Zawiera: Wstęp. Rozdział 1. Ubezpieczenia w systemie zabezpieczenia społecznego: 1.1. Prawne podstawy zabezpieczenia społecznego; 1.1.1. Zabezpieczenie społeczne w prawie międzynarodowym; 1.1.2. Konstytucyjne prawa socjalne; 1.1.3. Zabezpieczenie społeczne w polskich konstytucjach; 1.1.4. Administracja zabezpieczenia społecznego; 1.2. Ubezpieczeniowa metoda zabezpieczenia społecznego; 1.2.1. Metody zabezpieczenia społecznego; 1.2.2. Cechy metody opiekuńczej; 1.2.3. Cechy metody zaopatrzeniowej; 1.2.4. Cechy ubezpieczenia społecznego; 1.2.5. Pojęcie i rodzaje ubezpieczenia społecznego; 1.3. Ewolucja regulacji prawnej ubezpieczeń społecznych; 1.3.1. Geneza ubezpieczeń; 1.3.2. Rozwój ubezpieczeń w XX wieku; 1.3.3. Kryzysy i reformy ubezpieczeń w Polsce; 1.4. Ubezpieczenia społeczne jako materia ustawowa; 1.4.1. Cele i kryteria wyodrębniania prawa ubezpieczeń społecznych; 1.4.2. Przesłanki wyboru ubezpieczeniowej metody zabezpieczenia; 1.4.3. Ustawy z zakresu ubezpieczeń społecznych; 1.4.4. Rozporządzenia z zakresu ubezpieczeń społecznych; Literatura. Rozdział 2. Struktura systemu ubezpieczeń społecznych: 2.1. System ubezpieczeń społecznych; 2.1.1. Pojęcie i klasyfikacja systemów; 2.1.2. System organizacyjny ubezpieczeń; 2.1.3. System finansowy ubezpieczeń; 2.1.4. System informacyjny ubezpieczeń; 2.2. Ubezpieczeni; 2.2.1. Zasady podlegania ubezpieczeniom; 2.2.2. Uprawnienia; 2.2.3. Obowiązki; 2.3. Płatnicy składek; 2.3.1. Pojęcie składki i zasady jej ustalania; 2.3.2. Pracodawcy i inne podmioty opłacające składki; 2.3.3. Obowiązki i uprawnienia płatników składek; 2.4. Zakład Ubezpieczeń Społecznych; 2.4.1. Organy; 2.4.2. Zakres działania; 2.4.3. Funkcje kontrolne; Literatura. Rozdział 3. Świadczenia pieniężne w razie choroby i macierzyństwa: 3.1. Zakres ubezpieczenia chorobowego; 3.1.1. Zakres przedmiotowy; 3.1.2. Zakres podmiotowy, 3.2. Zasiłek chorobowy; 3.2.1. Warunki nabycia prawa do zasiłku chorobowego; 3.2.2. Wynagrodzenie gwarancyjne; 3.2.3. Wyłączenie prawa do zasiłku chorobowego; 3.2.4. Pozbawienie prawa do zasiłku chorobowego; 3.2.5. Wysokość zasiłku chorobowego; 3.3. Świadczenie rehabilitacyjne; 3.3.1. Przesłanki prawa do świadczenia; 3.3.2. Okres pobierania i wysokość świadczenia; 3.4. Zasiłek wyrównawczy; 3.4.1. Warunki nabycia prawa do zasiłku; 3.4.2. Wysokość i okres wypłacania zasiłku; 3.5. Zasiłek macierzyński; 3.5.1. Warunki nabycia prawa do zasiłku; 3.5.2. Wysokość i okres pobierania zasiłku; 3.5.3. Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego; 3.6. Zasiłek opiekuńczy; 3.6.1. Warunki nabycia prawa do zasiłku; 3.6.2. Okres pobierania zasiłku opiekuńczego i jego wysokość; 3.7. Postępowanie w sprawach ustalania prawa do zasiłków i ich wypłaty; Literatura. Rozdział 4. Ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych: 4.1. Pojęcia „wypadek przy pracy” i „choroba zawodowa”; 4.2. Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy i chorób zawodowych; 4.2.1. Postępowanie w sprawach z zakresu wypadków przy pracy; 4.2.2. Postępowanie w sprawach z zakresu chorób zawodowych; 4.3. Zakres podmiotowy ubezpieczenia społecznego z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych; 4.4. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego; 4.4.1. Katalog świadczeń; 4.4.2. Świadczenia odszkodowawcze; 4.4.3. Świadczenia zasiłkowe; 4.4.4. Świadczenia rentowe oraz dodatki do tych świadczeń; 4.5. Zasady ustalania wysokości składki na ubezpieczenie wypadkowe; 4.6. Prewencja wypadkowa i zasady jej finansowania; Literatura. Rozdział 5. Emerytury i renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych: 5.1. Zakres świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych; 5.2. Warunki nabycia prawa do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego; 5.2.1. Przesłanki nabycia prawa do świadczeń; 5.2.2. Pojęcie okresów składkowych i nieskładkowych; 5.2.3. Wniosek o ustalenie prawa do świadczeń; 5.3. Emerytury; 5.3.1. Emerytury dla osób urodzonych przed rokiem 1949; 5.3.2. Emerytury dla osób urodzonych w latach 1949–1969; 5.3.3. Emerytury dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze; 5.3.4. Emerytury dla osób urodzonych po roku 1969; 5.3.5. Kapitał początkowy; 5.3.6. Odrębne formy świadczeń emerytalno-rentowych; 5.4. Renty z tytułu niezdolności do pracy i renta rodzinna; 5.4.1. Pojęcie i rodzaje niezdolności do pracy; 5.4.2. Przesłanki nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy; 5.4.3. Renta szkoleniowa; 5.4.4. Renta rodzinna; 5.4.5. Waloryzacja świadczeń; 5.4.6. Zasiłek pogrzebowy; 5.5. Zasady przyznawania i wypłaty świadczeń; 5.5.1. Właściwość organów orzekających; 5.5.2. Decyzje w sprawach świadczeń; 5.5.3. Ustanie prawa do świadczeń; 5.5.4. Wstrzymanie prawa do świadczeń; 5.5.5. Postępowanie sądowe w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych; Literatura. Rozdział 6. Organizacja i funkcjonowanie funduszy emerytalnych: 6.1. Drugi (kapitałowy) filar systemu emerytalnego w Polsce; 6.1.1. Otwarty Fundusz Emerytalny jako instytucja wspólnego inwestowania na cel emerytalny; 6.1.2. Członkostwo w Otwartym Funduszu Emerytalnym; 6.1.3. Składki na Otwarty Fundusz Emerytalny; 6.1.4. Funkcjonowanie Otwartego Funduszu Emerytalnego; 6.1.5. Powszechne Towarzystwo Emerytalne jako instytucja zarządzająca OFE; 6.1.6. Działalność lokacyjna OFE; 6.1.7. Ocena wyników inwestycyjnych OFE; 6.2. Obowiązki informacyjne i nadzór nad OFE; 6.2.1. Obowiązki informacyjne OFE; 6.2.2. Nadzór nad OFE; 6.2.3. Przegląd funkcjonowania systemu emerytalnego – aspekt kapitałowy; 6.3. Wypłata środków z OFE; 6.4. Świadczenia emerytalne ze środków kapitałowych; 6.4.1. Ogólne reguły ustalania świadczeń emerytalnych według zasady zdefiniowanej składki; 6.4.2. Formy organizacyjne wypłat emerytur kapitałowych; 6.4.3. Wypłata emerytury uwzględniającej uprawnienia kapitałowe; 6.5. Pracowniczy fundusz emerytalny; Literatura. Rozdział 7.Pracownicze programy emerytalne, indywidualne konta emerytalne oraz konta zabezpieczenia emerytalnego: 7.1. Trzeci filar zabezpieczenia emerytalnego; 7.2. Formy pracowniczego programu emerytalnego; 7.3. Podmioty pracowniczego programu emerytalnego; 7.4. Tworzenie i likwidacja pracowniczego programu emerytalnego; 7.4.1. Zakładowa umowa emerytalna; 7.4.2. Deklaracja przystąpienia do programu emerytalnego; 7.4.3. Rejestracja pracowniczego programu emerytalnego; 7.4.4. Likwidacja pracowniczego programu emerytalnego; 7.5. Składka z tytułu uczestnictwa w pracowniczym programie emerytalnym; 7.5.1. Składki podstawowa i dodatkowa; 7.5.2. Zawieszenie odprowadzania składek podstawowych; 7.6. Zwrot i wypłata środków z pracowniczego programu emerytalnego; 7.6.1. Zwrot środków; 7.6.2. Wypłata zgromadzonych środków; 7.6.3. Wypłata transferowa; 7.7. Indywidualne konta emerytalne; 7.7.1. Formy IKE; 7.7.2. Umowa o prowadzenie IKE; 7.7.3. Osoby uprawnione do gromadzenia środków na IKE; 7.7.4. Limit środków zgromadzonych na IKE; 7.7.5. Wypłata, wypłata transferowa oraz zwrot środków zgromadzonych na IKE; 7.8. Indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego; 7.8.1. Formy IKZE; 7.8.2. Umowa o prowadzenie IKZE; 7.8.3. Osoby uprawnione do gromadzenia środków na IKZE; 7.8.4. Limit środków zgromadzonych na IKZE; 7.8.5. Wypłata, wypłata transferowa oraz zwrot środków zgromadzonych na IKZE; Literatura. Rozdział 8. Ubezpieczenie społeczne rolników: 8.1. Geneza ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych; 8.2. Zasady organizacji ubezpieczenia społecznego rolników; 8.3. Zakres podmiotowy ubezpieczenia społecznego rolników; 8.3.1. Podmioty ochrony ubezpieczeniowej; 8.3.2. Ubezpieczenie obowiązkowe; 8.3.3. Ubezpieczenie dobrowolne; 8.4. Świadczenia z ubezpieczenia społecznego rolników; 8.4.1. Świadczenia wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie; 8.4.2. Świadczenia z ubezpieczenia emerytalno-rentowego; 8.4.3. Ocena obowiązujących rozwiązań; 8.5. Finansowanie ubezpieczenia społecznego rolników; Literatura. Rozdział 9. Koordynacja krajowych systemów zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej: 9.1. Pojęcie i zasady ogólne unijnej koordynacji zabezpieczenia społecznego; 9.1.1. Pojęcie unijnej koordynacji zabezpieczenia społecznego; 9.1.2. Zasady unijnej koordynacji zabezpieczenia społecznego; 9.2. Zakres podmiotowy unijnej koordynacji zabezpieczenia społecznego; 9.3. Zakres przedmiotowy unijnej koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego; 9.3.1. Systemy świadczeń objęte unijną koordynacją; 9.3.2. Systemy świadczeń wyłączone z zakresu unijnej koordynacji; 9.4. Skutki włączenia polskiego systemu zabezpieczenia społecznego w ramy unijnej koordynacji; Literatura. Rozdział 10. Wybrane zagadnienia ubezpieczeń społecznych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego: 10.1. Uwagi ogólne; 10.2. Właściwy tytuł do ubezpieczeń społecznych; 10.3. Zawieranie umów o pracę w celu uzyskania ochrony ubezpieczeniowej; 10.4. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne; 10.5. Zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne; 10.6. Stosowanie Ordynacji podatkowej w systemie ubezpieczeń społecznych; 10.7. Nabycie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy; 10.8. Nabycie prawa do emerytury; 10.9. Wcześniejsze emerytury. Emerytury pomostowe; 10.10. Nabycie prawa do renty rodzinnej; 10.11. Ustalanie wysokości emerytur; 10.12. Prawo do świadczeń w ustawie zasiłkowej; 10.13. Podstawa wymiaru świadczeń z ustawy zasiłkowej; 10.14. Brak lub utrata prawa do świadczeń z ustawy zasiłkowej; 10.15. Przyczyna zewnętrzna nagłego zdarzenia i jego związek z pracą; Literatura.

1. Zagadnienia ogólne, 2. Powstanie ubezpieczenia społecznego i jego podstawowy model. System zaopatrzenia społecznego, 3. Rozbudowa form i zakresu ubezpieczenia społecznego w okresie międzywojennym, 4. Ekspansja ubezpieczenia społecznego po drugiej wojnie światowej, 5. Fazy powojennego wzrostu i finansowania ubezpieczenia społecznego, 6. Zmiany w gospodarce światowej i dalsze kształtowanie ubezpieczenia społecznego, 7. Nowe rozwiązania i nowe koncepcje, 8. Współczesne światowe uwarunkowania kształtowania zabezpieczenia społecznego, 9. Reformy promujące nowy model systemów emerytalnych, 10. Ubezpieczenia na wypadek bezrobocia, 11. System ochrony zdrowia, 12. Zasiłki rodzinne i inne świadczenia - zmiany i koncepcje w świecie, 13. Zmiany w Polsce w okresie transformacji ustrojowej, 14. Zmiana systemowa w Polsce, 15. Reforma emerytalna w Polsce, 16. Ubezpieczenie społeczne rolników w Polsce, 17. Zabezpieczenia na wypadek bezrobocia w Polsce, 18. Ochrona zdrowia w Polsce, 19. Ubezpieczenia społeczne w skali międzynarodowej, 20. Funkcje ubezpieczenia społecznego

1. Ubezpieczenia w systemie zabezpieczenia społecznego; 2. Struktura ubezpieczeń społecznych; 3. Świadczenia pieniężne w razie choroby i macierzyństwa; 4. Ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych; 5. Emerytury i renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych; 6. Organizacja i funkcjonowanie funduszy emerytalnych; 7. Pracownicze programy emerytalne, indywidualne konta emerytalne oraz konta zabezpieczenia emerytalnego; 8. Ubezpieczenia społeczne rolników; 9. Koordynacja systemu zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej; 10. Aktualne zagadnienia ubezpieczeń społecznych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego.