Przypadające w tym roku 25-lecie rozpoczęcia w Polsce przemian ustroju politycznego i gospodarczego zostało uświetnione w Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu organizacją międzynarodowego Kongresu PES 25 (People – Economy – Society: 25 years of transition). Jedna z sesji równoległych odbywających się w ramach Kongresu PES 25 została zorganizowana przez zespół pracowników Katedry Mikroekonomii i Ekonomii Instytucjonalnej. Sesja ta, pn. „25 lat gospodarki rynkowej w Polsce”, została poświęcona dyskusji nad zagadnieniami związanymi z odchodzeniem w naszym kraju od gospodarki centralnie planowanej w kierunku gospodarki rynkowej. Wyniki tej dyskusji zostały przedstawione w artykułach zamieszczonych w niniejszym numerze Prac Naukowych Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Nie jest to zbyt duży zbiór publikacji, ale interesujący ze względu na rozległość poruszanych w nich zagadnień i zróżnicowane ich ujęcie. Większość opracowań traktuje o problemach związanych z kształtowaniem się instytucji gospodarki rynkowej, przy czym podczas gdy autorzy niektórych artykułów zwracają uwagę na znaczenie kształtowania się norm społecznych, inni analizują i podkreślają znaczenie ram instytucjonalnych oraz instytucji prawnych na poziomie konkretnych rynków. Ostatecznie lektura tej grupy publikacji wydaje się wskazywać na problem komplementarności instytucji w różnych układach. Część opracowań zawartych w tym zeszycie tworzą artykuły, których autorzy podjęli próbę wyjaśnienia dynamiki pewnych zjawisk ekonomicznych, wskazując na grupy interesu jako czynnik przesądzający o zakresie i naturze zmian w badanych obszarach gospodarki. Wśród zagadnień poruszanych w niniejszej publikacji znalazły się także takie, które zwracają uwagę na negatywne zjawiska społeczne towarzyszące transformującej się gospodarce polskiej. I wreszcie, na co warto zwrócić uwagę, wśród artykułów tworzących niniejszy zeszyt Czytelnik znajdzie zarówno prace, które mają formę rozważań teoretycznych, jak i prezentacje wyników badań. '
Wyzwania polityki społecznej w Polsce, Przemiany pracy i ich konsekwencje dla polityki społecznej, Wyzwania wobec rynku pracy w Polsce, Potrzeba zmiany paradygmatu polityki społecznej w Polsce, od ochrony socjalnej do wspierania aktywności. Warunki i możliwości, Walka z bezrobociem wyzwaniem dla polityki społecznej - doświadczenia niemieckie, Ekonomiczne problemy ograniczania bezrobocia w Polsce, Opodatkowanie pracy a aktywność zawodowa w Polsce i w innych krajach Unii Europejskiej, Preferencje w podatku dochodowym od osób fizycznych w aspekcie aktywności zawodowej, Zatrudnienie socjalne i spółdzielnie socjalne a aktywizacja zawodowa, Systemy emerytalne a aktywność zawodowa - w Polsce i innych krajach UE, Polityka państwa wobec aktywności zawodowej matek, Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania aktywizacji zawodowej mieszkańców wsi
Zawiera: 1. Dyskusje wokół państwa opiekuńczego: Czy Polska jest państwem opiekuńczym?; Portret polskiego neoliberała; Socjalnej Ameryki główne dylematy i kierunki rozwoju; Kultura socjalna jako wyznacznik demokratycznego społeczeństwa opiekuńczego. 2. Aktywna polityka społeczna wobec współczesnych problemów społecznych: Mobilizacja zasobów ludzkich – w kierunku aktywnego społeczeństwa i modelu workfare mix; Bezrobocie polskiej młodzieży w perspektywie Unii Europejskiej; Inkluzywne i ekskluzywne oblicza elastycznych forma zatrudnienia; Wykorzystanie instrumentów aktywizacji bezrobotnych na dolnośląskim rynku pracy; Eola samorządu terytorialnego w rozwiązywaniu problemów społecznych na szczeblu lokalnym; Aktywne społeczeństwo obywatelskie jako podmiot lokalnej polityki społecznej; Samorządowa polityka społeczna wobec lokalnych problemów społecznych; Lokalna polityka społeczna w Radomiu w świetle badań 2006; Rola organizacji pozarządowych w rozwoju lokalnym; Zasada pomocniczości w systemie opieki nad rodziną i dzieckiem – założenia a rzeczywistość; Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych – bariery i wyzwania; Integracja jako cel polityki społecznej: szanse i pułapki; Kompleksowa polityka społeczna a rozwiązywanie kontrowersyjnych problemów moralnych i prawnych. 3. Socjalna Europa- doświadczenia i perspektywy: Przyszłość europejskiej przestrzeni socjalnej; Wspólne problemy, wspólne rozwiązania? Sport jako przestrzeń walki z wykluczeniem społecznym w Wielkiej Brytanii w kontekście wyzwań dla Polski; Miejsce Polski w budowaniu gospodarki opartej na wiedzy w kontekście członkostwa w Unii Europejskiej; Bariery i perspektywy wdrażania projektów społecznych w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego; Godzenie życia zawodowego i rodzinnego jako wyzwanie dla europejskiej polityki społecznej – przykład Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL; Reformy państwa socjalnego w Niemczech; Świadczenia rodzinne w Polsce, Niemczech i Wielkiej Brytanii – aspekt porównawczy; Wizja socjalnej Europy według Konferencji Kościołów Europejskich. 4. Praca socjalna wobec wymagań współczesności: Praca socjalna w Polsce. Znaki zapytania, dylematy kształcenia, perspektywy rozwoju zawodu. Głos w dyskusji; Pracownik socjalny: urzędnik, kasjer czy menadżer problemów?; Profesjonalizacja zawodu pracownika socjalnego w Polsce; Pracownik socjalny w szkole – wprowadzenie do dyskusji; Praca socjalna w więzieniu w kontekście duszpasterstwa więziennego; Sytuacja klientów pomocy społecznej w województwie zachodniopomorskim w świetle przekazywanych świadczeń; Praca socjalna jako usługa świadczona przez Ośrodek Pomocy Społecznej na rzecz mieszkańców Chrzanowa.
Cz.I Bezrobocie jako akceptowane fatum: 1. Bezrobocie jak nieunikniona konsekwencja gospodarcza, 2. Nieadekwatność solidarności i leseferyzmu, 3. Polityka aktywizacji na runku pracy, 4. zasadnicza rola popytu finalnego. Cz.II Społeczeństwo bez bezrobocia: wybór eryczny: 5. Zmiana paradygmatu, 6. Poszukiwanie treści etycznej. Cz.III Ekonomiczna realizacja społeczeństwa bez bezrobocia: 7. Układ zapewniający powrót do pracy, 8. Funkcjonowanie modelu ograniczonego popytu, 9. Zatrudnienie poza usługami sąsiedzkimi, 10. Ekonomiczna wykonalność a polityczne przeszkody
R.1 System aktywizacji długotrwale bezrobotnych. R.2 Badanie Katowickie : Program aktywnego przeciwdziałania ubóstwu i marginalizacji społecznej przez ograniczenie długotrwałego bezrobocia. R.3 Badanie lubelskie : Bezrobotni długoterminowi. Problemy i możliwości po prawy sytuacji. Elementy programu przeciwdziałania bezrobociu i ubóstwu.
R.1 Bezrobocie- aspekty pojęciowe: Pojęcie i pomiar bezrobocia; Zasobowe i strumieniowe ujęcie bezrobocia; Typy bezrobocia i ich identyfikacja; Znaczenie bezrobocia. R.2 Wcześniejsze teorie bezrobocia: Uwagi wstępne; Ekonomia klasyczna; Karol Marks; Tradycyjne ujęcie neoklasyczne; Teoria J.M. Keynesa; Niektóre interpretacje bezrobocia keynesowskiego; Podsumowanie. R.3 Współczesne teorie bezrobocia: Uwagi wstępne; Teorie bezrobocia równowagi; Teoria poszukiwań na rynku pracy; Bezrobocie w nowej ekonomii keynesistowskiej; Podsumowanie. R.4 Polityka państwa wobec bezrobocia: Wprowadzenie; Bezrobocie a zakres polityki ekonomicznej państwa; Polityka makroekonomiczna; Elastyczność i deregulacja rynku pracy; Aktywna polityka państwa na rynku pracy; Podsumowanie.
R.1 Bezrobocie- aspekty pojęciowe: Pojęcie i pomiar bezrobocia; Zasobowe i strumieniowe ujęcie bezrobocia; Typy bezrobocia i ich identyfikacja; Znaczenie bezrobocia. R.2 Wcześniejsze teorie bezrobocia: Uwagi wstępne; Ekonomia klasyczna; Karol Marks; Tradycyjne ujęcie neoklasyczne; Teoria J.M. Keynesa; Niektóre interpretacje bezrobocia keynesowskiego; Podsumowanie. R.3 Współczesne teorie bezrobocia: Uwagi wstępne; Teorie bezrobocia równowagi; Teoria poszukiwań na rynku pracy; Bezrobocie w nowej ekonomii keynesistowskiej; Podsumowanie. R.4 Polityka państwa wobec bezrobocia: Wprowadzenie; Bezrobocie a zakres polityki ekonomicznej państwa; Polityka makroekonomiczna; Elastyczność i deregulacja rynku pracy; Aktywna polityka państwa na rynku pracy; Podsumowanie.
R.1 Bezrobocie- aspekty pojęciowe: Pojęcie i pomiar bezrobocia; Zasobowe i strumieniowe ujęcie bezrobocia; Typy bezrobocia i ich identyfikacja; Znaczenie bezrobocia. R.2 Wcześniejsze teorie bezrobocia: Uwagi wstępne; Ekonomia klasyczna; Karol Marks; Tradycyjne ujęcie neoklasyczne; Teoria J.M. Keynesa; Niektóre interpretacje bezrobocia keynesowskiego; Podsumowanie. R.3 Współczesne teorie bezrobocia: Uwagi wstępne; Teorie bezrobocia równowagi; Teoria poszukiwań na rynku pracy; Bezrobocie w nowej ekonomii keynesistowskiej; Podsumowanie. R.4 Polityka państwa wobec bezrobocia: Wprowadzenie; Bezrobocie a zakres polityki ekonomicznej państwa; Polityka makroekonomiczna; Elastyczność i deregulacja rynku pracy; Aktywna polityka państwa na rynku pracy; Podsumowanie.
1. Bezrobocie jako sytuacja zagrożenia, 2. Zachowanie zaradcze, 3. Wsparcie społeczne, 4. Poczucie zagrożenia i otrzymywane wsparcie społeczne a zachowanie zaradcze osób bezrobotnych - badania własne
1.Teoretyczne ujęcia bezrobocia, 2.Charakterystyka zatrudnienia u schyłku PRL, 3.Bezrobocie - nowe wyzwanie okresu transformacji, 4.Statystyczny obraz bezrobocia w Polsce w latach 1990-2002, 5.Funkcjonowanie polskich lokalnych rynków pracy w dobie przemian, 6.Walka z bezrobociem - doświadczenia Hiszpanii w latach 1975-2000
1. Psychologiczne aspekty bezrobocia; 2. Bezrobocie a nieadekwatne zatrudnienie i brak pewności pracy; 3. Poczucie odpowiedzialności a bezrobocie; 4. Predyktory sukcesu u osób bezrobotnych; 5. Cel przeprowadzonych badań; 6. Badanie 1: Uwarunkowania osobowe i sytuacyjne oraz psychologiczne konsekwencje różnych sposobów radzenia sobie z bezrobociem; 7. Badanie 2 : Trwale bezrobotni- czy istnieje alternatywny model życia?; 8. Osobowe predykatory przewidywalnego oraz realnego sukcesu na rynku pracy- badanie podłużne; 9. Badanie 4: Uczestnictwo w Klubach Pracy a poczucie odpowiedzialności za podjęcie pracy. Rola osobowości; 10. Badanie 5: Psychologiczne i behawioralne konsekwencje uczestnictwa bezrobotnych w długotrwałym programie interwencyjnym; 11. Badanie 6: Modele radzenia sobie w sytuacji bezrobocia a reakcje osób udzielających pomocy; 12. Zakończenie.
1.Bezrobocie, jako zjawisko społeczno-ekonomiczne na polskich obszarach wiejskich, 2.Państwo wobec bezrobocia na wsi, 3.Bezrobocie na polskiej wsi wobec zmian w gospodarce światowej
1. Bezrobocie w teorii ekonomii, 2. Bezrobocie i polityka państwa wobec rynku pracy w wysokorozwiniętej gospodarce rynkowej, 3. Bezrobocie równowagi i nierównowagi w Polsce, 4. Polityka państwa wobec rynku pracy w Polsce
Pojęcie i determinanty bezrobocia równowagi w świetle teorii rynku pracy; Niedopasowania strukturalne na rynku pracy a bezrobocie równowagi - ujęcie teoretyczne; Metody pomiaru bezrobocia równowagi; Bezrobocie równowagi w Polsce i w wybranych krajach Europy Środkowo-Wschodniej - przegląd wyników badan oraz własne oszacowania; Ekonometryczny szacunek NAIRU/NAWRU dla Polski na podstawie krzywej Philipsa, 1996:1-2006:2; Presja płacowa a bezrobocie równowagi; Mobilność siły roboczej a bezrobocie równowagi; Zjawisko histerezy a bezrobocie równowagi w Polsce; Niedopasowanie strukturalne na rynku pracy a bezrobocie równowagi w Polsce; Bezrobocie równowagi a polityka gospodarcza
Bezrobocie równowagi jest złożoną koncepcją teoretyczną mającą swoje rozwinięcie w szkołach głównego nurtu ekonomii ‒ monetarystycznej i nowej szkole keynesowskiej. Pod koniec lat 60. XX w. została wysunięta koncepcja naturalnej stopy bezrobocia, która miała zasadnicze znaczenie dla idei bezrobocia równowagi. Punktem wyjścia dla rozwoju badań nad bezrobociem równowagi stała się koncepcja Miltona Friedmana i Edmunda S. Phelpsa.Głównym celem pracy jest określenie istoty, uwarunkowań i determinant bezrobocia równowagi oraz oszacowanie jego poziomu w polskiej gospodarce. Celem dodatkowym jest określenie znaczenia zmienności bezrobocia równowagi dla polityki makroekonomicznej. Oszacowania stóp przeprowadzono w oparciu o metody przepływów siły roboczej oraz rozszerzoną krzywą Phillipsa.
Przemiany gospodarcze a zagrożenia społeczne; Polityka zatrudnienia i rynek pracy w okresie transformacji; Podstawowe pojęcia związane z zatrudnieniem i rynkiem pracy; Problematyka bezrobocia ; Bezrobocie w Polsce na tle innych krajów; Skutki bezrobocia wielokrotnego; Sytuacja w okresie bezrobocia; Wizerunek bezrobotnego wielokrotnie; Metody ograniczania lokalnego bezrobocia.
1. Wybrane problemy funkcjonowania społeczno-zawodowego osób niepełnosprawnych, 2. Problematyka i metoda badań, 3 .Sytuacja niepełnosprawnych na rynku pracy w Polsce i w województwie śląskim, 4. Psychospołeczne i pedagogiczne problemy osób niepełnosprawnych bezrobotnych - analiza kwalitatywna, 5. Przeciwdziałanie bezrobociu osób niepełnosprawnych
Zawiera: Wprowadzenie; Rozdział I Bezrobocie jako problem społeczny. Rozdział II Osoby bezrobotne w przepisach prawa: 2.1. Pojęcie osoby bezrobotnej; 2.2. Rejestracja w powiatowym urzędzie pracy; 2.3. Zasiłek dla bezrobotnych; 2.4. Świadczenia zdrowotne; 2.5. Osoby bezrobotne w przepisach pomocy społecznej. Rozdział III Charakterystyka osób bezrobotnych i ich rodzin. Rozdział IV: System pomocy osobom bezrobotnym: 4.1. Zadania powiatowych urzędów pracy; 4.2. Zadania ośrodków pomocy społecznej. Rozdział V Praca socjalna z osobami bezrobotnymi i ich rodzinami: 5.1. Kontrakt socjalny; 5.2. W jaki sposób przebiega proces pomocy w powiatowym urzędzie pracy; 5.3. W jaki sposób przebiega proces pomocy w ośrodku pomocy społecznej; 5.4. Współpraca ośrodka pomocy społecznej z powiatowym urzędem pracy w aktywizacji osób bezrobotnych; 5.5. Spółdzielnie socjalne; 5.6. zatrudnienie socjalne i zatrudnienie wspierane. Rozdział VI Pomoc bezrobotnej osobie niepełnosprawnej i jej rodzinie. Rozdział VII Rekomendacje dla pracowników socjalnych. Słowniczek najważniejszych pojęć; Literatura; Spis tabel; Spis wykresów.
Wstęp; Rozdział I. Teoretyczne podstawy badań własnych: 1. Bezrobocie jako zjawisko społeczne 1.1. Bezrobocie 1.2. Konsekwencje pozostawania bez zatrudnienia 2. Jakość życia osób bezrobotnych 2.1. Pojęcie jakości życia 2.2. Badania nad poczuciem jakości życia osób bezrobotnych Rozdział II. Założenia badań własnych: 1. Problematyka badawcza, cel badań i metoda 2. Charakterystyka badanych osób bezrobotnych i pracujących zawodowo Rozdział III. Temporalna satysfakcja z życia badanych osób: 1. Wprowadzenie w problematykę temporalnej satysfakcji z życia 2. Typy/orientacje temporalnej satysfakcji z życia badanych osób 3. Typy/orientacje temporalnej satysfakcji z życia a struktura socjodemograficzna badanych osób 3.1. Typy/orientacje temporalnej satysfakcji z życia a struktura socjodemograficzna osób bezrobotnych 3.2. Typy/orientacje temporalnej satysfakcji z życia a struktura socjodemograficzna osób pracujących zawodowo Rozdział IV. Poczucie jakości życia badanych osób: 1. Poczucie jakości życia a typy/orientacje temporalnej satysfakcji z życia badanych osób bezrobotnych Rozdział V. Psychospołeczne funkcjonowanie badanych osób: 1. Cechy osobowości a typy/orientacje temporalnej satysfakcji z życia badanych osób 1.1. Wprowadzenie w problematykę osobowości 1.2. Związki między cechami osobowości a typami/orientacjami temporalnej satysfakcji z życia badanych osób 2. Samoocena a typy/orientacje temporalnej satysfakcji z życia badanych osób 2.1. Wprowadzenie w problematykę samooceny 2.2. Związki między samooceną a typami/orientacjami temporalnej satysfakcji z życia badanych osób 3. Radzenie sobie w sytuacjach trudnych a typy/orientacje temporalnej satysfakcji z życia badanych osób 3.1. Wprowadzenie w problematykę radzenia sobie w sytuacjach trudnych 3.2. Związki między radzeniem sobie w sytuacjach trudnych a typami/orientacjami temporalnej satysfakcji z życia badanych osób 4. Wartości a typy/orientacje temporalnej satysfakcji z życia badanych osób 4.1. Wprowadzenie w problematykę wartości 4.2. Związki między wartościami a typami/orientacjami temporalnej satysfakcji z życia badanych osób 5. Motywacja osiągnięć a typy/orientacje temporalnej satysfakcji z życia badanych osób 5.1. Wprowadzenie w problematykę motywacji osiągnięć 5.2. Związki między motywacją osiągnięć a typami/orientacjami temporalnej satysfakcji z życia badanych osób 6. Postawy zawodowe a typy/orientacje temporalnej satysfakcji z życia badanych osób 6.1. Wprowadzenie w problematykę postaw zawodowych 6.2. Związki między postawami zawodowymi a typami/orientacjami temporalnej satysfakcji z życia badanych osób Rozdział VI. Poczucie jakości życia a psychospołeczne funkcjonowanie badanych osób: 1. Funkcjonowanie fizyczne 2. Funkcjonowanie społeczne 3. Funkcjonowanie zawodowe 4. Impulsywność i zachowania antyspołeczne 5. Uzależnienia 6. Lęk 7. Depresja 8. Mania 9. Poczucie rzeczywistości 10. Funkcjonowanie intelektualne 11. Potrzeba opieki 12. Wgląd w problemy osobiste 13. Ogólne funkcjonowanie psychospołeczne 14. Globalne poczucie jakości życia; Podsumowanie Rozdziału; Zakończenie; Literatura; Spis tabel; Spis wykresów.
Wstęp; Rynki pracy i kapitału w Polsce lat 90-tych; Bezrobocie, płace i zatrudnienie; Płace, inflacja a wzrost; Podażowe czynniki wzrostu; Wzrost a szoki podażowe; Wzrost a szoki popytowe; Efektywność polityki monetarno-fiskalnej; Perspektywy wzrostu gospodarczego Polski.