I. Samorząd lokalny w państwach Europy. Aspekt prawno-instytucjonalny: 1. Finanse samorządu terytorialnego w konstytucjach państw UE a decentralizacja i samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego; 2. Państwo terytorialne - francuska koncepcja terytorializacji zadań administracji publicznej; 3. Wpływ organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego na działalność organów stanowiących w wybranych państwach europejskich; 4. Służba cywilna w europejskim modelu samorządu lokalnego; 5. Samorząd terytorialny w Portugalii. Organizacja i funkcjonowanie; 6. Kompetencje i praktyka funkcjonowania rady organu wykonawczego w jednostkach samorządu lokalnego w Anglii; 7. Transformacja roli organów przedstawicielskich w procesie lokalnego współrządzenia. Doświadczenia wybranych państw Europy Zachodniej; 8. Local governance a partycypacja obywateli; 9. Kierunki modernizacji samorządu terytorialnego we Włoszech; 10. Modernizacja samorządu lokalnego we wschodnich krajach związkowych RFN; 11. Uwarunkowania prawne funkcjonowania samorządu lokalnego na Białorusi; 12. Samorząd terytorialny w Rosji- casus Obwodu Kaliningradzkiego FR; 13. Aktualna charakterystyka samorządu terytorialnego na Litwie; 14. Samorząd terytorialny we Francji jako jeden z modeli samorządu europejskiego; 15. Dynamika systemów politycznych po 1991 roku w miastach-landach (Berlin, Brema i Hamburg); II. Samorząd lokalny w Polsce. Aspekt prawno-instytucjonalny: 1. Organ wykonawczy gminy w Polsce na tle rozwiązań europejskich; 2. 15 lat samorządu powiatowego i wojewódzkiego w Polsce. Próba retrospekcji; 16. Funkcjonalność rozwiązań systemowych polskiego samorządu w kontekście zadań samorządu gminnego i powiatowego; 17. Samorządowe wysłuchanie publiczne jako szczególna forma konsultacji społecznych; 18. Miejsce partii politycznych w strukturach samorządu terytorialnego; 19. Samorząd terytorialny w Polsce po roku 1989.

1. Prawo samorządowe i administracyjne: Polskie reformy wojewódzkie w świetle europejskiego prawa o regionach; Koncepcja nadzoru w projektach ustaw o samorządzie powiatowym oraz samorządzie województwa; Zagadnienia regionalizacji w Polsce; Przesłanki koncepcji podziału terytorialnego państwa na siedemnaście województw; Formy prawno-organizacyjne wykonywania usług publicznych przez projektowane powiaty; Samodzielność finansowa gmin w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego; Polskie sądownictwo administracyjne i jego wpływ na funkcjonowanie samorządu terytorialnego (wybrane zagadnienia oparte na przykładzie orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawach zagospodarowania przestrzennego); Organy gminy - próba oceny dotychczasowych osiągnięć w zakresie regulacji prawnej ich statusu; Polski samorząd terytorialny a konstytucyjna zasada demokratycznego państwa prawa realizującego zasadę sprawiedliwości społecznej; Ordynacja wyborcza do rad gmin - realizacja prawa jednostki do udziału w sprawowaniu władzy; Korporacyjny charakter samorządu terytorialnego; Instrumenty nadzoru nad samorządem terytorialnym (na przykładzie wybranych państw europejskich); Zakres przedmiotowy skargi z art. 101 ust. 1 ustawy samorządowej (zarys problemu); Samorząd terytorialny a ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego na szczeblu lokalnym; Pomoc społeczna jako zadanie gminy; Zaspokajanie niematerialnych zbiorowych potrzeb lokalnych - aspekty prawne publicznej działalności samorządu terytorialnego; Rola samorządu terytorialnego w zakresie wychowania w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi w świetle nowych regulacji prawnych; Współpraca samorządu terytorialnego z organizacjami pozarządowymi; Uwagi o niektórych aspektach porozumienia komunalnego; Status pracownika administracji samorządowej; Funkcjonariusz publiczny, jego ochrona oraz odpowiedzialność za czyny w świetle nowego Kodeksu karnego; Zatrudnienie pracowników samorządowych a planowane zmiany struktury samorządu terytorialnego. Uwagi de lege ferenda; Regionalne systemy przedstawicielskie w państwach Unii Europejskiej; Samorząd miejski w Finlandii; Administracja i samorząd gmin w Szwajcarii; Zasada subsydiarności w prawie Unii Europejskiej. 2. Działalność samorządów w zakresie gospodarki i usług społecznych: Gospodarcze funkcje samorządu terytorialnego w nowym systemie administracji publicznej; Zarządzanie sfera usług społecznych przez samorząd terytorialny w świetle planowanych reform; Strefy ekonomiczne instrumentem rozwoju lokalnego; Zarządzanie rozwojem lokalnym (gminy); Struktura programów lokalnej polityki gospodarczej małych gmin; Rola samorządu lokalnego w rozwoju przedsiębiorczości (w świetle badań); Znaczenie agroturystyki w wielofunkcyjnym rozwoju terenów wiejskich; Działalność wiejskich organizacji samorządowych; Zarządzanie w samorządzie terytorialnym. Sformułowanie problemu; Doświadczenia gminy Opole w zakresie zmian rozmiarów zadań własnych oraz struktur organizacyjnych; Wdrażanie Total Quality Management (TQM) na bazie norm EN-ISO 9000 w urzędach administracji samorządowej - doświadczenia Małopolskiego Programu Promocji Jakości; Kontrakt menedżerski warunkiem efektywnego zarządzania w zakładach budżetowych; Wybrane instrumenty nowoczesnego zarządzania podmiotami gospodarczymi; Możliwość wspomagania pracy jednostek samorządu terytorialnego za pomocą systemów informacji przestrzennej; Wybrane problemy niedoskonałości informacji w działalności gmin; Potencjał umiejętności menedżerskich liderów samorządowych; Samorząd terytorialny jako podmiot pozyskiwania zagranicznych inwestycji bezpośrednich; Zagospodarowanie infrastrukturalne i potrzeby inwestycyjne gmin w Polsce; Realizacja przez gminę zadań w zakresie opieki zdrowotnej - stan obecny i programy reform; Wymogi środowiska naturalnego w kontekście zadań samorządów terytorialnych; Zadania gmin w zakresie utrzymania porządku i czystości oraz postępowania z odpadami komunalnymi w świetle nowych rozwiązań prawnych; System zarządzania odpadami przez władze lokalne (aspekty społeczne); Ekonomiczno-organizacyjne aspekty wdrażania systemu zbiórki odpadów komunalnych na przykładzie gmin: Namysłów; Świerczów; Wilków i Domaszowice; Stan techniczny i sprawność instalacji urządzeń służących do ochrony środowiska w Opolu.

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego a wadliwość decyzji administracyjnej ; Policja administracyjna w systemie administracji publicznej (wybrane zagadnienia ) ; Zasadnicze problemy działalności informacyjnej państwa : przyczynek do nieformalnych działań administracji ; Niekonstytucyjne zjawiska w administracji publicznej ; Powiat w państwie . Kwestie wybrane ; Kilka uwag o sposobach kształtowania sytuacji prawnoadminstracyjnej ; Wstrzymanie wykonania aktu zaskarżonego do Naczelnego Sądu Administracyjnego ; U źródeł francuskiego modelu administracji lokalnej ; Reforma zasadniczego podziału terytorialnego państwa a terytorialne podziały specjalne ; Przemyślenia dotyczące aktualnych tendencji w dziedzinie prawa administracyjnego ; Nadużycie władzy jako powód zaskarżenia w greckim prawie administracyjnym ; Decentralizacja funkcji prawotwórczych a jedność i jednolitość systemu prawa ; Zagadnienia terminologiczne na tle problemu wyodrębnienia części ogólnej i części szczegółowej prawa administracyjnego a próba nowej definicji prawa administracyjnego ; Ewolucja samorządu terytorialnego w Niemczech ; Differentia specifica materialnego prawa administracyjnego (w teorii i orzecznictwie) ; Zasada ochrony praw nabytych . Uwagi o uchyleniu niezgodnych z prawem uprawniających aktów administracyjnych ; Pozwolenia emisyjne ; Rola i funkcje prawa w systemie gospodarki rynkowej ; Podmiotowość i osobowość prawna w prawie administracyjnym ; Przepisy autonomiczne w prawie czeskim ; Pozycja prawna Rady do Spraw Uchodźców Referendum lokalne - rozważania nad nową regulacją prawną ; Postępowanie antymonopolowe jako szczególne postępowanie administracyjne ; Skutki orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego dla procesu stosowania prawa wobec zasady bezpośredniego stosowania konstytucji ; Formuła wykonywania mandatu radnego ; Trwałość rozstrzygnięć administracyjnych ; Dekoncentracja administracji terytorialnej jako zasada prawa administracyjnego we Francji ; Instytucja autokontroli w ujęciu ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym ; Wolność gospodarcza w działalności jednostek samorządu terytorialnego ; Wymiar sprawiedliwości w sprawach administracyjnych a sądowa kontrola administracji ; Statut jednostki samorządu terytorialnego a jej samodzielność ; Ochrona praw użytkownika zakładu publicznego ; Sądowa kontrola administracji w Japonii ; Problemy reglamentacji działalności gospodarczej w Polsce ; Samorząd zawodowy ; Kilka uwag o koncepcji władzy wykonawczej w Konstytucji RP z 1997 roku ; W sprawie wdrażania zasad New Public Management do prawa administracyjnego ; O nowych tendencjach rozwojowych w nauce prawa administracyjnego słów kilka ; Nowe koncepcje reformy ustroju Warszawy ; Umowa administracyjna a umowa cywilnoprawna ; Z problematyki materialnego prawa samorządu terytorialnego ; Początki polskiego ustawodawstwa ochrony przyrody . Wybrane zagadnienia ; Konstytucyjna zasada domniemania kompetencji na rzecz gminy w świetle zasady subsydiarności ; Zasady wydawania decyzji administracyjnych przez organy wykonawcze samorządu terytorialnego ; Zasada ochrony praw nabytych w prawie państwowym i administracyjnym ; Czeskie i polskie sądownictwo administracyjne - czy tradycyjna zgodność , czy też wystąpią różnice ? ; Zespolenie wojewódzkiej administracji rządowej . Zarys problemu ; Konstytucyjne regulacje ustroju wewnętrznego jednostek samorządu terytorialnego RP ; Stosunek administracyjnoprawny a samorząd terytorialny ; Prawne i pozaprawne uwarunkowania sprawności (efektywności ) działania administracji publicznej ; Nowe tendencje w rozwoju administracji publicznej w Wielkiej Brytanii ; Odpowiedzialność ministerialna a dostęp do informacji w Wielkiej Brytanii ; Zagadnienia publikacji aktów normatywnych ; Zagadnienie stosunku polityki do prawa na przykładzie realizacji celów i zadań polityki ochrony środowiska w USA i Unii Europejskiej ; Cechy charakterystyczne nowego kodeksu urzędniczego w Grecji ; Sytuacja prawna miasta na prawach powiatu w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego ; Własność dzieł sztuki i zabytków . Dylematy restytucji ; Kontrakt wojewódzki - forma działania administracji publicznej w strukturach zdecentralizowanych ; Suspensywność środków prawnych w postępowaniu administracyjnym oraz w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym (Uwagi wybrane) ; Planowanie przestrzenne - prawo planowania - komunalna administracja samorządowa ; Generalne akty administracyjne regulujące prawa i obowiązki użytkownika drogi publicznej (znaki drogowe) - wybrane zagadnienia ; Konsultacje społeczne . Przyczynek do krytyki wykładni i stosowania prawa administracyjnego ; Sankcje administracyjne w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Kontrola administracji przez ogólne sądy administracyjne w Niemczech ; Prawne formy ochrony przyrody ; Historia rozwoju instytucji austriackiego prawa o działalności gospodarczej ; Przedsiębiorstwo publiczne jako instytucja prawna (Wybrane problemy ) ; Miejsce aktów określających ustrój jednostek samorządu terytorialnego w strukturze źródeł prawa administracyjnego ; Nazwisko w świetle uregulowań administracyjnoprawnych ; Ochrona interesu prawnego jednostek samorządu terytorialnego w postępowaniu administracyjnym i sądowym ; Uregulowanie organizacji administracji . Przyczynek do stosunku między władzą ustawodawczą a wykonawczą ; Kasy chorych - organizacja i zasady funkcjonowania ; Świadczenie usług przesyłowych w zakresie energii elektrycznej w prawie Unii Europejskiej - implikacje dla Polski ; Zasada subsydiarności ; Condiciones necessariae dwuinstancyjnego sądownictwa administracyjnego ; Nowe uregulowania w kodeksie cywilnym wspierające przedsiębiorczość ; Ocena modelu prywatyzacji zadań publicznych gminy ; Z problematyki reformy sądownictwa administracyjnego .

R.1 Mandat radnego; R.2 Interesy prawne radnych (191839); R.3 Gospodarny radny złotym interesem gminy; R.4 Prawo statutowe - prawem radnych; R.5 Jawność - niejawność; R.6 Sekretne problemy "interesu prawnego"; R.7 Radni w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego; R.8 Granice wolności działalności gospodarczej; R.9 Interesy prawne radnych europejskich; R.10 USA - interesy prawne radnych. Doświadczenia.

1. Równość i równość płci jako idee; 2. Równość płci w prawie i polityce; 3. Prowadzenie polityki równości płci jako jednego z zadań gminy; 4. Wprowadzenie do badań empirycznych; 5. Realizacja zadań z zakresu polityki równości płci w gminach: instrumenty prawno-polityczne; 6. Realizacja zadań z zakresu polityki równości płci w gminach: instrumenty instytucjonalne i finansowe.

1. Administracja publiczna, 2. Geneza i istota samorządu lokalnego, 3. Organizacja samorządu lokalnego, 4. Prawo miejscowe i organy nadzoru, 5. Samorząd lokalny a standardy europejskiej, 6. System władzy lokalnej w Europie Zachodniej, 7. System władzy lokalnej w Europie Środkowowschodniej

Pojęcie i istota samorządu terytorialnego; Kształt oraz funkcjonowanie polskiej administracji terenowej w l.1918-39; Samorząd teryt. w polskich konstytucjach; Struktura organizacyjna gminy; Ustrój powiatu; Struktura organizacyjna województwa samorządowego; Formy współdziałania jednostek samorządu; Zadania samorządu teryt.; Mienie gmin, powiatów i województw samorządowych; Nadzór nad samorządem teryt.; Modele samorządu teryt. w wybranych państwach europejskich.

Pojęcie i istota samorządu terytorialnego; Kształt oraz funkcjonowanie polskiej administracji terenowej w l.1918-39; Samorząd teryt. w polskich konstytucjach; Struktura organizacyjna gminy; Ustrój powiatu; Struktura organizacyjna województwa samorządowego; Formy współdziałania jednostek samorządu; Zadania samorządu teryt.; Mienie gmin, powiatów i województw samorządowych; Nadzór nad samorządem teryt.; Modele samorządu teryt. w wybranych państwach europejskich.

Pojęcie i istota samorządu terytorialnego; Kształt oraz funkcjonowanie polskiej administracji terenowej w l.1918-39; Samorząd terytorialny w polskich konstytucjach; Struktura organizacyjna gminy; Ustrój powiatu; Miasto na prawach powiatu; Struktura organizacyjna województwa samorządowego; Zasada jawności i dostęp do informacji publicznej; Pracownicy samorządowi, Ograniczenia antykorupcyjne dotyczące funkcjonariuszy samorządowych, Formy współdziałania jednostek samorządu; Zadania samorządu terytorialnego; Akty prawa miejscowego samorządu terytorialnego; Dochody jednostek samorządu terytorialnego; Mienie gmin, powiatów i województw samorządowych; Nadzór nad samorządem terytorialnym;

Pojęcie i istota samorządu terytorialnego; Kształt oraz funkcjonowanie polskiej administracji terenowej w l.1918-39; Samorząd terytorialny w polskich konstytucjach; Struktura organizacyjna gminy; Ustrój powiatu; Miasto na prawach powiatu; Struktura organizacyjna województwa samorządowego; Zasada jawności i dostęp do informacji publicznej; Pracownicy samorządowi, Ograniczenia antykorupcyjne dotyczące funkcjonariuszy samorządowych, Formy współdziałania jednostek samorządu; Zadania samorządu terytorialnego; Akty prawa miejscowego samorządu terytorialnego; Dochody jednostek samorządu terytorialnego; Mienie gmin, powiatów i województw samorządowych; Nadzór nad samorządem terytorialnym;

1. Pojęcie i istota samorządu terytorialnego; 2. Kształt oraz funkcjonowanie polskiej administracji terenowej w latach 1918-1939; 3. Samorząd terytorialny w polskich konstytucjach; 4. Struktura organizacji gminy; 5. Ustrój powiatu; 6. Miasto na prawach powiatu; 7. Struktura organizacyjna województwa samorządowego; 8. Zasada jawności i dostęp do informacji publicznej; 9. Pracownicy samorządowi; 10. Ograniczenia antykorupcyjne dotyczące funkcjonariuszy samorządowych; 11. Formy współdziałania jednostek samorządu terytorialnego; 12. Zadania samorządu terytorialnego; 13. Akty prawa miejscowego samorządu terytorialnego; 14. Dochody jednostek samorządu terytorialnego; 15. Mienie gmin, powiatów i województw samorządowych; 16. Nadzór nad samorządem terytorialnym.

J. Supernat: W ANGLII: I. Wprowadzenie historyczne; II. Ograny administracji lokalnej; III. Radni i urzędnicy; IV. Funkcjonowanie organów administracji lokalnej; V. Finanse organów a.l.; VI. Kontrola funkcjonowania organów a.l.; K. Nowacki: W AUSTRII: I. Uwarunkowania historyczne i pojęcia podstawowe, II. Gminy w strukturze państwa;, określenie prawa komunalnego; III. Organizacja gmin w Austrii; IV. Podział zadań gmin; V. Regulacja prawna miejscowego planu przestrzennego (na przykładzie Dolnej Austrii); VI. Prawo miejscowe gmin (rozporządzenia policyjne); VII. Gmina w systemie finansów państwowych; problemy samodzielności gospodarczej gminy; VIII. Instytucje nadzoru nad gminami w Austrii; IX. Status Wiednia - miasta i kraju związkowego J. Boć: W BELGII: I. Organizacja państwa; II. Kształtowanie się ustawodawstwa dot. gmin; III. Jednolitość i wielkość struktur gminnych; IV. Organy gminy; V. Finanse gminy; VI. Aglomeracja brukselska; J. Jeżewski: WE FRANCJI: I. Wprowadzenie; II. Collecti vites lokales; III. Struktura i zadania gminy; IV. Charakterystyka ogólna finansów gminy; V. Zarys konstrukcji kontroli działania gminy; VI. Szczególny status Paryża, Marsylii, Lyonu; Pielow J.: W HISZPANII: I. Zarys historii hiszpańskiego samorządu terytorialnego; II. współistnienie autonomicznych podmiotów administracyjnych - zasada strukturalna nowej organizacji państwa; III. Gwarancja konstytucyjna dla "autonomia local" oraz jej interpretacja w orzecznictwie i doktrynie; IV. Przeniesienie regulacji konstytucyjnoprawnej do państwowej komunalnej usta wy ustrojowej (przegląd) J. Supernat: W HOLANDII: I. Wprowadzenie historyczne; II. Władze centralne; III. Prowincje; IV. Gminy; V. Finanse samorządowe; VI. Niektóre tendencje i kierunki zmian; Korczak J.: W NIEMCZECH: I. Wstęp; II. Rys historyczny rozwoju samorządu terytorialnego; III. Pozycja ustrojowa gminy; IV. Ustrój gmin; V. Zadania gmin; VI. Finanse gmin; R. Schaffhauser: W SZWAJCARII: I Gminy w państwie federalistycznym; II. Organizacja gmin i demokracja bezpośrednia; III. Zadania gmin; IV. Autonomia gminy; V. Finanse gmin; VI. Nadzór nad gminami; VII. Ochrona prawa VIII. Stolica federacji jako przykład gminy miejskiej; IX. Problemy strukturalne współpracy, X. Perspektywa

1. Administracja publiczna. 2. Geneza i istota samorządu lokalnego. 3. Organizacja samorządu lokalnego. 4. Prawo miejscowe i organy nadzoru. 5. Wybory do samorządu lokalnego. 6. Finanse samorządu lokalnego. 7. Samorząd lokalny a standardy europejskie. 8. System władzy lokalnej w Europie Zachodniej. 9. System władzy lokalnej w Europie Środkowo-Wschodniej.

1. Wstęp, 2. Własności struktur terytorialno - administracyjnych, 3. Koncepcja analizy reform terytorialno-administracyjnych, 4. Charakter, przebieg i rezultaty reform gminnych, 5. Istota i kierunki reform regionalnych, 6. Alternatywy dla reform. Formy kooperacji międzyterytorialnej, 7. Transgraniczna i zagraniczna współpraca jednostek administracyjnych, 8. Perspektywiczne czynniki zmian struktur terytorialnych, 9. Zasady kształtowania podziału terytorialnego, 10. Podsumowanie

Zawiera: 1. Podstawy filozoficzne i doktrynalne samorządu, w tym samorządu terytorialnego; 2. Etapy rozwoju idei samorządności w naukach prawnych; 3. Wymiar historyczny samorządu terytorialnego w Polsce na tle porównawczym; 4. Konstytucyjne podstawy samorządu terytorialnego – istota samorządu terytorialnego, zasady i pojęcia podstawowe; 5. Prawo międzynarodowe [samorządu terytorialnego], Rada Europy i Unia Europejska a samorząd terytorialny; 6. Samorządowe prawo miejscowe; 7. Paneuropejska zasada dobrej administracji; Zakończenie.

R.1 Prawne pojęcie samorządu i samorządu terytorialnego; R.2 Historia samorządu terytorialnego w Polsce; R.3 Gmina, powiat, województwo - charakter prawny; R.4 Zadania jednostek samorządu terytorialnego; R.5 Źródła prawa w zakresie samorządu terytorialnego; R.6 Bezpośrednie uprawnienia mieszkańców jednostek samorządu terytorialnego; R.7 Organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego; R.8 Organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego; R.9 Jednostki pomocnicze; R.10 Aparat administracyjny w jednostkach samorządu terytorialnego; R.11 Współdziałanie jednostek samorządu terytorialnego; R.12 Nadzór nad samorządem terytorialnym; R.13 Regionalne izby obrachunkowe; R.14 Samorządowe kolegia odwoławcze; R.15 Ustrój samorządu terytorialnego Miasta Stołecznego Warszawy; R.16 Ustrój samorządu terytorialnego w wybranych krajach europejskich.

R.1 Prawne pojęcie samorządu i samorządu terytorialnego; R.2 Historia samorządu terytorialnego w Polsce; R.3 Gmina, powiat, województwo - charakter prawny; R.4 Zadania jednostek samorządu terytorialnego; R.5 Źródła prawa w zakresie samorządu terytorialnego; R.6 Bezpośrednie uprawnienia mieszkańców jednostek samorządu terytorialnego; R.7 Organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego; R.8 Organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego; R.9 Jednostki pomocnicze; R.10 Aparat administracyjny w jednostkach samorządu terytorialnego; R.11 Współdziałanie jednostek samorządu terytorialnego; R.12 Nadzór nad samorządem terytorialnym; R.13 Regionalne izby obrachunkowe; R.14 Samorządowe kolegia odwoławcze; R.15 Ustrój samorządu terytorialnego Miasta Stołecznego Warszawy; R.16 Ustrój samorządu terytorialnego w wybranych krajach europejskich.

R.1 Prawne pojęcie samorządu i samorządu terytorialnego; R.2 Historia samorządu terytorialnego w Polsce; R.3 Gmina, powiat, województwo - charakter prawny; R.4 Zadania jednostek samorządu terytorialnego; R.5 Źródła prawa w zakresie samorządu terytorialnego; R.6 Bezpośrednie uprawnienia mieszkańców jednostek samorządu terytorialnego; R.7 Organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego; R.8 Organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego; R.9 Jednostki pomocnicze; R.10 Aparat administracyjny w jednostkach samorządu terytorialnego; R.11 Współdziałanie jednostek samorządu terytorialnego; R.12 Nadzór nad samorządem terytorialnym; R.13 Regionalne izby obrachunkowe; R.14 Samorządowe kolegia odwoławcze; R.15 Ustrój samorządu terytorialnego Miasta Stołecznego Warszawy; R.16 Ustrój samorządu terytorialnego w wybranych krajach europejskich.

I. Opinia publiczna wobec samorządu terytorialnego w Polsce, Co mieszkańcy sądzą na temat samorządów i ich funkcjonowania?; Opina publiczna wobec reform decentralizacyjnych; Opinie mieszkańców i proces podejmowania decyzji przez samorządy; Podsumowanie. II. Między aktywnym uczestnictwem, biernym poparciem a brakiem zaufania. Opinia publiczna wobec reform samorządowych i demokracji lokalnej w Europie Środkowo-Wschodniej: Uwarunkowania relacji władza lokalna - mieszkańcy; Opinie mieszkańców na temat samorządów i ich działalności; Mieszkańcy wobec reform decentralizacyjnych; Preferencje mieszkańców a działalność samorządów- dialog, monolog czy brak komunikacji?; Jakie czynniki wpływają na zróżnicowanie opinii mieszkańców?; Podsumowanie; Wnioski praktyczne.