podstawie rozporządzenia nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych (wzmianka). Rozdział D.VII. Topografia układów scalonych i jej ochrona. Rozdział D.VIII. Ochrona przed nieuczciwą konkurencją. § 1. Uwagi wprowadzające. Pojęcie czynu nieuczciwej konkurencji. Funkcje art. 3 u.z.n.k. § 2. Typizowane czyny nieuczciwej konkurencji. 2.1. Wprowadzające w błąd oznaczenia przedsiębiorstwa. Pojęcie oznaczenia przedsiębiorstwa i jego zdolność odróżniająca. 2.2. Czyn nieuczciwej konkurencji skierowany na oznaczenia geograficzne. 2.3. Wprowadzające w błąd oznaczenia towarów. 2.4. Ujawnianie tajemnicy przedsiębiorstwa. 2.5. Naśladownictwo. 2.6. Nieuczciwa reklama. 2.7. Oczernianie, utrudnianie dostępu do rynku, ingerencja w stosunki umowne. 2.8. Sprzedaż premiowana, system sprzedaży lawinowej, nadmierna sprzedaż marek właściciela, przekazywanie informacji do biura informacji gospodarczej z naruszeniem przepisów. § 3. Środki ochrony przed czynami nieuczciwej konkurencji. O Autorach.
1.Instytucje i instrumenty finansowe w dobie globalizacji, 2.Historia i ogólna charakterystyka pochodnych instrumentów finansowych oraz mozliwości ich wykorzystania w procesie zarządzania ryzykiem, 3.Charakterystyka prawno-ekonomiczna pochodnych instrumentów finansowych, 4.Opodatkowanie instrumentów pochodnych, 5.Regulacja pochodnych instrumentów finansowych - aspekt teoretyczno-prawny, 6.Instrumenty pochodne w prawodawstwie wybranych państw i Unii europejskiej
R.1 Czym jest rynek finansowy; R.2 Rynek papierów dłużnych; R.3 System obrotów kapitałowych; R.4 Strategie; R.5 Czemu służą instrumenty pochodne; R.6 Forward; R.7 Swap; R.8 Futures; R.9 Opcje.
R.1 Czym jest rynek finansowy; R.2 Rynek papierów dłużnych; R.3 System obrotów kapitałowych; R.4 Strategie; R.5 Czemu służą instrumenty pochodne; R.6 Forward; R.7 Swap; R.8 Futures; R.9 Opcje.
R.1 Czym jest rynek finansowy; R.2 Rynek papierów dłużnych; R.3 System obrotów kapitałowych; R.4 Strategie; R.5 Czemu służą instrumenty pochodne; R.6 Forward; R.7 Swap; R.8 Futures; R.9 Opcje.
R.1 Rynek finansowy; R.2 Regulacje prawne polskiego rynku kapitałowego; R.3 Istota działania rynku kapitałowego; R.4 Instrumenty rynku kapitałowego W Polsce; R.5 Zasady funkcjonowania i struktura polskiego rynku papierów wartościowych; R.6 Zasady funkcjonowania rynku wtórnego; R.7 Inwestowanie na rynku kapitałowym; R.8 Użytkownicy sprawozdań finansowych; R.9 Rynkowa ocena wartości akcji; R.10 Rynki kapitałowe w Unii Europejskiej; R.11 Ład korporacyjny - corporate governance.
Na naszych oczach dzieje się cyfrowa rewolucja. Nowe technologie rozwijają się z szybkością geometryczną i bez ich udziału nie wyobrażamy sobie dziś funkcjonowania. Przedefiniowaniu ulega odwieczne pytanie „Kim jesteśmy i dokąd zmierzamy?”. Jako społeczność, której wymianę myśli na skalę globalną umożliwił Internet, staliśmy się kreatorami nowego, cyfrowego wymiaru rzeczywistości i dopasowujemy do tego nowego świata wszystkie dziedziny życia, zmieniając ich postać z materialnej na wirtualną. Wirtualne formy komunikacji, tj. dźwięk, obraz, pismo i formy płatności, uzupełniają lub – jak twierdzą niektórzy – wypierają bezpośrednie, interpersonalne interakcje między ludźmi. W odpowiedzi na te wyzwania zmienia się rynek finansowy – bogatszy dziś o rynek kryptowalut i technologię blockchain. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie: w jakim kierunku zmierza ewolucja pieniądza w najbliższej przyszłości? Ma on uzmysłowić dynamikę zachodzących wokół zmian, często niezauważalnych, a mogących mieć zasadnicze znaczenie dla przyszłości cywilizacji i zmienić dogmaty ekonomiczne. Jednym z nich jest definicja pieniądza i centralizacja jego emisji.
Globalizacja i związana z nią swoboda przepływu kapitału, a także rosnąca rola sfery finansowej i kryteriów finansowych w funkcjonowaniu gospodarki wiążą się z systematycznym wzrostem liczby podmiotów dokonujących transakcji na rynkach kapitałowych. W efekcie obserwuje się coraz większy wpływ operacji finansowych na wynik finansowy jednostek, szczególnie tych spoza sektora finansowego, jak również wzrost udziału aktywów finansowych w ich majątku. Cechą charakterystyczną aktywów finansowych jest szerokie zróżnicowanie celów ich posiadania. Mogą one być nabywane w celach inwestycyjnych, oszczędnościowych, spekulacyjnych, jako zabezpieczenie nadmiaru środków lub zabezpieczenie innych transakcji, mogą też służyć zwiększeniu wartości danej jednostki. Niejednolitość celów posiadania aktywów finansowych skutkuje zróżnicowaniem w zakresie ich klasyfikacji. Sposób klasyfikacji natomiast determinuje sposób ich wyceny oraz prezentacji w sprawozdaniu finansowym. W niniejszej publikacji znalazły się opracowania dotyczące każdego z tych zagadnień. Klasyfikacja, wycena, prezentacja w sprawozdaniu finansowym oraz kwestie podatkowe związane z aktywami finansowymi mają wciąż charakter dyskusyjny i wywołują wiele wątpliwości natury zarówno teoretycznej, jak i praktycznej. Uwaga autorów została skupiona między innymi na nowym podejściu do klasyfikowania i wyceniania aktywów finansowych, które zaprezentowano w Międzynarodowym Standardzie Sprawozdawczości Finansowej nr 9. Standard ten zasadniczo zmienia dotychczasowe kryteria klasyfikacji i wyceny aktywów finansowych, które były dotychczas krytykowane za brak przejrzystości i zbyt dużą szczegółowość uregulowania. Nowe zasady klasyfikacji aktywów finansowych mają się opierać na biznesowym modelu zarządzania przyjętym przez kierownictwo jednostki, który może polegać na utrzymywaniu aktywów finansowych w celu uzyskiwania umownych przepływów pieniężnych albo na dokonywaniu ich sprzedaży. Autorzy, którzy podjęli niniejszą tematykę, prowadzą w swoich artykułach dyskusję nad skutkami wprowadzenia nowych kryteriów klasyfikacji, szczególnie w zakresie zasad wyceny, proponując również własne rozwiązania. Logiczną konsekwencją podjęcia przez kierownictwo jednostki decyzji dotyczących klasyfikacji i wyceny aktywów finansowych jest ich prezentacja w sprawozdaniu finansowym. Autorzy, którzy przeprowadzili badania w zakresie ujawnień aktywów finansowych dokonywanych przez spółki notowane na warszawskiej giełdzie, jak również na giełdach europejskich zgodnie podkreślają, że zakres i sposób prezentacji informacji o aktywach finansowych jest bardzo zróżnicowany i często nie odpowiada wymogom zawartym w regulacjach prawnych i standardach rachunkowości. Utrudnia to istotnie porównywanie sprawozdań finansowych i negatywnie wpływa na ich użyteczność decyzyjną. W kręgu zainteresowań kilku autorów znalazły się również rozważania nad podatkowym aspektem posiadania aktywów finansowych. Wskazują oni na brak precyzyjnych definicji dotyczących aktywów finansowych w prawie podatkowym, co wywołuje wątpliwości interpretacyjne oraz prowadzi do nadużyć zarówno ze strony podatnika, jak i organów podatkowych. Dlatego też kierownik jednostki, dokonując analizy konsekwencji podatkowych każdej zawieranej transakcji, jest zmuszony do korzystania z interpretacji prawa podatkowego oraz bazy orzeczeń i wyroków sądów administracyjnych, które nie są ze sobą spójne. Zagadnienia klasyfikacji, wyceny i prezentacji aktywów finansowych w sprawozdaniach finansowych są również aktualne w krajach Europy Wschodniej – na Białorusi i w Rosji. Autorzy artykułów dotyczących tych krajów opisują głównie problemy związane z wdrożeniem i stosowaniem regulacji międzynarodowych, uznając jednocześnie, że wynikają one z niedostosowania lub braku regulacji krajowych w zakresie aktywów finansowych. W niniejszej publikacji znalazły się ponadto opracowania dotyczące szczególnych zagadnień związanych z aktywami finansowymi, w tym np. wyceny aktywów finansowych posiadanych przez banki czy też polityki rachunkowości w zakresie aktywów finansowych prowadzonej przez jednostki sektora finansów publicznych. Redaktorzy dziękują autorom za interesującą prezentację swoich poglądów naukowych i wyników badań, a recenzentom za istotne uwagi i opinie. Życzą też czytelnikom wzbogacającej wiedzę lektury. Zbigniew Luty, Aleksandra Łakomiak, Alicja Mazur
Gromadzenie, przetwarzanie i raportowanie informacji w odpowiednich przekrojach jest niezbędne do podejmowania decyzji ukierunkowanych na osiąganie celów organizacji. W związku z tym współczesna rachunkowość zarządcza stanowi istotne wsparcie informacyjne dla kadry menedżerskiej przedsiębiorstw i instytucji. Artykuły zgromadzone w niniejszym tomie Prac Naukowych dotyczą wielu problemów związanych z rachunkowością zarządczą i zostały pogrupowane w przekroju czterech obszarów tematycznych. 1. Gromadzenie i przetwarzanie informacji zarządczej. 2. Pomiar, ocena i raportowanie dokonań. 3. Wybrane instrumenty rachunkowości zarządczej. 4. Rachunkowość zarządcza w sektorze publicznym. Opracowania dotyczące pierwszego obszaru stanowią wprowadzenie metodologiczne do projektowania systemów rachunkowości zarządczej. Autorzy analizują wykorzystanie informacji zarządczej i jej przydatność w procesie podejmowania decyzji. Drugi obszar dotyczy różnych aspektów pomiaru i raportowania dokonań. W artykułach podejmowane są problemy skutków skandali finansowych w kontekście sprawozdawczości, kształtowania obciążeń fiskalnych przedsiębiorstw, raportowania zarządczego w obszarze logistyki, szacowania ryzyka operacyjnego oraz odzwierciedlenia kapitału intelektualnego w raportach spółek. W trzecim obszarze Autorzy analizują wybrane metody wykorzystywane w rachunkowości zarządczej, takie jak: matryca miar, zarządzanie kosztami, planowanie sieciowe. Ostatnia grupa opracowań odnosi się do zastosowania instrumentów rachunkowości zarządczej w sektorze publicznym. W artykułach poruszane są problemy gospodarki finansowej gmin, rachunku kosztów działań w jednostkach publicznych oraz zagadnienie budżetowania w publicznym szpitalu. Zaprezentowane opracowania przedstawiają współczesne obszary badań w zakresie rachunkowości w przedsiębiorstwach i instytucjach.
The issue consists of articles containing a great deal of cognitively and practically interesting information. For the most part, they regard: methods of estimation of human capital as well as productivity of work, survey on absenteeism from work and arduousness in work, research on digital capital of the websites of local governments, methods of advancement in international accounting systems, forming of principles of fair value as a measure of value of financial instruments. The content of subsequent papers allows perceiving strategic aspects of the management process, among which: management through creating values for the customer in a local tourist economy, strategic planning of rural tourism development, and strategies of the decision making process by representatives of trade unions as well as other social organizations.(...)
Spis treści [Contents] Artykuły [Articles] Michał Soliwoda, Jacek Kulawik, Barbara Wieliczko: Instrumentyfinansowe a polityki wspólnotowe UE [Financial Instruments Versus Common EU Policies], doi 10.7366/wir032018/01, s. 9–34; Przemysław Śleszyński: Identyfikacja i ocena procesów demograficznych w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem wsi [Identification and Evaluation of Demographic Processes in Poland with Special Regard to the Rural Areas], doi 10.7366/wir032018/02, s. 35–68; Maria Halamska: Wspierać czy zalesiać? Dylematy rozwoju wiejskich obszarów problemowych [Supporting or Afforesting? Dilemmas in the Development of Rural Problem Areas in Poland], doi 10.7366/wir032018/03, s. 69–92; Sławomir Kalinowski: Problem ubóstwa i wykluczenia społecznego w krajach Unii Europejskiej w kontekście zrównoważonego rozwoju [The Problem of Poverty and Social Exclusion in the European Union Member States in the Context of Sustainable Development], doi 10.7366/wir032018/04, s. 93–112; Joanna Bereżnicka: Dopłaty do działalności operacyjnej a stabilność finansowa gospodarstw rolnych w krajach Unii Europejskiej [Operational Subsidies and Financial Stability of Farms in the European Union], doi 10.7366/wir032018/05, s. 113–136; Andrzej Jędruchniewicz: Negatywne skutki regulowania cen rolnych [Negative Effects of Agricultural Price Regulation], doi 10.7366/wir032018/06, s. 137–154; Katarzyna Kokoszka, Małgorzata Pink: Instytucjonalne uwarunkowania sprzedaży bezpośredniej żywności w Polsce [Institutional Preconditions of Direct Sales of Food Products in Poland], doi 10.7366/wir032018/07, s. 155–174; Tomasz Wojewodzic, Wiesław Musiał: Trwanie i upadek drobnych gospodarstw rolnych – zastosowanie analogii w naukach przyrodniczych i społecznych [The Decadence and Decline of Small Farms – Application Analogies to Natural and Social Sciences], doi 10.7366/wir032018/08, s. 175–192; Anna Kłoczko-Gajewska, Olga Markiewicz: Mechanizm rozprzestrzeniania się wiosek tematycznych w Polsce [The Spread of Thematic Village Idea in Poland], doi 10.7366/wir032018/09, s. 193–210; Marta Czekaj: Plan sukcesji w gospodarstwie rolnym [Succession Planning in Family Farms], doi 10.7366/wir032018/10, s. 211–228; Bartłomiej Bajan, Wawrzyniec Czubak: Korzyści płynące z integracji poziomej w polskim rolnictwie na przykładzie grup producentów rolnych [The Benefits of Horizontal Integration in Polish Agriculture Exampled by Agricultural Producer Groups], doi 10.7366/wir032018/11, s. 229–242. Recenzje i omówienia Bogdan Klepacki: Recenzja książki Krystyny Krzyżanowskiej, Ekonomiczno-społeczne uwarunkowania innowacji w zespołowym działaniu w rolnictwie [Book review: Economic and Social Determinants of Innovation in Teamwork in Agriculture by Krystyna Krzyżanowska], doi 10.7366/wir032018/12, s. 243–248; Marcin Makowiecki: Z biegiem lat i wydarzeń. Recenzja książki: Andrzej Rosner, Ruta Śpiewak, Edyta Kozdroń, Patrząc na wieś. Sto lat rozwoju polskiej wsi [Book review: Glimpses of the Countryside. One Hundred Years of Polish Countryside by Andrzej Rosner, Ruta Śpiewak, Edyta Kozdroń], doi 10.7366/wir032018/13, s. 249–252. Sto lat rozwoju polskiej wsi Włodzimierz Dzun: Zmiany strukturalne w gospodarstwach rolnych na ziemiach polskich przed odzyskaniem niepodległości [Farm Structure Change in Polish Lands Before the Independence Recovery], doi 10.7366/wir032018/14, s. 253–279. Uwagi: red. naczelny – Mirosław Drygas periodyk wydawany wraz z Instytutem Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN
Materiały dydaktyczne dla studentów kierunku zarządzanie ryzykiem finansowym i źródło wiedzy dla każdego zainteresowanego tytułową tematyką. Zawiera podstawy teoretyczne, przykłady i zadania dotyczące: zarządzania ryzykiem kredytowym, modelu podejmowania decyzji kredytowych, wykorzystania coachingu w oddziale banku detalicznego, zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie niefinansowym, wartości pieniądza w czasie, rynku kapitałowego, roli obligacji w ograniczaniu ryzyka, analizy akcji, teorii portfela papierów wartościowych, instrumentów pochodnych w zarządzaniu ryzykiem, kosztu kapitału i dźwigni finansowej w przedsiębiorstwie, oceny opłacalności inwestycji rzeczowych oraz opcji rzeczowych. Zespół autorski tworzą badacze i dydaktycy Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu oraz praktycy.
„Studia Prawno-Ekonomiczne” są jednym z nielicznych w kraju wydawnictw ciągłych, koncentrujących uwagę na problematyce wspólnej dla środowisk ekonomicznych i prawniczych. Na ich łamach wypowiadają się wybitni krajowi przedstawiciele nauk ekonomicznych i prawniczych (blisko 80 profesorów i doktorów habilitowanych), a ponadto debiutujący, utalentowani młodzi pracownicy nauki z terenu całego kraju, są więc wydawnictwem par excellence naukowym. Zasięg oddziaływania czasopisma jest zdecydowanie ponadregionalny. Docierają one nie tylko do środowisk naukowych w całym kraju, ale i do przedstawicieli praktyki, zarówno gospodarczej, jak i obejmującej radców prawnych oraz sądownictwo. Świadczy o tym ogólne zainteresowanie wydawnictwem oraz pozyskiwanie przez Redakcję coraz to nowych autorów, chętnych do publikacji swoich artykułów. W ostatnich latach „Studia Prawno-Ekonomiczne” goszczą na swoich łamach osoby rozpoczynające swoją karierę zawodową w innych ośrodkach akademickich. Są także jedną z ważniejszych pozycji wymiany międzybibliotecznej.
„Studia Prawno-Ekonomiczne” są jednym z nielicznych w kraju wydawnictw ciągłych, koncentrujących uwagę na problematyce wspólnej dla środowisk ekonomicznych i prawniczych. Na ich łamach wypowiadają się wybitni krajowi przedstawiciele nauk ekonomicznych i prawniczych (blisko 80 profesorów i doktorów habilitowanych), a ponadto debiutujący, utalentowani młodzi pracownicy nauki z terenu całego kraju, są więc wydawnictwem par excellence naukowym. Zasięg oddziaływania czasopisma jest zdecydowanie ponadregionalny. Docierają one nie tylko do środowisk naukowych w całym kraju, ale i do przedstawicieli praktyki, zarówno gospodarczej, jak i obejmującej radców prawnych oraz sądownictwo. Świadczy o tym ogólne zainteresowanie wydawnictwem oraz pozyskiwanie przez Redakcję coraz to nowych autorów, chętnych do publikacji swoich artykułów. W ostatnich latach „Studia Prawno-Ekonomiczne” goszczą na swoich łamach osoby rozpoczynające swoją karierę zawodową w innych ośrodkach akademickich. Są także jedną z ważniejszych pozycji wymiany międzybibliotecznej.
„Studia Prawno-Ekonomiczne” są jednym z nielicznych w kraju wydawnictw ciągłych, koncentrujących uwagę na problematyce wspólnej dla środowisk ekonomicznych i prawniczych. Na ich łamach wypowiadają się wybitni krajowi przedstawiciele nauk ekonomicznych i prawniczych (blisko 80 profesorów i doktorów habilitowanych), a ponadto debiutujący, utalentowani młodzi pracownicy nauki z terenu całego kraju, są więc wydawnictwem par excellence naukowym. Zasięg oddziaływania czasopisma jest zdecydowanie ponadregionalny. Docierają one nie tylko do środowisk naukowych w całym kraju, ale i do przedstawicieli praktyki, zarówno gospodarczej, jak i obejmującej radców prawnych oraz sądownictwo. Świadczy o tym ogólne zainteresowanie wydawnictwem oraz pozyskiwanie przez Redakcję coraz to nowych autorów, chętnych do publikacji swoich artykułów. W ostatnich latach „Studia Prawno-Ekonomiczne” goszczą na swoich łamach osoby rozpoczynające swoją karierę zawodową w innych ośrodkach akademickich. Są także jedną z ważniejszych pozycji wymiany międzybibliotecznej.
