Przedmowa; Część I. Edukacja zdrowotna – podstawy teoretyczne i metodyczne; Rozdział 1. Zdrowie; 1.1. Definiowanie zdrowia i choroby; 1.1.1. Definiowanie zdrowia profesjonalne i potoczne; 1.1.2. Zdrowie jako kategoria pozytywna; 1.1.3. Definiowanie choroby; 1.2. Modele zdrowia; 1.2.1. Biomedyczny model zdrowia; 1.2.2. Holistyczne podejście do zdrowia; 1.2.3. Model salutogenezy A. Antonovsky’ego; 1.3. Mierniki zdrowia; 1.4. Zdrowie jako wartość i zasób dla jednostki i społeczeństwa; 1.5. Jakość życia związana ze zdrowiem; Rozdział 2. Czynniki warunkujące zdrowie i dbałość o zdrowie; 2.1. Czynniki warunkujące zdrowie i zmiany w ich postrzeganiu; 2.2. Czynniki ryzyka i czynniki chroniące; 2.3. Styl życia i zachowania zdrowotne; 2.3.1. Prozdrowotny styl życia; 2.3.2. Zachowania zdrowotne; 2.3.3. Charakterystyka zachowań zdrowotnych dorosłych Polaków; 2.4. Wsparcie społeczne; 2.4.1. Definicje i rodzaje wsparcia społecznego; 2.4.2. Kapitał społeczny; 2.5. Czynniki społeczno-ekonomiczne; 2.6. Opieka zdrowotna; 2.7. Dbałość ludzi o własne zdrowie; 2.7.1. Sposoby dbania o zdrowie w społeczeństwie polskim; 2.7.2. Przyczyny bierności wobec zdrowia; 2.7.3. Niektóre uwarunkowania dbałości o zdrowie; 2.7.4. Healthism – nadmierna koncentracja na zdrowiu; Rozdział 3. Z dziejów edukacji zdrowotnej w Polsce; 3.1. Periodyzacja dziejów edukacji zdrowotnej w Polsce; 3.2. Twórcy, ich dzieła i myśli; 3.3. Znaczące organizacje, instytucje i projekty; 3.4. Czasopisma naukowe i fachowe; Rozdział 4. Koncepcje i podstawy teoretyczne edukacji zdrowotnej; 4.1. Terminologia i definicje; 4.1.1. Nazwy i ich ewolucja; 4.1.2. Definicje; 4.1.3. Podstawowe pojęcia; 4.2. Cele i oczekiwane efekty; 4.3. Koncepcje i modele; 4.4. Teorie wykorzystywane w edukacji zdrowotnej; 4.5. Etyczne aspekty edukacji zdrowotnej; Rozdział 5. Edukacja zdrowotna a terapia i profilaktyka chorób oraz promocja zdrowia; 5.1. Rola edukacji zdrowotnej w terapii chorób; 5.2. Edukacja zdrowotna a profilaktyka; 5.3. Promocja zdrowia; 5.3.1. Geneza promocji zdrowia; 5.3.2. Definicje; 5.3.3. Strategia działania; 5.3.4. Podejścia i metody działań; 5.3.5. Modele promocji zdrowia; 5.3.6. Edukacja zdrowotna jako kluczowy komponent promocji zdrowia; 5.4. Profilaktyka a promocja zdrowia; Rozdział 6. Metodyka edukacji zdrowotnej; 6.1. Planowanie i ewaluacja w edukacji zdrowotnej; 6.1.1. Etapy planowania programu edukacji zdrowotnej; 6.1.2. Zasady układania scenariusza zajęć; 6.1.3. Ewaluacja w edukacji zdrowotnej; 6.2. Tworzenie warunków do uczenia się; 6.2.1. Komunikowanie jako podstawa uczenia się – nauczania; 6.2.2. Rola i kompetencje osób prowadzących edukację zdrowotną; 6.2.3. Warunki, organizacja i klimat sprzyjające dobremu komunikowaniu i uczeniu się; 6.3. Metody wspomagania uczenia się; 6.3.1. Rodzaje metod i technik uczenia się – nauczania; 6.3.2. Zasady doboru metod i technik uczenia się – nauczania; 6.3.3. Akcje i konkursy w edukacji zdrowotnej; 6.3.4. Charakterystyka wybranych metod i technik; 6.4. Środki dydaktyczne w edukacji zdrowotnej; 6.4.1. Środki dydaktyczne stosowane w edukacji zdrowotnej w ostatnich dekadach; 6.4.2. Korzyści i ograniczenia w korzystaniu z Internetu; Rozdział 7. Współpraca z mass mediami w edukacji zdrowotnej; 7.1. Mass media jako źródła informacji o zdrowiu; 7.2. Zasady skutecznego wykorzystywania mass mediów w edukacji zdrowotnej; 7.3. Współpraca z mass mediami; 7.4. Marketing społeczny i kampanie społeczne w promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej; Rozdział 8. Edukacja zdrowotna w różnych siedliskach; 8.1. Edukacja zdrowotna w rodzinie; 8.1.1. Edukacja zdrowotna dzieci i młodzieży; 8.1.2. Potrzeby w zakresie promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej starszych członków rodziny; 8.2. Edukacja zdrowotna w przedszkolu; 8.3. Edukacja zdrowotna w szkole; 8.3.1. Dzieje edukacji zdrowotnej w szkole w Polsce w ostatnim półwieczu; 8.3.2. Aktualna sytuacja w szkolnej edukacji zdrowotnej w Polsce; 8.3.3. Nowe rozwiązania w szkolnej edukacji zdrowotnej w niektórych krajach Europy; 8.3.4. Szkoła promująca zdrowie; 8.4. Edukacja zdrowotna w zakładach opieki zdrowotnej; 8.4.1. Edukacja zdrowotna w praktyce lekarza podstawowej opieki zdrowotnej – lekarza rodzinnego; 8.4.2. Zadania pielęgniarki rodzinnej w edukacji zdrowotnej; 8.4.3. Zadania pielęgniarki i higienistki szkolnej w edukacji zdrowotnej; 8.4.4. Edukacja osób przewlekle chorych i niepełnosprawnych; 8.4.5. Szpital promujący zdrowie; Część II. Wybrane zagadnienia edukacji zdrowotnej dzieci i młodzieży w wieku szkolnym; Wprowadzenie; Rozdział 1. Dbałość o ciało; 1.1. Postrzeganie i dbałość o ciało we współczesnym świecie; 1.2. Uczenie się dbania o ciało w dzieciństwie i młodości; 1.3. Wybrane zagadnienia i propozycje zajęć; 1.3.1. Dbałość o zęby; 1.3.2. Samokontrola masy ciała; 1.3.3. Pielęgnacja i samobadanie piersi; 1.3.4. Samobadanie jąder; 1.3.5. Ochrona przed nadmiernym nasłonecznieniem; Rozdział 2. Zdrowe żywienie i aktywność fizyczna; 2.1. Pojęcie zdrowego żywienia; 2.2. Prozdrowotna edukacja żywieniowa; 2.3. Edukacja żywieniowa w szkole; 2.4. Wybrane zagadnienia i propozycje zajęć; 2.4.1. Urozmaicenie posiłków; 2.4.2. Umiarkowanie w jedzeniu; 2.4.3. Uregulowane żywienie; 2.4.4. Umiejętność przygotowania posiłków; 2.4.5. Uprawianie sportu i inne formy aktywności fizycznej; 2.4.6. Unikanie lub ograniczanie spożycia niektórych produktów; 2.4.7. + Uśmiech; Rozdział 3. Bezpieczeństwo - zapobieganie urazom; 3.1. Wypadki i urazy – definicje i epidemiologia; 3.2. Profilaktyka urazów a promocja bezpieczeństwa; 3.3. Edukacja do bezpieczeństwa; 3.4. Edukacja do bezpieczeństwa w szkole; 3.5. Wybrane zagadnienia i propozycje zajęć; 3.5.1. Samoocena własnych zachowań związanych z bezpieczeństwem; 3.5.2. Przyczyny urazów i sposoby ich eliminowania; 3.5.3. Ocena i podejmowanie ryzyka; 3.5.4. Identyfikacja zagrożeń w najbliższym otoczeniu; Rozdział 4. Seksualność – wybrane zagadnienia; 4.1. Podstawowe pojęcia; 4.1.1. Zdrowie seksualne i prokreacyjne; 4.1.2. Prawa prokreacyjne i seksualne; 4.1.3. Wychowanie i edukacja seksualna; 4.2. Edukacja seksualna; 4.2.1. Edukacja seksualna dzieci w wieku przedszkolnym; 4.2.2. Edukacja seksualna dzieci w okresie wczesnoszkolnym; 4.2.3. Biomedyczne podstawy edukacji seksualnej młodzieży; 4.2.4. Psychoseksualne podstawy edukacji seksualnej młodzieży; 4.2.5. Antykoncepcja i zapobieganie zakażeniom przenoszonym drogą płciową; 4.2.6. Problemy osobiste i relacje interpersonalne; 4.3. Zasady konstruowania i realizacji programów edukacji seksualnej młodzieży; 4.3.1. Zasady konstruowania programów edukacji seksualnej; 4.3.2. Ważne rady praktyczne; Rozdział 5. Zdrowie psychospołeczne – wybrane zagadnienia; Wprowadzenie; A. Zdrowie i dobrostan psychiczny; 5.1. Kondycja psychiczna dzieci i młodzieży; 5.2. Złożoność i wieloznaczność zdrowia psychicznego; 5.3. Kryteria zdrowia psychicznego; 5.4. Dobrostan psychiczny; 5.5. Propozycje zajęć; B. Emocje i stres; 5.6. Emocje; 5.7. Radzenie sobie z negatywnymi emocjami; 5.8. Stres; 5.9. Strategie przeciwstresowe i mechanizmy obronne; 5.10. Propozycje zajęć; C. Optymizm; 5.11. Optymiści i pesymiści; 5.12. Optymistyczna postawa życiowa; 5.13. Styl wyjaśniania; 5.14. Wyuczona bezradność i granice optymizmu; 5.15. Kształtowanie pozytywnego stosunku do świata; 5.16. Propozycje zajęć; D. Poczucie tożsamości i własnej wartości; 5.17. Terminologia; 5.18. Kształtowanie się obrazu „ja” i poczucia własnej wartości; 5.19. Spostrzeganie siebie w relacjach z innymi; 5.20. Wpływ wychowania na kształtowanie poczucia własnej wartości ucznia; 5.21. Ocena szkolna jako czynnik oddziałujący na poczucie własnej wartości ucznia; 5.22. Propozycje zajęć; E. Umiejętności życiowe; 5.23. Umiejętności życiowe i ich kształtowanie w edukacji zdrowotnej i innych działaniach szkoły; 5.23.1. Definicja i rodzaje umiejętności życiowych; 5.23.2. Planowanie edukacji służącej kształtowaniu umiejętności życiowych; 5.23.3. Możliwości kształtowania umiejętności życiowych w polskiej szkole; 5.24. Rozwijanie u uczniów wybranych umiejętności życiowych; 5.24.1. Myślenie krytyczne i podejmowanie decyzji; 5.24.2. Myślenie twórcze i rozwiązywanie problemów; 5.24.3. Komunikacja interpersonalna; F. Chorzy psychicznie w społeczeństwie; 5.25. Zaburzenia i choroby psychiczne; 5.26. Stosunek społeczeństwa do zaburzeń i chorób psychicznych; 5.27. Społeczny wizerunek osób chorych psychicznie; 5.28. Działania na rzecz integracji osób z zaburzeniami psychicznymi i przeciwdziałanie stygmatyzacji; 5.29. Propozycje zajęć; Rozdział 6. Zapobieganie używaniu substancji psychoaktywnych; 6.1. Zmiany w podejściu do problemów związanych z nadużywaniem substancji psychoaktywnych; 6.2. Integralne podejście do profilaktyki używania substancji psychoaktywnych i innych zachowań problemowych młodzieży; 6.3. Nowe i „stare” poziomy profilaktyki; 6.4. Główne obszary profilaktyki używania substancji psychoaktywnych; 6.4.1. Profilaktyka ukierunkowana na jednostkę; 6.4.2. Profilaktyka ukierunkowana na środowisko społeczne; 6.5. Profilaktyka oparta na naukowych podstawach; 6.6. Strategie oparte na naukowych podstawach; 6.6.1. Strategie wiodące; 6.6.2. Strategie uzupełniające; 6.7. Istotne elementy programów profilaktycznych; 6.8. Wskazówki dotyczące ewaluacji; 6.9. Propozycje zajęć; Rozdział 7. Przeciwdziałanie agresji i przemocy wśród uczniów; 7.1. Agresja i przemoc wśród dzieci i młodzieży – definicje, formy, częstość występowania; 7.2. Podejścia wyjaśniające agresję i przemoc u dzieci i młodzieży; 7.3. Środowiskowe uwarunkowania agresji; 7.4. Przyczyny i skutki zachowań agresywnych; 7.4.1. Potrzeby zaspokajane przez zachowania agresywne; 7.4.2. Charakterystyka sprawców i ofiar przemocy; 7.4.3. Skutki zachowań agresywnych; 7.5. Zapobieganie zachowaniom agresywnym uczniów; 7.6. Umiejętności i strategie potrzebne do radzenia sobie w szkolnych sytuacjach agresji i przemocy; Aneks. Propozycje ćwiczeń i zabaw; A.1. Ćwiczenia rozgrzewająco-integrujące; A.2. Ćwiczenia energetyzujące; A.3. Ćwiczenia relaksacyjne; A.4. Ćwiczenia koncentracji; Bibliografia; Indeks nazwisk; Indeks rzeczowy.

I. Edukacja zdrowotna - podstawy teoretyczne i metodyczne 1. Zdrowie 2. Czynniki warunkujące zdrowie i dbałość o zdrowie 3. Z dziejów edukacji zdrowotnej w Polsce 4. Koncepcje i podstawy teoretyczne edukacji zdrowotnej 5. Edukacja zdrowotna a terapia i profilaktyka chorób oraz promocja zdrowia 6. Metodyka edukacji zdrowotnej 7. Współpraca z mass mediami w edukacji zdrowotnej 8. Edukacja zdrowotna w różnych siedliskach II. Wybrane zagadnienia edukacji zdrowotnej dzieci i młodzieży w wieku szkolnym 1. Dbałość o ciało 2. Zdrowe żywienie i aktywność fizyczna 3. Bezepieczeństwo - zapobieganie urazom 4. Seksualność - wybrane zagadnienia 5. Zdrowie psychospołeczne - wybrane zagadnienia 6. Zapobieganie używaniu substancji psychoaktywnych 7. Przeciwdziałanie agresji i przemocy wsród uczniów 8. Propozycje cwiczeń i zabaw

1. Psychologia zaburzeń: zarys ogólny, 2. Historyczne poglądy na zaburzone zachowanie, 3. Przyczyny zaburzeń psychicznych i poglądy na psychologię zaburzeń, 4. Stres i zaburzenia przystosowania, 5. Zaburzenia na tle lękowym, 6. Zaburzenia nastroju i samobójstwa, 7. Zaburzenia somatomorficzne i dysocjacyjne, 8 Zaburzenia odżywiania i inne szkodliwe dla zdrowia fizycznego czynniki psychologiczne, 9. Zaburzenia osobowości, 10. Zaburzenia związane z substancjami psychoaktywnymi i inne wywołane przez uzależnienia.

1. Nerwice: zaburzenia depresyjne i lękowe, 2. Zaburzenia psychotyczne: schizofrenia. Psychozy afektywne i paranoja, 3. Autyzm wczesnodziecięcy, 4. Zaburzenia odżywiania, 5. Uzależnienie od alkoholu i narkotyków.

Wstęp; R.1 Pojęcia ogólne, terminy, definicje; R.2 Sytuacja zdrowotna w Polsce; R.3 Racjonalne żywienie szansą poprawy zdrowotności społeczeństwa; R.4 Znaczenie rekreacji ruchowej w zachowaniu zdrowia człowieka; R.5 Choroby cywilizacyjne w Polsce oraz ich prewencja; R.6 Patologie zjawisk społecznych w Polsce; R.7 Zdrowie psychiczne oraz zapobieganie występowaniu zaburzeń psychicznych.