1. Praca socjalna 2. Specyfika pracy socjalnej z osobami bezdomnymi 3. Pracownik socjalny w procesie komunikacji z osobą bezdomną 4. Praca socjalna z różnymi grupami osób bezdomnych, 5. Zawód: pracownik socjalny
Bezdomność jako przedmiot polityki społecznej; Bezdomność rodzin; Polityka państwa wobec bezdomności; Rola społeczeństwa obywatelskiego w zapobieganiu bezdomności; Stygmatyzacja bezdomnych i ich marginalizacjia w świetle badań lokalnej opinii społecznej; Lokalny wymiar bezdomności na przykładzie Radomia; Bernardyńska pomoc bezdomnym i ubogim w Radomiu; Społeczna percepcja bezdomności na terenie Białegostoku; Uwagi o Bractwie Księdza Stanisława Zielińskiego.
1. Bezdomność w świetle badań i propozycji definicyjnych; 2. Geografia, skala i społeczna struktura zjawiska bezdomności w Polsce; 3. Społeczno-ekonomiczne przyczyny zjawiska; 4. Bezdomność jako forma życia; 5. Organizacja i efektywność pomocy dla bezdomnych; 6. Proponowane kierunki zmian.
Pedagogika społeczna wobec zjawiska marginalizacji i normalizacji; Nierówności społeczne w globalizującym się świecie. Wybrane zagadnienia; W potrzasku globalizacji; Ubóstwo w Polsce w okresie przemian: fakty i mity; Wykluczenie i marginalizacja społeczna jako zagrożenia człowieka współczesnego; Modele demokracji a problem równych szans edukacyjnych; Biograficzny wymiar uczestnictwa społecznego i jego marginalizacja; Wykluczeni z ojczyzn prywatnych; Między stygmatyzacją a "nową etnicznością". Wybrane problemy edukacji mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce; Stygmat HIV/AIDS, wykluczenie i dyskryminacja: wyzwania dla pedagogów; Marginalizacja i wykluczenie społeczne rodziny - perspektywa pedagogiczna; Matki samotnie wychowujące dzieci - marginalizacja czy wykluczenie społeczne?; Marginalizacja społeczna młodzieży w kontekście ograniczenia jej podmiotowości; Młodzież studencka. Rozwój, problemy, pomoc i wsparcie; Marginalizacja starości w dobie późnonowoczesnego konsumeryzmu - spojrzenie feminologii na media masowe; Seniorzy wobec marginalności i marginalizacji społecznej; Śmierć i przemijanie człowieka w dobie współczesnych przemian cywilizacyjnych; Wolontariat - definicja. Prawa i obowiązki wolontariusza; O funkcjonowaniu trzech pojęć: żebracy (żebractwo), włóczędzy (włóczęgostwo), bezdomni (bezdomność); Podmiotowość jednostki ludzkiej w aspekcie systemu społecznego
Książka zawiera wyniki badań na temat doświadczenia bezdomności i domu osób pozostających w kryzysie bezdomności, żyjących w specjalistycznych placówkach na terenie Łodzi. Autorka publikacji oparła się na swoich wieloletnich badaniach, jakie prowadziła w schroniskach różnego typu (zaliczanych do instytucji totalnych). Są to badania antropologiczne - etnograficzne o rysie action research (badania w działaniu), plasujące się w nurcie antropologii współdziałającej. Autorka przedstawia w książce doświadczenia własne z badań odbywających się w tak specyficznym terenie oraz prezentuje jedenaście historii, jakie zebrała od lokatorów placówek, którzy opowiadali o doświadczeniach związanych z domem i bezdomnością. Zwraca uwagę stereotypowo idealizowany obraz domu, który jednak odsłania w ich opowieściach także „ciemne” oblicze. Dom to typowy społeczny konstrukt, a dla zrozumienia jego kulturowo-społecznego znaczenia ważna jest perspektywa gender, relacja władzy, rodzaj emocji, sens intymności oraz granica między publicznym a prywatnym. Dla autorki było także ważne, w jaki sposób pomoc świadczona w placówkach kształtuje doświadczenie mieszkających tam osób, ich kolejne wyobrażenia domu i samych siebie. Badaczka jest zaangażowana w działalność Łódzkiego Partnerstwa Pomocy Osobom Wykluczonym i Bezdomnym. Grupa ta skupia instytucje, stowarzyszenia i osoby zajmujące się bezdomnością na terenie Łodzi oraz organizuje rozmaite akcje (m.in. edukacyjne, animacyjne). Dzięki temu charakterowi działalności autorki, jej publikacja posiada dodatkowy wymiar: oprócz tego, że jest pracą naukową, można ją potraktować także jako diagnozę obecnego stanu rzeczy. W zakończeniu autorka zawarła rekomendacje dotyczące zmiany istniejącego porządku pomocy.
Cz. I. Zagadnienia wstępne: Przedmiot kryminologii. Stosunek kryminologii do innych nauk. Podstawowe źródła informacji o przestępczości. Podstawowe źródła informacji o przestępczości. CZ.II Metodologia badań kryminologicznych: Cele badań kryminologicznych. Modelowa analiza statystyczna zjawisk społecznych. Metody statystyczne w badaniach kryminologicznych. Obserwacja. Wywiady i kwestionariusze. Wykorzystanie dokumentów. Badania psychologiczne. Analiza stanu zdrowia. Sposoby komunikowania się przestępców. Wybrane zagadnienia ekspertyzy kryminologicznej. Cz. III. Przestępczość: Przestępczość w Polsce w latach 1989-2005. Działalność prokuratury w zwalczaniu przestępczości. Sprawy karne w sądach powszechnych. Wybrane problemy przestępczości zorganizowanej w Polsce. Tendencje rozwojowe przestępczości zorganizowanej w innych krajach europejskich. Terroryzm. Zagrożenie przestępczością nuklearną. Zabójcy seryjni. Pranie brudnych pieniędzy. Korupcja. Przestępstwa komputerowe i internetowe. Handel ludzkimi organami. Handel zwierzętami i roślinami - lukratywny rodzaj przestępczości. Przestępczość nieletnich. Uprowadzenia osób w celu wymuszenia okupu. Przestępczość kobiet. Cz. IV. Niektóre ujemne zjawiska społeczne o potencjale kryminogennym: Zagrożenia środowiska naturalnego. Bezrobocie; Wypadki drogowe. Wypadki przy pracy. Stan zdrowia psychicznego ludności w Polsce. Alkohol a przestępstwo. Narkomania i lekomania a przestępczość. AIDS - nowe zagrożenie społeczne. Przemoc i agresja jako zjawiska społeczne. Samobójstwo jako problem kryminologiczny. Sieroctwo społeczne. Niedostosowanie społeczne dzieci i młodzieży. Bezdomność. Sekty religijne. Psychopatia. Prostytucja. CZ.V. Doktryny kryminologiczne: Rys historyczny. Rozwój kierunku biologicznego. Psychologiczne teorie zachowań agresywnych. Zjawisko przestępczości w ujęciu socjologicznym. Nurt "Nowej Kryminologii". Cz. VI. Syndrom i potencjał przestępczości. Czynniki społeczno-ekonomiczne a przestępczość. Migracja a przestępczość. Zjawiska kulturowe o negatywnej treści społecznej. Dysfunkcjonalność rodziny. Wady systemu funkcjonowania szkoły. Niewłaściwe czynniki środowiskowe w miejscu pracy. Religia a przestępczość. Patologia cech biopsychicznych. Rola ofiary w genezie przestępstwa. CZ.VII. System praktyki kryminologicznej: Pojęcie i zakres profilaktyki. Prognozy kryminologiczne. Psychologia rozwojowa a zagadnienia profilaktyki. Rola higieny psychicznej w zapobieganiu przestępczości. Znaczenie kultury w zapobieganiu przestępczości. Społeczne strategie zapobiegania przestępczości. Kształtowanie przez środki masowej informacji postaw antyprzestęczych i antywiktymizacyjnych. Zapobieganie nadużywaniu alkoholu. Zapobieganie przestępczości nieletnich. Ogólne problemy zapobiegania przestępstwom nieumyślnym. Państwowy system zapobiegania przestępczości. Zapobieganie przez policję przestępczości zorganizowanej. Zadania jednostek samorządu terytorialnego w zakresie ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego. Oddziaływania penitencjarne jako sposób zapobiegania przestępczości. Ocena efektów resocjalizacyjnych w warunkach izolacji penitencjarnej.
I. Grupy mniejszościowe i marginalne: Pojęcia, koncepcje, miejsce w społeczeństwie: Grupy mniejszościowe - aspekt etniczno-narodowy. Pojęcia, koncepcje, propozycje. Więzi w grupach mniejszościowych a ich kultura. Grupy marginalne. Grupy marginalne w społeczeństwie informacyjnym. Prawo do różnicy. Problemy ochrony mniejszości narodowych w Polsce w latach dziewięćdziesiątych. Ochrona kultury mniejszości narodowych i etnicznych w Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego. Spory o symbole. Wielokulturowość Górnego Śląska. II. Mniejszościowe grupy etniczne, narodowe, religijne: Ukraińskie wspólnoty kulturowe w Polsce południowowschodniej. Wybrane aspekty przemian religijnych. Przyczyny marginalizacji ludności autochtonicznej na Warmii i Mazurach w okresie PRL. Ormianie. Religijne ojczyzny polskiej diaspory w 20001 r. Piętno "gorszości" Polski i Polaków magazynie " Der Spiegel". Tożsamość kulturowa repatriantów z krajów byłego ZSRR. Młodzież w poszukiwaniu wspólnoty - między Przystankiem Woodstock a J.M.J.. Kultura grupy Hare Krysna. III. Kultura grup marginalnych: Marginalizacja kulturowa mieszkańców wsi. Strategie zapobiegania marginalizacji kultury wsi. Marginalizacja bezrobotnych i ich styl życia. Kultura ludzi bezdomnych. Wolontariat jako forma aktywizacji osób w wieku emerytalnym. Zróżnicowanie kulturowe "Tradycyjne społeczności terytorialne" na przykładzie badań ludzi starych w wybranych gminach województwa podlaskiego. Twórczość artystyczna więźniów. Zachowania religijne oraz postawy moralne więźniów na przykładzie Zakładu Karnego w Jastrzębiu Zdroju - raport z badań. czy tylko zachowania patologiczne w podkulturze skinów?. Sposób życia a hierarchia wartości w grupach marginalnych na Górnym Śląsku. Przykład Rybnika i okolicy. Rozgłos i marginalizacja społeczności małego miasta w sytuacji zagrożenia. Analiza empiryczna młodzieży Jedwabnego.
Ogólnopolski kwartalnik ukazujący się od 1956 roku. Prezentowane są w nim artykuły teoretyczne z zakresu szeroko pojętej pedagogiki oraz omówienia wyników badań obejmujących funkcjonowanie jednostki w społeczeństwie. Publikowane materiały dotyczą różnych subdyscyplin pedagogiki, m.in. pedeutologii, andragogiki, historii wychowania, pedagogiki społecznej, dydaktyki, psychologii edukacji, filozofii edukacji, a także wychowania estetycznego. Autorami tekstów pisanych w języku polskim lub angielskim są wybitni polscy i zagraniczni specjaliści.
1. Priorytetowe kwestie współczesnej polityki społecznej: Ubóstwo i reintegracja społeczna w świetle Raportu Badań Światowego; Socjalny wymiar Rady Europy; Gospodarka nieformalna jako przejaw patologii społecznej; Prawa socjalne i wolność indywidualna a adekwatność koncepcji struktury; 2. Zmiany i zagrożenia środowiska rodziny: Zagrożenia współczesnych rodzin polskich; Źródła patologii życia rodzinnego; Alternatywne formy życia rodzinnego. Nowe wyzwania wobec polityki społecznej; 3. Wybrane problemy bezrobocia: Między wspólnotową i narodowa polityką rynku pracy; Bezrobocie młodzieży. Zakres i skuteczność programów pomocowych; Kobiet na rynku pracy- atuty i źródła dyskryminacji; Formy wsparcia rodzin bezrobotnych w świetle obowiązujących przepisów prawnych; 4. Społeczny i jednostkowy wymiar bezdomności: Bezdomność jako źródło i skutek wykluczenia społecznego; Bezdomność w środowisku wielkomiejskim; Praca socjalna z bezdomnymi; 5. Teoria i praktyka pracy socjalnej: Praca socjalna jako działanie prewencyjne; Strategie rozwiązywania problemów socjalnych w środowisku wiejskim; Wspomaganie rozwoju bezrobotnych z wyuczona bezradnością; Instytucjonalne formy pomocy środowiskowej.
1. Bezdomność w literaturze przedmiotu: Zakres i treść pojęcia bezdomność; Bezdomność w ujęciu historycznym i współcześnie; Uwarunkowania bezdomności; 2. Funkcjonowanie człowieka w bezdomności: Funkcjonowanie w sytuacji trudnej; Sposoby radzenia sobie z bezdomnością; 3. Badania własne: Opis metod badawczych; Sposób prowadzenie badań; Charakterystyka badanej grupy; 4. Osobowościowa charakterystyka bezdomnych mężczyzn: Osobowość bezdomnych; Nasilenie syndromu depresji; Poziom przystosowania społecznego; Doświadczanie własnej bezdomności; 5. Psychospołeczne funkcjonowanie bezdomnych mężczyzn: Czynniki ryzyka marginalizacji społecznej; Interakcje zmiennych osobowościowych i społecznych; Interpretacja i dyskusja wyników badań
Część I: Podstawy teoretyczno-metodologiczne. Geneza i rozwój pedagogiki społecznej; Strategie badawcze i funkcje utylitarne badań w pedagogice społecznej; Diagnostyka w pedagogice społecznej; Walory praktyczności pedagogiki społecznej; Pedagogika społeczna wobec zmian w myśleniu o kształceniu i wychowaniu; Teoretyczne podstawy pracy socjalnej; Teoretyczne podstawy pracy kulturalno-oświatowej. Część II: Podstawowe środowiska wychowawcze; Rodzina w świecie współczesnym - jej znaczenie dla jednostki i społeczeństwa; Środowisko lokalne - struktura, funkcje, przemiany; Grupa rówieśnicza jako środowisko wychowawcze; Środowisko społeczno-wychowawcze szkoły; Funkcje organizacji i stowarzyszeń społecznych w środowisku lokalnym; Zakład pracy jako środowisko wychowawcze. Część III: Metody i problemy pracy społeczno-wychowawczej. Teoretyczny i praktyczny sens metody indywidualnych przypadków; Metoda grupowa w pracy socjalnej; Metoda organizowania środowiska; Animacja społeczno-kulturalna; Kształcenie ustawiczne; Poradnictwo w teorii i praktyce. Część IV: Człowiek w sytuacji zagrożenia. Ubóstwo jako zjawisko społeczne oraz przedmiot pracy socjalnej; Bezrobocie - nowa kwestia społeczna; Dziecko w szpitalu - środowiskowe aspekty zagrożeń; Wielowymiarowa geneza zaburzeń przystosowanie społecznego; Agresja i nietolerancja jako mechanizmy zagrożenia ładu społecznego; Bezdomność - obraz zjawiska i populacji ludzi bezdomnych. Część V: Pedagogika społeczna poszukująca. Hospicjum w służbie umierających; Organizacje pozarządowe w instytucjonalnej strukturze państwa. Indeks.
1. Wokół problemu bezdomności, 2. Przekleństwo i dar wyizolowania, 3. Powody upadków, 4.Znoszenie trudów życia, 5. Naznaczanie jako przyczyna wyizolowania
R.1 Wprowadzenie: Podstawowe pojęcia; Nauka o polityce społecznej a dyscypliny pokrewne; Cele, podmioty, przedmioty i adresaci polityki społecznej; Zabezpiecz nie społeczne; Dwie przeciwstawne orientacje w polityce społecznej. R.2 Zróżnicowanie społeczne: Uwagi wstępne; Zróżnicowanie społeczne w skali międzynarodowej; Demograficzne zróżnicowanie społeczeństwa polskiego; Zróżnicowanie dochodowe społeczeństwa polskiego. R.3 Ubóstwo: Kryteria i mierniki ubóstwa; Przyczyny ubóstwa; Ubóstwo w skali międzynarodowej; Ubóstwo w Polsce; Społeczne skutki ubóstwa; Przeciwdziałanie ubóstwu. R.4 Bezrobocie: Pojęcie, przyczyny i rozmiary bezrobocia w Polsce; Społeczne i ekonomiczne skutki bezrobocia; Przeciwdziałanie bezrobociu. R.5 Bezdomność. R.6 Problemy rodziny, kobiet i dzieci: Pojęcie rodziny Osłabienie pozycji rodziny; Sytuacja materialna rodziny polskiej; Sytuacja kobiet; Problemy społeczne dzieci; Polityka pro rodzinna; Perspektywa. R.7 Społeczne kwestie starości. R.8 Niepełnosprawność. R.9 Kwestia mieszkaniowa: Mieszkanie i jego funkcje; Sytuacja mieszkaniowa w Polsce; Programy rozwoju budownictwa mieszkaniowego. R.10 Zagrożenia społeczne: Przestępczość; Uzależnienia patologiczne; Inne uzależnienia. R.11 Marginalizacja: Uwagi wstępne; Przyczyny i skutki marginalizacji. R.12 Trzy reformy: Uwagi wstępne; Reforma ochrony zdrowia; Reforma systemu emerytalno-rentowego; Reforma edukacji. R.13 Międzynarodowe aspekty polityki społecznej.
I. Zasada rynku i zasada obywatelskości: wokół koncepcji obywatelskości T.H. Marshalla. II. Wykluczenie społeczne, bieda, upośledzenie społeczne. III. Praca socjalna a zasada obywatelskości. IV. Praca socjalna w rodzinach upośledzonych społecznie.
Część I: Wielowymiarowość sektora pozarządowego. Między ładem dominującym i alternatywnym: przyczynek do socjologicznej interpretacji problematyki sektora pozarządowego; Organizacje pozarządowe jako podmioty polityki społecznej; Zasada subsydiarności w pomocy społecznej. Doświadczenia niemieckie a praktyka pomocy społecznej w Polsce; Modele pracy socjalnej - między rodziną a organizacją i instytucją; Sektor pozarządowy w lokalnej polityce społecznej w Polsce; Przestrzenie i miejsca (w) pracy socjalnej - zarys problemu; Strukturalne uwarunkowanie trudności we współpracy między ośrodkami pomocy społecznej a organizacjami pozarządowymi; Rola sektora pozarządowego i grup obywatelskich w tworzeniu i realizacji miejskiej polityki społecznej. Aspekty teoretyczne i praktyczne; Instytucje kościelne w polskim systemie pomocy społecznej; Idea niezależnego życia w działaniu organizacji pozarządowych w Europie; Gospodarka społeczne trzeciego sektora - nowe możliwości rozwoju profesjonalnej pracy socjalnej. Część II: Wielość problemów pomocy społecznej dnia powszedniego. Udział organizacji pozarządowych w rozwiązywaniu problemów dziecka i dzieciństwa w średnim mieście; Współudział Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w organizacji środowiska życia dzieci i młodzieży w średnim mieście; Udział organizacji pozarządowych w tworzeniu szans życiowych współczesnej młodzieży; Realizacja funkcji pracy socjalnej na przykładzie wybranych organizacji pozarządowych miasta Łodzi. Charakterystyka organizacji pozarządowych zorientowanych na pracę z rodziną; Współpraca miasta Kielce z organizacjami pozarządowymi w dziedzinie pomocy społecznej; Udział organizacji pozarządowych w województwie lubelskim w realizacji zadań pomocy społecznej; Pomoc dziecku i rodzinie jako zadanie Akademii Młodzieżowej Fundacji Szczęśliwe Dzieciństwo; Organizacje pozarządowe w służbie ludziom starszym; Uniwersytet Trzeciego Wieku przykładem samorządnych inicjatyw ludzi starszych; O potrzebie udziału organizacji pozarządowych w zapobieganiu zachowaniom samobójczym; Rola organizacji pozarządowych w realizacji zadań pomocy osobom bezdomnym; Problematyka socjalna w działalności Wielkopolskiego Katolickiego Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych w Poznaniu; Idea i zadania organizacji pozarządowych na przykładzie katowickiego oddziału Polskiego Związku Katolicko-Społecznego; Warsztaty terapii zajęciowej Fundacji "Sprawni Inaczej" - ich rola w mobilizowaniu aktywności osób niepełnosprawnych; Gotowość pracowników do współdziałania z organizacjami pozarządowymi w środowisku lokalnym; Strategie zarządzania zasobami ludzkimi w pomocy społecznej; Podstawowe umiejętności i zdolności "bazowe" versus błędne nastawienia pracowników socjalnych w procesie diagnostyczno-interwencyjnym; Interwencja kryzysowa w Polsce - rozwiązania instytucjonalne; Szkoła jako miejsce aktywności pracy socjalnej; Szkoła jako podmiot systemu zintegrowanych działań socjalnych w środowisku lokalnym; Konieczność wparcia szkoły przez pracę socjalną oraz możliwości jego realizacji; Kompetencje diagnostyczne w pracy socjalnej - szkic do problemów diagnozy rodziny; Koncepcja refleksyjnej praktyki w kształceniu pracowników socjalnych i wolontariuszy; Nowa organizacja pozarządowa jako biograficzny plan działania = konceptualizacja teoretyczno-badawcza.
Cz. I Mieszkanie jako problem społeczny: Miejsce polityki mieszkaniowej w polityce społecznej - miejsce polityki społecznej w polityce mieszkaniowej; Realizacja społecznych celów mieszkalnictwa w krajach UE - implikacje dla Polski; Mieszkanie jako element środowiska materialnego i społecznego - funkcje i forma mieszkania; Społeczne problemy polskiego mieszkalnictwa w miastach na przełomie XX i XXI wieku; Mieszkanie i jego środowisko. Cz. II Polityka mieszkaniowa: Początki polityki mieszkaniowej; W sprawie programu zmian w polityce mieszkaniowej; Czterdzieści pięć i dziewięć lat polityki mieszkaniowej w Polsce; Polityka i sytuacja mieszkaniowa w Polsce oraz Europie Zachodniej - kierunki, uwarunkowania. Cz. III Ocena warunków mieszkaniowych: Współczesna kwestia mieszkaniowa; Warunki mieszkaniowe w świadomości społecznej; Mieszkania ludzi starszych; Bezdomność; Przemiany sytuacji mieszkaniowej wsi polskiej w latach 1921-2002; O wartości użytkowej mieszkań. Refleksje nad wynikami NSP 1950. Cz. IV Głosy gestorów zasobów mieszkaniowych: Wieloletni program gospodarowania zasobem mieszkaniowym gminy - zakres oraz metoda jego opracowania; Budownictwo społeczne; Rola Towarzystwa Budownictwa Społecznego w rozwiązywaniu problemów mieszkaniowych; Spółdzielczość mieszkaniowa w nowej rzeczywistości; Rewitalizacja obszarów przemysłowych - przykład miasta Zabrze.
1. Rola kobiety we współczesnym Kościele, 2. Zagubiona rodzina. Postawy mieszkańców Poznania i okolic wobec osób bezdomnych, 3. Wykorzystanie The Bern Sex Role Inventory jako techniki samooceny kobiet w jakościowych badaniach socjologicznych, 4. Aspiracje edukacyjne młodzieży a kapitał kulturowy rodziny, 5. Eudajmonia młodzieży pogranicza, 6. Rodzice przełomu i ich dzieci, 7. Wizerunek kobiety w czasopismach kobiecych, 8. Subluktury w Internecie, 9. Sytuacja rodzin polskich w perspektywie rozwiązań stosowanych w ramach polityki społecznej w Polsce. Analiza struktury rodzin w województwie lubuskim, 10. Modele małżeństwa i rodziny prezentowane na łamach prasy kobiecej, czyli kilka słów o metodzie analizy zawartości, 11. Małżeństwa mieszane jako przedmiot obaw społecznych, 12. Stereotypy etniczne a integracja europejska, 13. Rodzina a proces dziedziczenia biedy