Zgodnie z tradycją czasopisma problematyka szóstego tomu „Logopedii Silesiany” ukazuje komunikację i mowę w bogatej perspektywie opisu. Zaprezentowane artykuły odzwierciedlają troskę Autorów o możliwie jak najdoskonalszy sposób przedstawienia mowy w rozwoju i w zaburzeniach, by po raz kolejny podkreślić, że analiza zachowań porozumiewania się niezmiennie wskazuje na złożone aspekty ludzkiego poznania i funkcjonowania. (fragment Wstępu)
1. Dlaczego ludzie uzależniają się od alkoholu?, 2. Młodzież a reklama i promocja napojów alkoholowych w świetle polskiego prawa, 3. Czy alkohol szkodzi zdrowiu?, 4. Wychowanie w trzeźwości, 5. Permanentna troska Kościoła w Polsce o trzeźwość narodu, 6. Profilaktyka uzależnień od alkoholu wśród młodzieży szkolnej.
1. Doktor Jekyll i pan Hyde; Zakłamanie; 2. Leczenie doktora Jekylla:Fundament, Zdrowe myślenie, Bóg to nie ja, Obrachunek, Wyjście z mroku, Praca nad sobą, Zadośćuczynienie, Samokontrola, Bądź wola Twoja, a nie moja, Przebudzenie duchowe, Jak to się robi?; 3. Duchowość jako umiejętność: Duchowość czy religijność?, Prawa duchowe, Duchowość w praktyce; 4. Grzech, choroba, odpowiedzialność: Może jednak grzech?; Czy choroba?, Leczenie czy edukacja?, Odpowiedzialność, Reakcja na nowoczesność?
1. Analiza sytuacji współczesnych rodzin z uwzględnieniem problemów regionu śląskiego; 2. Asystent i asystowanie jako nowa profesja społeczna w dziedzinie pracy socjalnej; 3. Historyczny rys niesienia pomocy potrzebującym. Od religijnych form pomocy ubogim do współczesnych uwarunkowań prawnych; 4. Formy współpracy asystenta rodziny z ośrodkiem pomocy społecznej; 5. Wieloproblemowość w rodzinach dysfunkcyjnych na przykładzie serialu „Głęboka woda”; 6. Asystentura rodziny wobec nowych form życia małżeńsko-rodzinnego; 7. Istota pracy asystenta rodziny w kontekście trudności opiekuńczo-wychowawczych; 8. Asystowanie w kontekście problemów alkoholowych rodzin; 9. Specyfika pracy asystenta z osobą niepełnosprawną i jej rodzina; 10. Aktualne wyzwania stojące przed asystentami rodzin; 11. Program badań asystentów rodzin: cel, opis grupy badawczej i narzędzi badawczych; 12. Analiza wyników Inwentarza Osobowości NEO-FFI; 13. Analiza wyników ankiety przeprowadzonej wśród asystentów rodzin; 14. Analiza wyników ankiety przeprowadzonej wśród kierowników zespołów asystentów rodzin; 15. Wnioski z przeprowadzonych badań.
Part A. Standarised European Alcohol Survey (RARHA SEAS): Participating countries; Methods: Survey instrument; Sampling and mode of administration; Data processing; Study questionnaire male. Results: Abtainers; Motives for drinking and non-drinking; Alcohol comsumption; Context of usual drinking vs RSOD; Unrecorder alcohol; Individual harm; Harm for others' drinking; Opinions on attitudes towards alcohol; Socio-demographic characteristics; Wellbeing. Part B. Harmonising alcohol-related measures in European surveys (RARHA-HARMES): Methods: Description of included surveys; Survey measurements; Data editing; Analyses. Results: Sociodemographic; Alcohol comsuption; Alcohol-related harm; Clusters of countries based on consumption measures. Discussion: Comparability of the surveys; Drinking patterns across Europe; Gender, age and SES effects; Comparability with RARHA SEAS and other cross-national research. Suggestions for comparative monitoring across the EU.
1. Konteksty teoretyczne. Geneza i różnicowanie się zaburzeń w zachowaniu; Znaki czasu: marginalizacja i wykluczenie społeczne; Efektywność resocjalizacji i niektóre jej makrouwarunkowania; Teleologiczne podstawy przeciwdziałania dewiacjom uczniów niedostosowanych społecznie. 2. Aspekty diagnostyczne. Aktualne problemy penitencjarne i resocjalizacyjne w Republice Czeskiej; Uzależnienie od automatów do gier; Miękkie narkotyki i ich używanie przez młodzież w świetle wybranych teorii; Kontakty z używkami nieletnich resocjalizowanych w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym; Stan opieki i kontroli wychowawczej w rodzinach młodzieży zagrożonej i niedostosowanej społecznie; Wychowawcze aspekty środowiska rodzinnego i szkolnego podopiecznych w MOW Morwiny; Wpływ środowiska rodzinnego na społeczne funkcjonowanie osób jąkających się; Prawne aspekty opieki, wychowania i kształcenia osób niepełnosprawnych w kontekście zapobiegania dewiacjom; Zmiany psychiczne i behawioralne u osób uzależnionych od alkoholu - roczna katamneza. 3. Profilaktyka i terapia. Znaczenie profilaktyki w pracy z dziećmi i młodzieżą; Socjoterapia a zmiana poziomu natężenia potrzeb i stylu komunikacji interpersonalnej młodzieży; systemowa konsultacja resocjalizacyjna; Rola "Księgi Życia" we wzmacnianiu pozytywnych potencjałów dziecka w ramach placówki opiekuńczo-wychowawczej; Mobbing, jego postacie i profilaktyka; "HIV-fobia" a realność - zagrożenia przełomu wieków; Dewiacyjne zachowania kibiców sportowych jako zjawisko patologii społecznej; Problematyka dzieci ulicy w Niemczech.
Część I: Diagnostyka pedagogiczna w teorii i praktyce. Sukces lub porażka w obliczu współczesnych nierówności społecznych. Od aberracji psychospołecznych ku normalizacji; Zastosowanie technik systemowych w diagnozowaniu rodzin i kandydatów na rodziców zastępczych; Diagnozowanie umiejętności kooperacyjnych dzieci jedynych w wieku przedszkolnym; Diagnozowanie i wspomaganie rozwoju dzieci nieśmiałych; Wsparcie społeczne ze strony rówieśników jako warunek powodzenia szkolnego uczniów gimnazjum; Diagnostyka pedagogiczna w szkole i środowisku lokalnym; Wybrane problemy diagnozy i pomocy dzieciom z rodzin z problemem alkoholowym w Polsce; Wsparcie społeczne dzieci i młodzieży gimnazjalnej oraz wychowanków świetlic socjoterapeutycznych i domów dziecka. Część II: Profilaktyka społeczna w badaniach i działaniach profilaktycznych. Psychoedukacja w procesie przygotowywania pedagogów do podejmowania zadań z zakresu profilaktyki społecznej; Wzory picia alkoholu wśród młodych Europejczyków. Prezentacja wyników badań z lat dziewięćdziesiątych XX wieku; Charakterystyka gminnych programów profilaktyki przeciwalkoholowej; Szkolny program profilaktyki - szansą spójności dla podejmowanych działań profilaktycznych; Zagrożenie uzależnieniami. Szkolne programy profilaktyczne; Pedagog szkolny wobec problemu wykorzystywania seksualnego dzieci; Świat wartości wychowanków resocjalizowanych, na przykładzie Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Łękawie; Terapia twórczością jako profilaktyka stresu; Rola i działalność Częstochowskiego Towarzystwa Profilaktyki Społecznej.
Część I: Diagnostyka. Diagnoza w pedagogice społecznej. Rozwój koncepcji na przykładzie poglądów wybranych autorów; Poznawanie ucznia i nauczyciela - inaczej. Propozycja wizualizacji; Pedagogiczne wspomaganie rodziny elementem wychowawczego i profilaktycznego programu szkoły. Diagnoza środowiska rodzinnego; Propozycja nowego narzędzia do badania postawy młodzieży wobec eksperymentowania z narkotykami; Wybrane aspekty badań nad rodziną z problemem alkoholowym. Część II: Profilaktyka. Podstawy teoretyczne profilaktyki zachowań problemowych młodzieży; Kryzysy psychospołeczne, oddziaływania rodzicielskie a osiąganie tożsamości w świetle teorii rozwoju psychospołecznego E. Eriksona; Indywidualne ścieżki ryzyka i związana z nimi interwencja profilaktyczna; Potrzeby fizjologiczne dziecka przedszkolnego w standardach jakości pracy przedszkola; Program Domowych Detektywów i program Fantastyczne Możliwości. Dwuletni program profilaktyki alkoholowej dla szkół podstawowych; Program profilaktyczny "puzzle" dla uczniów gimnazjum; Program edukacyjny "Klucz" - propozycja pracy w gimnazjum; Interwencja profilaktyczna wobec uczniów sięgających po substancje psychoaktywne. Etapy opracowywania programu; Przegląda badań nad motywacją do uczenia się. Wnioski dla praktyki edukacyjnej; Wybrane metody profilaktyki HIV/AIDS; Realizacja podstawowych funkcji szkoły warunkiem skutecznej profilaktyki; Niedostosowanie społeczne dzieci i młodzieży a profilaktyka szkolna; Psychologiczne przygotowanie do małżeństwa szansą niezaburzonego funkcjonowania małżeństwa i rodziny - na przykładzie tak zwanej Metody Lubelskiej; Kontestacja czy przestępczość? Rozważania o subkulturach młodzieżowych w kontekście wybranych teorii dewiacji. Część III: Socjoterapia. Socjoterapia - jak zachodzi zmiana zachowania?; Socjoterapia a zmiana poziomu lęku i stylów funkcjonowania w grupie; Losy wychowanków Świetlicy Terapeutycznej w Nakle nad Notecią działającej w latach 1994-2001; Pracownicy świetlic socjoterapeurtcznych. Ich portret psychologiczny, postawy wobec pracy i dzieci z rodzin alkoholowych.
1. Narkotyki używane przy popełnianiu przestępstw seksualnych - nowy problem, nowe wyzwania, 2. Duchowe aspekty uzależnienia, 3. Gdzie szukać pomocy?, 4. Narkotyki - droga do uzależnienia, 5. Problem uzależnień w środowisku młodzieży akademickiej - badania własne, 6. Skala problemu narkomanii w województwie dolnośląskim i opolskim, 7. Narkotyki - zakażenia HIV/AIDS a dziecko, 8. Praktyczne aspekty oddziaływań terapeutycznych wobec młodzieży zagrożonej uzależnieniami i uzależnionej w warunkach leczenia ambulatoryjnego, 9. Rola Policji w profilaktyce zagrożeń uzależnieniami wśród dzieci i młodzieży, 10. Wpływ substancji psychoaktywnych na rozwój i funkcjonowanie społeczne dzieci, 11. Uzależnienie od alkoholu a zaburzenia osobowości u młodzieży, 12. Nikotyna a dziecko - czy to tylko bierne palenie tytoniu?
1. Osoby dorosłe- dzieci alkoholików: kierunki, modele i efekty badań; 2. Funkcjonowanie rodziny z problemem alkoholowym; 3. Czynniki ochronne obecne w rozwoju dda; 4. Metodologia badań własnych; 5. Typologia dorosłych alkoholików; 6. Funkcjonowanie dda i nie-dda. Porównywanie grup; 7. Noodynamika jako czynnik chroniący przed problemami przystosowawczymi; 8. Doświadczenia rodzinne a funkcjonowanie noo-psychiczne dda i nie-dda. Podsumowanie badań i dyskusja.
1. Zatonięcie Titanica: picie normalne, 2. Kamień filozoficzny: historia alkoholizmu, 3. Generał, który miał bardzo mocną głową, 4. Grzyby z koniaku - szkody somatyczne, 5. Osrzał armatni: rozwój uzależnienia, 6. Kamikadze w samolocie - uzależenienie od leków, 7. Sir Walter Raleigh: palenie, 8. Podróż śladami apostoła trzeźwości: terapia uzależniania, 9. Zwyczanej Azteków, czyli co nam daje alkohol, 10. Wspaniała zupa żółwiowa - mechanizmy obronne, 11. Lady Makbet: seks i alkohol, 12. Był faul czy też nie? Wrażliwość na ból i radzenie sobie z bólem, 13. Test łosia - zapobieganie nawrotom, 14. Dziekie słonie: alkohol, rodzina i partnerstwo
1. Spożycie napojów alkoholowych. 2. Picie alkoholu i jego konsekwencje. 3. Ekonometryczna analiza popytu na napoje alkoholowe. 4. Niektóre błędy nielosowe występujące przy określaniu poziomu spożycia alkoholu i sposoby ich ograniczania. 5. Możliwość wykorzystania rozkładu spożycia napojów alkoholowych do szacowania liczby osób pijących nadmiernie. 6. Szacowanie liczby alkoholików na podstawie wzoru E. M. Jellinka. 7. Problemy szacowania wielkości kosztów i strat spowodowanych nadużyciem alkoholu.
Zgodnie z tradycją czasopisma problematyka szóstego tomu „Logopedii Silesiany” ukazuje komunikację i mowę w bogatej perspektywie opisu. Zaprezentowane artykuły odzwierciedlają troskę Autorów o możliwie jak najdoskonalszy sposób przedstawienia mowy w rozwoju i w zaburzeniach, by po raz kolejny podkreślić, że analiza zachowań porozumiewania się niezmiennie wskazuje na złożone aspekty ludzkiego poznania i funkcjonowania.
Sumienna i uważna obserwacja osób napotykających bariery w porozumiewaniu się to codzienność praktyki logopedycznej. Terapeuta krok po kroku analizuje sposoby funkcjonowania jednostki w kontaktach z otoczeniem, poszukując interpretacji dla ich rozpoznania i opisu. Dąży do odkrycia zespołu przyczyn występujących trudności w komunikowaniu się, gdyż ma świadomość, że natura, jakość i stan umiejętności tworzenia relacji człowieka z otaczającą go rzeczywistością są wielorako uwarunkowane. Budowanie programów terapii zaburzeń w porozumiewaniu się zarówno werbalnym, jak i niewerbalnym wymaga wiedzy lingwistycznej, biologicznych podstaw teoretycznych dotyczących rozwoju i funkcjonowaniu człowieka oraz znajomości mechanizmów psychologicznych i aspektów społeczno-pedagogicznych. Na procedurę logopedyczną składa się rozwijanie wszystkich typów kompetencji – komunikacyjnej, poznawczej (kulturowej) i językowej. Zasadnicze znaczenie dla rozumienia rzeczywistości ma rozumienie języka. Interdyscyplinarne kierunki badań logopedycznych pokazują, jak różnorodne, złożone i nierzadko dyskretne bywają czynniki wpływające na możliwości komunikowania się i stan rozwoju mowy. Tradycyjnie tematykę „Logopedii Silesiany” wyznaczają doświadczenia naukowo-badawcze i zawodowe autorów, które gromadzili, obserwując trudności w komunikacji językowej mówionej i pisanej dzieci, młodzieży oraz dorosłych. Po raz kolejny idea rozpoznawania natury zaburzeń mowy połączyła znamienitych badaczy w dążeniu do opisu mowy zarówno w jej specyficznych, jak i w niespecyficznych kontekstach. (fragment Wstępu)
Sumienna i uważna obserwacja osób napotykających bariery w porozumiewaniu się to codzienność praktyki logopedycznej. Terapeuta krok po kroku analizuje sposoby funkcjonowania jednostki w kontaktach z otoczeniem, poszukując interpretacji dla ich rozpoznania i opisu. Dąży do odkrycia zespołu przyczyn występujących trudności w komunikowaniu się, gdyż ma świadomość, że natura, jakość i stan umiejętności tworzenia relacji człowieka z otaczającą go rzeczywistością są wielorako uwarunkowane. Budowanie programów terapii zaburzeń w porozumiewaniu się zarówno werbalnym, jak i niewerbalnym wymaga wiedzy lingwistycznej, biologicznych podstaw teoretycznych dotyczących rozwoju i funkcjonowaniu człowieka oraz znajomości mechanizmów psychologicznych i aspektów społeczno-pedagogicznych. Na procedurę logopedyczną składa się rozwijanie wszystkich typów kompetencji – komunikacyjnej, poznawczej (kulturowej) i językowej. Zasadnicze znaczenie dla rozumienia rzeczywistości ma rozumienie języka. Interdyscyplinarne kierunki badań logopedycznych pokazują, jak różnorodne, złożone i nierzadko dyskretne bywają czynniki wpływające na możliwości komunikowania się i stan rozwoju mowy. Tradycyjnie tematykę „Logopedii Silesiany” wyznaczają doświadczenia naukowo-badawcze i zawodowe autorów, które gromadzili, obserwując trudności w komunikacji językowej mówionej i pisanej dzieci, młodzieży oraz dorosłych. Po raz kolejny idea rozpoznawania natury zaburzeń mowy połączyła znamienitych badaczy w dążeniu do opisu mowy zarówno w jej specyficznych, jak i w niespecyficznych kontekstach. (fragment Wstępu)
Z zaszczytem i przyjemnością oddajemy w ręce Czytelników kolejny, ósmy tom „Logopedii Silesiany”. W zebranych w nim pracach naukowych oraz stu-diach przypadków cenieni i uznani Autorzy z kraju i zagranicy podejmują się szerokiego omówienia różnorodnych zagadnień dotyczących diagnozy i terapii logopedycznej. Każdorazowo pogłębiona refleksja naukowa łączy się ze wskazywaniem metodologicznych uzasadnień dla prawideł komunikowania się, w tym nade wszystko komunikowania się językowego, oraz z tworzeniem podstaw dla nowych formuł postępowania logopedycznego.Język bowiem odgrywa w procesie porozumiewania się zasadniczą rolę. Co istotne, zarówno teoretycy, jak i praktycy logopedii patrzą na język nie jako na system złożony z podsystemów, ale jako na narzędzie budowania tożsamości i walencji kulturowej, gdyż jest on w swej istocie elementem konstytutywnym bycia człowiekiem. Nabycie określonych wzorów językowych determinuje postawę poznawczą jednostki wobec otaczającej rzeczywistości, a „ujęzykowienie głowy ludzkiej za pomocą więcej niż jednego myślenia językowego wprowadza do niej coś całkiem nowego”1. Za pomocą słów i budowanych z nich struktur poznajemy, przeżywamy, interpretujemy i oceniamy świat. Po raz kolejny obserwacja słowa w różnych jego realizacjach i odkrywanie przyczyn sprawiających, że człowiek zaczyna używać języka w taki a nie inny sposób, znajdują odzwierciedlenie w logo-pedycznej debacie nad naturą ludzkiego porozumiewania się – podejmowaniu przez badaczy opisu mowy w rozwoju i w zaburzeniach. (fragment Wstępu)