1. Polityka dochodowa a ubóstwo i wykluczenie społeczne: Polityka dochodowa, w tym transferów społecznych a ubóstwo; 2. Polityka rodzinna w Polsce wobec ubóstwa i wykluczenia społecznego; Rola pieniężnych świadczeń rodzinnych jako instrumentu zwalczania ubóstwa i wykluczenia społecznego rodzin; Usługi opiekuńczo-wychowawcze jako instrument ograniczania zagrożenia skutkami ubóstwa i wykluczenia społecznego dzieci i ich rodzin; Ubóstwo i wykluczenie społeczne rodzin w Polsce. Ocena skuteczności polityki rodzinnej w ograniczeniu skali zjawiska; Polityka rodzin wobec ubóstwa i wykluczenia społecznego rodzin i dzieci w krajach Unii Europejskiej; 3. Pomoc społeczna, ocena działania instytucji: System pomocy społecznej w Polsce; Pomoc społeczna w liczbach; Pomoc społeczna w Polskich badaniach; Ocena działania pomocy społecznej z punktu widzenia zwalczania ubóstwa i wykluczenia społecznego.

Cz.I Przemiany społeczne - polityak spójności - ekonomia społeczna. Wyzwania i szanse dla pracy socjalnej: Globalizacja - zdezorganizowany kapitalizm - kryzys w welfare state i praca socjalna, Ekonomia społeczne w pomocy społecznej w Polsce w walce z wykluczeniem społecznym, Gminne Strategie Rozwiązywania Problemów Społecznych jako realizacja założeń polityki spójności w odnowionej Strategii Lizbońskiej i zrównoważonym rozwoju, otwartą metodą koordynacji, Partycypacja i wykluczenia w społeczności lokalnej. Cz.II Wybrane modele pracy socjalnej - próba oceny przydatności praktycznej: Przeci wykluczeniu kobiet czyli słów kilka o feministycznej pracy socjalnej, Praca socjalna z rodziną w pomocy społecznej - skuteczny czy pozorny instrument przeciwdziałalnia wykluczeniu rodzin korzystających z pomocy społecznej, Psychosocjokulturowy model interwencji kryzysowej w praktyce pracy socjalnej. Możliwości zastosowania, Socjoterapia. Założenia i rzeczywistość. Analiza porównawcza. Cz.III nowe zagrozenia - zaniedbane obszary praktyki: Prawa dziecka w pracy socjalnej - między tradycyjnymi działalniami a nowymi wyzwaniami, Edukacja a aktualny system wsparcia dla absolwentów wchodzących na rynek pracy, Marginalizacja ludzi starych na osiedlu robotniczym Nikiszowiec, Marginalizacja i stygmatyzacja mniejszości narodowych i etnicznych na przykładzie społeczności romskiej w Polsce, Dysfunkcjonalność opieki postpenitencjarnej jako przyczyna marinalizacji społecznej byłych więźniów, Cz.IV Varia: Obszary marginalizacji kobiet na rynku konsumpcyjnym, Obraz problemów społecznych Polaków na przykładzie analizy artykułów Barbary Pietkiewicz z lat 1997-2007

1. Nowe problemy społeczne: wyzwania dla polityki społecznej i pracy socjalnej: Missing class- stary problem w nowej perspektywie i nowe wyzwanie dla polityki społecznej; Szanse aktywizacji bezrobotnych na lokalnym rynku pracy jako wyzwanie polityki gospodarczej i społecznej; Starzenie się ludności- zadania dla pracy socjalnej; Problem "eurosieroctwa" jako efekt migracji zarobkowych- nowy obszar dla praktyki pracy socjalnej; Opieka hospicyjna jako forma przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu; Bariery aktywizacji zawodowej kobiet wiejskich w Polsce oraz poszukiwanie nowych kierunków i konkretnych sposobów ich usuwania; Reforma systemu opieki zastępczej w Polsce: sukces czy porażka?; Pomoc postpenitencjarna w kontekście nowych rozwiązań polityki społecznej; 2. Ekonomia społeczna na rzecz integracji społecznej. Przypadek województwa śląskiego: Wykluczenie społeczne a instytucje ekonomii społecznej w województwie śląskim; Problemy ekonomii społecznej w województwie śląskim w ocenie ekspertów społecznych; 3. Studia przypadków: Cieszyn; Mikołów; Jaworzno; 3. Z praktyki pracy socjalnej: Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób psychicznie chorych na przykładzie działalności kieleckiego "Domu pod Fontanną"; Realizacja projektu systemowego w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Katowicach- jako przykład innowacyjnych działań w pomocy społecznej; Programy aktywności lokalnej szansą rozwoju pracy socjalnej metodą organizowania społeczności lokalnej?; Zapobieganie marginalizacji w oparciu o projekty systemowe- współczesne podejście do rozwiązywania kwestii społecznych na przykładzie Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Czeladzi

Siła i słabość państwowej pomocy społecznej (próba nazwania głównych argumentów); Współczesne dylematy "dobra wspólnego" a problem wykluczania społecznego w pracy socjalnej i polityce społecznej; Rodzinne konteksty polskiej polityki społecznej; Polityka społeczna - planowanie społeczne - praca socjalna w wymiarze społeczności lokalnych; Ryzyka społeczne w perspektywie zabezpieczenia społecznego i pracy socjalnej; teoria pomocy społecznej i pracy socjalnej - szansą dla rozwiązań dyscyplinarnych; Ontogeneza zjawiska marginalizacji i wykluczenia społecznego; Perspektywy rozwoju służb społecznych w Polsce. Dylematy kształcenia i doskonalenia zawodowego pracowników socjalnych; Strategie rozwiązywania problemów społecznych wsparte na paradygmacie pracy socjalnej na podstawie doświadczeń krajów europejskich; Marginalizacja więźniów - problem skazanych czy społeczeństwa?; Reforma edukacji - możliwości bariery edukacyjne z perspektywy osób zagrożonych wykluczeniem społecznym; szkolenia rodzin zastępczych w Polsce - idea i jej realizacja w ramach reformy systemu opieki nad dzieckiem i rodziną; Współdziałanie samorządowych instytucji polityki społecznej z sektorem pozarządowym w realizacji zadań pomocy społecznej; Rola organizacji społecznych w procesie włączania społecznego na przykładzie wybranych organizacji społecznych Łodzi; Rodzina wielodzietna w strategiach polityki społecznej; Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poznańskich seniorów w badaniu studentów; Współpraca socjalna instytucji polityki społecznej; Polityka społeczna i praca socjalna wobec rodziców i ich dzieci zagrożonych wykluczeniem (na przykładzie środowiska wiejskiego); Integracja działań wielosektorowych - podstawowy problem pracy z rodzinami krzywdzącymi dzieci; Inkluzja społeczna osób bezrobotnych jako wyzwanie pracy socjalnej; Potrzeba bezpieczeństwa byłych wychowanków placówek opiekuńczych i resocjalizacyjnych; Problemy bezrobocia wyzwaniem dla polityki społecznej. Modele i strategie przeciwdziałania bezrobociu; Profilaktyczna rola świetlic środowiskowych, klubów młodzieżowych i ognisk wychowawczych w zapobieganiu wykluczenia społecznego dzieci i młodzieży; Zagrożenie marginalizacją i wykluczeniem w zespole klasowym dzieci z uszkodzeniem słuchu; Animacja społeczno-kulturalna jako metoda przeciwdziałająca marginalizacji w środowisku lokalnym; Centrum Integracji Społecznej jako aktywny program pomocy dla osób wykluczonych społecznie; Przeciwko marginalizacji seniorów; Wykluczenie społeczne ludzi starszych jako wyzwanie dla polityki społecznej i pracy socjalnej; Działanie humanitarne - jak przygotować do niego studentów kierunków pedagogicznych? Praktyczne uwagi na temat projektu socjalnego; Kilka uwag na temat społecznych konsekwencji marginalizacji; Teorie pracy socjalnej wobec społecznego wykluczenia; O pożytku z wykluczonych - parę prowokacyjnych uwag politologa; Przejawy, mechanizmy i skutki marginalizacji społecznej - w perspektywie doświadczania własnego życia przez młodzież; Wykluczenie w małej społeczności lokalnej - wyzwania dla polityki społecznej i pracy socjalnej; Iluzje wykluczenia i uczestnictwa społecznego; Proces Boloński wykluczenie społeczne. Usuwanie barier w dostępie do szkolnictwa wyższego na przykładzie szkół wyższych województwa kujawsko-pomorskiego; Skutki transformacji ustrojowej dla społecznego procesu adaptacji polskich rodzin; Przejawy marginalizacji i wykluczania dzieci i młodzieży ze środowiska wiejskiego; Rodzina wiktymologiczna jako przypadek ekskluzji emocjonalnej i społecznej; Filozoficzne aspekty pracy socjalnej; Obszary wykluczenia społecznego młodych Polaków w Stanach Zjednoczonych Ameryki - polityka społeczna USA wobec problemu migrantów; Rola sił ludzkich w wolontariacie; Proces przygotowania zawodowego pracownika socjalnego do roli realizatora założeń polityki społecznej; Asystentura jako forma wspierania dzieci niepełnosprawnych w środowisku społecznym; Fundusz alimentacyjny - analiza funkcjonowania

Wstęp; Wykluczenie społeczne i formy jego łagodzenia; Wybrane elementy diagnozy społecznej województwa śląskiego; Efektywność aktywnych programów rynku pracy; Szanse i zagrożenia programów rewitalizacji; Rewitalizacja śródmieścia Będzina; Rewitalizować ludzi, nie kamienie; Europejskie Fundusz Społeczny a programy rewitalizacji miast; Zasady finansowania programów rewitalizacji ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego; Przekształcenie basenu potasowego Haut-Rhin; Walka z wyłączeniem w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego; Program kształcenia operatorów przekształceń miejskich 2000-2004