Osiemnasty tom Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego otwiera nakierunkowany na kwestie praktyczne artykuł poświęcony kolizyjnym zagadnieniom umów przedwstępnych. Kolejne opracowanie dotyczy z kolei podstaw i uzasadnienia do stosowania przez sąd krajowy obcych norm kolizyjnych. Poza tym w bieżącym tomie czytelnik znajdzie publikację poświęconą aspektom kolizyjnym styku prawa prywatnego i publicznego. Warty uwagi jest także artykuł przedstawiający wybrane, szczególnie nurtujące teoretyków i praktyków prawa, kwestie związane z przepisami wymuszającymi swoje zastosowanie. Warto poza tym zapoznać się z teoretycznym opracowaniem omawiającym zasadę najściślejszego związku, stanowiącą regułę kierunkową prawa prywatnego międzynarodowego. Osiemnasty tom Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego zamyka Sprawozdanie z II Zjazdu Katedr Prawa Prywatnego Międzynarodowego („O stanowieniu, pojmowaniu i stosowaniu norm kolizyjnych europejskiego i krajowego prawa prywatnego międzynarodowego”), który odbył się w Katowicach w dniach 23–24 października 2015 roku.
W dziewiętnastym tomie Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego, we wprowadzającym artykule, czytelnik znajdzie teoretyczne omówienie wybranych zagadnień odnoszących się do najczęściej stosowanych w normach kolizyjnych łączników personalnych osób fizycznych. W kolejnym opracowaniu – już bardziej praktycznym – wskazano sposoby wyznaczania statutu personalnego osób prawnych i wskazano wady oraz zalety każdej z proponowanych metod. Godna polecenia jest także publikacja poświęcona problematyce spadkowej na tle rozporządzenia UE 650/2012, odnosząca się do zasady jednolitości statutu spadkowego. Oprócz tego, w bieżącym tomie czasopisma, swoje miejsce znalazło poza tym opracowanie dotyczące obecnej sytuacji arbitrażu korporacyjnego w prawie polskim. Dopełnienie tomu stanowi studium poświęcone prawu małżeńskiemu oraz spadkowemu w świecie orientalnym oraz publikacja postanowienia Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim z 8 marca 2016 r. (sygn.: V Cz 664/15) o skierowaniu pytania prejudycjalnego do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie skuteczności zapisu windykacyjnego w odniesieniu do nieruchomości położonej w państwie, którego prawo nie zna tej instytucji prawnej.
Tom dwudziesty drugi Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego obejmuje artykuły opublikowane w języku angielskim. Otwiera go opracowanie dotyczące jurysdykcji i prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych wynikających z ograniczenia konkurencji na przykładzie sektora farmaceutycznego. Poza nim w bieżącym tomie czasopisma czytelnik znajdzie dwa artykuły poświęcone kolizyjnej problematyce małżeństwa, w tym zagadnieniom małżeńskich ustrojów majątkowych. Godne polecenia są także opracowania dotyczące arbitrażu, poruszające kwestie zdolności arbitrażowej w sprawach związanych z dobrami osobistymi oraz alternatywnych metod rozwiązywania sporów z zakresu sztuki. Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego są czasopismem publikującym opracowania dotyczące problematyki szeroko rozumianego prywatnoprawnego obrotu transgranicznego, tj. z obszarów prawa prywatnego międzynarodowego (prawa kolizyjnego), prawa jednolitego, międzynarodowego postępowania cywilnego, międzynarodowego arbitrażu handlowego i inwestycyjnego, prawa porównawczego w dziedzinie prawa prywatnego, prawa Unii Europejskiej i prawa międzynarodowego publicznego w zakresie, w jakim dotyczą one obrotu prywatnoprawnego. Opracowania publikowane na łamach Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego kierowane są zarówno do praktyków – sędziów, adwokatów i radców prawnych, jak i teoretyków prawa.
R.1 Podstawowe zasady administracyjnego prawa gospodarczego. R.2 Przedsiębiorcy. R.3 Zagraniczne podmioty działalności gospodarczej. R.4 Przedsiębiorcy publiczni i zarząd mieniem publicznym. R.5 Działalność gospodarcza samorządu terytorialnego. R.6 Administracyjno prawne środki kształtowania sytuacji prawnej przedsiębiorców. R.7 Policja gospodarcza. R.8 Reglamentacja gospodarcza. R.9 Nadzór policyjny i reglamentacyjny w administracyjnym prawie gospodarczym. R.10 Pomoc publiczna dla przedsiębiorców. R.11 Organizacje przedsiębiorców a związki zawodowe.
R.1 Podstawowe zasady administracyjnego prawa gospodarczego. R.2 Przedsiębiorcy. R.3 Zagraniczne podmioty działalności gospodarczej. R.4 Przedsiębiorcy publiczni i zarząd mieniem publicznym. R.5 Działalność gospodarcza samorządu terytorialnego. R.6 Administracyjno prawne środki kształtowania sytuacji prawnej przedsiębiorców. R.7 Policja gospodarcza. R.8 Reglamentacja gospodarcza. R.9 Nadzór policyjny i reglamentacyjny w administracyjnym prawie gospodarczym. R.10 Pomoc publiczna dla przedsiębiorców. R.11 Organizacje przedsiębiorców a związki zawodowe.
1. Zobowiązanie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia jako przedmiot regulacji kolizyjnej, 2. Wskazanie prawa właściwego w ujęciu komparystycznym, 3. Statut zobowiązania z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia w świetle normy dotyczącej zobowiązań niewynikających z czynności prawnej, 4. Akcesyjne wskazanie prawa właściwego dla zobowiązań z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia
Przepisy ogólne; Przekraczanie granicy; Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony lub osiedlenie się; Łączenie rodzin; Pobyt cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; Pobyt cudzoziemca zatrzymanego, umieszczonego w ośrodku strzeżonym, w areszcie w celu wydalenia lub pozbawionego wolności w wykonaniu orzeczeń wydanych na podstawie ustaw; Azyl; ochrona czasowa cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; Zobowiązanie do opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wydalenie cudzoziemców; Ewidencja cudzoziemców; Odpowiedzialność przewoźnika; Prezes Urzędu do spraw repatriacji i uchodźców; Rada do spraw uchodźców; Krajowy system informatyczny; Zasady postępowania i właściwość organów; Przepisy karne; Zmiany w przepisach obowiązujących; Przepisy przejściowe i końcowe.
1.Zagadnienia ogólne, 2. Pozyskiwanie prawa właściwego dla zobowiązań z deliktów internetowych, 3. Prawo właściwe dla "szczególnych" zobowiązań z deliktów internetowych, 4. Wpływ "zasady pochodzenia"; na wskazanie prawa właściwego dla zobowiązań deliktowych związanych ze świadczeniem usług internetowych, 5. Podsumowanie
1. Europejskie prawo procesowe cywilne: Projektowane zmiany rozporządzenia nr 44/2001; Automatyczna wykonalność orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych w Unii Europejskiej- geneza, stan obecny i perspektywy; Jurysdykcja krajowa w sprawach alimentacyjnych w świetle rozporządzania nr 4/2009; Zabezpieczenie dowodu na gruncie rozporządzeń nr 44/2001 i 1206/2001; Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/EC z 21 maja 2008 r. w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych; 2. Europejskie prawo kolizyjne: Status umów ubezpieczenia według rozporządzenia Rzym I; Prawo właściwe dla umów licencyjnych o korzystanie z praw własności intelektualnej w świetle rozporządzenia Rzym I; Prawo właściwe dla naruszeń praw własności intelektualnej w świetle postanowień rozporządzenia Rzym II; Problematyka kolizyjno prawna umów o roboty budowlane.
1. Uwagi wstępne, 2. Gospodarstwo rolne jako zjawisko społeczno-ekonomiczne, 3. Normatywna koncepcja gospodarstwa rodzinnego, 4. Spółki jako cywilnoprawna forma organizacji gospodarstwa rodzinnego, 5. Opodatkowanie i rachunkowość spółek, 6. Spółki rolne. Zagadnienia prawnoporównawcze, 7. Rozważania końcowe
Zawiera: Wykaz skrótów; Wstęp; Bibliografia; Rozdział I. System zamówień publicznych (Ewa Przeszło): 1. Wprowadzenie; 2. Pojęcie systemu w kontekście różnych dziedzin nauki; 3. System zamówień publicznych w regulacjach Unii Europejskiej; 4. Polski system zamówień publicznych – próba zdefiniowania; Rozdział II. Charakterystyka i znaczenie instytucji kontroli (Ewa Przeszło): 1. Wprowadzenie; 2. Pojęcie i istota kontroli; 3. Pozaprawne ujęcie kontroli; Rozdział III. Rodzaje kontroli w systemie prawa zamówień publicznych (Ewa Przeszło): 1. Wprowadzenie; 2. Kontrola państwowa; 3. Kontrola w prawie administracyjnym; 4. Kontrola jako element nadzoru; 5. Kontrola w prawie finansowym; 6. Czynności sprawdzające jako tzw. quasi-kontrola; Rozdział IV. Kontrola obywatelska (Ewa Przeszło): 1. Wprowadzenie; 2. Kontrola społeczna; 3. Kontrola medialna; Rozdział V. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych jako organ kontroli w systemie zamówień publicznych (Andrzej Powałowski): 1. Wprowadzenie; 2. Zadania i charakter prawny Prezesa UZP; 3. Uprawnienia kontrolne Prezesa UZP; 4. Urząd Zamówień Publicznych jako organ pomocniczy Prezesa UZP; Rozdział VI. Państwowe organy kontroli (Andrzej Powałowski): 1. Wprowadzenie; 2. Charakter prawny, znaczenie i kompetencje Najwyższej Izby Kontroli; 3. Kontrola sprawowana przez Regionalne Izby Obrachunkowe; 4. Kontrola administracji rządowej; Rozdział VII. Organy ochrony prawnej i ścigania a kontrola systemu zamówień publicznych (Andrzej Powałowski): 1. Wprowadzenie; 2. Kontrola przeprowadzana przez Centralne Biuro Antykorupcyjne; 3. Rola Policji i prokuratury w sferze kontroli; 3.1. Policja; 3.2. Prokuratura; Rozdział VIII. Krajowa Izba Odwoławcza i sądy jako podmioty kontroli (Andrzej Powałowski): 1. Wprowadzenie; 2. Krajowa Izba Odwoławcza; 3. Rola sądów; Rozdział IX. Instrumenty kontroli w ustawie – Prawo zamówień publicznych (Hanna Wolska): 1. Wprowadzenie; 2. Środki ochrony prawnej; 2.1. Podmioty legitymowane do wnoszenia środków ochrony Prawnej; 2.2. Środki ochrony prawnej w postępowaniach powyżej progów unijnych; 2.3. Środki ochrony prawnej w postępowaniach poniżej progów unijnych; 2.4. Instytucja przystąpienia; 3. Elementy nadzoru w zamówieniach publicznych; Rozdział X. Środki ochrony prawnej, jako instrument kontroli w ustawie o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi (Hanna Wolska): 1. Wprowadzenie; 2. Podmioty legitymowane do wnoszenia środków ochrony prawnej; 3. Odwołanie i skarga; Rozdział XI. Kontrola w partnerstwie publiczno-prywatnym (Hanna Wolska): 1. Wprowadzenie; 2. Środki ochrony prawnej w partnerstwie publiczno–prywatnym jako instrument kontroli; 3. Kontrola realizacji przedsięwzięcia; Zakończenie.
Zawiera: Wprowadzenie. System prawa o dyferencjacja dyscyplin prawniczych. Rozdział pierwszy. Prawo prywatne w starożytności, w średniowieczu i czasach nowożytnych: A. Kryteria wyodrębnienia i rozwój prawa prywatnego w prawie rzymskim; B. Słuszność w filozofii greckiej i prawie rzymskim; C. Prawo prywatne w recepcjach prawa rzymskiego; D. Prawo prywatne w ustroju feudalnym, kapitalizmie i socjalizmie. Rozdział drugi. Prawo prywatne a prawo publiczne – relacje współczesne: A. Zasadność wyodrębnienia prawa prywatnego; prawo prywatne sensu stricto i sensu largo; B. Metoda regulacji prawnej jako kryterium wyodrębnienia prawa prywatnego; C. Konsekwencje wyodrębnienia działów prawa – podobieństwa i różnice między prawem prywatnym a publicznym. Rozdział trzeci. Zasady podstawowe prawa prywatnego (cywilnego): A. Funkcje i katalog zasad podstawowych prawa prywatnego; B. Zasada autonomii woli podmiotów (zasada swobody umów); C. Zasada pewności (zaufania) i bezpieczeństwa obrotu; D. Zasada słuszności (zasady współżycia społecznego); E. Zasada pacta sunt servanda a klauzula rebus sic stantibus; F. Zasada oparcia mechanizmów prawa prywatnego na koncepcji prawa podmiotowego. Rozdział czwarty. Podmioty prawa prywatnego i prawa publicznego: A. Podmiotowość osób fizycznych; B. Osoby prawne prawa cywilnego (prywatnego); ułomne osoby prawne; C. Podmiotowość prawna w konstrukcjach prawa publicznego; D. Osobowość (podmiotowość) prawna jednostek samorządu terytorialnego. Rozdział piąty. Prawo podmiotowe jako podstawowa kategoria pojęciowa (konstrukcja prawa prywatnego): A. Pojęcie prawa podmiotowego; B. Prawo podmiotowe jako przedmiot ochrony sądowej; prawo podmiotowe a interes prawny; C. Prawo podmiotowe a konstrukcja stosunku prawnego; normatywne postaci praw podmiotowych; D. Wykonywanie praw podmiotowych; nadużycie prawa podmiotowego. Rozdział szósty. Źródła prawa prywatnego: A. Konstytucyjne źródła prawa stanowionego; B. Kodeks cywilny jako swoista ustawa organiczna (wiodąca) prawa prywatnego; C. Funkcjonalne (pozakonstytucyjne) źródła prawa prywatnego. Rozdział siódmy. Stosowanie prawa publicznego i prywatnego: A. Stosowanie prawa w tradycyjnym ujęciu teorii prawa z uwzględnieniem specyfiki stosowania prawa karnego, administracyjnego i cywilnego; B. Autonomiczne (powszechne), sądowe oraz pozasądowe (mediacja, arbitraż, sądy polubowne) stosowanie prawa prywatnego. Rozdział ósmy. Wykładnia prawa prywatnego i publicznego: A. Koncepcje, zasady i reguły wykładni w teorii prawa; B. Wykładnia prawa cywilnego oraz administracyjnego; C. Analogia w teorii prawa, prawie prywatnym i prawie publicznym. Rozdział dziewiąty. Własność w prawie prywatnym i publicznym: A. Własność jako kategoria prawna; treść, funkcje i konstrukcje prawa własności; B. Rozgraniczenie własności prywatnej i publicznej; C. Wykonywanie własności prywatnej i publicznej. Rozdział dziesiąty. Odpowiedzialność w prawie prywatnym i publicznym: A. Sankcje w prawie prywatnym (cywilnym) i publicznym (administracyjnym); specyfika sankcji prawa karnego i odpowiedzialności karnej; B. Rodzaje odpowiedzialności prawnej. Rozdział jedenasty. Cywilna (prywatna) odpowiedzialność odszkodowawcza: A. Reżimy odpowiedzialności odszkodowawczej; B. Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej; C. Zasady odpowiedzialności odszkodowawczej. Rozdział dwunasty. Perspektywy rozwoju relacji pomiędzy prawem prywatnym a prawem publicznym: A. „Publicyzacja” prawa prywatnego, czy wypieranie prawa administracyjnego przez prawo cywilne; B. Sprawa cywilna (prywatna) a sprawa administracyjna – rozgraniczenie drogi sądów powszechnych oraz sądów administracyjnych. Zakończenie. Bibliografia.
1. Podstawy działania przedsiębiorstw w Unii Europejskiej, 2. Warunki zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej w krajach Unii Europejskiej, 3. Korzyści i koszty związane z uruchomieniem działalności gospodarczej w poszczególnych krajach Unii Europejskiej
1. Podstawy działania przedsiębiorstw w Unii Europejskiej, 2. Warunki zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej w krajach Unii Europejskiej, 3. Korzyści i koszty związane z uruchomieniem działalności gospodarczej w poszczególnych krajach Unii Europejskiej
Głównym celem monografii było zbadanie adekwatności wypracowanych w teorii prawa koncepcji podziału na prawo publiczne i prawo prywatne w prawie Unii Europejskiej. Na marginesie zasadniczych rozważań uwzględniono również dyskusję nad Europejskim Kodeksem Cywilnym, harmonizacją/unifikacją prawa prywatnego i refleksję nad rolą prawa prywatnego w procesie integracji społecznej. W publikacji można wyodrębnić trzy obszary problemowe: 1) adekwatność wyróżnienia prawa prywatnego UE jako rodzaju prawa; 2) kwestię uzasadnienia podziału europejskiego prawa na publiczne i prywatne; 3) modernistyczne uwikłania unijnego prawa prywatnego. Procesy integracji europejskiej oraz globalizacyjne „narzucają” nowe rozumienie prawa publicznego i prawa prywatnego. Wiąże się to ściśle ze zjawiskami: publicyzacji prawa prywatnego, prywatyzacji prawa publicznego oraz multicentryzmem. Na prawo prywatne Unii Europejskiej składa się wiele aktów unijnych o charakterze wiążącym i niewiążącym. Dyrektywy unijne w większości dotyczą obrotu konsumenckiego i są wdrażane za pomocą procedur administracyjnoprawnych, co stanowi pogwałcenie założeń prawa prywatnego. Do prawa prywatnego Unii Europejskiej trzeba również zaliczyć prawo międzynarodowe prywatne. Książka skierowana jest zarówno do teoretyków i filozofów prawa, dogmatyków prawa międzynarodowego i europejskiego, cywilistów, komparatystów i historyków prawa, jak też do wszystkich zainteresowanych prawem prywatnym, które może być szansą dla rozbudowy Wspólnoty.
Głównym celem monografii było zbadanie adekwatności wypracowanych w teorii prawa koncepcji podziału na prawo publiczne i prawo prywatne w prawie Unii Europejskiej. Na marginesie zasadniczych rozważań uwzględniono również dyskusję nad Europejskim Kodeksem Cywilnym, harmonizacją/unifikacją prawa prywatnego i refleksję nad rolą prawa prywatnego w procesie integracji społecznej. W publikacji można wyodrębnić trzy obszary problemowe: 1) adekwatność wyróżnienia prawa prywatnego UE jako rodzaju prawa; 2) kwestię uzasadnienia podziału europejskiego prawa na publiczne i prywatne; 3) modernistyczne uwikłania unijnego prawa prywatnego. Procesy integracji europejskiej oraz globalizacyjne „narzucają” nowe rozumienie prawa publicznego i prawa prywatnego. Wiąże się to ściśle ze zjawiskami: publicyzacji prawa prywatnego, prywatyzacji prawa publicznego oraz multicentryzmem. Na prawo prywatne Unii Europejskiej składa się wiele aktów unijnych o charakterze wiążącym i niewiążącym. Dyrektywy unijne w większości dotyczą obrotu konsumenckiego i są wdrażane za pomocą procedur administracyjnoprawnych, co stanowi pogwałcenie założeń prawa prywatnego. Do prawa prywatnego Unii Europejskiej trzeba również zaliczyć prawo międzynarodowe prywatne. Książka skierowana jest zarówno do teoretyków i filozofów prawa, dogmatyków prawa międzynarodowego i europejskiego, cywilistów, komparatystów i historyków prawa, jak też do wszystkich zainteresowanych prawem prywatnym, które może być szansą dla rozbudowy Wspólnoty.
1. Rozwój europejskiego prawa prywatnego: Przyszłość prawa prywatnego w Unii Europejskiej; Zakres instrumentu opcjonalnego; Instrument opcjonalny a ochrona konsumenta; Europejskie prawo konsumencie a projekt nowego polskiego Kodeksu cywilnego; O potrzebie zachowania typologicznego układu systematyki umów w europejskim prawie kontraktów; 2. Prawo konsumenckie: Zakończenie stosunku umownego przez konsumenta w drodze odstąpienia od umowy bez podania przyczyny; Regulacja umowy o podróż a (nowy) Kodeks cywilny; Regulacja timesharingu a Kodeks cywilny; Uwagi o kodeksowej definicji konsumenta oraz jej zgodności z prawem unijnym; Obowiązki informacyjne w umowach z udziałem konsumentów a nadmierny formalizm prawa; Konsument a Internet, a próby harmonizacji i unifikacji prawa prywatnego; Antynomie paradygmatu ochrony konsumenta przez informację- prawo Unii Europejskiej a prace nad nowym polskim Kodeksem cywilnym; Procesowa ochrona grupowych interesów konsumentów przed niedozwolonymi (nieuczciwymi) postanowieniami wzorców umów; Instytucja umów powiązanych w perspektywie nowego polskiego Kodeksu cywilnego; Umowa sprzedaży konsumenckiej; Europejskie prawo konsumenckie jako wyraz technokratycznej koncepcji prawa umów.
1. Wprowadzenie, 2. Rozsądek w ująciu prawnoporównawczym - uwagi ogólne, 3. Klauzula rozsądku w prawie holenderskim na tle innych regulacji prawnych, 4. Rozsądek w Zasadach europejskiego prawa umów i Regułach Międzynarodowych Kontrkatów Handlowych UNIDROIT, 5. Rozsądek w Konwencji wiedeńskiej o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów, 6. Klauzula generalna rozsądku w prawie polskim
I> Działalność państwa w gospodarce: 1. Gospodarcze funkcje państwa. 2. Rozwój państwowej działalności gospodarczej w Polsce. 3. Skarb Państwa w sferze zarządzania własnością państwową. II. Przedsiębiorstwo państwowe jako forma działalności gospodarczej państwa: 1. Ewolucja modelu przedsiębiorstwa państwowego. 2. Sytuacja przedsiębiorstwa państwowego w świetle obowiązujących przepisów prawa. 3. Uprawnienia właścicielskie przedsiębiorstwa państwowego w stosunku do mienia państwowego. 4. Nadzór nad przedsiębiorstwem państwowym. III. Istota komercjalizacji: 1. Komercjalizacja w okresie międzywojennym. 2. Pojęcie komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego. 3. Przesłanki komercjalizacji w okresie transformacji systemowej. 4. Spór o komercjalizację. 5. Cel komercjalizacji. IV. Charakter prawny komercjalizacji: 1. Uprawnienia ministra ds. Skarbu Państwa w procesie komercjalizacji. 2. Forma aktu komercjalizacji. 3. Przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. V. Reżim prawny jednoosobowej spółki Skarbu Państwa: 1. Atypowy charakter jednoosobowej spółki Skarbu Państwa. 2. Nadzór właścicielki Skarbu Państwa. 3. Prawne konsekwencje komercjalizacji.