Zawiera: Część I. Instytucje i porządek prawny Rozdział 1. Zagadnienia wprowadzające: 1.1. Charakter prawny i cele Unii Europejskiej; 1.1.1. Uwagi wprowadzające; 1.1.2. Charakter prawny Unii Europejskiej; 1.1.3. Specyfika Wspólnot Europejskich/ Unii Europejskiej w okresie poprzedzającym wejście w życie Traktatu z Lizbony; 1.1.4. Specyfika Unii Europejskiej oraz Euratomu po wejściu w życie Traktatu z Lizbony; 1.1.5. Aksjologia Unii Europejskiej – wartości i cele; 1.2. Członkostwo w Unii Europejskiej; 1.2.1. Uwagi wprowadzające; 1.2.2. Akcesja do Unii Europejskiej; 1.2.3. Zawieszenie praw członkowskich; 1.2.4. Wystąpienie z Unii Europejskiej; 1.3. Porządek prawny Unii Europejskiej; 1.3.1. Autonomia porządku prawnego Unii Europejskiej; 1.3.1.1. Ramowa regulacja traktatowa; 1.3.1.2. Elementy konstytutywne autonomicznego porządku prawnego Unii: zasada skutku bezpośredniego i zasada pierwszeństwa; 1.3.1.3. Jednostka w porządku prawnym Unii: skuteczna ochrona sądowa; 1.3.1.4. Sądy krajowe w porządku prawnym Unii: sądy Unii o kompetencji ogólnej; 1.3.2. Miejsce porządku prawnego Unii Europejskiej w krajowych systemach konstytucyjnych; 1.3.2.1. Konstytucyjne granice dla zasad skutku bezpośredniego i pierwszeństwa; 1.3.2.2. Miejsce prawa Unii w polskim porządku konstytucyjnym; 1.3.2.3. Kompetencja Trybunału Konstytucyjnego do kontroli aktów prawa Unii; 1.3.3. Konstytucjonalizacja porządku prawnego Unii Europejskiej; 1.3.4. Ekonomiczne i nieekonomiczne normy w porządku prawnym Unii; 1.4. Podział kompetencji między Unię Europejską a państwa członkowskie; 1.4.1. Wprowadzenie; 1.4.2. Zasada przyznania; 1.4.3. Kompetencje wyłączne Unii Europejskiej; 1.4.4. Kompetencje dzielone; 1.4.5. Kompetencje wspierające, koordynacyjne, uzupełniające; 1.4.6. Zasady regulujące wykonywanie kompetencji Unii Europejskiej; 1.4.6.1. Uwagi ogólne; 1.4.6.2. Zasada pomocniczości; 1.4.6.3. Zasada proporcjonalności; 1.4.6.4. Tryb kontroli zasad pomocniczości i proporcjonalności; 1.4.6.4.1. Kontrola prewencyjna (ex ante) zasady pomocniczości; 1.4.6.4.2. Kontrola następcza (ex post) zasad pomocniczości i proporcjonalności; 1.4.7. Klauzula elastyczności (art. 352 TFUE); 1.5. Kompetencje Unii Europejskiej w stosunkach zewnętrznych i zawieranie umów międzynarodowych; 1.5.1. Unia Europejska jako podmiot prawa międzynarodowego; 1.5.2. Kompetencje Unii Europejskiej do zawierania umów międzynarodowych; 1.5.2.1. Uwagi wprowadzające; 1.5.2.2. Kompetencja wyłączna Unii Europejskiej do zawierania umów międzynarodowych; 1.5.2.3. Kompetencja wyłączna Unii Europejskiej do zawierania umów w zakresie kompetencji dzielonych; 1.5.2.4. Kompetencja Unii Europejskiej do zawierania umów mieszanych; 1.5.3. Rodzaje umów międzynarodowych zawieranych przez Unię Europejską; 1.5.3.1. Uwagi wprowadzające; 1.5.3.2. Umowy stowarzyszeniowe; 1.5.3.3. Konwencje wielostronne; 1.5.4. Członkostwo w organizacjach międzynarodowych; 1.5.5. Procedura zawierania umów międzynarodowych przez Unię Europejską; 1.6. Obywatelstwo Unii Europejskiej; 1.6.1. Charakter prawny obywatelstwa Unii Europejskiej; 1.6.2. Prawa obywateli Unii; 1.6.2.1. Prawo do niedyskryminacyjnego traktowania (art. 18 TFUE); 1.6.2.2. Prawo do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich (art. 21 TFUE); 1.6.2.3. Bierne i czynne prawo wyborcze do Parlamentu Europejskiego (art. 22 ust. 2 TFUE, art. 39 KPP); 1.6.2.4. Bierne i czynne prawo wyborcze w wyborach lokalnych w państwie miejsca zamieszkania (art. 22 ust. 1 TFUE, art. 40 KPP); 1.6.2.5. Prawo do ochrony dyplomatycznej i konsularnej (art. 23 TFUE); 1.6.2.6. Prawo petycji do Parlamentu Europejskiego, zwracania się do Rzecznika Praw Obywatelskich oraz innych instytucji, organów lub jednostek organizacyjnych UE (art. 24 TFUE); 1.6.3. Inicjatywa obywatelska (art. 11 TUE); 1.7. Ochrona praw podstawowych w Unii Europejskiej; 1.7.1. Wprowadzenie; 1.7.2. Prawa podstawowe w Traktatach – ewolucja postanowień; 1.7.3. Prawa podstawowe w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości; 1.7.4. Karta praw podstawowych Unii Europejskiej; 1.7.4.1. Uwagi ogólne; 1.7.4.2. Protokół polsko-brytyjski; 1.7.4.3. Struktura i treść Karty; 1.7.4.4. Zakres zastosowania Karty; 1.7.5. Kontrola zgodności działań Unii Europejskiej oraz działań państw członkowskich z prawami podstawowymi; 1.7.5.1. Kontrola działań Unii Europejskiej; 1.7.5.2. Zgodność działań państw członkowskich z prawami podstawowymi; 1.7.6. Działalność Unii Europejskiej w obszarze praw człowieka; 1.7.7. Przystąpienie Unii Europejskiej do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka; Rozdział 2. Instytucje Unii Europejskiej: 2.1. Parlament Europejski; 2.1.1. Funkcje Parlamentu Europejskiego i ich ewolucja; 2.1.2. Skład; 2.1.3. Kompetencje; 2.1.4. Struktura wewnętrzna i organizacja pracy; 2.2. Rada Europejska; 2.2.1. Funkcje Rady Europejskiej i ich ewolucja; 2.2.2. Skład; 2.2.3. Kompetencje; 2.2.4. Struktura wewnętrzna i organizacja pracy; 2.3. Rada Unii Europejskiej; 2.3.1. Funkcje Rady i ich ewolucja; 2.3.2. Skład; 2.3.3. Kompetencje; 2.3.4. Struktura wewnętrzna i organizacja pracy; 2.3.5. Prezydencja w Radzie; 2.4. Komisja Europejska; 2.4.1. Funkcje; 2.4.2. Struktura instytucjonalna; 2.4.2.1. Skład; 2.4.2.2. Gwarancje niezależności członków Komisji; 2.4.2.3. Powoływanie Komisji; 2.4.2.4. Rola Przewodniczącego Komisji; 2.4.2.5. Odpowiedzialność polityczna Komisji i jej członków; kompetencje kontrolne Parlamentu Europejskiego w stosunku do Komisji; 2.4.3. Kompetencje; 2.4.4 Organizacja wewnętrzna Komisji Europejskiej; 2.5. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej; 2.5.1. Funkcje; 2.5.2. Struktura instytucjonalna; 2.5.2.1. TSUE: Trybunał Sprawiedliwości, Sąd, sądy wyspecjalizowane; 2.5.2.2. Członkowie; 2.5.2.3. Powoływanie członków TSUE; 2.5.2.4. Gwarancje niezależności członków TSUE; 2.5.2.5. Sądy wyspecjalizowane; 2.5.2.6. Struktura wewnętrzna; 2.5.3. Postępowanie; 2.5.3.1. Właściwość Trybunału Sprawiedliwości i Sądu; 2.5.3.2. Izby; 2.5.3.3. Postępowanie; 2.6. Inne instytucje i organy Unii Europejskiej; 2.6.1. Europejski Bank Centralny; 2.6.2. Europejski Trybunał Obrachunkowy; 2.6.3. Organy doradcze; 2.6.4. Agencje Unii Europejskiej; Rozdział 3. Źródła prawa Unii Europejskiej: 3.1. Prawo pierwotne Unii Europejskiej; 3.1.1. Wprowadzenie; 3.1.2. Traktaty; 3.1.3. Karta praw podstawowych Unii Europejskiej; 3.1.4. Zasady ogólne i strukturalne (ustrojowe); 3.1.5. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej; 3.2. Prawo pochodne Unii Europejskiej; 3.2.1. Wprowadzenie; 3.2.2. Akty ustawodawcze i akty nie ustawodawcze; 3.2.2.1. Podział na akty ustawodawcze i nie ustawodawcze; 3.2.2.2. Akty ustawodawcze; 3.2.2.3. Akty nie ustawodawcze; 3.2.3. Rodzaje aktów prawnych według art. 288 TFUE; 3.2.3.1. Uwagi ogólne; 3.2.3.2. Rozporządzenia; 3.2.3.3. Dyrektywy; 3.2.3.4. Decyzje; 3.2.3.5. Zalecenia i opinie; 3.2.4. Akty nienazwane/inne akty; 3.3. Tworzenie prawa pierwotnego Unii Europejskiej; 3.3.1. Wprowadzenie; 3.3.2. Zawieranie traktatów założycielskich; 3.3.3. Zwykła procedura zmiany traktatów; 3.3.4. Uproszczone procedury zmiany traktatów; 3.3.4.1. Uwagi ogólne; 3.3.4.2. Strukturalne procedury kładki (art. 48 ust. 6–7 TUE); 3.3.4.3. Procedury kładki ad hoc; 3.3.5. Procedura zawierania traktatów akcesyjnych (art. 49 TUE); 3.4. Stanowienie prawa pochodnego Unii Europejskiej; 3.4.1. Wprowadzenie; 3.4.2. Wybór właściwej podstawy prawnej aktu; 3.4.3. Obowiązek uzasadnienia aktu; 3.4.4. Inicjatywa ustawodawcza; 3.4.5. Stanowienie aktów ustawodawczych; 3.4.5.1. Uwagi ogólne; 3.4.5.2. Zwykła procedura ustawodawcza; 3.4.5.3. Specjalna procedura ustawodawcza; 3.4.6. Stanowienie aktów delegowanych i wykonawczych; 3.4.6.1. Uwagi ogólne; 3.4.6.2. Stanowienie aktów delegowanych; 3.4.6.3. Stanowienie aktów wykonawczych; 3.4.7. Szczególne procedury stanowienia aktów prawa pochodnego Unii Europejskiej; 3.4.7.1. Uwagi ogólne; 3.4.7.2. Wydawanie aktów unijnego prawa pochodnego samodzielnie przez Radę; 3.4.7.3. Wydawanie aktów unijnego prawa pochodnego przez Radę Europejską; 3.4.7.4. Wydawanie aktów unijnego prawa pochodnego przez Komisję Europejską; 3.4.8. Obowiązek publikacji aktu; 3.4.9. Wzmocniona współpraca; 3.5. Instrumenty wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa; 3.5.1. Uwagi ogólne; 3.5.2. Instrumenty WPZiB; 3.5.2.1. Cele i ogólne wytyczne WPZiB; 3.5.2.2. Decyzje Rady Unii Europejskiej; 3.5.2.2.1. Decyzje Rady Unii Europejskiej ustanawiające działania operacyjne; 3.5.2.2.2. Decyzja Rady UE powołująca Europejską Służbę Działań Zewnętrznych; 3.5.2.2.3. Decyzje Rady Unii Europejskiej powołujące specjalnych przedstawicieli; 3.5.2.2.4. Decyzje Rady Unii Europejskiej o zawarciu umów międzynarodowych; 3.5.2.2.5. Decyzje Rady UE w sprawie środków ograniczających (decyzje nakładające sankcje); 3.5.3. Oświadczenia i deklaracje. Rozdział 4. Prawo Unii Europejskiej a prawo państw członkowskich: 4.1. Wprowadzenie; 4.2. Zasada pierwszeństwa prawa unijnego; 4.3. Zasada skutku bezpośredniego prawa unijnego; 4.3.1. Uwagi wstępne; 4.3.2. Skutek bezpośredni przepisów traktatowych; 4.3.3. Skutek bezpośredni rozporządzeń; 4.3.4. Skutek bezpośredni dyrektyw; 4.3.5. Pojęcie emanacji państwa; 4.3.6. Skutek bezpośredni decyzji; 4.3.7. Skutek bezpośredni umów międzynarodowych i aktów wydanych na ich podstawie; 4.4. Zasada skutku pośredniego prawa unijnego (obowiązek prounijnej wykładni prawa krajowego); 4.5. Odpowiedzialność państwa członkowskiego za szkody powstałe wskutek naruszenia prawa unijnego; 4.5.1. Uwagi ogólne; 4.5.2. Sformułowanie zasady odpowiedzialności odszkodowawczej państwa członkowskiego; 4.5.3. Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej państwa członkowskiego; 4.5.4. Rozwinięcie zasady odpowiedzialności odszkodowawczej państwa członkowskiego; 4.5.5. Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa członkowskiego z tytułu naruszenia prawa unijnego przez sąd krajowy orzekający w ostatniej instancji; 4.5.6. Zasada autonomii instytucjonalnej i proceduralnej. Rozdział 5. Sądowa kontrola przestrzegania prawa unijnego i współpraca sądów unijnych z sądami krajowymi: 5.1. Postępowanie prejudycjalne; 5.1.1. Charakterystyka postępowania prejudycjalnego; 5.1.1.1. Uwagi ogólne; 5.1.1.2. Podstawa prawna; 5.1.2. Kompetencja do orzekania w trybie prejudycjalnym; 5.1.2.1. Zakres podmiotowy; 5.1.2.2. Zakres przedmiotowy; 5.1.2.3. Orzekanie o ważności aktów prawa pochodnego Unii Europejskiej; 5.1.3. Wystąpienie z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym; 5.1.3.1. „Sąd” w rozumieniu postanowień art. 267 TFUE; 5.1.3.2. Decyzja sądu o wystąpieniu z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym; 5.1.4. Przebieg postępowania prejudycjalnego; 5.1.4.1. Treści i forma wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym; 5.1.4.2. Przebieg postępowania prejudycjalnego przed Trybunałem Sprawiedliwości; 5.1.5. Orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości w postępowaniu prejudycjalnym; 5.1.6. Postępowanie prejudycjalne kończące się postanowieniem z uzasadnieniem; 5.1.7. Przyspieszony tryb prejudycjalny; 5.1.8. Pilny tryb prejudycjalny; 5.2. Postępowania z tytułu uchybienia zobowiązaniom traktatowym – skargi przeciwko państwu członkowskiemu; 5.2.1. Wprowadzenie; 5.2.2. Uchybienie zobowiązaniom wynikającym z traktatów; 5.2.2.1 Uwagi ogólne; 5.2.2.2. Zakres odpowiedzialności za naruszenie zobowiązań traktatowych; 5.2.2.3. Okoliczności wyłączające odpowiedzialność państwa członkowskiego; 5.2.3. Etapy postępowania z tytułu uchybienia zobowiązaniom traktatowym; 5.2.3.1. Uwagi ogólne; 5.2.3.2. Nieformalny etap postępowania – powzięcie i weryfikacja informacji dotyczącej uchybienia; 5.2.3.3. Administracyjny (przedsądowy) etap postępowania; 5.2.3.4. Sądowy etap postępowania; 5.2.3.5. Wykonanie wyroku i zakończenie postępowania; 5.2.4. Postępowanie z tytułu braku wykonania wyroku Trybunału (art. 260 ust. 2 TFUE); 5.2.5. Kary finansowe nakładane w trybie art. 260 ust. 3 TFUE; 5.2.6. Postępowanie z tytułu uchybienia zobowiązaniom traktatowym rozpoczynane przez państwo członkowskie (art. 259 TFUE); 5.3. Skarga o stwierdzenie nieważności aktu prawa Unii Europejskiej (art. 263 TFUE); 5.3.1. Uwagi ogólne; 5.3.2. Podmioty posiadające czynną legitymację procesową w zakresie skargi o stwierdzenie nieważności; 5.3.3. Podmioty wyposażone w bierną legitymację procesową w zakresie skargi o stwierdzenie nieważności; 5.3.4. Akty zaskarżalne w drodze skargi o stwierdzenie nieważności; 5.3.5. Przyczyny stwierdzenia nieważności aktu prawa Unii Europejskiej; 5.3.6. Termin na złożenie skargi o unieważnienie aktu prawa Unii Europejskiej; 5.3.7. Zarzut bezprawności (art. 277 TFUE); 5.3.8. Skutki prawne orzeczenia w sprawie skargi o unieważnienie aktu prawa Unii Europejskiej (art. 264 TFUE); 5.3.9. Obowiązki instytucji, której akt został unieważniony – art. 266 TFUE; 5.4. Skarga na bezczynność instytucji (art. 265 TFUE); 5.4.1. Przedmiot i charakter skargi; 5.4.2. Zakres podmiotowy skargi; 5.4.2.1. Legitymacja czynna; 5.4.2.2. Legitymacja bierna; 5.4.3. Przesłanki uwzględnienia skargi; 5.4.3.1. Pojęcie bezprawnej bezczynności; 5.4.3.2. Wezwanie do podjęcia działania; 5.4.4. Skutek orzeczenia TSUE stwierdzającego bezprawną bezczynność; 5.5. Skarga odszkodowawcza przeciwko Unii Europejskiej; 5.5.1. Wprowadzenie; 5.5.2. Zakres podmiotowy skargi odszkodowawczej przeciwko Unii Europejskiej; 5.5.3 Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej Unii Europejskiej; 5.5.4. Skutki wyroku; 5.5.5. Skarga odszkodowawcza przeciwko Unii Europejskiej a odpowiedzialność odszkodowawcza państw za naruszenie prawa Unii Europejskiej; 5.6. Spory pracownicze; 5.7. Inne podstawy jurysdykcji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej; 5.7.1. Kompetencja TSUE do wydawania opinii w trybie art. 218 ust. 11 TFUE; 5.7.2. Orzekanie na mocy klauzuli arbitrażowej (art. 272 TFUE); 5.7.3. Spory przedłożone Trybunałowi Sprawiedliwości na mocy kompromisu (art. 273 TFUE); 5.7.4. Spory związane z funkcjonowaniem instytucji bankowych Unii Europejskiej (art. 271 TFUE). Część II. Prawo materialne Rozdział 1. Zagadnienia wprowadzające: 1.1. Pojęcie i ewolucja rynku wewnętrznego; 1.2. Zasada niedyskryminacji ze względu na przynależność państwową jako podstawa rynku wewnętrznego; 1.3. Harmonizacja prawa i zasada wzajemnego uznania; 1.4. Rola Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w kształtowaniu rynku wewnętrznego. Rozdział 2. Swoboda przepływu towarów: 2.1. Unia celna. Zakaz opodatkowania dyskryminacyjnego i protekcjonistycznego; 2.1.1. Unia celna jako element rynku wewnętrznego; 2.1.2. Definicja towaru; 2.1.3. Towary podlegające swobodnemu przepływowi; 2.1.3.1. Uwagi ogólne; 2.1.3.2. Towar pochodzący z państwa członkowskiego Unii Europejskiej; 2.1.3.3. Towar będący w swobodnym obrocie; 2.1.4. Założenia unii celnej; 2.1.5. Cła; 2.1.6. Opłaty o skutku równoważnym do cła; 2.1.7. Zakaz opodatkowania dyskryminacyjnego i protekcjonistycznego; 2.1.7.1. Uwagi ogólne; 2.1.7.2. Zakaz protekcjonistycznego opodatkowania towarów podobnych; 2.1.7.3. Zakaz protekcjonistycznego opodatkowania towarów konkurencyjnych; 2.1.8. Środki prawne przysługujące jednostce w przypadku naruszenia przez państwo członkowskie art. 30 lub art. 110 TFUE; 2.2. Zakaz ograniczeń ilościowych i środków o skutku równoważnym; 2.2.1. Wprowadzenie; 2.2.2. Pojęcie ograniczeń ilościowych; 2.2.3. Pojęcie środków o skutku równoważnym do ograniczeń ilościowych; 2.2.3.1. Uwagi ogólne; 2.2.3.2. Formuła Dassonville; 2.2.3.2.1. Regulacje handlowe; 2.2.3.2.2. Przeszkody bezpośrednie lub pośrednie, rzeczywiste bądź potencjalne; 2.2.3.3. Formuła Cassis de Dijon; 2.2.3.4. Formuła Keck; 2.2.3.5. Test dostępu do rynku w ramach formuły Keck; 2.2.3.6. Test dostępu do rynku poza formułą Keck; 2.2.3.7. Środki stosowane w sposób niejednakowy (dyskryminujące) i jednakowy (niedyskryminujące); 2.2.3.8. Wykładnia art. 35 TFUE (wyroki Groenveld i Gysbrechts); 2.2.4. Dopuszczalne ograniczenia traktatowe (art. 36 TFUE); 2.2.4.1. Uwagi ogólne; 2.2.4.2. Ciężar dowodu; 2.2.4.3. Brak arbitralnej dyskryminacji oraz ukrytych ograniczeń w handlu wewnątrzunijnym (drugie zdanie art. 36 TFUE); 2.2.4.4. Moralność publiczna; 2.2.4.5. Porządek publiczny; 2.2.4.6. Bezpieczeństwa publiczne; 2.2.4.7. Ochrona zdrowia i życia ludzi i zwierząt lub ochrona roślin; 2.2.4.8. Ochrona narodowych dóbr kultury o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej; 2.2.4.9. Ochrona własności przemysłowej i handlowej; 2.2.4.9.1. Uwagi ogólne; 2.2.4.9.2. Zasada wyczerpania prawa; 2.2.5. Wymogi imperatywne (wyjątki orzecznicze); 2.2.5.1. Uwagi ogólne; 2.2.5.2. Ochrona konsumentów; 2.2.5.3. Ochrona środowiska; 2.2.5.4. Prawa podstawowe; 2.2.6. Zasada proporcjonalności; 2.2.7. Skutki harmonizacji na poziomie unijnym. Rozdział 3. Swoboda przepływu osób i usług: 3.1. Swoboda przepływu pracowników; 3.1.1. Uwagi wprowadzające; 3.1.2. Źródła swobodnego przepływu pracowników oraz ich charakter; 3.1.3. Osoby uprawnione (beneficjenci) swobodnego przepływu pracowników; 3.1.3.1. Uwagi ogólne; 3.1.3.2. Transgraniczny charakter swobodnego przepływu pracowników; 3.1.3.3. Pojęcie pracownika na gruncie art. 45 TFUE; 3.1.3.4. Status osoby poszukującej pracy; 3.1.3.5. Wyłączenie zatrudnienia w administracji publicznej; 3.1.4. Uprawnienia pracowników migrujących; 3.1.4.1. Uwagi ogólne; 3.1.4.2. Poszukiwanie oraz podejmowanie zatrudnienia przez pracowników migrujących; 3.1.4.3. Prawo do równego traktowania w warunkach zatrudnienia; 3.1.4.4. Prawo do korzyści socjalnych; 3.1.4.5. Prawo do korzyści podatkowych; 3.2. Swoboda przedsiębiorczości; 3.2.1. Źródła prawa; 3.2.2. Pojęcie i zakres przedmiotowy swobody przedsiębiorczości; 3.2.2.1. Pierwotna i wtórna swoboda przedsiębiorczości; 3.2.2.1.1. Pierwotna swoboda przedsiębiorczości; 3.2.2.1.2. Wtórna swoboda przedsiębiorczości; 3.2.2.1.3. Różnice między pierwotną a wtórną swobodą przedsiębiorczości; 3.2.2.2. Uprawnienia akcesoryjne względem swobody przedsiębiorczości; 3.2.2.3. Działalność wyłączona z zakresu swobody przedsiębiorczości; 3.2.3. Delimitacja swobody przedsiębiorczości w prawie Unii Europejskiej; 3.2.3.1. Swoboda przedsiębiorczości a zakaz dyskryminacji ze względu na przynależność państwową; 3.2.3.2. Swoboda przedsiębiorczości a swobodny przepływ pracowników; 3.2.3.3. Swoboda przedsiębiorczości a swobodny przepływ usług; 3.2.3.4. Swoboda przedsiębiorczości a swobodny przepływu kapitału; 3.2.3.5. Swoboda przedsiębiorczości a swobodny przepływ towarów; 3.2.4. Zakres podmiotowy swobody przedsiębiorczości; 3.2.4.1. Osoby fizyczne - obywatele innego państwa członkowskiego; 3.2.4.2. Spółki - przynależne innego państwa członkowskiego; 3.2.4.3. Przynależni państwa członkowskiego w stosunku do swego państwa; 3.2.4.4. Przynależni państw trzecich i bezpaństwowcy; 3.2.5. Ograniczenia swobody przedsiębiorczości; 3.2.5.1. Charakter regulacji powodującej ograniczenie; 3.2.5.2. Podział ze względu na źródło pochodzenia ograniczenia; 3.2.6. Możliwość uzasadnienia ograniczeń swobody przedsiębiorczości; 3.2.6.1. Uwagi wstępne; 3.2.6.2. Porządek publiczny, bezpieczeństwo publiczne, zdrowie publiczne; 3.2.6.3. Wymogi konieczne (imperatywne); 3.2.6.4. Nadużycie swobody; 3.3. Swoboda świadczenia usług; 3.3.1. Zasady ogólne swobody świadczenia usług; 3.3.1.1. Treść i podstawy prawne swobody świadczenia usług; 3.3.1.2. Zakres podmiotowy swobody świadczenia usług; 3.3.1.3. Pojęcie usługi; 3.3.1.4. Przedmiot swobody świadczenia usług a pozostałe swobody rynku wewnętrznego; 3.3.1.4.1. Uwagi ogólne; 3.3.1.4.2. Swoboda przepływu towarów; 3.3.1.4.3. Swobodny przepływ pracowników; 3.3.1.4.4. Swoboda przedsiębiorczości; 3.3.1.4.5. Swoboda przepływu kapitału; 3.3.1.4.6. Przypadki mieszane; 3.3.2. Prawo pierwotne i sektorowe dotyczące swobody świadczenia usług; 3.3.2.1. Prawo pierwotne dotyczące świadczenia usług; 3.3.2.1.1. Uwagi ogólne; 3.3.2.1.2. Zakaz dyskryminacji; 3.3.2.1.3. Zakaz wprowadzania ograniczeń i zasada wzajemnego uznawania standardów; 3.3.2.2. Prawo sektorowe związane ze świadczeniem usług; 3.3.3. Dyrektywa 2006/123 o usługach na rynku wewnętrznym; 3.3.3.1. Wprowadzenie; 3.3.3.2. Zakres zastosowania dyrektywy; 3.3.3.2.1. Zakres podmiotowy dyrektywy usługowej; 3.3.3.2.2. Zakres przedmiotowy dyrektywy usługowej; 3.3.3.2.2.1. Pojęcie usługi; 3.3.3.2.2.2. Obszary wyłączone z zakresu przedmiotowego zastosowania dyrektywy usługowej; 3.3.3.3. Uprawnienia usługodawców; 3.3.3.3.1. Uprawnienia w zakresie podejmowania działalności usługowej; 3.3.3.3.1.1. Wymogi, od których można uzależnić podjęcie lub prowadzenie działalności usługowej; 3.3.3.3.1.2. Reglamentowanie działalności gospodarczej; 3.3.3.3.2. Uprawnienia w zakresie świadczenia usług; 3.3.3.4. Uprawnienia usługobiorców; 3.3.3.5. Rola państwa członkowskiego w dyrektywie usługowej; 3.3.3.5.1. Kontrola jakości usług; 3.3.3.5.2. Uproszczenia administracyjne; 3.3.3.5.3. Współpraca administracyjna; 3.4. Dopuszczalne ograniczenia swobody przepływu osób i usług; 3.4.1. Wprowadzenie; 3.4.2. Etapy badania legalności środków ograniczających swobodny przepływ osób i usług; 3.4.3. Ograniczenia traktatowe; 3.4.3.1. Uwagi ogólne; 3.4.3.2. Bezpieczeństwo publiczne i porządek publiczny; 3.4.3.2.1. Charakter pojęć; 3.4.3.2.2. Ograniczenie prawa do swobodnego przemieszczania się obywateli Unii Europejskich; 3.4.3.2.3. Ograniczenie dostępu do podjęcia działalności (zatrudnienia/usługi) lub jej wykonywania; 3.4.3.3. Zdrowie publiczne; 3.4.3.4. Standardy proceduralne i obowiązek poszanowania praw człowieka; 3.4.4. Ograniczenia usprawiedliwione nadrzędnym interesem ogólnym (wymogami imperatywnymi); 3.4.4.1. Definicja oraz przesłanki; 3.4.4.2. Przykłady wymogów imperatywnych; 3.4.4.3. Wymóg stosowania bez zróżnicowania; 3.5. Wzajemne uznawanie kwalifikacji; 3.5.1. Uwagi wprowadzające; 3.5.2. Zasada wzajemnego uznawania kwalifikacji w świetle orzecznictwa TSUE; 3.5.3. Podejście ogólne i sektorowe; 3.5.4. Dyrektywa 2005/36/WE; 3.5.4.1. Założenia ogólne; 3.5.4.2. Swoboda świadczenia usług; 3.5.4.3. Swoboda przedsiębiorczości; 3.5.5. Uznawanie kwalifikacji prawniczych (prawnicy migrujący). Rozdział 4. Prawo do swobodnego przemieszczania się i pobytu obywateli Unii i członków ich rodzin na terytoriach państw członkowskich: 4.1. Wprowadzenie; 4.2. Pojęcie członka rodziny obywatela Unii; 4.3. Prawo wyjazdu i prawo wjazdu; 4.4. Prawo pobytu w przyjmującym państwie członkowskim; 4.4.1. Prawo pobytu do trzech miesięcy; 4.4.2. Prawo pobytu powyżej trzech miesięcy; 4.4.3. Prawo stałego pobytu; 4.5. Zakres prawa do równego traktowania w związku z prawem przemieszczania się i pobytu; 4.6. Zakres przedmiotowy prawa do swobodnego przemieszczania się. Rozdział 5. Swoboda przepływu kapitału: 5.1. Wprowadzenie; 5.2. Stopniowa liberalizacja przepływu kapitału do roku 1994; 5.3. Traktatowa pełna liberalizacja przepływu kapitału; 5.4. Źródła prawa; 5.5. Pojęcie przepływu kapitału; 5.6. Kapitał a płatności; 5.7. Swoboda przepływu kapitału a inne swobody rynku wewnętrznego; 5.8. Przeszkody w swobodnym przepływie kapitału; 5.9. Dopuszczalne ograniczenia swobody przepływu kapitału; 5.9.1. Wyjątki traktatowe; 5.9.2. Wyjątki orzecznicze; 5.10. Nabywanie nieruchomości; 5.11. „Złote akcje”; 5.12. Przepływ kapitału pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej a państwami trzecimi. Rozdział 6. Prawo konkurencji Unii Europejskiej: 6.1. Wprowadzenie; 6.2. Cele prawa konkurencji UE; 6.3. Źródła prawa konkurencji Unii Europejskiej; 6.4. Rynek właściwy; 6.5. Siła rynkowa; 6.6. Wpływ na handel między państwami członkowskimi Unii Europejskiej; 6.7. Porozumienia ograniczające konkurencję; 6.7.1. Pojęcie przedsiębiorstwa; 6.7.2. Związki przedsiębiorstw; 6.7.3. Porozumienia w ramach jednego podmiotu gospodarczego; 6.7.4. Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki; 6.7.5. Porozumienia horyzontalne i wertykalne; 6.7.6. Cel lub skutek porozumienia, decyzji i uzgodnionej praktyki; 6.7.7. Reguła de minimis; 6.7.8. Wyłączenie spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję; 6.7.9. Najpoważniejsze naruszenia prawa konkurencji Unii Europejskiej; 6.8. Nadużywanie pozycji dominującej; 6.8.1. Pozycja dominująca; 6.8.2. Kolektywna pozycja dominująca; 6.8.3. Nadużywanie pozycji dominującej; 6.8.4. Obiektywne uzasadnienie praktyk; 6.8.5. Praktyki cenowe; 6.8.6. Pozostałe praktyki; 6.9. Postępowanie w sprawie naruszenia art. 101 i 102 TFUE; 6.10. Sankcje administracyjne i skutki cywilne naruszenia art. 101 i 102 TFUE; 6.11. Kontrola koncentracji. Rozdział 7. Unijne reguły pomocy publicznej: 7.1. Wprowadzenie; 7.2. Źródła prawa pomocy publicznej w Unii Europejskiej; 7.3. Pojęcie pomocy publicznej; 7.3.1. Pojęcie przedsiębiorstwa; 7.3.2. Przypisanie danego środka pomocowego państwu; 7.3.3. Przyznanie korzyści; 7.3.4. Selektywność środka; 7.3.5. Wpływ na konkurencję i handel; 7.3.5.1. Zakłócenia konkurencji; 7.3.5.2. Wpływ na wymianę handlową; 7.4. Podstawowe rodzaje dozwolonej pomocy publicznej; 7.4.1. Wyłączenia automatyczne przewidziane w art. 107 ust. 2 TFUE; 7.4.2. Wyłączenia przewidziane w art. 107 ust.3 TFUE; 7.4.3. Wyłączenia grupowe; 7.4.4. Pomoc de minimis; 7.4.5. Pomoc udzielana przedsiębiorstwom świadczącym usługi w ogólnym interesie gospodarczym; 7.5. Kryteria oceny pomocy publicznej; 7.6. Postępowanie w sprawach dotyczących pomocy publicznej.

Wstęp, I. Decydowanie we wspólnocie europejskiej, 1.1. System decyzyjny Wspólnoty Europejskiej, 1.2. Komitety w systemie decyzyjnym Wspólnoty Europejskiej, 1.3. Komitologia w systemie decyzyjnym Wspólnoty Europejskiej, II. Decydowanie komitologiczne w prawie wspólnotowym, 2.1. faza przedkonsolidacyjna, 2.2. Pierwsza faza konsolidacyjne, 2.3. Druga faza konsolidacyjna, III. Decydowanie komitologiczne w orzecznictwie wspólnotowym, 3.1. Problemy materialne, 3.2. Problemy międzyinstytucjonalne, 3.3. Problemy proceduralne, IV. Decydowanie komitologiczne w praktyce wspolnotowej, 4.1. Wymiar strukturalny, 4.2. Wymiar funkcjonalny, 4.3. Wymiar ewaluacyjny.

Wstęp: Od Paryża przez Rzym do Maastricht i Amsterdamu; Podstawowe zasady Unii Europejskiej: UE gwarancją pokoju; Jedność i równość jako idea przewodnia; Podstawowe swobody; Zasada solidarności; Poszanowanie tożsamości narodowej; Pragnienie bezpieczeństwa; Fundamentalne Prawa w UE. "Konstytucja" Unii Europejskiej: Struktura UE: trzy filary; Natura prawna WE i UE; Zadania UE; Uprawnienia UE; Instytucje UE. Wspólnotowy Ład prawny: UE jako twór prawa i wspólnota przez prawo; Źródła prawne prawa wspólnotowego; Instrumenty jakimi dysponuje UE; Procedura legislacyjna; System ochrony prawnej WE; Odpowiedzialność państwa członkowskiego z tytułu pogwałcenia prawa wspólnotowego. Miejsce prawa wspólnotowego w systemie prawnym: Niezależność wspólnotowego porządku prawnego; Współoddziaływania między prawem wspólnotowym a prawem państwowym; Konflikt między prawem wspólnotowym a prawem państwowym. Konkluzja; Orzecznictwo.

1. Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego 2. Europejska Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy 3. Europejska Agencja Ochrony Środowiska 4.Europejska Fundacja Kształcenia 5. Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii 6. Europejska Agencja ds. Leków 7. Urząd ds. Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (Znaki Towarowe i Wzory) 8. Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy 9. Wspólnotowy Urząd Odmian Roślin 10. Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Europejskiej 11. Europejskie Centrum Monitorowania Rasizmu i Ksenofobii 12. Europejska Agencja Odbudowy 13. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności 14. Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa na Morzu 15. Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego 16. Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji 17. Europejskie Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorobom 18. Europejska Agencja Kolejowa

Cz.A Unia Europejska : R.1 Wprowadzenie w problematykę Unii i Wspólnot Europejskich : 1.Zarys rozwoju Wspól not Europejskich, 2.Powołanie do życia Unii Europejski ej, 3.Unia Europejska jako nadbudowa integracji, 4. Wspólnoty Europejskie jako organizacje międzynarodowe. R.2 Charakterystyka głównych instytucji Wspólnot Europ ejskich : 1.Instytucje WE-główne zadania i miejsce w systemie instytucjonalnym, 2.Rada Unii Europejskiej, 3.Komisja Europejska, 4.Parlament Europejski, 5.Komi tet Ekonomiczno-Społeczny (KES), 6.Komitet Regionów (KR), 7. Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS), 8. Sąd Pierwszej Instancji, 9.Europejski Trybunał Obrachu nkowy (ETO), 10.Europejski Bank Centralny (EBC), 11.E uropejski Bank Inwestycyjny (EBI), 12.Europejski Fun dusz Inwestycyjny (EFI). R.3 Pozostałe instytucje UE. R.4 Instytucje międzypaństwowe w UE. R.5 Przedstawi cielstwa państw członkowskich przy UE. R.6 Sieci i baz y danych UE. R.8 Polska a Unia Europejska. R.9 System wynagrodzeń urzędników i pracowników Wspólnot Europej skich. Cz.B Europejskie organizacje międzyrządowe : R.10 Rada Europy. R.11 Organizacja Wspólnoty Gospodarczej i Roz woju (OECD). R.12 Europejska Komisja Gospodarcza ONZ ( EKG). R.13 Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA). R.14 Europejski Urząd Patentowy (EUP). R.15 Eu ropejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOiR). R.16 Organiz acja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE). R.17 Inne instytucje europejskie i międzynarodwe przy UE

Cz. Budowanie Unii Europejskiej: 1.Na drodze Traktatów Rzymskich; 2.Trzy Wspólnoty - jeden cel; 3.Lata dziewięćdziesiąte - ścieranie się tendencji odśrodkowych i dośrodkowych. Cz. II Instytucje Unii Europejskiej: 4.Parlament Europejski; 5.Rada UE; 6.Komisja Europejska; 7.Europejski Trybunał Sprawiedliwości oraz Sąd Pierwszej Instancji; 8.Trybunał Obrachunkowy - ostatnia instytucja, inne podmioty oraz konferencje. Cz. III Polityka w ramach pierwszego filaru: 9.Obszary wspólnej polityki; 10.Podstawy polityki gospodarczej; 11.Inne obszary polityki. Cz. IV Polityka w ramach drugiego i trzeciego filaru: 12.Drugi filar - wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa; 13.Zreformowana wersja współpracy w ramach trzeciego filaru (wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne). Cz. V Stosunek krajów członkowskich i państw kandydują cych do kwestii integracji europejskiej i rozszerzenia Unii: 14.Kraje Szóstki; 15.Kraje objęte pierwszym rozszerzeniem; 16.Rozszerzenie o kraje leżące na południu Europy; 17.Kraje przyjęte do UE w trakcie czwartego rozszerzenia; 18.Kolejne etapy rozszerzenia UE; 19.Podsumowanie. Aneks: Polska a Unia Europejska.

1. System instytucjonalny Unii Europejskiej, 2. Struktura Parlamentu Europejskiego, 3. Funkcje Parlamentu Europejskiego

1. Geneza i rozwój Komisji Europejskiej. 2. Skład i sposób powoływania Komisji Europejskiej. 3. Zasada niezależności Komisji Europejskiej jako kategoria kształtująca jej pozycję prawną. 4. Przewodniczący Komisji Europejskiej jako organ monokratyczny. 5. Status prawny członka Komisji Europejskiej. 6. Komisja Europejska jako organ kolegialny. 7. Gabinety Komisarzy, Dyrekcje Generalne i służby jako jednostki podległe Komisji Europejskiej. 8. Funkcje i kompetencje Komisji Europejskiej. 9. Reforma Komisji Europejskiej.

1.Teoretyczny wymiar integracji europejskiej; 2. Historyczny wymiar integracji europejskiej; 3. Społeczno-kulturowy wymiar integracji europejskiej; 4. Prawny wymiar integracji europejskiej; 5. Instytucjonalny wymiar integracji europejskiej; 6. Polityczny wymiar integracji: Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Unii Europejskiej; Wewnętrzny wymiar politycznej integracji europejskiej; 7. Ekonomiczny wymiar integracji europejskiej; 8. Polska w Unii Europejskiej.

Preambuła. 1. Zasady. 2. Obywatelstwo Unii. 3. Polityki wspólnoty. 4. Stowarzyszenie krajów i terytoriów zamorskich. 5. Instytucje Wspólnoty. 6. Postanowienia ogólne i końcowe.

1. Procesy integracyjne w Europie Zachodniej po II wojnie światowej, 2. Funkcjonowanie Parlamentu Europejskiego V kadencji (1999-2004), 3. Parlamenty w państwach członkowskich Unii europejskiej, 4. Parlament Europejski a parlamenty narodowe

1. Współpraca regionalna a procesy integracyjne. 2. Komitet Regionów - geneza, struktura i kompetencje. 3. Komitet Regionów a instytucje Wspólnot Europejskich. 4. Organy Komitetu Regionów i ich działalność w latach 1994-2001. 5. Działalność konsultacyjna Komitetu Regionów w latach 1994-2003. 6. Komitet Regionów a perspektywy rozwoju zjednoczonej Europy. 7. Priorytety Komitetu Regionów w latach 2002-2006.

I. Istota i formy integracji europejskiej. II. Etapy, formy i uwarunkowania integracji europejskiej: 1. Kształtowanie się jedności kulturowej: 1.1. Wpływ antyku. 1.2. Oddziaływanie kultury bizantyńskiej. 1.3. miejsce kultury barbarzyńskiej. 1.4. Rola chrześcijaństwa. 1.5. Funkcja uniwersalizmu. 2. Przesłanki integracji politycznej: 2.1. Znaczenie koncepcji jedności suwerenów. 2.2. Rola idei integracji narodów.2.3. Skuteczność jedności wymuszonej.2.4. Sukcesy kompromisu politycznego. 3. Budowa Unii Gospodarczej: 3.1.Proces tworzenia strefy wolnego handlu. 3.2.proces tworzenia unii celnej. 3.3. Konsekwencje stworzenia wspólnego rynku. 3.4.Zaawansowanie unii gospodarczej i walutowej.4. Tworzenie unii politycznej. III. Państwo narodowe w procesie integracji europejskiej: 1.Początki, kryzys i przemiany państwa narodowego. 2.Państwo narodowe i integracja europejska.3.Pojęcie europeizacji.4.Dziedziny europeizacji państwa narodowego.5.Skutki europeizacji.6.Przyszłość państwa narodowego. IV. Instytucje Unii Europejskiej:1.Kwestie definicyjne.2.Zasady regulujące działalność instytucji Unii Europejskiej.3.Typologia instytucji Unii Europejskiej.4.Funkcje instytucji Unii Europejskiej.5.Charakterystyka głównych instytucji Unii Europejskiej:5.1.Rada Europejska.5.2.Rada Unii Europejskiej.5.3.Komisja Europejska.5.4.Parlament Europejski.5.5. Europejski Trybunał Sprawiedliwości i Sąd Pierwszej Instancji.5.6. Trybunał Obrachunkowy.5.7.Komitet Ekonomiczno-Społeczny.5.8.Komitet Regionów. V. Prawo Unii Europejskiej: 1.Podstawowe pojęcia.2.Konstytucja dla Europy.3. Europejskie prawo pierwotne i prawo wtórne.4.Integracja prawna.5.Wnioski dotyczące posługiwania się prawem europejskim.6.Publikowanie aktów prawa europejskiego i ich udostępnianie. VI. Europejska integracja gospodarcza:1.Etapy integracji.2.Polityka poszerzenia Unii i współpraca z krajami trzecimi.3.Polityka pogłębiania integracji.4.Instytucje europejskie w I filarze.5.Dlaczego gospodarka a nie sfera polityki?6.Jednolity rynek wewnętrzny.7.Europejski Obszar Gospodarczy.8.Unia Gospodarcza i Walutowa.9.Pakt stabilizacji i wzrostu.10.Strategia lizbońska i konkurencyjność.11.Czy Unii potrzeba więcej wspólnych polityk? VII. Polityka zagraniczna Unii Europejskiej: 1.Od europejskiej współpracy politycznej do Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej.2.Insytytucjonalizacja Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa.3.Instrumenty Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa.4.Obszary Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. VIII. Europejska Polityka Bezpieczeństwa i Obrony. IX. Polityka Unii Europejskiej w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych:1.Pojęcie i zakres przedmiotowy europejskiej polityki w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.2. "Kamienie milowe" z Amsterdamu i Tampere - założenia i rzeczywistość.3.Bilans wspólnych 5-letnich osiągnięć w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnetrznych.4.Przyszłość europejskiego obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. X. Edukacja europejska: 1.Istota i aspekty formalnoprawne edukacji europejskiej.2.Formy i przejawy edukacji europejskiej.3.Wysiłki na rzecz ujednolicenia modelu edukacji europejskiej.4.W stronę europejskiego minimum programowego.

Wprowadzenie; R.1 Prawo europejskie jako podstawowy składnik standardów prawnych; R.2 Europejska Komisja Gospodarcza ONZ i jej standardy prawne; R.3 Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju oraz jej standardy prawne; R.4 Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie/ Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz jej standardy prawne; R.5 Rada Europy i jej standardy prawne; R.6 Instytucje i prawo integracji europejskiej; R.7 Regulowanie sporów w prawie europejskim; Zakończenie.

R.1 Kompetencje i podstawy wyrokowania ETS; 1. Rodzaje kompetencji oraz kontroli, 2. Podstawy wyrokowania a źródła prawa, 3. Metody Interpretacji; 4. Kierunki zmian prawa wspólnotowego. R.2 Zakres jurysdykcji ETS i sądów krajowych; 1. Zasada podziału władzy, 2. Podział horyzontalny, 3. Podział wertykalny. R.III Narodowe systemy sądowe - wybrane przykłady; 1. Francja, 2. Holandia, 3. Niemcy, 4. Włochy, 5. Wielka Brytania, 6. Grecja, 7. Austria, 8. Polska. R.IV Współpraca Sądowa - w doktrynie i praktyce; 1. Orzecznictwo ETS w doktrynie, 2. Orzecznictwo ETS w praktyce

Zawiera: Unia Europejska; Organizacja traktatu północnoatlantyckiego; Rada Europy; Organizacja bezpieczeństwa i współpracy w Europie; Unia zachodnioeuropejska; inicjatywa Środkowoeuropejska; Rada państw morza bałtyckiego; Współraca nordycka: rada nordycka i nordycka rada ministrów; Czarnomorska współpraca gospodarcza; Euroarktyczny region morza barentsa.

Cz. I : Teoria integracji, struktura i charakter Unii Europejskiej oraz zasady jej działania : 1. Problem modelu prawnego procesu integracji europejskiej i zarządzania w ramach UE, 2. Struktura prawna i zakres podmiotowy procesu integracji europejskiej; 3. Zakres przedmiotowy UE; 4. Zasady działania UE; Cz. II. Instytucje i organy Unii Europejskiej: 5. Rada Europejska, Parlament Europejski, Rada, Komisja i Trybunał Obrachunkowy; 6. Trybunał Sprawiedliwości UE; 7. Organy doradcze i agencje UE; 8. System instytucjonalny w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości, Unii Gospodarczej i Walutowej oraz Europejski Bank Inwestycyjny; Cz. III. Prawo Unii Europejskiej: 9. Pojęcia prawa UE i jego źródła; 10. Procedury stanowienia prawa UE; 11. Stosowanie prawa UE; 12. Ochrona praw podstawowych i niektóre zasady ogólne prawa UE; Cz. IV. System ochrony prawnej Unii Europejskiej: 13. Skargi przeciwko państwu członkowskiemu z tytułu uchybienia zobowiązaniom; 14. Skarga o stwierdzenie nieważności; 15. Skarga na bezczynność; 16. Skarga odszkodowawcza; 17. Odesłanie prejudycjalne; 18. Opinia o zgodności umowy międzynarodowej z Traktatami; Cz. V. Prawne aspekty członkostwa Polski w Unii Europejskiej: 19. Prawne aspekty akcesu Polski do UE; 20. Konstytucyjne podstawy członkostwa Polski do UE; 21. Zapewnienie efektywności prawa UE w Polsce.

1. tworzenie sie podstaw systemu europejskiego postępowania karnego, 2. Unia europejska i zasady procesu karnego, 3. Europejskie organy ścigania - rzeczywistość czy fikacja?, 4. Prawo dowodowe na wspólnym obszarze sądowym, 5. Wzajemne uznawanie jako podstawa wykonywania decyzji sądowych w sprawach karnych, 6. W stroną europejskiego kodeksu postępowania karnego?