Zawiera: Wstęp. Część I. Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów w systemie informacyjnym. Rozdział 1. Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa: Wprowadzenie; 1.1. Rozwój rachunku kosztów i rachunkowości zarządczej; 1.2. Cel, istota i zakres rachunkowości zarządczej; 1.3. Controlling a rachunkowość zarządcza; 1.4. Miejsce rachunku kosztów w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa; 1.5. Nowoczesny system zarządzania kosztami (controlling kosztów); 1.5.1. Koszty jako efekt celowego wykorzystania zasobów; 1.5.2. Obiekty kosztów;1.5.3. System zarządzania (controlling kosztów); Literatura; Podstawowe terminy. Część II. Rachunek kosztów. Rozdział 2. Pomiar i prezentacja informacji o kosztach w sprawozdaniu finansowym: Wprowadzenie; 2.1. Prezentacja i ewidencja kosztów dla celów sprawozdawczości zewnętrznej; 2.1.1. Prezentacja informacji o kosztach w sprawozdaniu finansowym; 2.1.2. Cele sprawozdawczego rachunku kosztów; 2.1.3. Pomiar i rejestracja kosztów w układzie rodzajowym; 2.1.4. Funkcjonalna (podmiotowa) struktura organizacyjna przedsiębiorstwa w rozwiązaniach ewidencyjnych rachunku kosztów; 2.1.5. Pomiar i rejestracja kosztów w układzie rodzajowo-kalkulacyjnym; 2.2. Kalkulacja kosztów produktów w tradycyjnych rozwiązaniach rachunku kosztów; 2.2.1. Cel i obiekt kalkulacji; 2.2.2. Wpływ organizacji produkcji na wybór metody kalkulacji; 2.2.3. Rodzaje i metody kalkulacji stosowane w sprawozdawczym rachunku kosztów; 2.2.4. Kalkulacja podziałowa i jej odmiany; 2.2.5. Kalkulacja doliczeniowa i jej odmiany; 2.3. Rachunek kosztów normalnych; 2.4. Działalność pomocnicza; 2.4.1. Rozliczenie kosztów wydziałów pomocniczych; 2.4.2. Kalkulacja kosztów świadczeń działalności pomocniczej; 2.4.3. Metody rozliczania świadczeń działalności pomocniczej. Rozdział 3. Koszty w problemowych rachunkach decyzyjnych: Wprowadzenie; 3.1. Proces podejmowania decyzji; 3.2. Podstawowe pojęcia w problemowym rachunku kosztów; 3.3. Zastosowanie problemowych rachunków decyzyjnych; 3.3.1. Decyzja „wytworzyć czy kupić”; 3.3.2. Decyzja „utrzymanie czy zaprzestanie produkcji”; 3.3.3. Decyzja „przetwarzanie czy sprzedaż produktów”; 3.3.4. Realizacja specjalnego zamówienia; 3.3.5. Optymalizacja decyzji w warunkach ograniczonych zasobów. Rozdział 4. Rachunek kosztów zmiennych: Wprowadzenie; 4.1. Rachunek kosztów zmiennych; 4.1.1. Zachowanie się kosztów pod wpływem zmian w poziomie aktywności. Koszty stałe i koszty zmienne; 4.1.2. Czynniki mające wpływ na zachowanie się kosztów; 4.2. Wykorzystanie koncepcji rachunku kosztów zmiennych do wyceny zapasów i ustalania wyniku na sprzedaży; 4.3. Metody wyodrębniania kosztów stałych i zmiennych. Rozdział 5. Nowoczesny rachunek kosztów: Wprowadzenie; 5.1. Przyczyny powstania i rozwoju nowoczesnych rozwiązań rachunku kosztów; 5.2. Zdefiniowanie rachunku kosztów działań w wybranych podręcznikach amerykańskich i polskich; 5.3. Rachunek kosztów działań; 5.3.1. Prezentacja koncepcji rachunku kosztów działań przez Kaplana i Coopera; 5.3.2. Budowa modelu rachunku kosztów działań; 5.3.3. Hierarchiczny model kosztów; 5.4. Pożądany model rachunku kosztów działań; 5.4.1. Podejście zasobowe; 5.4.2. Kalkulacja kosztów w pożądanym modelu rachunku kosztów działań; 5.5. Rozwój rachunku kosztów działań; 5.5.1. Rachunek kosztów działań sterowany czasem (time-driven activity-based costing); 5.5.2. Obiektowy rachunek kosztów; Literatura; Podstawowe terminy. Część III. Rachunkowość zarządcza zorientowana na pomiar i zrozumienie tworzenia wartości dla klienta. Rozdział 6. Wykorzystanie informacji o kosztach dla potrzeb podejmowania decyzji kształtujących rentowność portfela produktów i klientów: Wprowadzenie; 6.1. Rola rachunku kosztów w dostarczeniu prawidłowej informacji do zarządzania rentownością portfela produktów; 6.1.1. Wykorzystanie informacji z rachunku kosztów działań do zarządzania rentownością produktów; 6.1.2. Znaczenie hierarchii kosztów produktów w prawidłowym podejmowaniu decyzji kształtujących rentowność; 6.2. Kształtowanie rentowności portfela klientów, kanałów dystrybucji oraz rynków; 6.2.1. Wykorzystanie informacji z rachunku kosztów działań do zarządzania rentownością klientów, kanałów dystrybucji i rynków; 6.2.2. Znaczenie hierarchii kosztów klienta w prawidłowym podejmowaniu decyzji kształtujących rentowność; 6.3. Budowanie raportów rentowności we współczesnych przedsiębiorstwach – doświadczenia praktyczne; 6.3.1. Definiowanie obiektów o różnej rentowności; 6.3.2. Ustalenie przychodów dla zdefiniowanych obiektów; 6.3.3. Ustalenie kosztów dla zdefiniowanych obiektów. Rozdział 7. Wykorzystanie informacji o kosztach dla potrzeb optymalizacji kosztów w łańcuchu wartości: Wprowadzenie; 7.1. Zarządzanie zasobami oraz działaniami w przedsiębiorstwie; 7.1.1. Zarządzanie zasobami; 7.1.2. Działania dodające wartość dla klienta i niedodające jej; 7.1.3. Analiza czynników kosztotwórczych; 7.2. Zarządzanie kosztami jakości; 7.3. Zarządzanie kosztami dostawców; 7.4. Zarządzanie niewykorzystanym potencjałem; 7.4.1. Wpływ optymalizacji operacyjnej na wysokość kosztów zasobów zaangażowanych; 7.4.2. Identyfikacja niewykorzystanego potencjału; 7.4.3. Przypisanie odpowiedzialności za niewykorzystany potencjał w przedsiębiorstwie; 7.5. Alternatywne podejścia do zarządzania efektywnością w łańcuchu wartości; 7.5.1. Optymalizacja przy wykorzystaniu teorii ograniczeń; 7.5.2. Szczupłe zarządzanie i szczupła rachunkowość (lean accounting). Rozdział 8. Zarządzanie kosztami nowych produktów i technologii: Wprowadzenie; 8.1. Rachunek kosztów docelowych; 8.1.1. Ustalanie kosztu docelowego; 8.1.2. Ustalenie kosztu możliwego do osiągnięcia; 8.2. Metody wspierające osiąganie kosztu; 8.2.1. Analiza kosztów łańcucha wartości nowego produktu; 8.2.2. Analiza wartości produktu; 8.2.3. Kaizen costing; 8.2.4. Proces projektowania produktów zmierzający do łatwiejszego produkowania i obsługi posprzedażnej; 8.2.5. Strategia wspólnych platform produktów. Rozdział 9. Wykorzystanie rachunku kosztów zmiennych do pomiaru efektywności oraz podejmowania decyzji w krótkim okresie: Wprowadzenie; 9.1. Analiza: koszty – rozmiary produkcji – zysk; 9.1.1. Podstawowe założenia analizy: koszty – rozmiary produkcji – zysk; 9.1.2. Analiza wrażliwości przy niezmienionych kosztach stałych. Wskaźnik (współczynnik) marży na pokrycie (WMNP); 9.1.3. Punkt krytyczny; 9.1.4. Marża bezpieczeństwa; 9.1.5. Uwzględnienie w analizie KRPZ planowanego zysku na sprzedaży oraz planowanego zysku ze sprzedaży po opodatkowaniu; 9.1.6. Analiza wrażliwości przy zmianach w poziomie kosztów stałych. Dźwignia operacyjna. Stopień dźwigni operacyjnej; 9.1.7. Analiza KRPZ przy produkcji wieloasortymentowej; 9.2. Podejmowanie decyzji; 9.2.1. Uwzględnienie czynników ograniczających przy produkcji wieloasortymentowej; 9.2.2. Specjalne decyzje cenowe; 9.3. Segmentowy rachunek marż pokrycia; Literatura; Podstawowe terminy. Część IV. Rachunkowość zarządcza w procesie pomiaru i komunikowania wyników działalności Rozdział 10. Balanced scorecard: Wprowadzenie; 10.1. Balanced scorecard – sformalizowany sposób wdrożenia strategii przedsiębiorstwa; 10.1.1. Balanced scorecard – brakujące narzędzie procesu zarządzania strategicznego; 10.1.2. Proces przełożenia strategii na działanie przy wykorzystaniu balanced scorecard; 10.2. Budowa balanced scorecard; 10.2.1. Perspektywa finansowa; 10.2.2. Perspektywa klienta; 10.2.3. Perspektywa procesów wewnętrznych; 10.2.4. Perspektywa uczenia się i wzrostu; 10.2.5. Podstawowe zasady budowy balanced scorecard; 10.3. BSC jako system zarządzania strategią; 10.3.1. Cykl zarządzania strategią przy wykorzystaniu balanced scorecard; 10.4. Wdrażanie balanced scorecard; 10.4.1. Klarowanie strategii; 10.4.2. Wypracowanie celów strategicznych; 10.4.3. Budowanie związków przyczynowo-skutkowych; 10.4.4. Wybór miar oraz określenie ich wartości obecnych i docelowych; 10.4.5. Opracowanie inicjatyw strategicznych; 10.4.6. Uruchomienie balanced scorecard; 10.4.7. Sformalizowany proces realizacji strategii a wyniki przedsiębiorstw. Rozdział 11. Budżety jako instrument zarządzania: Wprowadzenie; 11.1. Istota ośrodków odpowiedzialności i pomiar efektów ich działalności; 11.1.1. Kontrola zarządzania w organizacjach zdecentralizowanych; 11.1.1.1. Rachunkowość według ośrodków odpowiedzialności; 11.1.1.2. Ośrodki odpowiedzialności; 11.1.2. Ośrodki kosztów; 11.1.2.1. Koszty kontrolowane i koszty niekontrolowane; 11.1.2.2. Ośrodki kosztów standardowych; 11.1.2.3. Ośrodki kosztów dyskrecjonalnych; 11.1.3. Ośrodki przychodów; 11.1.4. Ośrodki rentowności; 11.1.5. Ceny wewnętrzne; 11.1.5.1. Poziom cen wewnętrznych dla transferu z ośrodka kosztów i rentowności; 11.1.5.2. Negocjowana cena wewnętrzna a korzyści przedsiębiorstwa; 11.1.6. Ośrodki inwestycji; 11.1.6.1. Stopa zwrotu z aktywów (ROI); 11.1.6.2. Nadwyżka wyniku na działalności operacyjnej (RI); 11.1.6.3. Ekonomiczna wartość dodana (EVA); 11.2. Budżety – istota i zasady tworzenia; 11.2.1. Pojęcie koncepcji zarządzania z wykorzystaniem budżetów; 11.2.1.1. Co to jest budżet?; 11.2.1.2. Istota kontroli budżetowej; 11.2.2. Planowanie strategiczne, taktyczne, operacyjne (budżet); 11.2.3. Proces budżetowania, jego zadania i zasady funkcjonowania; 11.2.3.1. Zadania budżetów; 11.2.3.2. Etapy procesu budżetowania; 11.2.3.3. Rodzaje i źródła standardów w procesie tworzenia budżetu; 11.2.4. Budżet wiodący i jego elementy; 11.2.5. Metody tworzenia budżetu wiodącego; 11.2.5.1. Budżety kroczące; 11.2.5.2. Budżety przyrostowe i „od zera”; 11.2.5.3. Budżetowanie odgórne i partycypacyjne; 11.2.6. Ilustracja budżetu wiodącego (ogólnego); 11.2.6.1. Dane dotyczące sprzedaży; 11.2.6.2. Produkcja; 11.2.6.3. Informacje dotyczące kosztów produkcji; 11.2.6.4. Koszty sprzedaży; 11.2.6.5. Koszty ogólnego zarządu; 11.2.6.6. Środki pieniężne; 11.2.6.7. Działalność inwestycyjna; 11.2.6.8. Informacje dotyczące zobowiązań podatkowych; 11.2.6.9. Opracowanie budżetu; 11.3. Kontrola wykonania budżetu – wykorzystanie rachunku kosztów standardowych; 11.3.1. Budżet statyczny – wyjściowy (static budget) i odchylenia od budżetu statycznego (static budget variances); 11.3.2. Budżet elastyczny (flexible budget), odchylenia od budżetu elastycznego (flexible budget variances); 11.3.3. Analiza odchyleń kosztów; 11.3.3.1. Odchylenia kosztów materiałów bezpośrednich; 11.3.3.2. Odchylenia kosztów robocizny bezpośredniej; 11.3.3.3. Odchylenia zmiennych kosztów pośrednich produkcji; 11.3.3.4. Odchylenia stałych kosztów pośrednich produkcji; 11.3.4. Ujawnianie i rozliczanie odchyleń – odchylenia istotne i nieistotne; 11.4. Krytyka tradycyjnego budżetowania jako narzędzia zarządzania w XXI wieku i kierunki zmian; 11.5. Budżetowanie z wykorzystaniem rachunku kosztów działań; 11.5.1. Konstrukcja modelu rachunku kosztów działań dla potrzeb budżetowania; 11.5.2. Szacowanie standardu zużycia zasobów i działań w modelu rachunku kosztów działań dla potrzeb budżetowania; 11.5.3. Proces sporządzania budżetu według koncepcji Activity Based Budgeting (ABB) – FAZA I – tworzenie planu; 11.5.4. Aktualizacja budżetu według koncepcji Activity Based Budgeting (ABB) na podstawie rzeczywistej wielkości produkcji/sprzedaży – FAZA II; 11.5.5. Kontrola wykonania budżetu sporządzonego przy wykorzystaniu Activity Based Budgeting (ABB) – FAZA III; Rozdział 12. Decyzje inwestycyjne w rachunkowości zarządczej – budżetowanie kapitałowe: Wprowadzenie; 12.1. Istota budżetowania kapitałowego; 12.2. Modele budżetowania kapitałowego; 12.3. Klasyfikacja projektów; 12.4. Etapy procesu budżetowania kapitałowego; 12.5. Istotne przepływy pieniężne w budżetowaniu kapitałowym; 12.6. Techniki budżetowania kapitałowego; 12.6.1. Metody statyczne; 12.6.1.1. Rachunek porównawczy kosztów; 12.6.1.2. Rachunek porównawczy zysków; 12.6.1.3. Metoda okresu zwrotu; 12.6.1.4. Księgowa stopa zwrotu; 12.6.2. Techniki dynamiczne; 12.6.2.1. NPV; 12.6.2.2. Wskaźnik wartości zaktualizowanej netto; 12.6.2.3. Indeks zyskowności; 12.6.2.4. Wewnętrzna stopa zwrotu; 12.6.2.5. Modyfikacje wewnętrznej stopy zwrotu; 12.7. Instrukcja budżetowa; 12.8. Problemy budżetowania kapitałowego; 12.8.1. Ryzyko w procesie budżetowania kapitałowego; 12.8.2. Koszt kapitału w budżetowaniu kapitałowym; 12.8.3. Inflacja w procesie budżetowania kapitałowego. Rozdział 13. Rachunkowość zarządcza jako baza informacyjna dla raportowania zintegrowanego: Wprowadzenie; 13.1. Istota i cele raportowania zintegrowanego; 13.2. Elementy raportu zintegrowanego; 13.3. Model biznesu w raportowaniu zintegrowanym; 13.4. Rola rachunkowości zarządczej w raportowaniu zintegrowanym; Literatura; Podstawowe terminy.