Wstęp; 1 Porozmawiajmy o kompetencjach; Kompetencje przyszłości; Przyszłość należy do świadomych i aktywnych obywateli. Jakie kompetencje są im niezbędne? Jak skutecznie je kształtować? (Perspektywa aksjologiczna); Przedsiębiorczość jako kompetencja przyszłości; Kompetencje kluczowe uczniów w międzynarodowych raportach i badaniach; Mobilność edukacyjna sposobem na rozwijanie kompetencji potrzebnych na rynku pracy; Międzynarodowe projekty edukacyjne drogą do rozwoju kompetencji kluczowych; 2 Wyzwania współczesnej edukacji; Nowoczesne doradztwo w szkołach: predyspozycje uczniów a ich przyszłość zawodowa; Efektywna edukacja. W poszukiwaniu balansu między technologią, kulturą i naturą; Kreatywność a standaryzacja: pedagogika twórczości i jej postulaty pod adresem współczesnej szkoły; Wspieranie rozwoju kreatywności wśród uczniów; Racjonalne dostosowania i modyfikacje w edukacji uczniów mających specjalne potrzeby edukacyjne; Edukacja międzykulturowa w szkołach i jej znaczenie. Wyzwania współczesnej edukacji w ramach inicjatyw UE; Projekt eTwinning jako sposobność do rozwijania inteligencji wielorakich uczniów; 3 Kompetencje cyfrowe; Język programowania jako kompetencja XXI w.; Nowoczesne technologie w nauczaniu przedmiotów ścisłych; Jak zetrzeć kurz nieaktualności z dawnych tekstów kultury? Dziedzictwo kulturowe w dobie nowoczesnych mediów na przykładzie Mendla Gdańskiego Marii Konopnickiej; Cyberbezpieczeństwo w szkołach: skuteczne strategie działania; Wyzwania i zagrożenia przestrzeni cyfrowej dla edukacji i aktywności zawodowej; 4 Kompetencje społeczne nauczycieli; Od psychologii do edukacji: zasady podnoszenia skuteczności nauczania i wychowania; Znaczenie inteligencji emocjonalnej w funkcjonowaniu ucznia i nauczyciela; Coaching w edukacji. Innowacje na rzecz rozwoju; Prestiż zawodu a kompetencje nauczycieli; Kompetentny nauczyciel – przyszłość czy rzeczywistość.

Zawiera: Przedmowa. Rozdział I. Zagadnienia wprowadzające: § 1. Prawo Unii Europejskiej jako akademicka dyscyplina prawa; I. Rozwój autonomicznej dyscypliny prawa Unii Europejskiej; II. Metody i narzędzia badawcze prawa Unii Europejskiej; § 2. Historia procesu integracji europejskiej; I. Rada Europy; II. Powstanie i ewolucja Wspólnot Europejskich; 1. Europejska Wspólnota Węgla i Stali; 2. Europejska Wspólnota Gospodarcza; 3. Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euratom); 4. Traktaty o połączeniu instytucji trzech Wspólnot Europejskich; 5. Jednolity Akt Europejski; 6. Traktaty o Unii Europejskiej (Traktat z Maastricht, Traktat z Amsterdamu oraz Traktat z Nicei); 7. Konwent Europejski i Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy; 8. Traktat zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską oraz Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Traktat z Lizbony); 9. Charakter relacji między Traktatami o Unii Europejskiej i funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Traktatem ustanawiającym Europejską Wspólnotę Energii Atomowej oraz Kartą Praw Podstawowych Unii Europejskiej; § 3. Charakter prawny Unii Europejskiej; I. Unia Europejska jako organizacja międzynarodowa; II. Metoda wspólnotowa; § 4. Prawo Unii Europejskiej a prawo międzynarodowe; § 5. Cele Unii Europejskiej; § 6. Członkostwo w Unii Europejskiej; I. Nabycie członkostwa w Unii Europejskiej; II. Zawieszenie praw członkowskich w Unii Europejskiej; III. Ustanie członkostwa; § 7. Stowarzyszenie z Unią Europejską; I. Stowarzyszenia traktatowe; II. Stowarzyszenia konstytucyjne; § 8. Obywatelstwo Unii Europejskiej; I. Charakter prawny obywatelstwa Unii Europejskiej; II. Prawa obywateli Unii Europejskiej. Rozdział II. System instytucjonalny Unii Europejskiej: § 9. System instytucjonalny Unii Europejskiej; § 10. Rada Europejska; I. Ewolucja Rady Europejskiej; II. Skład i organizacja; III. Funkcje; IV. Podejmowanie decyzji; § 11. Parlament Europejski; I. Skład; II. Organizacja wewnętrzna Parlamentu Europejskiego; III. Funkcje Parlamentu Europejskiego; § 12. Rada; I. Skład i organizacja; II. Zadania i kompetencje; III. Podejmowanie decyzji; 1. Uwagi ogólne; 2. Głosowanie większością kwalifikowaną; 3. Wymóg jednomyślności w Radzie; 4. Kompromis luksemburski i kompromis z Ioanniny; 5. Podejmowanie decyzji zwykłą większością głosów; § 13. Komisja; I. Skład i organizacja; II. Kompetencje Komisji; III. Podejmowanie decyzji; § 14. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej; I. Skład; II. Właściwość Trybunału Sprawiedliwości i Sądu; III. Procedura orzekania; § 15. Trybunał Obrachunkowy; I. Skład i organizacja; II. Zadania i kompetencje; III. Sposób działania; § 16. Organy doradcze Unii Europejskiej; I. Komitet Ekonomiczno-Społeczny; 1. Skład i organizacja; 2. Zadania i sposób działania; II. Komitet Regionów; 1. Skład i organizacja; 2. Zadania i sposób działania; § 17. Instytucje finansowe; I. Europejski Bank Centralny i Europejski System Banków Centralnych; II. Europejski Bank Inwestycyjny; § 18. Równowaga instytucjonalna. Rozdział III. Źródła prawa Unii Europejskiej: § 19. Zagadnienia wprowadzające; I. Uwagi ogólne; II. Pojęcie „źródła prawa Unii Europejskiej”; III. Acquis Unii Europejskiej; IV. Katalog i klasyfikacja źródeł prawa Unii Europejskiej; V. Problematyka hierarchii źródeł prawa w systemie prawnym Unii Europejskiej; § 20. Prawo pierwotne; I. Uwagi ogólne; II. Traktaty założycielskie Unii Europejskiej oraz Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej; 1. Wykaz traktatów założycielskich oraz traktatów modyfikujących; 2. Zakres przedmiotowy traktatów założycielskich; III. Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej; 1. Uwagi wprowadzające; 2. Zakres przedmiotowy Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej; 3. Zakres zastosowania Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej do instytucji UE; 4. Zakres zastosowania Karty Praw Podstawowych do państw członkowskich; IV. Ogólne zasady prawa; V. Prawo zwyczajowe; § 21. Prawo międzynarodowe publiczne jako źródło prawa Unii Europejskiej; I. Uwagi ogólne; II. Ius contrahendi Unii Europejskiej; III. Rodzaje umów zawieranych przez Unię Europejską oraz Europejską Wspólnotę Energii Atomowej; IV. Inne umowy międzynarodowe będące źródłem prawa Unii Europejskiej; § 22. Prawo pochodne Unii Europejskiej; I. Uwagi ogólne; II. Akty prawne tworzone w ramach Unii Europejskiej oraz Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej; 1. Katalog wiążących aktów prawa pochodnego - art. 288 TfUE; 2. Rozporządzenia; 3. Dyrektywy; 4. Decyzje; III Instrumenty Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa; 1. Katalog aktów tworzonych w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa; 2. Charakter prawny aktów Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa; 3. Ogólne wytyczne; 4. Decyzje; IV. Akty prawa pochodnego w dotychczasowym III filarze Unii Europejskiej; 1. Uwagi wprowadzające;2. Okres przejściowy przewidziany w Protokole Nr 36 do traktatów założycielskich; 3. Decyzje ramowe; § 23. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej; § 24. Niewiążące akty prawa pochodnego; § 25. Akty prawa wewnętrznego. Rozdział IV. Tworzenie prawa Unii Europejskiej: § 26. Uwagi wprowadzające; § 27. Kompetencje Unii Europejskiej; I. Zasada kompetencji powierzonych; II. Katalog kompetencji przyznanych Unii Europejskiej; III. Kompetencje dorozumiane - art. 352 TfUE oraz art. 203 TEWEA; § 28. Tworzenie prawa pierwotnego; I. Tworzenie i modyfikacja traktatów założycielskich; 1. Uwagi wprowadzające; 2. Zmiany traktatów założycielskich w trybie art. 48 TUE; 3. Zmiany traktatów założycielskich za pośrednictwem traktatów akcesyjnych; 4. Zmiany na podstawie procedur kładki; II. Zawieranie traktatów akcesyjnych; § 29. Procedury zawierania umów międzynarodowych przez Unię Europejską; I. Uwagi wprowadzające; II. Procedura zawierania umów międzynarodowych przez Unię Europejską; III. Procedura zawierania umów międzynarodowych przez Europejską Wspólnotę Energii Atomowej; IV. Publikacja i wejście w życie umów międzynarodowych zawieranych przez Unię Europejską i Euratom; § 30. Procedury tworzenia wiążących aktów prawa pochodnego Unii Europejskiej; I. Uwagi wprowadzające; II. Inicjatywa legislacyjna; III. Wybór podstawy prawnej oraz rodzaju aktu prawnego; IV. Zasady techniki prawodawczej oraz budowa aktu prawnego; V. Procedury legislacyjne; 1. Uwagi wprowadzające; 2. Zwykła procedura ustawodawcza; 3. Specjalna procedura ustawodawcza; 4. Specjalna procedura ustawodawcza - budżet Unii Europejskiej; 5. Procedura ustawodawcza bez udziału Parlamentu Europejskiego; 6. Procedury tworzenia aktów wykonawczych i delegowanych; VI. Udział Rady Europejskiej w procedurach tworzenia prawa pochodnego; VII. Udział parlamentów narodowych w procesie tworzenia prawa pochodnego; VIII. Publikacja aktów prawnych i ich wejście w życie; 1. Uwagi wprowadzające; 2. Konsekwencje braku publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej; § 31. Podejmowanie decyzji w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa; I. Uwagi ogólne; II. Inicjatywa; III. Wybór podstawy prawnej oraz instrumentu działania; IV. Zasady techniki prawodawczej oraz budowa instrumentów Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa; V. Procedura decyzyjna w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa; VI. Publikacja i wejście w życie instrumentów Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Rozdział V. Stosowanie prawa Unii Europejskiej na płaszczyźnie wewnętrznej państw członkowskich: § 32. Zagadnienia wprowadzające; § 33. Zasady stosowania prawa Unii Europejskiej na płaszczyźnie krajowej; I. Zasada pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej; 1. Ewolucja zasady pierwszeństwa; 2. Zakres zastosowania zasady pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej; 3. Konsekwencje prawne zasady pierwszeństwa; II. Zasada skutku bezpośredniego; 1. Uwagi wprowadzające; 2. Traktaty założycielskie; 3. Karta Praw Podstawowych; 4. Rozporządzenia; 5. Dyrektywy; 6. Decyzje; 7. Umowy międzynarodowe oraz akty prawne wydane na ich podstawie; III. Zasada skutku pośredniego; 1. Uwagi wprowadzające; 2. Podstawowe założenia zasady skutku pośredniego; IV. Zasada odpowiedzialności państw członkowskich za naruszenie prawa Unii Europejskiej; 1. Uwagi wprowadzające; 2. Podstawowe założenia zasady odpowiedzialności państw za naruszenie prawa Unii Europejskiej; § 34. Instrumenty Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa; § 35. Zasady stosowania aktów prawnych dawnego III filaru Unii Europejskiej na płaszczyźnie krajowej. Rozdział VI. Sądowa kontrola przestrzegania prawa; § 36. Właściwość Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Sądu: § 37. Postępowanie przeciwko państwu członkowskiemu o naruszenie zobowiązania ciążącego na mocy Traktatów; I. Naruszenie zobowiązania ciążącego na mocy Traktatów; 1. Ujęcie naruszenia zobowiązania; 2. Naruszenie zobowiązania przez brak wdrożenia prawa Unii Europejskiej; 3. Okoliczności egzoneracyjne podnoszone przez państwa; II. Postępowanie wszczęte przez Komisję; 1. Postępowanie nieformalne; 2. Formalne postępowanie wyjaśniające; 3. Postępowanie sądowe; III. Postępowanie wszczęte przez państwo członkowskie; IV. Postępowanie w razie niewykonania wyroku Trybunału; V. Postępowanie przeciwko państwu członkowskiemu odnośnie do zobowiązań wynikających ze Statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego; § 38. Skarga na nieważność aktu prawa pochodnego; I. Strony w postępowaniu; 1. Podmioty uprawnione do składania skarg; 2. Strony pozwane; 3. Postanowienia dotyczące Europejskiego Banku Inwestycyjnego; II. Podział kompetencji między Sąd oraz Trybunał Sprawiedliwości; III. Przedmiot skargi; 1. Rodzaje aktów prawnych podlegających zaskarżeniu; 2. Akty dotyczące skarżących bezpośrednio i indywidualnie; IV. Przesłanki stwierdzenia nieważności; 1. Brak kompetencji; 2. Naruszenie istotnego wymogu proceduralnego; 3. Naruszenie prawa materialnego; 4. Nadużycie władzy; V. Termin do wniesienia skargi; VI. Skutek orzeczenia o nieważności; 1. Konstytutywny charakter orzeczenia; 2. Pozostawienie pewnych skutków nieważnego aktu w mocy; VII. Zarzut bezprawności; 1. Akcesoryjność zarzutu bezprawności; 2. Zakres przedmiotowy zarzutu bezprawności; 3. Skutki uznania zarzutu bezprawności; § 39. Skarga na bezczynność instytucji; I. Strony w postępowaniu; II. Przesłanki skargi; 1. Rodzaje aktów, których niewydanie może być zaskarżone; 2. Wezwanie instytucji do działania; III. Skutek orzeczenia o bezczynności; § 40. Skarga odszkodowawcza; I. Przesłanki odpowiedzialności kontraktowej i deliktowej; II. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną działaniem prawotwórczym; III. Odpowiedzialność odszkodowawcza Unii Europejskiej i państw członkowskich; § 41. Postępowanie odwoławcze; § 42. Wydawanie opinii przez Trybunał Sprawiedliwości. Rozdział VII. Współpraca sądów krajowych z Trybunałem Sprawiedliwości: § 43. Znaczenie pytań prejudycjalnych dla jednolitego stosowania prawa Unii Europejskiej; § 44. Pojęcie sądu państwa członkowskiego; I. Sądy powszechne; II. Sądy administracyjne; III. Sądy konstytucyjne; IV. Sądy międzynarodowe; V. Sądy arbitrażowe; VI. Sądy dyscyplinarne; VII. Inne organy; VIII. Podsumowanie. Zadawanie pytań przez sądy i organy polskie; § 45. Obowiązek zadawania pytań prejudycjalnych; I. Pojęcie sądu, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu; II. Doktryna acte éclairé; III. Doktryna acte clair; IV. Skutek braku zadania pytania prejudycjalnego; § 46. Zakres pytań prejudycjalnych; I. Formułowanie pytań prejudycjalnych; II. Orzekanie o ważności aktów prawa pochodnego; III. Podstawy odmowy wydania orzeczenia wstępnego; § 47. Proceduralne aspekty zadawania pytań przez sąd krajowy; I. Zawieszenie postępowania przed sądem krajowym; II. Kontrola zgodności z konstytucją krajową a zadawanie pytań prejudycjalnych; III. Cofnięcie pytania prejudycjalnego; IV. Związanie sądu krajowego wytycznymi wyższej instancji; V. Ograniczenie możliwości podnoszenia zagadnień prawa unijnego w II instancji; § 48. Postępowanie przed Trybunałem o wydanie orzeczenia wstępnego; § 49. Moc prawna orzeczenia wstępnego.

R.1 Zagadnienia wprowadzające, R.2 Ramy instytucjonalne Unii Europejskiej, R.3 Źródła prawa Unii Europejskiej, R.4 Tworzenie prawa Unii Europejskiej, R.5 Stosowanie prawa Unii Europejskiej na płaszczyźnie wewnętrznej państw członkowskich, R.6 Sądowa kontrola przestrzegania prawa, R.7 Współpraca sądów krajowych z Trybunałem Sprawiedliwości, R.8 Wybrane aspekty prawne rozszerzenia Unii Europejskiej w 2004 r.

R.1 Zagadnienia wprowadzające, R.2 Ramy instytucjonalne Unii Europejskiej, R.3 Źródła prawa Unii Europejskiej, R.4 Tworzenie prawa Unii Europejskiej, R.5 Stosowanie prawa Unii Europejskiej na płaszczyźnie wewnętrznej państw członkowskich, R.6 Sądowa kontrola przestrzegania prawa, R.7 Współpraca sądów krajowych z Trybunałem Sprawiedliwości, R.8 Wybrane aspekty prawne rozszerzenia Unii Europejskiej w 2004 r.

R.1 Zagadnienia wprowadzające, R.2 Ramy instytucjonalne Unii Europejskiej, R.3 Źródła prawa Unii Europejskiej, R.4 Tworzenie prawa Unii Europejskiej, R.5 Stosowanie prawa Unii Europejskiej na płaszczyźnie wewnętrznej państw członkowskich, R.6 Sądowa kontrola przestrzegania prawa, R.7 Współpraca sądów krajowych z Trybunałem Sprawiedliwości, R.8 Wybrane aspekty prawne rozszerzenia Unii Europejskiej w 2004 r.

1. Zagadnienia wprowadzające; 2. System instytucjonalny Unii Europejskiej; 3. Źródła prawa Unii Europejskiej; 4. Tworzenie prawa Unii Europejskiej; 5. Stosowanie prawa Unii Europejskiej na płaszczyźnie wewnętrznej państw członkowskich; 6. Sądowa kontrola przestrzegania prawa; 7. Współpraca sądów krajowych z Trybunałem Sprawiedliwości.

1. Zagadnienia wprowadzające; 2. System instytucjonalny Unii Europejskiej; 3. Źródła prawa Unii Europejskiej; 4. Tworzenie prawa Unii Europejskiej; 5. Stosowanie prawa Unii Europejskiej na płaszczyźnie wewnętrznej państw członkowskich; 6. Sądowa kontrola przestrzegania prawa; 7. Współpraca sądów krajowych z Trybunałem Sprawiedliwości.

Wstęp; Słowo od organizatorów IV i V Assises Franco-Polonaises du droit; Program IV Assises Franco-Polonaises du droit. La communaute de travail. L’exemple de la pologne et de la France; Program V Assises Franco-Polonaises du droit. L’interet collectif; Zbiorowa wspólnota. Kilka refleksji na temat „wspólnot prawa”; Czy środowisko jest czynnikiem transformacji zbiorowego interesu w prawie pracy?; O niektórych konsekwencjach aksjologicznego uwarunkowania prawa administracyjnego kategorią dobra wspólnego; Interes kolektywny w prawie administracyjnym; Zbiorowy interes terytorialny – nowy paradygmat terytorialnych działań publicznych?; Interes kolektywny i uniwersalizm norm Międzynarodowej Organizacji Pracy; Kultura, język i konstrukcja społeczna; Interes ekologiczny: od zbiorowego interesu środowiskowego do interesu dóbr wspólnych. W kierunku konstytucjonalizacji interesu ekologicznego?; O dwóch koncepcjach dobra wspólnego. Dylematy konstytucyjne i możliwe fundamenty prawa pracy; Gdzie leżał interes wspólnotowy na Uniwersytecie Poznańskim po drugiej wojnie światowej?; Uwagi o doświadczeniu demokracji w najnowszych dziejach Europy; Interes publiczny jako fundamentalne pojęcie prawnicze – próba komparatystycznego spojrzenia; Interes zbiorowy w przedsiębiorstwach spółdzielczych: podejście socjologiczne; Populizm terapeutyczny i pastoralizm w epoce endemicznego fatalizmu; Zbiorowy interes pracowników w prawie Unii Europejskiej.