Zawiera: SŁOWO WSTĘPNE. ROZDZIAŁ 1. Równe traktowanie i ochrona przed dyskryminacją. 1.1. Uwagi wstępne. 1.2. Gwarancje konstytucyjne i międzynarodowe, prawo Unii Europejskiej, prawo krajowe. 1.2.1. Konstytucja RP. 1.2.2. Standardy ponadnarodowe. 1.2.3. Prawo Unii Europejskiej. 1.2.4. Gwarancje równego traktowania i niedyskryminacji w ustawodawstwie polskim. 1.3. Pojęcia równego traktowania i dyskryminacji. 1.4. Niedozwolone kryteria różnicowania sytuacji pracowników. 1.5. Postacie i formy dyskryminacji. 1.5.1. Uwagi wstępne. 1.5.2. Dyskryminacja bezpośrednia. 1.5.3. Dyskryminacja pośrednia. 1.5.4. Molestowanie. 1.5.5. Brak racjonalnych usprawnień. 1.5.6. Postacie dyskryminacji. 1.6. Zakres podmiotowy nakazu równego traktowania i zakazu dyskryminacji. 1.7. Zakres przedmiotowy zakazu dyskryminacji. 1.8. Zakaz dyskryminacji w zakresie wynagrodzenia za pracę. 1.8.1. Uwagi wstępne. 1.8.2. Pojęcie wynagrodzenia za pracę. 1.8.3. Praca jednakowa i praca jednakowej wartości. 1.8.4. Różnicowanie wysokości wynagrodzenia. 1.9. Obowiązki pracodawcy w sferze równego traktowania i niedyskryminacji. 1.10. Przypadki dozwolonego różnicowania sytuacji pracowników ze względu na potencjalne przesłanki dyskryminacji. 1.11. Działania wyrównawcze. 1.11.1. Uwagi wstępne. 1.11.2. Charakter działań wyrównawczych. 1.11.3. Warunki stosowania działań wyrównawczych. 1.11.4. Forma prowadzenia działań wyrównawczych. 1.11.5. Odpowiedzialność za niezrealizowanie lub nieprawidłowe realizacje działań wyrównawczych. 1.12. Konsekwencje nierównego traktowania. 1.12.1. Uwagi wstępne. 1.12.2. Nieobowiązywanie postanowień aktów autonomicznych. 1.12.3. Nieważność postanowień umów o pracę (innych aktów, na podstawie których powstają stosunki pracy). 1.12.4. Odszkodowanie. 1.12.5. Rozkład ciężaru dowodu. 1.12.6. Ochrona pracowników korzystających z uprawnień gwarantowanych zasadą równego traktowania i zakazu dyskryminacji. 1.12.7. Inne konsekwencje naruszenia obowiązku równego traktowania w zatrudnieniu. 1.12.8. Konsekwencje nierównego traktowania niebędącego dyskryminacją. 1.13. Ochrona przed dyskryminacją w przepisach odrębnych. 1.13.1. Uwagi wstępne. 1.13.2. Ochrona przed dyskryminacją związkową. 1.13.3. Ochrona przed dyskryminacją pracowników tymczasowych. 1.13.4. Ochrona przed dyskryminacją zatrudnionych niebędących pracownikami. ROZDZIAŁ 2. Prawa i obowiązki stron stosunku pracy. 2.1. Uwagi wstępne. 2.2. Uprawnienia pracodawcy. 2.2.1. Uprawnienia normodawcze. 2.2.2. Uprawnienia warunkowane szczególnymi potrzebami pracodawcy. 2.2.3. Zabezpieczenie przed działalnością konkurencyjną pracownika i zakaz podejmowania przez niego dodatkowego zatrudnienia. 2.3. Żądanie zabezpieczenia roszczeń od pracownika. 2.3.1. Uwagi wstępne. 2.3.2. Zabezpieczenie roszczenia odszkodowawczego z tytułu pracowniczej odpowiedzialności materialnej. 2.3.3. Zabezpieczenie innych roszczeń pracodawcy. 2.4. Obowiązek ochrony prywatności pracownika. 2.4.1. Uwagi wstępne. 2.4.2. Pojęcie prywatności. 2.4.3. Ochrona prywatności na gruncie regulacji konstytucyjnych i prawnomiędzynarodowych. 2.4.3.1. Ochrona prywatności na gruncie Konstytucji RP. 2.4.3.2. Ochrona prywatności w prawie międzynarodowym. 2.4.3.2.1. Ochrona prywatności w aktach prawnych przyjętych przez ONZ. 2.4.3.2.2. Ochrona prywatności w aktach prawnych przyjętych przez Radę Europy. 2.4.3.2.3. Ochrona prywatności w aktach prawa Unii Europejskiej. 2.4.4. Obowiązek ochrony prywatności pracownika na gruncie przepisów prawa pracy. 2.4.4.1. Przedmiot ochrony. 2.4.4.2. Artykuł 111 k.p. jako źródło obowiązku ochrony prywatności pracownika. 2.4.4.3. Zakres prywatności pracownika i jego determinanty. 2.4.4.4. Zakres dopuszczalnej ingerencji pracodawcy w zachowania pracownika podejmowane poza czasem pracy. 2.4.4.5. Ocena sposobu uregulowania problematyki ochrony prywatności w prawie pracy. 2.4.5. Ochrona wizerunku pracownika na gruncie prawa autorskiego. 2.4.6. Obowiązek ochrony prywatności pracownika a ochrona jego danych osobowych. 2.4.6.1. Uwagi wstępne. 2.4.6.2. Przetwarzanie danych osobowych w zatrudnieniu. Pojęcie danych osobowych i zakres zastosowania RODO w stosunkach pracy. 2.4.6.3. Dopuszczalność przetwarzania danych osobowych pracowników i kandydatów do pracy. 2.4.6.4. Dopuszczalność przetwarzania tzw. wrażliwych danych osobowych pracowników i kandydatów do pracy. 2.4.6.5. Prawna problematyka monitoringu w relacjach pracowniczych. 2.4.6.6. Obowiązki pracodawcy jako administratora danych związane z gromadzeniem danych kandydatów do pracy i pracowników. 2.4.7. Środki prawne przysługujące pracownikowi w razie naruszenia przez pracodawcę obowiązku poszanowania jego prywatności. 2.4.7.1. Środki prawne ochrony prywatności pracownika na gruncie prawa pracy. 2.4.7.1.1. Uwagi wstępne. 2.4.7.1.2. Ochrona prawna wynikająca z przepisów antydyskryminacyjnych. 2.4.7.1.3. Naruszenie prywatności jako podstawa rozwiązania umowy przez pracownika bez wypowiedzenia. 2.4.7.1.4. Roszczenia wynikające z nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę. 2.4.7.1.5. Roszczenia wynikające z wydania niewłaściwego świadectwa pracy. 2.4.7.2. Środki ochrony prawnej pracownika wynikające z przepisów prawa cywilnego. 2.4.7.2.1. Uwagi wstępne. 2.4.7.2.2. Przesłanki ochrony prywatności na gruncie przepisów kodeksu cywilnego. 2.4.7.2.3. Legitymacja bierna w przypadku roszczeń wynikających z przepisów o ochronie dóbr osobistych. 2.4.7.2.4. Niemajątkowe środki ochrony prywatności pracownika. 2.4.7.2.4.1. Roszczenia o zaniechanie naruszania prywatności. 2.4.7.2.4.2. Roszczenie o usunięcie skutków naruszenia. 2.4.7.2.4.3. Powództwo o ustalenie. 2.4.7.2.5. Majątkowe środki ochrony prywatności. 2.4.7.2.5.1. Roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia lub odpowiedniej kwoty na wskazany cel społeczny. 2.4.7.2.5.2. Roszczenie o naprawienie szkody na zasadach ogólnych. 2.4.7.2.5.3. Roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. 2.4.7.3. Środki prawne ochrony prywatności pracownika na gruncie przepisów o ochronie danych osobowych. 2.4.7.3.1. Uwagi wstępne. 2.4.7.3.2. Prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego. 2.4.7.3.3. Prawo do dochodzenia przed sądem ochrony swoich praw z pominięciem postępowania przed organem nadzoru. 2.4.7.4. Ocena środków ochrony prawa pracownika do prywatności w prawie polskim. 2.5. Obowiązki pracodawcy (art. 94 i n. k.p.). 2.5.1. Uwagi wstępne. 2.5.2. Dopuszczenie pracownika do pracy. 2.5.3. Dbałość o dobro pracownika. 2.5.4. Respektowanie zasad współżycia społecznego, lojalnego zachowania wobec pracownika oraz współpracy z pracownikiem przy realizacji stosunku pracy. 2.5.5. Poszanowanie godności i innych dóbr osobistych pracownika. 2.5.6. Przeciwdziałanie mobbingowi. 2.5.7. Obowiązki informacyjne wobec pracownika. 2.5.8. Ułatwianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych. 2.5.9. Obowiązki dotyczące organizacji, wykonywania i oceny pracy. 2.5.10. Prowadzenie i przechowywanie dokumentacji pracowniczej. 2.5.11. Wydanie pracownikowi świadectwa pracy. 2.5.12. Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy; profilaktyczna ochrona zdrowia pracowników. 2.5.12.1. Szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. 2.5.12.1.1. Prawny charakter obowiązków szkoleniowych z zakresu bhp. 2.5.12.1.2. Edukacja szkolna w zakresie bhp. 2.5.12.1.3. Stałe działania edukacyjne pracodawcy z zakresu bhp w stosunku do pracowników. 2.5.12.1.4. Obowiązek sprawdzenia kwalifikacji i umiejętności oraz wiedzy pracownika z zakresu bhp przed dopuszczeniem do pracy. 2.5.12.1.5. Organizacja szkoleń bhp dla pracowników i pracodawców. 2.5.12.1.6. Czas szkoleń bhp. 2.5.12.1.7. Szkolenia bhp w okresie pandemii COVID-19. 2.5.12.1.8. Podsumowanie. 2.5.12.2. Służba bezpieczeństwa i higieny pracy. 2.5.12.2.1. Geneza instytucji. 2.5.12.2.2. Obowiązek powołania służby bhp. 2.5.12.2.3. Powierzenie zadań służby bhp specjalistom zewnętrznym. 2.5.12.2.4. Publiczny charakter służby bhp. 2.5.12.2.5. Podsumowanie. 2.5.12.3. Profilaktyczna ochrona zdrowia. 2.5.12.3.1. Uwagi ogólne. 2.5.12.3.2. Obowiązek dokonywania oceny i udzielania informacji o ryzyku zawodowym oraz jego dokumentowania. 2.5.12.3.3. Obowiązek podejmowania działań z zakresu prewencji wypadkowej i chorobowej. 2.5.12.3.4. Badania NDS i NDN. 2.5.12.3.5. Badania lekarskie pracowników. 2.5.12.3.6. Badania lekarskie w okresie pandemii COVID-19. 2.5.12.3.7. Obowiązki z zakresu zapewnienia posiłków profilaktycznych i środków higieny dla pracowników. 2.5.12.3.8. Podsumowanie. 2.5.12.4. Obowiązki organów sprawujących nadzór. 2.6. Publicznoprawne obowiązki pracodawcy. 2.6.1. Obowiązki pracodawcy jako płatnika składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i niektóre państwowe fundusze celowe oraz płatnika zasiłków finansowanych z ubezpieczeń społecznych. 2.6.1.1. Obowiązki związane z opłacaniem składek i wypłatą zasiłków. 2.6.1.2. Pozostałe obowiązki z zakresu ubezpieczeń społecznych. 2.6.2. Obowiązki pracodawcy jako płatnika zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. 2.6.3. Obowiązki pracodawcy jako podmiotu realizującego niektóre zadania publiczne z zakresu polityki rynku pracy, przeciwdziałania skutkom bezrobocia oraz aktywizacji osób niepełnosprawnych. 2.6.4. Obowiązki pracodawcy jako podmiotu wykonującego zadania z zakresu obronności. 2.6.5. Obowiązki pracodawcy jako podmiotu wykonującego zadania z zakresu ochrony danych osobowych. 2.7. Obowiązki pracownika. 2.7.1. Pojęcie obowiązku prawnego a obowiązki pracownika. 2.7.2. Wybrane kryteria klasyfikacji obowiązków pracowniczych. 2.7.3. Obowiązek pracy. 2.7.3.1. Obowiązek stosowania się do poleceń. 2.7.3.2. Obowiązek wykonywania pracy starannie i sumiennie. 2.7.3.3. Obowiązek przestrzegania ustalonego czasu pracy. 2.7.4. Obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy. 2.7.4.1. Dobro zakładu pracy. 2.7.4.2. Treść obowiązku dbania o dobro zakładu pracy. ROZDZIAŁ 3. Zakaz konkurencji. 3.1. Uwagi wstępne. 3.2. Pojęcie zakazu konkurencji. 3.3. Rodzaje umów o zakazie konkurencji i ich relacja w stosunku do umowy o pracę i stosunku pracy. 3.3.1. Umowy o zakazie konkurencji. 3.3.2. Umowy o zakazie konkurencji a stosunek pracy i umowa o pracę. 3.4. Strony oraz treść umów o zakazie konkurencji. 3.4.1. Strony. 3.4.1.1. Pracownik. 3.4.1.2. Pracodawca. 3.4.2. Treść umowy. 3.4.2.1. Zakres zakazu. 3.4.2.2. Okres obowiązywania zakazu konkurencji. 3.4.2.3. Odszkodowanie. 3.4.2.4. Pozostałe postanowienia umowy. 3.5. Ustanie zakazu konkurencji. 3.5.1. Ustanie zakazu konkurencji zastrzeżonego w umowie o zakazie konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy. 3.5.2. Ustanie zakazu konkurencji wynikającego z umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. 3.5.2.1. Przyczyny ustania zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy wskazane w kodeksie pracy. 3.5.2.2. Upływ okresu, na który zawarto umowę. 3.5.2.3. Niewywiązywanie się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania. 3.5.2.4. Ustanie przyczyny uzasadniającej zakaz. 3.5.2.5. Przyczyny ustania zobowiązania uregulowane poza kodeksem pracy. 3.5.2.5.1. Wypowiedzenie umowy o zakazie konkurencji. 3.5.2.5.2. Umowne prawo odstąpienia od umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. 3.5.2.5.3. Inne przypadki wygaśnięcia zobowiązania wynikającego z umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy występujące w praktyce. 3.6. Wykonanie umów o zakazie konkurencji. 3.7. Skutki niewykonania umowy o zakazie konkurencji. 3.7.1. Niewykonanie zobowiązań przez pracownika i jego skutki. 3.7.2. Niewykonanie zobowiązań przez pracodawcę i jego skutki. 3.7.3. Dochodzenie roszczeń. ROZDZIAŁ 4. Staż pracy. 4.1. Uwagi wstępne. 4.2. Definicja stażu pracy. 4.3. Rodzaje stażu pracy. 4.3.1. Kryteria podziału stażu pracy. 4.3.2. Ogólny staż pracy. 4.3.3. Zakładowy staż pracy. 4.4. Okresy doliczane do stażu pracy. 4.5. Liczenie stażu pracy. 4.6. Uprawnienia pracownicze kształtowane przez staż pracy. 4.6.1. Staż pracy a uprawnienia płacowe. 4.6.1.1. Dodatek za wysługę lat (stażowy). 4.6.1.2. Nagroda jubileuszowa. 4.6.1.3. Odprawa pośmiertna. 4.6.1.4. Odprawa z tytułu zwolnień grupowych. 4.6.2. Staż pracy a uprawnienia urlopowe. 4.6.2.1. Urlop wypoczynkowy. 4.6.2.2. Urlop wychowawczy. 4.6.3. Staż pracy a ochrona trwałości stosunku pracy. 4.6.4. Staż pracy jako przesłanka posiadania przez pracownika czynnego i biernego prawa wyborczego. 4.7. Staż pracy jako dopuszczalne kryterium różnicowania sytuacji pracowników (art. 183b § 2 pkt 4 k.p.). 4.8. Podsumowanie. ROZDZIAŁ 5. Wynagrodzenie i inne świadczenia związane z pracą. 5.1. Uwagi wstępne. 5.2. Zagadnienia terminologiczne. 5.3. Zasady wynagradzania. 5.3.1. Zasada korzystności. 5.3.2. Zasada równego traktowania/niedyskryminacji. 5.3.3. Zasada godziwości. 5.4. Źródła uprawnień pracowniczych. 5.4.1. Ustawa jako źródło uprawnień pracowniczych. 5.4.2. Autonomiczne źródła prawa pracy. 5.4.3. Zakres przedmiotowy autonomicznych źródeł prawa pracy. 5.4.3.1. Wartościowanie stanowisk. 5.4.3.2. Rynkowość wynagrodzeń. 5.4.4. Umowa o pracę lub inny akt nawiązania stosunku pracy. 5.4.5. Zwyczaj. 5.5. Wynagrodzenie zasadnicze i dodatki stałe. 5.5.1. Stałe składniki wynagrodzenia. 5.5.2. Wynagrodzenie zasadnicze – zagadnienia wprowadzające. 5.5.3. Formy wynagrodzenia zasadniczego. 5.5.3.1. Wynagrodzenie czasowe. 5.5.3.2. Wynagrodzenie akordowe. 5.5.3.3. Dniówka zadaniowa. 5.5.3.4. Wynagrodzenie prowizyjne. 5.5.3.5. Wynagrodzenie za kompetencje. 5.5.4. Dodatki stałe do wynagrodzenia zasadniczego. 5.6. Świadczenia związane z pracą mające charakter wynikowy (zmienne). 5.6.1. Premie. 5.6.2. Nagroda. 5.6.3. Premia uznaniowa. 5.6.4. Inne świadczenia motywacyjne. 5.7. Świadczenia z tytułu niewykonywania pracy. 5.7.1. Wynagrodzenie przestojowe. 5.7.2. Wynagrodzenie chorobowe. 5.8. Odprawy z tytułu ustania stosunku pracy. 5.8.1. Odprawa emerytalna i rentowa. 5.8.2. Odprawa pośmiertna. 5.9. Świadczenia związane z podróżami służbowymi. 5.10. Ochrona wynagrodzenia za pracę. 5.10.1. Zakaz zrzeczenia się wynagrodzenia. 5.10.2. Forma pieniężna wypłaty. 5.10.3. Termin wypłaty. 5.10.4. Potrącenia z wynagrodzenia i jego ograniczenia. 5.10.5. Szczególne przypadki niewypłacania wynagrodzenia. 5.10.6. Ochrona roszczeń pracowniczych w przypadku niewypłacalności pracodawcy. 5.11. Wynagrodzenie minimalne. 5.11.1. Minimalne wynagrodzenie – kontekst społeczno-gospodarczy. 5.11.2. Definicja minimalnego wynagrodzenia – perspektywa historyczna i prawna. 5.11.3. Tryb ustalania minimalnego wynagrodzenia. 5.11.4. Wysokość minimalnego wynagrodzenia. 5.11.5. Minimalne wynagrodzenie w umowach cywilnoprawnych. ROZDZIAŁ 6. Czas pracy. 6.1. Uwagi wstępne. 6.2. Czas pracy jako konstrukcja prawna. 6.2.1. Pojęcie czasu pracy. 6.2.2. Czas pracy a podróż służbowa. 6.2.3. Czas pracy a czas szkoleń. 6.2.4. Czas pracy a dyżur pracowniczy. 6.2.5. Pojęcie czasu pracy w prawie Unii Europejskiej. 6.2.6. Elementy konstrukcyjne czasu pracy. 6.2.6.1. System i rozkład czasu pracy. 6.2.6.2. Normy i wymiar czasu pracy. 6.2.6.3. Okresy rozliczeniowe. 6.2.6.4. Doba i tydzień. 6.2.6.5. Okresy dobowego i tygodniowego odpoczynku. 6.3. System i rozkład czasu pracy. 6.3.1. Uwagi wstępne. 6.3.2. Podstawowy czas pracy. 6.3.3. Skrócony czas pracy. 6.3.4. Przedłużony czas pracy. 6.3.5. Czas pracy w ruchu ciągłym i przy pracach, które nie mogą być wstrzymane ze względu na konieczność ciągłego zaspokajania potrzeb ludności. 6.3.6. Typowy równoważny czas pracy. 6.3.7. Równoważny czas pracy przy dozorze urządzeń lub przy pracach polegających na częściowym pozostawaniu w pogotowiu do pracy. 6.3.8. Równoważny czas pracy przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, w zakładowych strażach i służbach ratowniczych. 6.3.9. System czasu pracy w skróconym tygodniu pracy. 6.3.10. System pracy weekendowej. 6.3.11. System przerywanego czasu pracy. 6.3.12. System zadaniowego czasu pracy. 6.3.13. Rozkład czasu pracy. 6.3.14. Wprowadzanie i ustalanie systemów i rozkładów czasu pracy. 6.4. Praca w godzinach nadliczbowych. 6.4.1. Pojęcie pracy w godzinach nadliczbowych. 6.4.2. Przesłanki pracy w godzinach nadliczbowych. 6.4.3. Ograniczenia i zakazy pracy w godzinach nadliczbowych. 6.4.4. Obowiązek pracy w godzinach nadliczbowych. 6.4.5. Rekompensata za pracę w godzinach nadliczbowych. 6.4.6. Praca ponadwymiarowa kadry zarządzającej. 6.5. Praca w porze nocnej. 6.6. Praca w niedziele i święta. ROZDZIAŁ 7. Urlopy i inne zwolnienia od pracy. 7.1. Urlopy wypoczynkowe. 7.1.1. Pojęcie, funkcje i prawny charakter urlopu wypoczynkowego. 7.1.2. Zakres swobody pracownika w realizacji prawa do corocznego wypoczynku. 7.1.3. Nabycie prawa i wymiar urlopu wypoczynkowego. 7.1.4. Udzielanie urlopu wypoczynkowego na dni pracy i w wymiarze godzinowym. 7.1.5. Urlop na żądanie. 7.1.6. Zasady prawa urlopowego. 7.1.6.1. Zasada niezbywalności prawa do urlopu wypoczynkowego. 7.1.6.2. Zasada urlopu corocznego. 7.1.6.3. Zasada planowego udzielania urlopów wypoczynkowych. 7.1.6.4. Zasada urlopu nieprzerwanego. 7.1.6.5. Zasada urlopu w naturze. 7.1.6.6. Zasada odpłatności. 7.1.7. Podsumowanie. 7.2. Urlopy bezpłatne. 7.2.1. Uwagi wstępne. 7.2.2. Urlopy bezpłatne przewidziane w kodeksie pracy. 7.2.2.1. Urlop bezpłatny udzielany na wniosek pracownika (art. 174 k.p.). 7.2.2.1.1. Zasady udzielania urlopu bezpłatnego na wniosek pracownika. 7.2.2.1.2. Status prawny pracownika w okresie urlopu bezpłatnego udzielanego na jego wniosek. 7.2.2.2. Urlop bezpłatny udzielany przez pracodawcę za pisemną zgodą pracownika w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy (art. 1741 k.p.). 7.2.2.2.1. Porozumienie pomiędzy pracodawcą macierzystym, u którego udzielany jest urlop bezpłatny, a pracodawcą, u którego pracownik zostaje zatrudniony. 7.2.2.2.2. Pisemna zgoda pracownika na udzielenie urlopu bezpłatnego u macierzystego pracodawcy w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy. 7.2.2.2.3. Zatrudnienie pracownika u pracodawcy, z którym macierzysty pracodawca podpisał porozumienie. 7.2.2.2.4. Status prawny pracownika przebywającego na urlopie bezpłatnym w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy. 7.2.2.3. Urlop bezpłatny dla pracowników młodocianych. 7.2.2.4. Urlop bezpłatny związany z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych. 7.2.3. Urlopy bezpłatne przewidziane w regulacjach pozakodeksowych. 7.2.3.1. Uwagi wstępne. 7.2.3.2. Urlop bezpłatny dla pracownika powołanego do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy. 7.2.3.3. Urlop bezpłatny dla pracownika powołanego do odbycia ćwiczeń wojskowych lub pełnienia okresowej służby wojskowej lub terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie na okres trwania tych ćwiczeń lub służby. 7.2.3.4. Urlop bezpłatny dla osoby skierowanej do pracy przy zwalczaniu epidemii. 7.2.3.5. Urlopy bezpłatne udzielane posłom lub senatorom pozostającym w stosunkach pracy przed uzyskaniem mandatu. 7.2.3.6. Urlopy bezpłatne dla radnego gminy, powiatu i województwa. 7.2.3.7. Urlopy bezpłatne dla nauczycieli podlegających pod Kartę Nauczyciela. 7.2.3.8. Urlop bezpłatny na czas sprawowania funkcji członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. 7.2.3.9. Urlop bezpłatny dla członków zarządu komisarycznego na czas pełnienia tej funkcji. 7.2.3.10. Urlopy bezpłatne udzielane na czas kampanii wyborczej. 7.2.4. Podsumowanie. 7.3. Urlop szkoleniowy. 7.3.1. Uwagi wstępne. 7.3.2. Ewolucja regulacji prawnych dotyczących urlopu szkoleniowego. 7.3.3. Charakter prawny urlopu szkoleniowego. 7.3.4. Przesłanki prawa do urlopu do szkoleniowego. 7.3.4.1. Zakres podmiotowy prawa do urlopu szkoleniowego. 7.3.4.2. Pojęcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika. 7.3.4.3. Inicjatywa lub zgoda pracodawcy w przedmiocie podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika. 7.3.4.4. Forma podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika. 7.3.5. Realizacja prawa do urlopu szkoleniowego. 7.3.5.1. Wymiar urlopu szkoleniowego. 7.3.5.2. Zasady udzielania urlopu szkoleniowego. 7.3.6. Urlop szkoleniowy w przepisach odrębnych. 7.3.7. Podsumowanie. 7.4. Zwolnienia od pracy. 7.4.1. Uwagi wstępne. 7.4.2. Geneza i źródła zwolnień od pracy. 7.4.3. Podział zwolnień od pracy. 7.4.3.1. Zwolnienia związane z celami osobistymi lub rodzinnymi pracownika. 7.4.3.2. Zwolnienia z przyczyn związanych z dokształcaniem się pracownika. 7.4.3.3. Zwolnienia z powodów wykonywania działalności związanej z zatrudnieniem u danego pracodawcy. 7.4.3.4. Zwolnienia od pracy ze względu na świadczenie przez pracownika obowiązków niezwiązanych z pracą u danego pracodawcy. 7.4.4. Podsumowanie. ROZDZIAŁ 8. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe. 8.1. Regulacja prawna w zakresie wypadków przy pracy i chorób zawodowych. 8.1.1. Prawo polskie. 8.1.2. Prawo międzynarodowe. 8.2. Problematyka pojęcia wypadku przy pracy. 8.2.1. Rodzaje wypadków. 8.2.2. Definicja wypadku przy pracy. 8.2.3. Istota zdarzenia stanowiącego wypadek przy pracy. 8.2.4. Nagłość zdarzenia. 8.2.5. Przyczyna zewnętrzna zdarzenia. 8.2.6. Uraz lub śmierć. 8.2.7. Związek zdarzenia z pracą. 8.2.8. Pozapracownicze wypadki przy pracy. 8.2.9. Wypadek przy pracy a wypadek w drodze do pracy lub z pracy. 8.2.10. Wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy. 8.3. Wystąpienie wypadku przy pracy, ustalanie okoliczności i dokumentowanie wypadku przy pracy. 8.4. Problematyka pojęcia „choroba zawodowa”. 8.4.1. Definicja choroby zawodowej. 8.4.2. Odpowiedzialność pracodawcy za inne choroby pracownika niż zawodowe. 8.5. Rozpoznanie i dokumentowanie choroby zawodowej. 8.6. Prewencja jako podstawowy cel regulacji wypadków przy pracy i chorób zawodowych w prawie pracy. 8.7. Wpływ wypadków przy pracy i chorób zawodowych na trwający stosunek pracy i na rozwiązanie stosunku pracy. 8.7.1. Przeniesienie do innej pracy. 8.7.2. Dodatek wyrównawczy. 8.7.3. Ochrona trwałości stosunku pracy po wypadku przy pracy lub w związku z chorobą zawodową. 8.8. Odpowiedzialność za skutki wypadków przy pracy i chorób zawodowych. 8.8.1. Różne rodzaje odpowiedzialności w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. 8.8.2. Odpowiedzialność pracodawcy na podstawie kodeksu pracy. 8.8.3. Odpowiedzialność pracodawcy na podstawie prawa cywilnego. 8.8.4. Odpowiedzialność pracownika. 8.9. Skutki w zakresie ubezpieczeń społecznych. 8.9.1. Ubezpieczenie wypadkowe a obowiązki i prawa pracodawców. 8.9.2. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego. ROZDZIAŁ 9. Ochrona pracy kobiet i rodzicielstwa we współczesnym prawie pracy. 9.1. Uwagi wstępne. 9.2. Współczesne źródła ochrony rodzicielstwa. 9.3. Rodzaje uprawnień związanych z rodzicielstwem. 9.3.1. Uprawnienia pracujących rodziców związane z ciążą. 9.3.1.1. Prace wzbronione kobietom w ciąży i kobietom karmiącym. 9.3.1.2. Ochrona przed wypowiedzeniem. 9.3.1.3. Przedłużenie umowy do momentu porodu. 9.3.1.4. Dozwolone modyfikacje czasu pracy i miejsca pracy. 9.3.2. Urlop macierzyński. 9.3.3. Urlop rodzicielski. 9.3.4. Urlop wychowawczy. 9.3.5. Urlop ojcowski. 9.3.6. Uprawnienia związane z przysposobieniem dziecka. 9.3.7. Uprawnienia związane ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem do lat 14. 9.3.7.1. Zwolnienie na opiekę. 9.3.7.2. Zasiłek opiekuńczy. 9.3.8. Przerwa na karmienie. 9.4. Zasiłek macierzyński. 9.4.1. Źródła prawa do zasiłku macierzyńskiego. 9.4.1.1. Regulacje prawnomiędzynarodowe i unijne. 9.4.1.2. Regulacja krajowa. 9.4.2. Przesłanki udzielenia ochrony w postaci zasiłku macierzyńskiego oraz funkcje zasiłku macierzyńskiego. 9.4.3. Prawo do zasiłku macierzyńskiego w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. 9.4.3.1. Podmioty uprawnione do zasiłku macierzyńskiego. 9.4.3.2. Prawo pierwotne i wtórne do zasiłku macierzyńskiego. 9.4.3.3. Warunki nabycia i realizacji prawa do zasiłku macierzyńskiego. 9.4.3.4. Wymiar i wysokość zasiłku macierzyńskiego. ROZDZIAŁ 10. Zatrudnienie i ochrona młodocianych oraz dzieci. 10.1. Uwagi wstępne. 10.2. Prawo polskie – rys historyczny. 10.3. Pojęcie pracownika młodocianego. 10.4. Skutki prawne zawarcia umowy o pracę wbrew przepisom kodeksu pracy. 10.5. Przygotowanie zawodowe młodocianych. 10.5.1. Uwagi wstępne. 10.5.2. Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. 10.5.2.1. Nauka zawodu. 10.5.2.2. Przyuczenie do wykonania określonej pracy. 10.6. Zatrudnianie młodocianych przy wykonywaniu lekkich prac. 10.7. Urlopy młodocianych. 10.8. Szczególna ochrona zdrowia młodocianych. 10.9. Zatrudnianie dzieci. ROZDZIAŁ 11. Ochrona osób niepełnosprawnych a bariery społeczne. 11.1. Uwagi wstępne. 11.2. Status osób niepełnosprawnych. Wybrane zagadnienia. 11.3. Pojęcie osoby niepełnosprawnej w kategoriach prawnych, medycznych i społecznych. 11.4. Zatrudnianie osób niepełnosprawnych a funkcja ochronna polskiego prawa pracy. 11.5. Podsumowanie. ROZDZIAŁ 12. Ochrona roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. 12.1. Uwagi wstępne. 12.2. Zakres podmiotowy ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. 12.3. Przesłanki niewypłacalności pracodawcy. 12.4. Zakres przedmiotowy ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. 12.5. Tryb zaspokajania roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. 12.6. Organizacja i finansowanie Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. 12.7. Tryb dochodzenia roszczeń. 12.8. System przywileju pierwszeństwa. ROZDZIAŁ 13. Odpowiedzialność stron stosunku pracy. 13.1. Odpowiedzialność pracodawcy – zagadnienia wprowadzające. 13.1.1. Pojęcie odpowiedzialności pracodawcy. 13.1.2. Zdolność pracodawcy do ponoszenia odpowiedzialności w sferze prawa pracy. 13.2. Odpowiedzialność majątkowa pracodawcy. 13.2.1. Uwagi wstępne. 13.2.2. Ogólna charakterystyka systemu odpowiedzialności majątkowej pracodawcy w kodeksie pracy. 13.2.2.1. Limitowanie odpowiedzialności jako założenie systemu odpowiedzialności majątkowej pracodawcy w kodeksie pracy. 13.2.2.2. Charakter prawny odpowiedzialności majątkowej pracodawcy uregulowanej w kodeksie pracy. 13.2.3. Odpowiedzialność na podstawie przepisów kodeksu cywilnego. 13.2.3.1. Stosowanie przepisów reżimu kontraktowego cywilnej odpowiedzialności odszkodowawczej do stosunku pracy. 13.2.3.1.1. Dopuszczalność stosowania przepisów reżimu kontraktowego cywilnej odpowiedzialności odszkodowawczej. 13.2.3.1.2. Stosowanie przepisów kodeksu cywilnego o odpowiedzialności kontraktowej do stosunku pracy w praktyce orzeczniczej Sądu Najwyższego. 13.2.3.2. Przepisy o czynach niedozwolonych jako podstawa odpowiedzialności pracodawcy w praktyce stosowania prawa. 13.2.3.2.1. Dopuszczalność wywodzenia przeciwko pracodawcy roszczeń na podstawie przepisów deliktowego reżimu cywilnej odpowiedzialności odszkodowawczej. 13.2.3.2.2. Stosowanie przepisów o czynach niedozwolonych w ramach tzw. odpowiedzialności uzupełniającej. 13.2.3.2.2.1. Przypadki, w których judykatura uznaje stosowanie przepisów o czynach niedozwolonych w ramach odpowiedzialności uzupełniającej za dopuszczalne. 13.2.3.2.2.2. Odpowiedzialność deliktowa w ramach modelu odpowiedzialności „uzupełniającej”. 13.2.3.2.3. Odpowiedzialność Skarbu Państwa w przypadku pracodawców „publicznych”. 13.3. Odpowiedzialność karna pracodawcy. 13.3.1. Dobra prawne chronione przez socjalne prawo karne. 13.3.2. Pracodawca jako podmiot czynu zabronionego. 13.3.3. Prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy jako przedmiot ochrony prawnokarnej. 13.3.4. Prawo do legalnego zatrudnienia. 13.3.4.1. Prawo do zatrudnienia zgodnego z przepisami prawa. 13.3.4.2. Wolność od pracy przymusowej. 13.3.4.3. Wolność od handlu ludźmi. 13.3.5. Prawo pracownika do poszanowania dóbr osobistych. 13.3.6. Prawo do równego traktowania. 13.3.7. Prawo do wynagrodzenia. 13.3.8. Prawo do wypoczynku. 13.3.9. Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. 13.3.10. Obowiązek pracodawcy zaspokajania potrzeb socjalno-bytowych pracowników. 13.3.11. Ochrona trwałości stosunku pracy. 13.3.12. Ochrona pracy pracowników – rodziców i młodocianych. 13.3.13. Obowiązki związane z prowadzeniem dokumentacji. 13.3.14. Wykroczenia związane z zatrudnieniem tymczasowym. 13.3.15. Karnoprawna reakcja na czyn zabroniony. 13.3.15.1. Kary za przestępstwa. 13.3.15.2. Środki karne i inne środki reakcji karnej stosowane wobec sprawców przestępstw. 13.3.15.3. Odpowiedzialność karna pracodawcy będącego podmiotem zbiorowym. 13.3.15.4. Środki reakcji karnej w sprawach o wykroczenia. 13.3.16. Zbieg przepisów oraz przestępstw. 13.4. Odpowiedzialność porządkowa pracownika. 13.4.1. Uwagi wstępne. 13.4.2. Charakter przepisów regulujących odpowiedzialność porządkową. 13.4.3. Zakres podmiotowy. 13.4.4. Przesłanki odpowiedzialności porządkowej. 13.4.4.1. Rodzaje naruszeń. 13.4.4.2. Bezprawność zachowania. 13.4.4.3. Wina. 13.4.5. Rodzaje kar. 13.4.6. Tryb nałożenia kary. 13.4.6.1. Terminy. 13.4.6.2. Wysłuchanie pracownika. 13.4.6.3. Zawiadomienie o zastosowaniu kary. 13.4.7. Tryb weryfikacji zastosowanej kary. 13.4.7.1. Sprzeciw. 13.4.7.2. Odwołanie do sądu. 13.4.8. Zatarcie kary. 13.5. Odpowiedzialność materialna pracownika. 13.5.1. Uwagi wstępne. 13.5.1.1. Odpowiedzialność „materialna” pracownika – uwagi terminologiczne. 13.5.1.2. Funkcje odpowiedzialności materialnej. 13.5.1.3. Źródła i zakres regulacji odpowiedzialności materialnej. 13.5.1.4. Systematyka regulacji odpowiedzialności materialnej. 13.5.2. Odpowiedzialność na zasadach ogólnych (art. 114–122 k.p.). 13.5.2.1. Uwagi wstępne. 13.5.2.2. Bezprawność. 13.5.2.2.1. Katalog obowiązków pracowniczych w ogólności. 13.5.2.2.2. Niewykonanie i nienależyte wykonanie obowiązków przez pracownika. 13.5.2.2.3. Okoliczności wyłączające bezprawność. 13.5.2.3. Wina. 13.5.2.3.1. Treść i znaczenie przesłanki winy. 13.5.2.3.2. Wina nieumyślna. 13.5.2.3.3. Wina umyślna. 13.5.2.3.4. Okoliczności wyłączające winę. 13.5.2.4. Szkoda. 13.5.2.4.1. Pojęcie szkody. 13.5.2.4.2. Szkoda prawnie relewantna w ramach odpowiedzialności materialnej pracowników. 13.5.2.4.3. Ograniczenie odpowiedzialności. 13.5.2.5. Związek przyczynowy. 13.5.2.5.1. Przyczynienie się do szkody przez pojedynczego pracownika. 13.5.2.5.2. Przyczynienie się do szkody przez większą liczbę osób. 13.5.2.6. Sposób naprawienia szkody. 13.5.2.6.1. Restytucja naturalna. 13.5.2.6.2. Odszkodowanie. 13.5.2.6.2.1. Moment ustalenia wysokości odszkodowania. 13.5.2.6.2.2. Ustawowe ograniczenie wysokości odszkodowania. 13.5.2.6.2.3. Ograniczenie wysokości odszkodowania w wewnątrzzakładowych źródłach prawa pracy i umowie o pracę. 13.5.2.7. Ciężar dowodu. 13.5.2.8. Szkoda wyrządzona osobie trzeciej. 13.5.2.8.1. Uwagi wstępne. 13.5.2.8.2. Związek między wykonywaniem obowiązków pracowniczych a wyrządzoną szkodą. 13.5.2.8.3. Dopuszczalność dochodzenia odszkodowania przez osobę trzecią od pracownika. 13.5.2.8.4. Roszczenie regresowe pracodawcy w stosunku do pracownika sprawcy szkody. 13.5.3. Odpowiedzialność za mienie powierzone. 13.5.3.1. Uwagi wstępne. 13.5.3.3. Szkoda w mieniu powierzonym. 13.5.3.4. Uwolnienie od odpowiedzialności. 13.5.3.5. Wspólna odpowiedzialność materialna.

Słowo od Redaktorów; Europejskie dziedzictwo, polskie wartości – słowo od Rektora; Profesor Marek Pliszkiewicz: aktywny uczestnik zdarzeń krajowych i zagranicznych powiązanych z prawem i stosunkami pracy; Laudatio. Zagadnienia ogólne prawa pracy: The Gig Economy – quid iuris?; The ILO and the social consequences of the COVID-19; Labour Standards and International Trade Regulation – A New Ewa of Enforcement?; Zasada racjonalnego pracodawcy a systemowa regulacja niektórych instytucji prawa pracy; La subjectivité du travailleur et le langage de l’analyse juridique et sociale; Praca w państwie prerogatywnym w wersji socjalistycznej; O niektórych problemach prawa pracy w praktyce; Status prawny robotników na podstawie rozporządzenia o umowie o pracę robotników z 1928 r.; Interpretacja pojęcia pracodawcy z art. 3 K.P. Prawo pracy a równowaga w życiu zawodowym i prywatnym: Mise en œuvre de la directive (UE) 2019/1158 du Parlement Européen et du Conseil du 20 juin 2019 concernant l’équilibre entre la vie professionnelle et la vie privée des parents et des aidants, abrogeant la directive 2010/18/UE du Conseil ‒ mise en œuvre polonaise; Rozważania o równowadze między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów w świetle Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158; Ochrona pracowników mających obowiązki rodzinne – wybrane zagadnienia. Wybrane zagadnienia stosunku pracy w powszechnym prawie pracy: Immunitet i ochrona przed odwetem przyznane „sygnalistom” – osobom zgłaszającym naruszenie prawa i polityki Unii Europejskiej; Przyczyn (kryteria) dyskryminacji w świetle nowelizacji kodeksu pracy z dnia 16 maja 2019 r. na tle prawa międzynarodowego i unijnego; Instrumenty prawa międzynarodowego kształtujące standard minimalnego wynagrodzenia za pracę; Przeciwdziałanie dyskryminacji płacowej – kilka uwag o projektowanej nowelizacji art. 943 § 2 K.P. oraz o projektowanej dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wzmocnienia stosowania zasady równości wynagrodzeń dla kobiet i mężczyzn za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości za pośrednictwem mechanizmów przejrzystości wynagrodzeń oraz mechanizmów egzekwowania; Wpływ bezczynności organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego na wysokość wynagrodzenia włodarzy województw, powiatów i gmin; Lojalność pracownicza a dyrektywa o ochronie sygnalistów; Ochrona danych osobowych w stosunku pracy; Status prawny mediatora. Z zagadnień szczególnych stosunków pracy: Konstrukcja dodatkowego miejsca pracy nauczyciela akademickiego; Zasady wynagradzania członków spółdzielni pracy; Rozszerzenie standardów ochronnych praw pracy w aspekcie umowy na czas określony nauczycieli akademickich. Uwagi de lege lata i de lege ferenda; Podmioty zatrudniające funkcjonariuszy na przykładzie wybranych pragmatyk służbowych; Przesłanki awansu zawodowego pracowników socjalnych w świetle obowiązującego prawa. Zagadnienia zbiorowego prawa pracy: O pojęciu zakładowej organizacji związkowej po nowelizacji przepisów zbiorowego prawa pracy z 2018 r.; Związkowa reprezentacja interesów pracowniczych na poziomie zakładu pracy; W sprawie uprawnień związków zawodowych w zakresie przeciwdziałania mobbingowi w miejscu pracy; Ochrona praw i interesów osób wykonujących pracą zarobkową w świetle ustawy o związkach zawodowych. Aspekt aksjologiczno-filozoficzno-prakseologiczny. Z zagadnień ubezpieczenia społecznego: L’application en Suisse du règlement (CE) n° 883/2004 du Parlement Européen et du Conseil du 29 avril 2004 portant sur la coordination des systèmes de sécurité socjale; Czeska regulacja orzeczenia lekarskiego o niezdolności do pracy w świetle nowego orzecznictwa; Samorządność instytucji ubezpieczeń społecznych jako swoisty wyraz dialogu partnerów społecznych na przykładzie ewolucji Rady Nadzorczej ZUS; Wiek emerytalny: uzasadnione zróżnicowanie czy przejaw dyskryminacji? Uwagi na tle ewolucji orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego; Idea sprawiedliwości proceduralnej w procedurze postępowania przed organem rentowym; Voyage dans L’Europe avec les cadres; Doświadczenia sędziego a problemy etyczne; Les Conseils économiques et sociaux et institutions similaires; Jak z tego wyjść?

R. 1 Pojęcie i systematyka prawa ubezpieczeń społecznych: 1. Wprowadzenie – ubezpieczenia społeczne jako systemy świadczeniowe prawa socjalnego; 2. Pojęcie prawa ubezpieczenia społecznego i kryteria jego wyodrębniania od innych systemów świadczeniowych prawa socjalnego; 3. Systematyka prawa ubezpieczeń społecznych. R. 2 Miejsce prawa ubezpieczeń społecznych w systemie prawa i związki z innymi gałęziami prawa: 1. Geneza prawa ubezpieczeń społecznych; 2. Prawo ubezpieczeń społecznych w systemie prawa; 3. Niesamodzielność prawa ubezpieczeń społecznych; 4. Publicznoprawny charakter prawa ubezpieczeń społecznych; 5. Prawo ubezpieczeń społecznych a nauka o ubezpieczeniach społecznych i prawie ubezpieczeń społecznych; 6. Prawo ubezpieczeń społecznych a inne działy prawa; 7. Prawo ubezpieczeń społecznych a polityka i inne sfery aktywności ludzkiej (nauka, technika). R. 3 Właściwości prawa ubezpieczeń społecznych: 1. Uwagi wstępne; 2. Schematyzm ochrony ubezpieczeniowej; 3. Formalizm normatywny; 4. Dyferencjacja w zakresie objęcia ochroną ubezpieczeniową oraz ustalenia i realizacji praw do świadczeń. R. 4 Funkcje prawa ubezpieczeń społecznych: 1. Wprowadzenie; 2. Funkcje prawa ubezpieczeń społecznych w ujęciu historycznoprawnym; 3. Funkcje prawa ubezpieczeń społecznych. R. 5 Źródła prawa ubezpieczeń społecznych: 1. Zagadnienia terminologiczne; 2. Krajowe źródła prawa ubezpieczeń społecznych; 3. Źródła prawa międzynarodowego; 4. Źródła prawa unijnego w zakresie dotyczącym prawa ubezpieczeń społecznych. R. 6 Stosunki prawne ubezpieczenia społecznego: 1. Stosunek ubezpieczenia społecznego; 2. Typy stosunków prawnych z zakresu ubezpieczenia społecznego; 3. Podmioty i przedmioty stosunków prawnych ubezpieczenia społecznego; 4. Powstanie, kształtowanie treści i ustanie stosunków prawnych ubezpieczenia społecznego. R. 7 Rodzajowe stosunki prawne ubezpieczenia społecznego: 1. Stosunki prawne ubezpieczenia chorobowego; 2. Stosunki prawne ubezpieczenia rentowego; 3. Stosunki prawnego ubezpieczenia emerytalnego; 4. Stosunki prawne ubezpieczenia wypadkowego. R. 8 Podmioty ubezpieczeń społecznych: 1. Wprowadzenie; 2. Zakład Ubezpieczeń Społecznych; 3. Płatnicy składek. R. 9 Właściwości regulacji prawnej ubezpieczeń społecznych: 1. Założenia ogólne prawa ubezpieczeń społecznych. Prawo ubezpieczeń społecznych jako ius strictum; 2. Zagadnienie występowania klauzul generalnych w regulacji prawnej ubezpieczeń społecznych; 3. Właściwości tekstów prawnych regulacji ubezpieczeń społecznych. R. 10 Zasady prawa ubezpieczeń społecznych: 1. Uwagi ogólne; 2. Dotychczasowa dyskusja na temat zasad prawa ubezpieczeń społecznych; 3. Metodologia wyodrębniania zasad prawa ubezpieczeń społecznych; 4. Zasady-wartości prawa ubezpieczeń społecznych; 5. Zasady-elementy konstrukcyjne systemu ubezpieczeń społecznych; 6. Zasady-normy ukształtowania określonych instytucji prawnych. R. 11 Zdarzenia losowe i ryzyka ubezpieczeniowe: 1. Wprowadzenie; 3. Formuła „ryzyka ubezpieczeniowego”.

I Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego; 1. Wstęp, 2. Podstawy prawne koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej, 3. Podstawowe problemy koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, 4. Państwa objęte koordynacją, 5. Zakres podmiotowy koordynacji, 6. Zakres przedmiotowy koordynacji, 7. Zakres czasowy stosowania rozporządzeń nr 1408/71 I 574/72, 8. Zasady koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, 9. Zasada równego traktowania a uprawnienia do świadczeń, 10. Zasada przynależności do jednego systemu, 11. Instytucje zabezpieczenia społecznego uczestniczące w koordynacji. II. Nabywanie prawa do świadczeń i wymiar świadczeń; 1. Zasada zachowania praw w trakcie nabywania, 2. Zaliczanie okresów, 3. Koordynacja innych niż długość okresów przesłanek nabycia prawa do świadczeń, 4. Ustanie wymiaru świadczeń, 5. Uwagi o uprawnieniach do poszczególnych rodzajów świadczeń. III. Ochrona praw nabytych; 1.Zasada zachowania praw nabytych, 2. Eksport poszczególnych rodzajów świadczeń. IV. Ochrona uprawnień osób przemieszczających się w koordynacji świadczeń zabezpieczenia społecznego