Czy będzie nas stać na normalność bez unijnych sankcji? Gospodarowanie odpadami. Prawne zasady postępowania ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym. Transgraniczne przemieszczanie odpadów. Wpływ zmian prawa odpadowego na system gospodarki odpadami. Prawne i techniczne uwarunkowania budowy systemu gospodarki odpadami. Gospodarka odpadami opakowaniowymi w Polsce. Monitoring jako instrument zarządzania w gospodarce odpadami. Techniczne środki oceny czynników niebezpiecznych w gospodarce odpadami. Kontekst prawny. Technologie kompostowania wg austriackich doświadczeń.

1. Zagadnienia wprowadzające dotyczące utrzymania czystości i porządku w gminie; 2. Zadania, działania oraz obowiązki gminy; 3. Obowiązki właścicieli nieruchomości; 4. Obowiązki i zadania innych podmiotów w zakresie utrzymania czystości i porządku; 5. Gospodarowanie odpadami komunalnymi przez gminę.

Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

Ustawa z dnia 11.05.2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. Nr 63, poz. 638 ze zm.) Ustawa z dnia 11.05.2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o połacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz.U. Nr 63, poz. 639 ze zm.)

Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym; 1. Przepisy ogólne; 2. Zadania Inspekcji Ochrony Środowiska; 3. Zabezpieczenie finansowe; 4. Obowiązki wprowadzającego sprzęt; 5. Obowiązki użytkownika sprzętu; 6. Obowiązki zbierającego zużyty sprzęt; 7. Obowiązki prowadzącego zakład przetwarzania

1. Wprowadzenie do problematyki odpadów, 2. Komentarz do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r o odpadach

Zawiera: Wykaz skrótów Wstęp Część pierwsza ZAGADNIENIA OGÓLNE Rozdział 1. Zagadnienia wprowadzające 1.1. Środowisko i jego zagrożenia 1.2. Ochrona środowiska – od działań incydentalnych do polityki środowiskowej 1.3. Ochrona środowiska jako zadanie państwa 1.4. Prawo w ochronie środowiska 1.5. Normy administracyjnoprawne w ochronie środowiska 1.6. System przepisów prawa ochrony środowiska 1.7. Podstawowe założenia aktualnego systemu prawa ochrony środowiska 1.7.1. Zakres regulacji i rola ustawy ogólnej 1.7.2. Przepisy ogólne Prawa ochrony środowiska 1.7.3. Ustawa wprowadzająca i inne akty nowego systemu 1.8. Ochrona środowiska w prawie unijnym 1.8.1. Podstawy prawne kompetencji Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska 1.8.2. Zasady polityki w dziedzinie ochrony środowiska 1.8.3. Ustawodawstwo wtórne jako podstawowe źródło prawa ochrony środowiska 1.8.4. Dokumenty programowe – akty paraprawne 1.9. Sprawiedliwość ekologiczna Rozdział 2. Zasady ogólne prawa ochrony środowiska 2.1. Koncepcje zasad ogólnych w prawie polskim 2.2. Zasady ogólne w prawie ochrony środowiska – poglądy doktryny 2.3. Zasady prawa ochrony środowiska wynikające z przepisów Konstytucji RP 2.4. Zasady ogólne w regulacjach ustawowych 2.4.1. Uwagi wprowadzające 2.4.2. Zasada zrównoważonego rozwoju 2.4.3. Zasada kompleksowości 2.4.4. Zasada prewencji i zasada przezorności 2.4.5. Zasada przezorności 2.4.6. Zasada odpowiedzialności sprawcy – „zanieczyszczający płaci” 2.4.7. Zasada integracji wymagań ochrony środowiska w politykach, planach i programach 2.4.8. Zasada dostępu do informacji 2.4.9. Zasada partycypacji publicznej 2.4.10. Zasada ujednolicania 2.5. Zasada subsydiarności w prawie ochrony środowiska 2.5.1. Założenia ogólne zasady subsydiarności 2.5.2. Ochrona środowiska a zasada subsydiarności w prawie unijnym Rozdział 3. Zarządzanie sprawami ochrony środowiska 3.1. Zarządzanie sprawami ochrony środowiska w świetle dokumentów prawa międzynarodowego 3.2. Rodzaje zadań administracji w dziedzinie ochrony środowiska 3.3. Zadania organizatorskie i bezpośrednio wykonawcze 3.3.1. Krajowe i lokalne planowanie strategiczne w ochronie środowiska 3.3.2. Zadania własne samorządu terytorialnego 3.3.3. Zadania związane z gospodarowaniem przestrzenią 3.3.4. Inne formy organizatorskiego działania organów lokalnych 3.4. Podział kompetencji w zakresie zadań zobowiązująco-reglamentacyjnych 3.5. Podział kompetencji w zakresie zadań nadzorczo-kontrolnych 3.5.1. Zadania nadzorczo-kontrolne wykonywane przez administrację ogólną 3.5.2. Zadania wykonywane przez organy Inspekcji Ochrony Środowiska 3.5.2.1. Zakres zadań Inspekcji Ochrony Środowiska 3.5.2.2. Uprawnienia kontrolne i nadzorcze Inspekcji Ochrony Środowiska 3.5.3. Inspekcja a organy samorządu terytorialnego 3.5.4. Państwowy monitoring środowiska 3.6. Dyrektorzy ochrony środowiska jako organy administracji rządowej w zakresie spraw ochrony środowiska 3.7. Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie – system EMAS 3.7.1. Uwagi wprowadzające 3.7.2. System ekozarządzania i audytu EMAS w prawie unijnym 3.7.3. Wdrożenie wymagań systemu ekozarządzania i audytu EMAS w polskim prawie wewnętrznym Rozdział 4. Procedury ocen oddziaływania na środowisko 4.1. Założenia ogólne 4.2. Procedura oceny strategicznej 4.2.1. Zakres obowiązku przeprowadzenia procedury 4.2.2. Przebieg procedury oceny strategicznej 4.3. System procedur oceny indywidualnej 4.3.1. Pojęcie przedsięwzięcia i kategorie przedsięwzięć 4.3.2. Typy procedur oceny indywidualnej 4.3.3. Cele prowadzenia procedur oceny indywidualnej 4.4. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach i procedura oceny podstawowej 4.4.1. Zakres obowiązku uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach 4.4.2. Właściwość organów w zakresie wydawania decyzji środowiskowych 4.4.3. Postępowanie w sprawie wydania decyzji środowiskowej 4.4.4. Procedura oceny podstawowej 4.4.5. Ustalenie treści decyzji środowiskowej 4.4.6. Nadzór nad prawidłowością decyzji środowiskowych 4.4.7. Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 4.5. Procedura oceny uzupełniającej 4.6. Procedura oceny „naturowej” 4.7. Procedury oceny transgranicznej 4.7.1. Zakres obowiązku przeprowadzenia postępowań transgranicznych 4.7.2. Postępowanie transgraniczne dotyczące przedsięwzięć 4.7.3. Postępowanie transgraniczne dotyczące projektowanych dokumentów 4.7.4. Postępowanie transgraniczne dotyczące skutków pochodzących z innego państwa 4.8. Przeglądy ekologiczne Rozdział 5. Dostęp do informacji i partycypacja publiczna w ochronie środowiska 5.1. Dostęp do informacji o środowisku i jego ochronie 5.1.1. Prawo do informacji o środowisku w prawie unijnym i wewnętrznym 5.1.2. Tryby udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie 5.1.2.1. Upowszechnianie informacji o środowisku 5.1.2.2. Dostęp do informacji o środowisku na wniosek 5.1.3. Odmowa udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie 5.1.4. Opłaty za dostęp do informacji 5.2. Udział społeczeństwa w podejmowaniu rozstrzygnięć związanych z ochroną środowiska 5.2.1. Prawo składania uwag i wniosków 5.2.2. Obowiązki organów administracji 5.2.3. Udział organizacji ekologicznych w postępowaniach związanych z udziałem społeczeństwa Rozdział 6. Instrumenty finansowoprawne 6.1. Instrumenty finansowoprawne w systemie przepisów ochrony środowiska 6.2. Opłaty za korzystanie ze środowiska 6.2.1. Teoretyczne założenia systemu opłat 6.2.2. Opłaty przewidywane przez Prawo ochrony środowiska 6.2.3. Opłaty związane z ochroną powierzchni i zasobów wnętrza ziemi 6.2.4. Opłaty przewidywane przepisami ustawy o ochronie przyrody 6.2.5. Opłaty przewidywane przepisami ustawy Prawo wodne z 2017 r. 6.3. Administracyjne sankcje finansowe za naruszanie zasad korzystania z zasobów środowiska 6.3.1. Ogólne założenia systemu sankcji finansowych. Odraczanie i umarzanie kar i opłat 6.3.2. Opłaty podwyższone 6.3.3. Administracyjne kary pieniężne 6.3.3.1. Uwagi wprowadzające 6.3.3.2. Kary nakładane na podstawie przepisów Prawa ochrony środowiska 6.3.3.3. Kary pieniężne przewidywane przepisami ustawy o ochronie przyrody 6.3.3.4. Administracyjne kary pieniężne o charakterze „widełkowym” 6.3.3.5. Administracyjne kary pieniężne w ustawie o odpadach 6.3.4. Opłata produktowa 6.4. Fundusze celowe w ochronie środowiska 6.4.1. Założenia ogólne systemu funduszowego 6.4.2. Przychody funduszy środowiskowych 6.4.3. Formy prawne finansowania zadań przez fundusze środowiskowe 6.4.4. Organizacja funduszy środowiskowych 6.5. Różnicowanie stawek podatków i innych danin publicznych służące osiąganiu celów ochrony środowiska Rozdział 7. Odpowiedzialność prawna w ochronie środowiska 7.1. Uwagi wprowadzające 7.2. Odpowiedzialność cywilna 7.2.1. Założenia ogólne 7.2.2. Przepisy Kodeksu cywilnego 7.2.3. Prawo ochrony środowiska 7.2.4. Ustawy szczególne 7.2.5. Konwencja z Lugano z 1993 r. o odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone działalnością niebezpieczną dla środowiska 7.3. Odpowiedzialność karna 7.3.1. Założenia ogólne 7.3.2. Przestępstwa przeciw środowisku w Kodeksie karnym 7.3.3. Przestępstwa przeciw środowisku w ustawach szczególnych 7.3.4. Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych 7.3.5. Odpowiedzialność karna w ochronie środowiska w przepisach prawa międzynarodowego i unijnego 7.4. Odpowiedzialność administracyjna 7.4.1. Założenia ogólne 7.4.2. Sankcyjne decyzje zobowiązujące 7.4.3. Sankcyjne decyzje wstrzymujące 7.4.3.1. Uwagi wprowadzające 7.4.3.2. Wstrzymanie działalności 7.4.3.3. Wstrzymanie użytkowania instalacji 7.5. Odpowiedzialność z tytułu zapobiegania i naprawiania szkód w środowisku Część druga REGULACJE SEKTOROWE Rozdział 8. Ochrona jakości środowiska i prawo emisyjne 8.1. Ogólne założenia regulacji 8.2. Ochrona jakości zasobów środowiska 8.2.1. Ustalanie wymagań dotyczących jakości środowiska 8.2.2. Programy naprawcze 8.3. Ochrona przed zanieczyszczeniami – wymagania o charakterze ogólnym 8.3.1. Zakres prawnej ochrony środowiska przed zanieczyszczeniem 8.3.2. Ochrona przed zanieczyszczeniem – wymagania dotyczące instalacji 8.3.3. Obszar ograniczonego użytkowania 8.3.4. Strefy przemysłowe 8.3.5. Standardy emisyjne z instalacji 8.3.6. Ochrona przed zanieczyszczeniem – wymagania dotyczące substancji i produktów 8.3.7. Ochrona przed zanieczyszczeniem – obowiązki zarządzających źródłami liniowymi i rozproszonymi 8.4. Pozwolenia emisyjne 8.4.1. Ogólne założenia systemu decyzji reglamentujących korzystanie ze środowiska 8.4.2. Charakter prawny pozwolenia emisyjnego 8.4.3. Warunki wydania pozwolenia emisyjnego 8.4.4. Treść pozwolenia emisyjnego 8.4.5. Wygaśnięcie, cofnięcie i ograniczenie pozwolenia 8.5. Pozwolenia zintegrowane 8.5.1. Pozwolenie zintegrowane jako pozwolenie emisyjne 8.5.2. Koncepcja najlepszych dostępnych technik a treść pozwolenia zintegrowanego 8.5.3. Inne odrębności pozwoleń zintegrowanych 8.6. Obowiązek prowadzenia pomiarów emisji Rozdział 9. Ochrona powietrza 9.1. Uwagi wprowadzające 9.2. Ochrona powietrza w prawie międzynarodowym i unijnym 9.2.1. Konwencja genewska wraz z protokołami dodatkowymi 9.2.2. Konwencja wiedeńska w sprawie ochrony warstwy ozonowej. Protokół montrealski wraz z poprawkami 9.2.3. Konwencja klimatyczna 9.2.4. Ochrona powietrza w prawie unijnym 9.3. Ochrona jakości powietrza 9.3.1. Standardy jakości powietrza 9.3.2. Badanie przestrzegania standardów jakości środowiska 9.3.3. Prawne konsekwencje naruszenia standardów jakości powietrza 9.3.4. Wartości odniesienia 9.4. Ustalanie dopuszczalnych poziomów emisji do powietrza 9.4.1. Standardy emisyjne z instalacji 9.4.2. Pozwolenia na emisję gazów i pyłów do powietrza 9.4.3. Obowiązek prowadzenia pomiarów emisji 9.5. Ochrona warstwy ozonowej 9.5.1. Uwagi wprowadzające 9.5.2. Podstawowe założenia ochrony warstwy ozonowej według przepisów rozporządzenia 1005/2009 9.5.3. Regulacje prawa wewnętrznego 9.6. Obrót uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych 9.6.1. Założenia i źródła regulacji 9.6.2. System handlu uprawnieniami do emisji 9.6.3. Zakres ustawy i jej podstawowe cele 9.6.4. Administrowanie systemem i Krajowy rejestr jednostek Kioto i uprawnień do emisji 9.6.5. Przydział uprawnień do emisji 9.6.5.1. Uwagi wprowadzające 9.6.5.2. Przydział uprawnień do emisji na produkcję inną niż produkcja energii elektrycznej 9.6.5.3. Przydział uprawnień do emisji operatorom statków powietrznych 9.6.5.4. Przydział uprawnień do emisji w okresie rozliczeniowym 2013–2020 dla instalacji wytwarzających energię elektryczną 9.6.6. Monitorowanie, raportowanie i rozliczanie emisji gazów cieplarnianych 9.6.7. Zezwolenia na emisję gazów cieplarnianych 9.6.8. Handel uprawnieniami do emisji 9.6.9. Sankcje 9.7. Odnawialne źródła energii w systemie prawnej ochrony powietrza i innych elementów środowiska 9.7.1. Założenia regulacji 9.7.2. Odnawialne źródła energii w przepisach Unii Europejskiej 9.7.3. Odnawialne źródła energii w przepisach krajowych 9.7.4. Agencja Energii Odnawialnej 9.8. Ochrona przed hałasem 9.8.1. Standardy imisyjne w ochronie przez hałasem 9.8.2. Badanie przestrzegania wymagań imisyjnych 9.8.3. Ustalanie dopuszczalnej emisji hałasu i pomiary hałasu 9.9. Ochrona przed polami elektromagnetycznymi Rozdział 10. Zapobieganie skutkom poważnych awarii i ich usuwanie. Postępowanie z substancjami chemicznymi i produktami biobójczymi 10.1. Uwagi wprowadzające 10.2. Regulacje międzynarodowe 10.3. Przeciwdziałanie poważnym awariom w prawie wewnętrznym 10.3.1. Uwagi wprowadzające 10.3.2. Zasady kwalifikacji instalacji do określonych kategorii zakładów 10.3.3. Zgłoszenie obiektów niebezpiecznych 10.3.4. Programy zapobiegania awariom i opracowanie systemu bezpieczeństwa 10.3.5. Raport o bezpieczeństwie 10.3.6. Plany operacyjno-ratownicze 10.3.7. System kontroli i nadzoru 10.4. Postępowanie z substancjami i preparatami chemicznymi 10.4.1. Postępowanie z substancjami w prawie międzynarodowym i unijnym 10.4.2. Postępowanie z substancjami chemicznymi i ich mieszaninami według przepisów prawa wewnętrznego 10.5. Postępowanie z produktami biobójczymi Rozdział 11. Gospodarowanie odpadami 11.1. System przepisów o odpadach 11.2. Zakres przedmiotowy ustawy o odpadach i podstawowe definicje 11.3. Gospodarka odpadami i zasady jej prowadzenia 11.3.1. Gospodarka odpadami i jej główne elementy 11.3.2. Zasady ogólne postępowania z odpadami 11.4. Podstawowe obowiązki podmiotów gospodarujących odpadami 11.5. Planowanie w gospodarce odpadami 11.6. Reglamentacja postępowania z odpadami 11.6.1. Prawna reglamentacja wytwarzania odpadów 11.6.2. Prawna reglamentacja gospodarowania odpadami 11.6.3. Gospodarowanie odpadami a pozwolenie zintegrowane 11.6.4. Magazynowanie odpadów 11.6.5. Reglamentacja świadczenia określonych usług komunalnych 11.7. Usuwanie odpadów 11.8. Ewidencja odpadów i baza danych o odpadach 11.9. Prawna regulacja standardów przetwarzania odpadów 11.9.1. Uwagi wprowadzające 11.9.2. Mechaniczno-biologiczne przetwarzanie odpadów 11.9.3. Składowanie odpadów 11.9.4. Procesy termicznego przekształcania odpadów 11.10. Postępowanie z odpadami opakowaniowymi 11.11. Postępowanie z pojazdami samochodowymi wycofanymi z użytku 11.11.1. Uwagi wprowadzające 11.11.2. Regulacje unijne 11.11.3. Ustawa o recyklingu pojazdów samochodowych wycofanych z eksploatacji 11.11.3.1. Uwagi wprowadzające 11.11.3.2. Obowiązki wprowadzających pojazdy 11.11.3.3. Obowiązki właścicieli pojazdów 11.11.3.4. Obowiązki przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu 11.11.3.5. Obowiązki przedsiębiorców prowadzących punkty zbierania pojazdów 11.11.3.6. Obowiązki przedsiębiorców eksploatujących strzępiarki 11.11.3.7. Gwarancje przestrzegania przepisów ustawy 11.12. Postępowanie ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym 11.12.1. Postępowanie ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym w prawodawstwie unijnym 11.12.2. Postępowanie ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym w przepisach prawa polskiego 11.12.2.1. Uwagi wprowadzające 11.12.2.2. Obowiązki wprowadzającego sprzęt 11.12.2.3. Obowiązki użytkowników sprzętu elektrycznego i elektronicznego 11.12.2.4. Obowiązki zbierających zużyty sprzęt 11.12.2.5. Obowiązki prowadzących zakłady przetwarzania 11.12.2.6. Obowiązki prowadzących działalność w zakresie recyklingu oraz w zakresie innych niż recykling procesów odzysku 11.12.2.7. Organizacje odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego 11.12.2.8. Nadzór i gwarancje przestrzegania przepisów ustawy 11.13. Postępowanie ze zużytymi bateriami i akumulatorami 11.14. Postępowanie z odpadami wydobywczymi 11.15. Postępowanie z odpadami komunalnymi 11.15.1. Zakres regulacji w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi 11.15.2. Systemy postępowania z odpadami komunalnymi 11.15.3. Prawa i obowiązki jednostek samorządu terytorialnego w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi 11.15.4. Obowiązki właścicieli nieruchomości w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi 11.15.5. Obowiązki odbierających odpady komunalne 11.16. Transgraniczne przemieszczanie odpadów 11.16.1. Zakres regulacji prawnej 11.16.2. Zakres obowiązywania przepisów rozporządzenia 1013/2006 11.16.3. Stosowanie przepisów aktów prawa Unii Europejskiej dotyczących międzynarodowego obrotu odpadami Rozdział 12. Gospodarowanie wodami śródlądowymi 12.1. Podstawowe założenia regulacji 12.2. Gospodarowanie wodami w prawie Unii Europejskiej 12.2.1. Uwagi wprowadzające 12.2.2. Dyrektywa ramowa w sprawie polityki wodnej Unii 12.2.3. Ochrona wód w dyrektywach szczegółowych 12.3. System zarządzania wodami w Polsce 12.3.1. Ogólne założenia tworzenia i funkcjonowania systemu 12.3.2. Ewolucja systemu zarządzania wodami w Polsce 12.3.3. Prawne instrumenty zarządzania wodami 12.4. Własność i prawne formy korzystania z wód 12.4.1. Własność wód i obowiązki ich właścicieli 12.4.2. Korzystanie z wód 12.4.2.1. Uwagi wprowadzające 12.4.2.2. Powszechne korzystanie z wód publicznych 12.4.2.3. Zwykłe korzystanie z wód 12.4.2.4. Szczególne korzystanie z wód 12.4.2.5. Usługi wodne 12.5. Planowanie w gospodarowaniu wodami 12.6. Reglamentacja korzystania z wód 12.7. Ochrona wód przed zanieczyszczeniem 12.7.1. Rozwój ustawodawstwa 12.7.2. Ochrona jakości wód 12.7.2.1. Uwagi wprowadzające 12.7.2.2. Ustalenie wymagań jakościowych dla wód 12.7.2.3. Standardy jakości wód 12.7.2.4. Monitoring jakości wód 12.8. Prawne instrumenty ochrony wód przed zanieczyszczeniem 12.8.1. Uwagi wprowadzające 12.8.2. Standardy emisyjne dotyczące ścieków 12.8.3. Określenie warunków wprowadzania ścieków do wód 12.8.4. Ochrona wód przed azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych 12.8.5. Obowiązek instalowania i eksploatowania urządzeń ochronnych 12.8.6. Obowiązek uzyskania zgody na odprowadzanie ścieków 12.8.7. Obowiązek prowadzenia pomiarów ścieków 12.8.8. Obszarowa ochrona ujęć i źródeł wody 12.9. Naprawianie szkód powstałych w związku z gospodarowaniem wodami 12.10. Zaopatrzenie w wodę i usuwanie ścieków komunalnych Rozdział 13. Ochrona wód morskich 13.1. Ochrona wód morskich w świetle prawa międzynarodowego 13.1.1. Regulacje o charakterze ogólnym 13.1.2. Konwencja helsińska z 1974 i 1992 r. 13.1.3. Konwencja z Montego Bay 13.1.4. Ochrona morza w aktach prawa pochodnego Unii Europejskiej 13.2. Ochrona wód morskich w prawie wewnętrznym 13.2.1. Ustawa o obszarach morskich z 1991 r. 13.2.2. Ustawa o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki 13.2.2.1. Zakres obowiązywania przepisów 13.2.2.2. Obowiązki związane z postępowaniem z odpadami 13.2.2.3. Postępowanie z wodami balastowymi i osadami 13.2.2.4. Obowiązki informacyjne i sygnalizacyjne 13.2.2.5. Obowiązki organów administracji morskiej 13.2.3. Ustawa o bezpieczeństwie morskim 13.2.4. Postępowanie z odpadami pochodzącymi ze statków Rozdział 14. Gospodarowanie zasobami geosfery 14.1. Ochrona powierzchni ziemi 14.1.1. Pojęcie powierzchni ziemi i cel jej ochrony 14.1.2. Zakres i cel ochrony powierzchni ziemi 14.1.3. Instrumenty ochrony powierzchni ziemi 14.1.4. Rola organów samorządu terytorialnego w zakresie ochrony powierzchni ziemi 14.1.4.1. Uwagi wprowadzające 14.1.4.2. Zadania powierzone organom samorządu województwa 14.1.4.3. Zadania powierzone organom powiatu 14.1.4.4. Zadania powierzone organom gminy 14.2. Korzystanie z kopalin użytecznych 14.2.1. Cele i zakres obowiązywania ustawy 14.2.2. Własność górnicza, użytkowanie górnicze oraz inne uprawnienia górnicze 14.2.3. Koncesje 14.2.4. Wydobywanie kopalin 14.2.5. Szkody górnicze 14.2.5.1. Pojęcie szkody górniczej 14.2.5.2. Przedmiot szkody i jej powstanie 14.2.5.3. Związek przyczynowy 14.2.5.4. Naprawianie szkód górniczych 14.2.5.5. Sposób naprawienia szkody górniczej 14.2.5.6. Obowiązek naprawienia szkody górniczej w postaci zaniku wody lub utraty jej przydatności 14.2.5.7. Tryb dochodzenia roszczeń na gruncie Prawa geologicznego i górniczego 14.2.6. Podziemne składowanie dwutlenku węgla Rozdział 15. Ochrona różnorodności biologicznej 15.1. Uwagi wprowadzające 15.2. Ochrona przyrody – zagadnienia ogólne 15.3. Ochrona różnorodności biologicznej w prawie międzynarodowym i europejskim 15.3.1. Międzynarodowe źródła prawa ochrony różnorodności biologicznej 15.3.2. Europejskie źródła prawa ochrony różnorodności biologicznej 15.4. Ewolucja regulacji prawnej w zakresie ochrony różnorodności biologicznej w Polsce 15.4.1. Geneza i motywy ochrony przyrody 15.4.2. Rozwój prawnej ochrony przyrody na ziemiach polskich 15.5. Zasady prawa ochrony przyrody 15.6. Zakres regulacji ustawy o ochronie przyrody 15.6.1. Przedmiotowy zakres regulacji 15.6.2. Podmiotowy zakres regulacji – organizacja ochrony przyrody 15.7. Instrumenty organizatorskie w ochronie przyrody 15.7.1. Podstawowe dokumenty programowe i planistyczne 15.7.2. Plany ochrony 15.7.3. Rejestry 15.8. Formy ochrony przyrody 15.8.1. Uwagi wprowadzające 15.8.2. Podział form ochrony przyrody 15.8.3. Ogólne założenia ustanawiania, znoszenia i zmiany granic prawnych formy ochrony przyrody 15.8.4. Formy ochrony obszarowej 15.8.4.1. Uwagi wprowadzające 15.8.4.2. Park narodowy i rezerwat przyrody 15.8.4.3. Park krajobrazowy i obszar chronionego krajobrazu 15.8.5. Formy ochrony obiektowej 15.8.6. Ochrona gatunkowa i jej formy 15.8.6.1. Idea ochrony gatunkowej 15.8.6.2. Zakres ochrony gatunkowej 15.8.6.3. Strefy ochrony ostoi i stanowisk 15.8.6.4. Międzynarodowy obrót gatunkami chronionymi 15.8.6.5. Zgłoszenie do rejestru 15.8.6.6. Planowanie w zakresie ochrony gatunkowej 15.8.6.7. Odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez zwierzęta 15.9. Obszary Natura 2000 15.10. Ochrona ex situ 15.11. Ochrona powszechna 15.12. Gospodarowanie zasobami i składnikami przyrody 15.13. Ochrona terenów zieleni i zadrzewień 15.13.1. Zakres ochrony 15.13.2. Reglamentacja usuwania drzew i krzewów 15.14. Prawna ochrona krajobrazu 15.14.1. Krajobraz – pojęcie, rodzaje i funkcje 15.14.2. Ochrona krajobrazu w regulacjach prawnomiędzynarodowych i prawie unijnym 15.14.3. Krajobraz w ujęciu prawnym 15.14.4. Miejsce ochrony prawnej krajobrazu w polskim systemie prawnym ochrony środowiska 15.14.5. Prawne narzędzia ochrony krajobrazu 15.14.6. Krajobraz jako niematerialne dziedzictwo kulturowe Rozdział 16. Ochrona użytkowa zasobów biosfery 16.1. Uwagi wprowadzające 16.2. Korzystanie z zasobów leśnych 16.2.1. Zakres regulacji prawnej 16.2.2. Gospodarka leśna 16.2.3. Plan urządzenia lasu 16.2.4. Zasady udostępniania lasów 16.2.5. Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe 16.2.6. Służba Leśna 16.3. Korzystanie z zasobów zwierzyny łownej 16.3.1. Zakres regulacji prawnej 16.3.2. Zasady prowadzenia gospodarki łowieckiej 16.3.3. Reglamentacja pozyskiwania zwierzyny 16.3.4. Polski Związek Łowiecki 16.3.5. Państwowa Straż Łowiecka 16.3.6. Postępowanie w sprawach związanych ze szkodami łowieckimi 16.4. Ochrona użytkowa zasobów żywych wód śródlądowych 16.4.1. Zakres regulacji prawnej 16.4.2. Zasady gospodarowania zasobami żywymi wód śródlądowych 16.4.3. Środki prawne ochrony zasobów żywych wód śródlądowych 16.4.4. Państwowa Straż Rybacka 16.5. Korzystanie z zasobów żywych mórz 16.5.1. Zakres regulacji prawnej 16.5.2. Wspólna Polityka Rybołówstwa 16.5.3. Ustawa o rybołówstwie morskim – zakres regulacji 16.5.4. Wykonywanie rybołówstwa 16.5.5. Prawne środki ochrony zasobów żywych Morza Bałtyckiego 16.5.6. Organy administracji w zakresie rybołówstwa morskiego 16.6. Humanitarna ochrona zwierząt 16.6.1. Zakres regulacji prawnej 16.6.2. Obowiązek humanitarnego traktowania zwierząt 16.6.3. Obowiązki związane z transportem zwierząt 16.6.4. Postępowanie ze zwierzętami gospodarskimi 16.6.5. Postępowanie ze zwierzętami domowymi 16.6.6. Postępowanie ze zwierzętami dziko żyjącymi 16.6.7. Postępowanie ze zwierzętami wykorzystywanymi do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych i specjalnych 16.6.8. Reglamentacja przeprowadzania procedur doświadczalnych z użyciem zwierząt 16.7. Ochrona biosfery w działalności rolniczej 16.7.1. Geneza prawnej regulacji ochrony biosfery w działalności rolniczej w Polsce 16.7.2. Ochrona biosfery przed nadmierną chemizacją w rolnictwie 16.7.2.1. Uwagi wprowadzające 16.7.2.2. Wprowadzanie do obrotu i stosowanie środków ochrony roślin 16.7.2.3. Wprowadzanie do obrotu i stosowanie nawozów i środków poprawiających właściwości gleby 16.7.2.4. Integrowana produkcja roślin 16.7.3. Ochrona różnorodności biologicznej przez ograniczenie stosowania organizmów genetycznie zmodyfikowanych w rolnictwie 16.7.4. Ochrona różnorodności biologicznej w działalności rolniczej 16.7.4.1. Uwagi wprowadzające 16.7.4.2. Wymogi wzajemnej zgodności 16.7.4.3. Płatność za działania środowiskowe 16.7.5. Programy rolno-środowiskowo-klimatyczne 16.7.6. Rolnictwo ekologiczne 16.7.6.1. Koncepcja rolnictwa ekologicznego 16.7.6.2. Podstawy prawne w zakresie produkcji ekologicznej 16.7.6.3. Pojęcie i cele rolnictwa ekologicznego 16.7.6.4. Zasady produkcji ekologicznej 16.7.6.5. Produkty i substancje stosowane w rolnictwie oraz kryteria ich dopuszczenia 16.8. Prawne uregulowanie postępowania z organizmami genetycznie modyfikowanymi 16.8.1. Organizmy genetycznie zmodyfikowane w prawie unijnym 16.8.2. Organizmy genetycznie zmodyfikowane w prawie polskim Bibliografia

1. Podstawowe pojęcia w zakresie ochrony środowiska naturalnego. 2. Ochrona środowiska jako interdyscyplinarna dziedzina wiedzy. 3. Funkcje prawa w ochronie środowiska. 4. Ochrona prawno-administracyjna wód. 5. Gospodarowanie odpadami na tle regulacji prawno-administracyjnych. 6. Ochrona prawno-administracyjna lasów. 7. Wybrane aspekty prawnej ochrony przyrody w Polsce.

Zawiera: Human Rihts in Polish Penal Procedure; Niektóre aspekty ochrony prawnej języka polskiego; Die Grundzüge des Gemeinderechts in Deutschland; Prekurosr katolicyzmu społecznego Hugues Felicite Robert de Lamennais (1782-1855); Terroryzm religijny - jedno z największych zagrożeń przełomu wieków (problem sekt destrukcyjnych); Petycje w prawie konstytucyjnym Unii Europejskiej; Aspekty prawne zagospodarowania odpadów komunalnych w obszarach nadgranicznych Polski i Niemiec; Korzyści oraz trudności związane ze wspólną walutą Unii Europejskiej; Miejsce organów nadzoru bankowego w systemie organów państwa; Prawnokarna ochrona wolności sumienia i wyznania na tle prawa międzynarodowego o Konstytucji RP; Liberalna koncepcja prawa podmiotowego wolności sumienia i wyznania. Cz. I; nadzór państwa nad samorządem terytorialnym w prawodawstwie niemieckim; Konstytucyjne kompetencje prezydenta w zakresie kształtowania stosunków zagranicznych Stanów Zjednoczonych; Przeciwdziałanie praniu pieniędzy - regulacja prawno finansowa w Australii.

Cz. I Wprowadzenie do prawa ochrony środowiska: 1. Zagadnienia wstępne, 2. Źródła prawa ochrony środowiska, 3. Prawnomiędzyanrodowa problematyka ochrony środowiska, 4. Ochrona środowiska w prawie europejskim, 5. Środki prownofinansowe ochrony środowiska, 6. Zasady prawa ochrony środowiska, 7. Filozoficzne podstawy prawa ochrony środowiska. Cz. II Podstawowe instytucje prawa ochrony środowiska: 8. Odpowiedzialność w prawie ochrony środowiska, 9. Organy ochrony środowiska, 10. Pozwolenie na korzystanie ze środowiska, 11. Państwowy monitoring środowiska. Cz. III Ochrona poszczególnych elementów środowiska: 12. Ochrona środowiska w zagospodarowaniu przestrzennym i przy realizacji inwestycji, 13. Ochrona kopalin, 14. Ochrona wód, 15. Ochrona zwierząt i roślin, 16. Problematyka prawa emisyjnego, 17. Problematyka ochrony przyrody. Cz.VI Gospodarowanie odpadami: 18. Odpady i ich zagospodarowanie, 19. Problematyka utrzymania porządku i czystości w gminach.

1. Wprowadzenie do problematyki opłat i kar pieniężnych. 2. Środki finansowo-prawne. Komentarz do tytułu V Ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. 3. Przepisy karne i opłaty sankcyjne. Komentarz do rozdziału 9 Ustawy z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (art. 79A). 4. Kary pieniężne. Komentarz do rozdziału 9 Ustawy z 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów. 5. Ochrona terenów zieleni i zadrzewień. Komentarz do rozdziału 4. Ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (art. 83-90).

Komentarz do ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych.

Wprowadzenie do prawnej ochrony środowiska; Dostęp do informacji o środowisku; Niektóre postępowania dotyczące ochrony środowiska; Zagospodarowanie przestrzenne jako prawny instrument ochrony środowiska; Prawne instrumenty ochrony powierzchni ziemi; Prawne problemy gospodarki wodnej; Gospodarowanie geologicznymi zasobami środowiska; Prawna ochrona roślin i zwierząt; Ochrona przyrodniczych wartości środowiska; Niektóre zagadnienia prawa emisyjnego; Postępowanie z odpadami oraz utrzymanie czystości (porządku); Sytuacje i stany nadzwyczajne; Niektóre ekonomiczne instrumenty ochrony środowiska; Niektóre problemy finansowania ochrony środowiska; Niektóre rodzaje odpowiedzialności z tytułu naruszenia wymagań ochrony środowiska oraz potrzeb jego ochrony; Zadania niektórych organów publicznej oraz organizacji społecznych w zakresie ochrony środowiska.

Wprowadzenie do prawnej ochrony środowiska; Dostęp do informacji o środowisku; Niektóre postępowania dotyczące ochrony środowiska; Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne jako prawny instrument ochrony środowiska; Prawne instrumenty ochrony powierzchni ziemi; Prawne problemy gospodarki wodnej; Gospodarowanie geologicznymi zasobami środowiska; Prawna ochrona roślin i zwierząt; Ochrona przyrodniczych wartości środowiska; Prawna ochrona roślin i zwierząt; Prawna ochrona przyrodniczych wartości środowiska; Niektóre zagadnienia prawa emisyjnego; Postępowanie z odpadami oraz utrzymanie czystości (porządku); Stany szczególnego zagrożenia; Niektóre prawno-finansowe instrumenty ochrony środowiska; Niektóre problemy finansowania ochrony środowiska; Niektóre rodzaje odpowiedzialności; Zadania niektórych organów publicznej oraz organizacji społecznych w zakresie ochrony środowiska.

Cz.I Wprowadzenie do problematyki czystości i porządku, Cz.II Komentarz do ustawy z dnia 13 września 1996 r.

Cz. I Zasoby środowiska: 1.Środowisko, 2.Zasoby środowiska i ich podział, 3.Kategorie ekonomiczne w zarządzaniu środowiskiem i zasobami naturalnymi. Cz. II Naturalne zasoby środowiska : 4.Przestrzeń, 5.Rolnicza przestrzeń produkcyjna, 6.Gospodarka zasobami leśnymi, 7.Ochrona gruntów rolnych i leśnych, 8.Zasoby wodne, 9.Gospodarka kopalinami. Cz. III Zarządzanie środowiskiem : 10.Prawne podstawy zarządzania środowiskiem i zasobami naturalnymi, 11.Emisja substancji i energii oraz gospodarka odpadami, 12.Wycena środowiska przyrodniczego i ocena cenności ekologicznej, 13.Rozwój zrównoważony i zarządzanie środowiskiem

1. Zagadnienia ogólne: Zagadnienia wprowadzające; Zasady ogólne prawa ochrony środowiska; Zarządzanie sprawami ochrony środowiska; Instrumenty finansowo prawne; Odpowiedzialność prawna w ochronie środowiska; 2. Regulacja sektorowe: Ochrona jakości środowiska i prawo emisyjne; Ochrona powietrza; Zapobieganie i usuwanie skutków poważnych awarii. Postępowanie z substancjami chemicznymi; Gospodarowanie odpadami; Gospodarowanie wodami śródlądowymi; Ochrona wód morskich; Gospodarowanie zasobami geosfery; Ochrona różnorodności biologicznej; Ochrona użytkowa zasobów biosfery

Przedmowa; 1. zagadnienia ogólne, 2. zagadnienia horyzontalne, 3. Ochrona wód, 4. Gospodarka odpadami, 5. Ochrona powietrza, 6. Ochrona klimatu, 7. Ochrona warstwy ozonowej, 8. Ochrona przyrody, 9. Chemikalia, 10. hałas, 11. Zmodyfikowane genetycznie organizmy, 12 Poważne awarię, 13. Bezpieczeństwo jądrowe, 14. Aspekty interdyscyplinarne, 15. Prawo ochrony środowiska Unii Europejskiej a prawo polskie.

Cz.I Zrównoważony rozwój a realizacja polityki ochrony środowiska: 1.Zrównoważony rozwój - podejście holistyczne, 2.Polityka administracyjna jako instrument realizacji koncepcji, 3.Polityka ochrony środowiska Unii Europejskiej w transatlantyckich relacjach handlowych. Cz.II Uwarunkowania ochrony środowiska - aspekty krajowe: 4.Rola pozwolenia na wyprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza w działaniach administracji publicznej, 5.Prawno-finansowe aspekty gminnej gospodarki energetycznej, 6.Nowe zasady oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć, 7.Polski rynek kapitałowy i jego wpływ na możliwości zaspokojenia potrzeb inwestycyjnych związanych z ochroną środowiska, 8.Prawno-finansowe aspekty opłacalności wdrożenia międzygminnego programu inwestycyjnego w dziedzinie gospodarki odpadami (case study), Cz.III Uwarunkowania ochrony środowiska - aspekty unijne i międzynarodowe: 9.Zasdy obrotu odpadami po przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, 10.Znaczenie Unii europejskiej w zakresie reagowania na skutki katastrof, 11.Finansowanie działań na rzecz ochrony środowiska przez Bank Światowy