Zawiera: I. Teacher - social roles, tasks and expectations: Desirable and real roles of teacher in the contemporary school; System of physical education teacher training in Poland; Patterns of strategic learning behaviours of students of pedagogical departments; Educational aspects of physical education teacher’s work - expectations and reality; The image of physical education teacher in the opinions of students the University School of Physical Education in Wrocław; Expectations of blind children towards a physical education teacher - report from examinations. II. Biological, morpho-functional and psycho-pedagogical conditions of education: Biological transformations in population and their consequences for pedagogical practice; Physical competence of girls from lower secondary schools in the aspects of the achieved results in learning; The level of the eye and movement coordination and the level of reading and writing skills of students in the early school education - report from examinations; Coordination abilities of ten-year-old boys and girls with slight mental impairment - report from examinations; Teaching and learning of a complex motor activity in the image of fear as a future and fear as a state (report from examinations); The teaching subject and conditions of student’s school achievements. III. Integrating of education and training: School as an institution supporting the family in educational impingements - expectations and reality; Physical education in the integrated education - assumptions and reality; Social integration of first grade secondary school students as an element of the educational process in the school and outside the school; Integration plays and games in education towards the culture of free time; Motor activity with the ball as a means of arousing empathy; The usage of educational balls “Edubal” in the improvement of the chosen Polish language skills of third grade primary school students; The usage of educational balls “Edubal” during physical classes in the integrated education. IV. Health and physical education - expectations and reality: The knowledge of the concept of health promoting school in the opinions of Wrocław lower secondary school teachers; Opinions of students of the University School of Physical Education in Wrocław about the program of the subject “Health Education and Environment Protection”; Attitudes towards physical culture of female and male first-year students of chosen universities in Wrocław; Attitudes towards physical culture of secondary school students who are permanently exempted from participating in physical education classes; The level of interest of primary school students in school physical education; School tourism - program assumptions and reality (report from examinations in one primary school); Criteria of students grades in the subject of physical education in the opinions of lower secondary school students; Technical means in physical education of children with poor eyesight.

Zawiera: I. Zagrożenia, nadzieje i dylematy edukacyjne: Edukacja wobec problemów współczesnego świata i człowieka; Dylematy przemian polskiej szkoły i edukacji w kontekście tendencji europejskich; Edukacja akademicka w społeczeństwie informacyjnym; Ewolucja zawodów problemem jutra edukacji zawodowej; Edukacja wobec niepewności ludzkiej egzystencji; Wyzwania i dylematy edukacyjne społeczeństwa wielokulturowego; Treści rodzinne i międzykulturowe edukacji muzycznej wychowaniem do wielokulturowości; Dialog edukacyjny przepustką do szkoły jutra; Przełamywanie stereotypów etnicznych wyzwaniem dla edukacji; Edukacja polityczna w czasie transformacji - wybór czy konieczność?; Potrzeba zmian w systemie edukacji w czasie globalnych przeobrażeń; O miejscu wychowania fizycznego w edukacji jutra. II. O nowych koncepcjach kształcenia i wychowania: O potrzebie, pożytkach i niektórych warunkach edukacji prakseologicznej; Integracja procesów nauczania i wychowania; Fraktalność procesu kształcenia w ponowoczesnym świecie; Kształtowanie aktywności uczniów w kształceniu blokowym; O nauczaniu geometrii w kształceniu zintegrowanym; Wiedza metapoznawcza a efekty samoregulowanego uczenia się motorycznego; Hipertekst jako narzędzie usprawniające dostęp do treści kształcenia; Metaplan w procesie kształcenia; Metoda projektu w pracy z dziećmi przedszkolnymi; Poszukiwanie potencjału integracyjnego w konfliktach szkolnych; Autoewolucja zmiany szkoły jako organizacji uczącej się; Kilka refleksji o "zielonych szkoła” na Pomorzu Środkowym. III. Aksjologiczne wymiary edukacji: Zamęt aksjologiczny w edukacji; Potrzeba wychowania w harmonii między „starymi” i „nowymi” wartościami; Odpowiedzialność i transgresonizm wartości warunkujące istnienie świata; Dziedzictwo przeszłości podstawą tożsamości kulturowej; Znaczenie wartości w świadomości nauczycieli; Uczeń gimnazjum w świecie wartości - elementy teorii i praktyki; Sztuka nośnikiem wartości; Aksjologiczne konteksty Internetu; Edukacja jutra a czas wolny. IV. Nauczyciel i jego rola w edukacji: Odpowiedzialność nauczyciela-doradcy w rozwiązywaniu współczesnych problemów młodego człowieka; Wpływ nauczycieli na edukacyjne szanse życiowe dziewcząt i chłopców; Nauczyciel-nowator i warunki jego pracy (na podstawie badań); Nauczyciel-andragog szansą edukacji przyszłości; Rola nauczyciela akademickiego w edukacji jutra; Nauczyciel - co to (powinno) znaczy(ć)?; Sztuka bycia nauczycielem nauczycieli; Proces globalizacji a podmiotowość nauczyciela; Nauczyciel w pracy ze studentem szczególnie uzdolnionym; Zaburzenia relacji uczeń - nauczyciel zagrożeniem dla podmiotowości szkolnego procesu edukacyjnego; O nowy kształt edukacji nauczycieli wobec przemian kulturowych w okresie transformacji systemowej; Osobowość nauczyciela: geneza zasad kształcenia. V. Humanistyczne płaszczyzny myślenia o edukacji i uczniu: Perspektywy aplikacji etnometodologii w naukach pedagogicznych; Źródła i mechanizmy aktywność ucznia; Rozwijanie samodzielności uczniów elementem rozwoju podmiotowego standardu waluacji; Poznawcze i praktyczne znaczenie słownych metod nauczania-uczenia się czynności ruchowych; Dyrektywy teleologiczne w analizach działania edukacyjnego; Współczesne funkcje wiedzy w kształceniu; Pedagogika kreatywna wyznacznikiem edukacji XXI wieku; Dialog na lekcji wychowania fizycznego - obszar jednomyślności czy dwóch głosów; Funkcjonowanie ucznia zdolnego w klasie szkolnej; Wybrane wypowiedzi uczniów klas młodszych jako wskaźniki ich podmiotowości w toku działań edukacyjnych; Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość myśli edukacyjnej (wkład lekarzy - pedagogów w rozwoju edukacji pedagogicznej, logopedycznej i suropedagogicznej). VI. Diagnoza, kontrola i ocena w edukacji: Diagnoza i ocenianie szkolnego uczenia się (wybrane problemy); Jakość kształcenia w ocenie studentów niepaństwowej uczelni humanistycznej. Wybrane wyniki z badań; Obraz szkoły licealnej (komentarz do jednej ankiety); Komunikacyjna funkcja oceny szkolnej; Wykorzystanie przez szkołę informacji o wynikach egzaminów zewnętrznych; Uczniowie wobec doniosłego charakteru egzaminów zewnętrznych; Elementy systemu oceniania wiedzy ucznia; Obszary metody i środki diagnozy w pracy nauczyciela wobec wymagań współczesności. Część I. Podstawowe zagadnienia, problemy i treści diagnozy szkolnej (próba systematyzacji); Obszary metody i środki diagnozy w pracy nauczyciela wobec wymagań współczesności. Część II. Podejścia metodologiczne, zasady, funkcje, postawy i błędy diagnosty w rozpoznawaniu sytuacji szkolnej ucznia; Determinanty wdrażania i funkcjonowania gimnazjum w środowisku lokalnym; Podsumowania jubileuszowego, X Tatrzańskiego Seminarium Naukowego „Edukacja jutra”; Summary of the 10th Jubilee Tatra Scientific Seminar Entiteld „Education of Tomorrow”.

1.Prognozowanie edukacji. Trendy w metodologii badań edukacji: Niezbędna modernizacji uniwersytetu; Niezbędne zmiany w polskiej edukacji; Edukacja jutra - szanse w edukacji wielokulturowej; Innowacje i eksperymenty pedagogiczne po transformacji ustrojowej w Polsce; Podstawy metodologiczne kształtowania myślenia kreatywnego osobowości w jej adaptacji do nowych warunków pracy; Triangulacja w pedagogicznych badaniach edukacji szkolnej; Ilościowe i jakościowe podejście w badaniach pedagogicznych. 2. Aksjologia i teleologia edukacji jutra: Społeczno-pedagogiczne zasady modernizacji szkoły wyższej; Wartości preferowane przez gimnazjalistów i ich nauczycieli; Turystyka jako miejsce doświadczenia aksjologicznego i upodmiotowienia człowieka. Implikacje koncepcji pedagogicznej opartej na filozofii tomistycznej; Aksjologiczne przestrzenie spotkania w edukacji; Podstawowy cel humanistycznego wychowania - szczęśliwy człowiek; Kodeks etyczny nauczyciela wychowania fizycznego w świadomości młodzieży akademickiej; Rola nauczyciela muzyki w rozwijaniu świata wartości dziecka; Kategoryczny walor kompromisu w refleksji. 3. Proces kształcenia i wychowania oraz jego uwarunkowania w aspekcie edukacji jutra: Użyteczność kompetencji matematyczno-fizycznych wyniesionych ze szkoły ponadgimnazjalnej w studiowaniu na uczelni technicznej; Przekonania a działania. Wybrane aspekty edukacyjne; Przestrzeganie praw ucznia wyrazem świadomości wartości dziecka; Demokratyzacja szkoły w perspektywie współpracy ze środowiskiem lokalnym; Przygotowanie do wyboru zawodu w kontekście przeobrażeń cywilizacyjnych; Równoległe formy aktywności edukacyjnej studentów pedagogiki; Moc sprawcza szkolnych pytań; Edukacja wobec zagrożeń bezpieczeństwa w szkole; Dlaczego dialog jest trudny? Próba diagnozy pedagogiczno-psychologicznej; Ekonomiczne aspekty zarządzania wydziałami uniwersytetów regionalnych; Edukacja ku mądrości w wiedzy kompetencji i doskonałości; Aksjologia kultury fizycznej na tle przemian społeczno-kulturowych XXI wieku. 4. Szkoła jutra: Wykorzystanie map umysłowych w ocenie struktur wiedzy studentów; Kompleksowe uczeie się jako wartość indywidualna i społeczna; Estetyzacja rzeczywistości jako (nie)oczywisty horyzont dla działań edukacyjnych; Kultura szkoły. Raport z badań; Public relations - moda czy konieczność w działalności współczesnych uczelni?; Nowoczesna szkoła oparta na podstawach naukowych, otwarta na współczesny świat i ludzi; "Odpowiednia" koncepcja grup przemysłowych wymaga nowej uwagi edukatorów polityki regionalnej; Kto kogo (kiedy) naucza? Relacje podmiotów w całożyciowej edukacji. 5. Wychowanie przedszkolne. Wczesnoszkolne, patriotyczne, obywatelskie i ekologiczne w perspektywie edukacji jutra: Wspieranie rozwoju myślenia twórczego uczniów w edukacji wczesnoszkolnej; Patriotyzm, integracja europejska i nauczycielski autorytet w opinii młodzieży; Kształtowanie poczucia tożsamości regionalnej uczniów w klasach niższych; Aspekty ekologiczne prozy dziecięcej w kontekście edukacji jutra (rekonesans badawczy); Kierowanie kształceniem uczniów zdolnych i twórczych w klasach I-III; Lubelski eksperyment edukacyjny pod hasłem "kształtujemy tożsamość krajobrazu"; Pozwól działać, a zrozumiem - aktywność eksploracyjna dzieci w wieku przedszkolnym; Wykorzystanie analizy transakcyjnej w edukacji wczesnoszkolnej; Aktywizacja poznawcza najmłodszych uczniów - innowacje metodyczne i organizacyjne; Europejski patriotyzm w szkole jutra; Edukacja regionalna drogą kształtowania tożsamości kulturowej uczniów - szansa stracona?; Metody ruchowej ekspresji twórczej w pracy nauczyciela przedszkola; Wspomaganie rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym

6. Zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne a edukacja jutra: Nieprzemijające wartości szkolnego ruchu krajoznawczo-turystycznego; Arkana kształtowania uczniowskich zainteresowań; Socjoterapia jako pedagogiczna forma zajęć pozalekcyjnych w perspektywie pracy szkoły; Funkcjonowanie ucznia zdolnego w środowisku szkolnym i pozaszkolnym - komunikat z badań własnych. 7. Możliwości i ograniczenia edukacji medialnej: Edukacja w kulturze rzeczywistej wirtualności; Pozytywne i negatywne znaczenie mass mediów dla środowiska edukacyjnego uczniów; W stronę przyszłej edukacji medialnej; Portale społecznościowe - aspekty edukacyjne; Wirtualne społeczności w dydaktyce akademickiej; Krytyczna edukacja medialna i konsumencka jako współczesne wyzwanie edukacyjne. 8. Ocenianie postępów w nauce uczniów i studentów. Efekty kształcenia, edukacyjna wartość dodana i straty szkolne: Wpływ metod waloryzacyjnych na efektywność nauczania języka polskiego w gimnazjum; Zastosowanie edukacyjnej wartości dodanej do oceny efektywności nauczania; Proces kształcenia w szkole wyższej w opinii studentów pedagogiki szkół niepaństwowych; Zaniedbane obszary edukacji a wyzwania współczesnej rzeczywistości; Mierzenie wyników kształcenia; Ocenianie uczniów z wychowanie fizycznego - polemiki i kontrowersje. 9. Nauczyciele edukacji jutra: Uwarunkowania rozwoju zawodowego współczesnego nauczyciela; O istocie; strukturach i funkcjach ciągów pytań i poleceń nauczyciela; Oczekiwania i wymagania nauczyciela, czyli o refleksji w rozmowie z dzieckiem; Rzut oka wstecz wobec edukacji jutra; Między sukcesem a porażką - przestrzeń nauczycielskiego działania (z pespektywy nauczycieli emerytów); Ocenianie kryterialne studenckich esejów pedagogicznych; Wpływ autorefleksji na proces adaptacji nauczyciela akademickiego; Autorefleksje studentów nad edukacją szkolną w perspektywie stawania się nauczycielem; Nauczyciele w szkole jutra; Obecność i rola nauczyciela w wieloznacznej przestrzeni mikro- i makroedukacyjnej; Jak kształcić nauczycieli edukacji jutra. 10. Aktualne i perspektywistyczne problemy edukacji prozawodowej i zawodowej. Ciągłość i zmiana: Humanizacyjne i cywilizacyjne problemy edukacji jutra (na przykładzie edukacji zawodowej); Trudności występujące w procesie studiowania w systemie niestacjonarnym a rok studiów; Style studiowania w aspekcie edukacyjnych osiągnięć studentów uczelni technicznych; Funkcjonowanie młodych kobiet na rynku pracy - ciągłość i zmiana; Rola edukacji w kształtowaniu kompetencji kluczowych w zakresie przedsiębiorczości ; Edukacja w dyskursie o nowy model więzienia resocjalizującego na przykładzie Polski; Czech i Niemiec; Plany edukacyjno-zawodowe uczniów w kontekście ich stałych indywidualnych cech osobowości. 11. Kultura fizyczna (wychowanie fizyczne, sport, rekreacja, turystyka i krajoznawstwo) w szkole jutra, jej korzenie, dzisiejsza pozycja, wyzwania na przyszłość: Próba oceny systemu wychowania fizycznego w Polsce; Wycieczki szkolne efektywną formą zajęć pozaszkolnych; System oceny stron internetowych poświęconych turystyce na przykładzie wybranych miejsc turystycznych w Polsce; Dewiza "w zdrowym ciele zdrowy duch" z perspektywy pedagogiki jutra; Koncepcje wartości ciała w perspektywie akademickiego wychowania fizycznego w Polsce; Krajoznawstwo szansą na poniesienie efektywności działalności wychowawczej i dydaktycznej szkoły; "Wychowanie fizyczne i zdrowotne" w służbie edukacji; Wychowanie fizyczne w szkole jutra (I i II etap edukacyjny); Problemy edukacji studentów AWF we Wrocławiu z zakresu turystyki i rekreacji; Rola wychowania fizycznego i sportu w kształtowaniu postaw patriotycznych i obywatelskich młodego pokolenia polonii mandżurskiej; Edukacyjny efekt informacji zwrotnej stosowanej podczas zajęć z wychowania fizycznego. Przegląd badań; Wartość gry a edukacja jutra. 12. Europejski obszar szkolnictwa wyższego: Strategia rozwoju szkolnictwa wyższego Polsce; Imię a tożsamość. Dyskurs i analiza dyskursu na podstawie analizy narracji studentów wyjeżdżających na uczelnie zagraniczne; Wyższe szkoły niepaństwowe w Polsce na przełomie wieków: burza po kontroli NIK-u w 2000 r.; Kanon użytecznej wiedzy i umiejętności absolwenta szkoły wyższej (na przykładzie studiów pedagogicznych); Uczelnie niepubliczne (nie)kłopotliwym elementem systemu szkolnictwa wyższego; Uczelnie wyższe w kształceniu ustawicznym osób w wieku powyżej 50 lat; system niepaństwowej szkoły wyższej w kontekście wzajemnego oddziaływania tendencji lokalnych i globalizacyjnych; Edukacja poprzez percepcję zakopiańskiego krajobrazu

Tom 1 (534 s.: ryc., tab.); Tom 2 (488 s.: ryc., tab.).

Zawiera: Przedmowa: Kształcenie i wychowanie między pierwszym a drugim etapem wdrażania reformy edukacji szkolnej. I.Wielowymiarowość integracji w procesie kształcenia i wychowania: Edukacja integracyjna w reformującej się szkole; Integracja procesów kształcenia i wychowania w gimnazjum; Wielowymiarowość współczesnych idei kształcenia zintegrowanego; O spójności procesu nauczania i wychowania; Szanse i zagrożenia edukacji fizycznej w zintegrowanym kształceniu wczesnoszkolnym; Blaski i cienie zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej; Indywidualizacja w doborze form i środków oddziaływania na ucznia niepełnosprawnego na lekcjach wychowania fizycznego w szkole integracyjnej; Wybrane formy aktywności artystycznej a percepcja muzyki (na polu integracji międzyprzedmiotowej na poziomie gimnazjum); Problemy edukacji zintegrowanej; Wykorzystanie piłek edukacyjnych Edubal w kształceniu zintegrowanym; Finanse i edukacja zintegrowana. II.Oczekiwanie i rzeczywiste efekty edukacji szkolnej: Pedagogika kultury fizycznej w szkole i pozaszkolnym obszarze wychowawczym; Edukacja jako wartość nadrzędna cywilizowanych społeczeństw; Edukacja estetyczna młodzieży upośledzonej - możliwości i sposoby organizacji zajęć (wstępna analiza wyników badań); Opinie uczniów klas VI o edukacji fizycznej - raport z badania w jednej szkole podstawowej; Źródła pozaszkolnej wiedzy o kulturze fizycznej oraz formy spędzania czasu wolnego przez gimnazjalistów; Wychowanie do rekreacji ruchowej w reformującej się szkole (wybrane zagadnienia); Aktywność ruchowa młodzieży gimnazjum i liceum małego miasta w czasie wolnym; Aktywność ruchowa w czasie wolnym uczniów z wybranych szkół wiejskich byłego województwa sieradzkiego; Przyczyny i niechęci do uczestnictwa w lekcjach wychowania fizycznego w opinii uczennic na różnych szczeblach edukacji (raport z badań); Stan świadomości prozdrowotnej rodziców z zakresu profilaktyki i korekcji wad postawy ciała; Wiek rozwojowy a ocena szkolna z wychowania fizycznego; Wielkość asymetrii dynamicznej a postępy edukacyjne uczniów klas pierwszych szkoły podstawowej; Rzeczywiste efekty reformy oświaty a nierówności edukacyjne w percepcji nauczycieli. III.Nauczyciel, uczeń i rodzice wobec perspektyw oraz zagrożeń edukacyjnych: Blaski i cienie rywalizacji. Orientacja społeczna a ustosunkowanie się do innych ludzi, czyli o dwóch typach egoizmu; Sytuacja interpersonalna uczniów sprawiających kłopoty wychowawcze; Kompetencje wychowawcy w rzeczywistości szkolnej po reformie; Oczekiwania uczniów, rodziców i nauczycieli wobec pedagoga szkolnego; Samorząd uczniowski w szkole, jego zadania i perspektywy rozwoju w ocenach nauczycieli; Reakcja uczniów i rodziców na podręcznik do wychowania fizycznego (studium dwóch przypadków); Współpraca przedszkolna z rodzicami wyzwaniem współczesnej edukacji (sprawozdanie z badań). IV.Nauczyciel i jego miejsce w reformowaniu systemu kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży: Nauczyciel wychowania fizycznego w oczekiwaniach uczniów a potrzeby wychowania i socjalizacji w reformującej się szkole; Kilka krytycznych uwag na temat systemu kształcenia nauczycieli wychowania fizycznego; Nauczyciel wychowania fizycznego animatorem rekreacji ruchowej w reformowanej szkole; Nauczyciel wychowania fizycznego a współczesne postulaty pedeutologiczne; Opinie studentek wybranych uczelni na temat wartości i cech koniecznych u nauczyciela wychowania fizycznego; Nauczyciel wczesnej edukacji - autokrata, demokrata czy liberał?; Nauczyciel a kształtowanie się obrazu siebie ucznia; Autorytet nauczyciela wychowania fizycznego w opinii uczniów; Nauczycielskie przejawy zachowań empatycznych w procesie kontrolowania i oceniania osiągnięć uczniów z wychowania fizycznego; Nauczyciel i ocenianie z wychowania fizycznego w opinii uczniów; Zainteresowania społeczno-kulturalne i predyspozycje głosowe studentów I roku Wydziału Wychowania Fizycznego AWF we Wrocławiu. V.Kształcenie i wychowanie fizyczne oraz zdrowotne w edukacji człowieka: Partnerzy edukacyjnej interakcji wobec potrzeby promocji aktywności fizycznej i zdrowia w szkole i środowisku; Wielopodmiotowe gry z piłką środkiem aktywizacji procesu socjalizacji uczniów; Optymalizacja procesu kształtowania postawy ciała u dzieci w młodszym wieku szkolnym z wykorzystaniem technologii komputerowych; Sport szkolny i olimpizm szansą edukacyjną reformującej się szkoły; Sport jako dziedzina edukacyjna dostępna dla każdego; Edukacja zdrowotna w klasach młodszych - potrzeby i możliwości; Poziom wiedzy o zdrowiu i bezpieczeństwie wybranych uczniów szkół szczecińskich; Rozpoznanie właściwości poznawczych i motorycznych uczniów warunkiem modyfikowania procesu wychowania fizycznego; Modelowanie procesu nauczania a efektywność uczenia się motorycznego; Aktywność ruchowa z piłkami jako wartość wzbogacająca wiedzę o uczniu i środek w osiąganiu różnych celów dydaktycznych; Technologia komputerowa w różnicowaniu procesu wychowania fizycznego - multimedialny program „aquatrener”; Zainteresowania sportowe rodziców uczniów klas sportowych i szkół mistrzostwa sportowego; Sposób na bezpieczną przerwę śródlekcyjną.