Zawiera: Rozdział I. Określenie obszaru specjalnego i jego charakterystyka: Geneza i pojmowanie obszaru specjalnego; Cechy obszarów specjalnych; Funkcje obszarów specjalnych; Wnioski. Rozdział II. Miejsce obszarów specjalnych w systemie prawa administracyjnego: Obszary specjalne jako instytucja prawna materialnego prawa administracyjnego; Obszary specjalne a podział terytorialny; Obszary specjalne a rzeczy i urządzenia publiczne; Obszary specjalne a specjalne statusy prawne; Obszary specjalne a obszary wyznaczone zezwoleniami i koncesjami; Obszary specjalne a stany specjalne; Obszary specjalne a obszary objęte ustaleniami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji wydanych w ramach procesu inwestycyjno-budowlanego; Obszary wyodrębnione; Wnioski. Rozdział III. Tworzenie, funkcjonowanie i klasyfikacje obszarów specjalnych: Podstawy prawne tworzenia obszarów specjalnych; Wartości leżące u podstaw tworzenia obszarów specjalnych; Cele tworzenia obszarów specjalnych; Akty prawne tworzące obszary specjalne; Podmioty administrujące utworzonymi obszarami specjalnymi; Specjalne reżimy prawne; Zbieg specjalnych reżimów prawnych; Zmiana specjalnych reżimów prawnych lub uchylenie ich stosowania; Rodzaje obszarów specjalnych i ich klasyfikacje; Wnioski. Rozdział IV. Obszary specjalne wyodrębniane w celu ochrony przyrody: Obszary specjalne jako prawne środki ochrony przyrody; Parki narodowe wraz z otulinami oraz strefami ochronnymi zwierząt łownych; Rezerwaty przyrody wraz z otulinami; Parki krajobrazowe wraz ze strefami ochrony krajobrazu oraz otulinami; Obszary chronionego krajobrazu wraz ze strefami ochrony krajobrazu; Obszary Natura 2000; Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe; Strefy ochrony; Wnioski. Rozdział V. Pozostałe obszary specjalne tworzone w celu ochrony środowiska: Obszary specjalne jako prawne środki ochrony środowiska; Obszary ciche; Obszary ograniczonego użytkowania; Strefy przemysłowe; Leśne kompleksy promocyjne; Lasy ochronne; Obwody łowieckie; Obwody rybackie wraz z obrębami ochronnymi; Obręby hodowlane; Strefy ochronne ujęć wody; Obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych; Obszary szczególnie narażone na azotany ze źródeł rolniczych; Obszary szczególnego zagrożenia powodzią; Obszary niebędące obszarami narażonymi na niebezpieczeństwo powodzi służące ochronie przed powodzią; Strefy ochronne urządzeń pomiarowych służby państwowej; Wnioski. Rozdział VI. Obszary specjalne wyodrębniane z uwagi na potrzebę korzystania z rzeczy publicznych lub urządzeń publicznych; Korzystanie z rzeczy i urządzeń publicznych; Morskie wody wewnętrzne oraz morze terytorialne wraz ze strefami zamkniętymi dla żeglugi i rybołówstwa; Wyłączna strefa ekonomiczna wraz ze strefą przyległą; Strefy bezpieczeństwa; Pas techniczny wraz z pasem ochronnym; Porty i przystanie morskie; Obszary i strefy przeznaczone dla żeglugi pasażerskiej oraz obszary przeznaczone dla żeglugi promów pasażerskich typu ro-ro; Obszary wykonywania rybołówstwa morskiego komercyjnego na szczególnych warunkach wraz z obszarami wyłączonymi z wykonywania rybołówstwa morskiego komercyjnego oraz obszarami ochronnymi dla gatunku organizmu morskiego; Strefy płatnego parkowania; Wnioski. Rozdział VII. Obszary specjalne służące ochronie zabytków: Ochrona zabytków; Obszary wpisane do rejestru zabytków; Parki kulturowe; Tereny byłych hitlerowskich obozów zagłady wraz ze strefami ochronnymi wokół terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady; Wnioski. Rozdział VIII. Obszary specjalne wpisujące się w ochronę zdrowia: Ochrona zdrowia; Obszary ochrony uzdrowiskowej oraz uzdrowiska; Wnioski. Rozdział IX. Obszary specjalne ustanawiane w celu stymulacji rozwoju gospodarczego i społecznego: Stymulacja rozwoju gospodarczego i społecznego; Specjalne strefy ekonomiczne; Wolne obszary celne; Obszary rewitalizacji wraz ze specjalnymi strefami rewitalizacji; Gminy lub miejscowości poszkodowane w wyniku działania żywiołu, na terenie których stosuje się szczególne zasady odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych wraz z innymi wyznaczonymi w ich granicach obszarami specjalnymi; Gminy lub miejscowości poszkodowane w wyniku wystąpienia powodzi, na terenie których stosuje się szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków tych powodzi; Wnioski. Rozdział X. Obszary specjalne wyodrębniane w celu ochrony bezpieczeństwa państwa: Ochrona bezpieczeństwa państwa; Tereny zamknięte; Strefy niebezpieczeństwa; Strefa nadgraniczna wraz z pasem drogi granicznej; Obszary podlegające obowiązkowej ochronie; Wnioski. Wnioski końcowe.

Zawiera: Cz. I. Ochrona przyrody: Uwagi wstępne; Akty prawne Wspólnot Europejskich dotyczące ochrony przyrody; Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości w sprawach dotyczących ochrony przyrody; Polskie przepisy prawne dotyczące ochrony przyrody; Działania dostosowawcze. Cz. II. Przyrodnicze obszary chronione: Wprowadzenie; Obszary chronione w aktach prawnych Wspólnot i jej państw członkowskich; Obszary chronione w Polsce; Działania dostosowawcze.