Bibliografie przy rozdziałach.

Zawiera: Rozdział 1. Nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego: 1.1. Istota nadzoru nad samorządem, uwarunkowania konstytucyjne oraz wynikające z EKSL; 1.1.1. Nadzór nad samorządem terytorialnym w świetle zasad ustrojowych; 1.1.2. Istota nadzoru w zdecentralizowanym państwie prawa; 1.1.3. Kontrola a nadzór; 1.1.4. Nadzór w świetle postanowień EKSL; 1.2. System środków nadzoru przyjęty przez polskiego prawodawcę; 1.2.1. Przedmiot nadzoru; 1.2.2. kryteria nadzoru; 1.2.3. Organy nadzoru; 1.2.3.1. Kompetencje nadzorcze Prezesa Rady Ministrów jako organu nadzoru; 1.2.3.2. Kompetencje kontrolne oraz nadzorcze wojewody; 1.2.3.2.1. Środki kontrolne stosowane przez wojewodę; 1.2.3.2.2. Środki nadzoru stosowane przez wojewodę; 1.2.3.3. Kompetencje kontrolne oraz nadzorcze r.i.o. – uwagi ogólne; 1.2.3.3.1. Środki kontrolne stosowane przez r.i.o.; 1.2.3.3.2. Środki nadzoru stosowane przez r.i.o.; 1.2.4. Tryb podejmowania działań nadzorczych; 1.3. Charakterystyka środków nadzoru; 1.3.1. Szczególne środki nadzoru zapewniające jednolitość administracji samorządowej na poszczególnych poziomach administracji samorządowej oraz rządowej – zarówno centralnej, jak i terenowej; 1.3.1.1. Uwagi wstępne; 1.3.1.1.1. Charakter prawny aktów zajęcia stanowiska; 1.3.1.1.2. Akty zajęcia stanowiska w przepisach szczególnych; 1.3.1.2. Przesłanki współdziałania; 1.3.1.2.1. Podstawy prawne obowiązku współdziałania; 1.3.1.2.2. Przedmiot współdziałania; 1.3.1.2.3. Forma zajęcia stanowiska; 1.3.1.2.4. Uzależnienie „ważności’ rozstrzygnięcia organu j.s.t. od zajęcia stanowiska przez inny organ; 1.3.1.2.5. Organy współdziałające (biernie i czynnie); 1.3.1.2.5.1. Organ rozstrzygający (współdziałający biernie); 1.3.1.2.5.2. Organy współdziałające; 1.3.1.3. Tryb współdziałania; 1.3.1.3.1. Termin na zajęcie stanowiska; 1.3.1.3.2. Domniemanie przyjęcia rozstrzygnięcia w przedstawionym brzmieniu; 1.3.1.3.3. Problem wypełniania luk w procedurze współdziałania; 1.3.1.4. Sądowa kontrola aktów zajęcia stanowiska; 1.3.2. Środki nadzoru dotyczące wadliwych rozstrzygnięć organów jednostek samorządu terytorialnego; 1.3.2.1. Stwierdzenie nieważności; 1.3.2.2. Stwierdzenie nieważności aktu organu j.s.t. w części; 1.3.2.3. Wskazanie na nieistotne naruszenie prawa; 1.3.2.4. Wstrzymanie wykonania aktu; 1.3.2.4.1. Cel i konsekwencje wstrzymania wykonalności; 1.3.2.4.2. Dopuszczalność wstrzymania wykonania aktu w czasie; 1.3.2.4.3. Przesłanki wstrzymania wykonania; 1.3.2.4.4. Dopuszczalność częściowego wstrzymania aktu j.s.t.; 1.3.2.4.5. Skuteczność nadzorczego wstrzymania wykonania aktu w czasie; 1.3.2.4.6. Forma wstrzymania wykonania; 1.3.3. Środki stosowane na wypadek zaniechania wykonywania obowiązków przez samorząd; 1.3.3.1. Charakterystyka ogólna środków nadzoru stosowanych w przypadku zaniechania wykonania obowiązków przez organy j.s.t.; 1.3.3.1.1. Wezwanie do wykonania obowiązku – istota; 1.3.3.1.2. Przesłanki materialne podejmowania działań nadzorczych na wypadek zaniechań organów j.s.t.; 1.3.3.1.3. Termin wkraczania nadzorczego na wypadek zaniechań wykonania obowiązków przez organy j.s.t.; 1.3.3.1.4. Określenie terminu wykonania zaniechanych działań; 1.3.3.1.5. Zarządzenie zastępcze – istota i konsekwencje; 1.3.4. Środki ad personam – personalne dotyczące nadzoru nad organami; 1.3.4.1. Uwagi wstępne; 1.3.4.2. Zawieszenie organów gminy oraz ustanowienie zarządu komisarycznego; 1.3.4.2.1. Podstawy prawne; 1.3.4.2.2. Przesłanki zawieszenia organów j.s.t. i ustanowienia zarządu komisarycznego; 1.3.4.2.3. Postępowanie nadzorcze; 1.3.4.2.4. Zawieszenie organów i ustanowienie zarządu komisarycznego; 1.3.4.2.5. Powołanie komisarza rządowego; 1.3.4.2.6. Prawomocność i wykonalność rozstrzygnięcia nadzorczego; 1.3.4.2.7. Zawieszenie organów j.s.t. i ustanowienie zarządu komisarycznego, powołanie komisarza rządowego na podstawie przepisów szczególnych; 1.3.4.3. Rozwiązanie organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego przed upływem kadencji; 1.3.4.3.1. Podstawy prawne; 1.3.4.3.2. Przesłanki zastosowania środka; 1.3.4.3.3. Rozwiązanie organu stanowiącego j.s.t.; 1.3.4.3.4. Wyznaczenie osoby pełniącej funkcję rozwiązanych organów; 1.3.4.3.5. Prawomocność i wykonalność środka nadzorczego; 1.3.4.4. Odwołanie wójta, zarządu powiatu, zarządu województwa. Wyznaczenie osoby pełniącej funkcję wójta, zarządu powiatu, zarządu województwa; 1.3.4.4.1. podstawy prawne i przesłanki; 1.3.4.4.2. Postępowanie; 1.3.4.4.3. Wyznaczenie „osoby” do pełnienia funkcji organu wykonawczego; 1.3.4.4.4. Prawomocność i wykonalność; 1.4. Kontrola sądowa działań nadzorczych jako wyraz sądowej ochrony samodzielności samorządu terytorialnego; 1.4.1. Uwagi wstępne; 1.4.2. Prawo dostępu do sądu w sprawach dotyczących aktów nadzoru nad samorządem terytorialnym; 1.4.2.1. Zakres działań nadzorczych podlegających kontroli sądu administracyjnego (przedmiot kontroli sądowej); 1.4.2.1.1. Akty nadzoru podlegające zaskarżeniu na podstawie ustaw samorządowych; 1.4.2.1.2. Akty nadzoru podlegające zaskarżeniu na podstawie art. 3 § 2 pkt 7 p.p.s.a.; 1.4.2.2. Zdolność sądowa, zdolność procesowa; 1.4.2.3. Legitymacja skargowa jednostki samorządu terytorialnego; 1.4.2.4. Uchwała (zarządzenie) o wniesieniu skargi; 1.4.3. Prawo do właściwej procedury sądowej (wybrane zagadnienia); 1.4.3.1. Wstrzymanie ex lege wykonalności nieprawomocnego aktu nadzoru; 1.4.3.2. Wstrzymanie wykonania aktu nadzoru; 1.4.3.3. Kontrola rozstrzygnięcia organu nadzoru wydanego w wyniku autokontroli; 1.4.3.4. Termin na wyznaczenie rozprawy, termin do rozpatrzenia sprawy; 1.4.4. Prawo do wyroku; 1.4.4.1. Podstawy uchylenia aktu nadzoru przez sąd administracyjny; 1.4.4.2. Rekonstrukcja wzorca legalnego (zgodnego z prawem) samorządowego aktu prawa miejscowego; 1.4.4.3. Prawo do wykonania wyroku sądowego. Rozdział 2. Kontrola administracyjna w samorządzie terytorialnym: 2.1. Uwagi wprowadzające; 2.2. Kontrola w samorządzie terytorialnym na tle systemu kontroli administracji i jej ogólna charakterystyka; 2.3. Kontrola administracyjna samorządu terytorialnego sprawowana przez podmioty spoza struktur samorządu (tzw. kontrola zewnętrzna); 2.4. Kontrola administracyjna w ramach struktury samorządu terytorialnego (kontrola wewnątrz administracji samorządowej); 2.5. Kontrola wewnętrzna sensu stricto w samorządowych jednostkach organizacyjnych (sygnalizacja problemu); 2.6. Podsumowanie. Rozdział 3. Kontrola zarządcza: 3.1. Ewolucja koncepcji kontroli zarządczej; 3.2. Pojęcie kontroli zarządczej na gruncie regulacji prawnych; 3.3. Pojęcie kontroli zarządczej w nauce prawa; 3.4. Kontrola zarządcza jako kontrola wewnętrzna sensu stricto; 3.5. Architektura kontroli zarządczej; 3.6. Standardy kontroli zarządczej; 3.7. Odpowiedzialność za prawidłowe funkcjonowanie kontroli zarządczej; 3.8. Potrzeba wprowadzenia kontroli zarządczej w strukturach samorządu terytorialnego. Rozdział 4. Kierownictwo w samorządzie terytorialnym: 4.1. Pojęcie i zakres kierownictwa; 4.1.1. Definicja kierownictwa; 4.1.2. Akty kierownictwa i środki kierownictwa; 4.1.3. Odróżnienie kierownictwa od nadzoru, kontroli i koordynacji; 4.1.4. Zjawiska pośrednie – pojedynczy środek kierownictwa; 4.1.5. Skuteczność kierownictwa; 4.1.6. Układy kierownictwa; 4.2. Kierownictwo w układzie makroadministracyjnym; 4.2.1. Uwagi wstępne; 4.2.2. Zależności organizacyjne w samorządzie terytorialnym a decentralizacja i zasada samodzielności; 4.2.3. Zależności organizacyjne w samorządzie terytorialnym a dekoncentracja; 4.2.4. Formy działania administracji publicznej właściwe dla kierownictwa w sferze makroadministracyjnej i w układach pośrednich; 4.2.4.1. Prawo wewnętrzne; 4.2.4.2. Zarządzenia: regulamin organizacyjny; 4.2.4.3. Zarządzenia: inne czynności; 4.2.4.4. Uchwały jako akty kierownictwa; 4.3. Układy pośrednie; 4.3.1. Układ: jednostka samorządu terytorialnego a jednostka organizacyjna; 4.3.2. Układ: jednostka samorządu terytorialnego a spółka; 4.3.3. Układy pośrednie w funkcjonowaniu m.st. Warszawy; 4.3.4. Inne zależności organizacyjne w układach pośrednich w samorządzie terytorialnym; 4.4. Kierownictwo w ramach zespolenia oraz w sytuacjach nadzwyczajnych; 4.4.1. Istota zespolenia w samorządzie terytorialnym; 4.4.2. Kierownictwo w ramach zarządzania kryzysowego; 4.4.3. Kierownictwo w stanie klęski żywiołowej; 4.4.4. Kierownictwo w stanie wyjątkowym i w stanie wojennym; 4.5. Kierownictwo w układzie mikroadministracyjnym; 4.5.1. Podstawa i zakres; 4.5.2. Akty kierownictwa i środki kierownictwa w układzie mikroadministracyjnym; 4.5.2.1. Akty generalne; 4.5.2.2. Akty indywidualne; 4.5.2.3. Miękkie środki kierowania; 4.5.2.4. Kultura stosowania środków kierownictwa. Rozdział 5. Odpowiedzialność polityczna, finansowa, odszkodowawcza, karna (organu, funkcjonariusza i osób piastujących funkcje): 5.1. Odpowiedzialność polityczna organów j.s.t.; 5.1.1. Założenia ustrojowe odpowiedzialności politycznej organów j.s.t.; 5.1.2. Odpowiedzialność polityczna; 5.1.3. Instrumenty odpowiedzialności politycznej organów j.s.t.; 5.1.4. Wotum zaufania; 5.1.5. Absolutorium; 5.1.6. Referendum odwoławcze; 5.1.7. Odpowiedzialność wyborcza; 5.2. Odpowiedzialność administracyjnoprawna (organu, funkcjonariusza i osób piastujących funkcje); 5.2.1. Uwagi wstępne; 5.2.2. Odpowiedzialność organu administracji samorządowej; 5.2.3. Odpowiedzialność administracyjnoprawna funkcjonariusza i osób piastujących funkcje; 5.2.4. Wnioski; 5.3. Odpowiedzialność cywilnoprawna (organu, funkcjonariusza i osób piastujących funkcje); 5.3.1. Odpowiedzialność odszkodowawcza jako podstawowy typ odpowiedzialności cywilnej organu władzy publicznej; 5.3.2. Regulacja odpowiedzialności za szkody wyrządzone działaniem władzy publicznej; 5.3.3. Podstawy i przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej za niezgodne z prawem działania przy wykonywaniu władzy publicznej; 5.3.3.1. Powiązanie prawne regulacji konstytucyjnej z przepisami Kodeksu cywilnego; 5.3.3.2. Wyrządzenie szkody jako okoliczność warunkująca odpowiedzialność władzy publicznej; 5.3.3.3. Zdarzenie niezgodne z prawem i jego powiązanie ze szkodą; 5.3.3.4. Zakres podmiotowy; 5.3.4. Odpowiedzialność z tytułu czynu niedozwolonego określonego w art. 4171 k.c.; 5.3.4.1. Wyrządzenie szkody przez wydanie aktu normatywnego, prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji; 5.3.4.2. Wyrządzenie szkody przez niewydanie orzeczenia lub decyzji albo aktu normatywnego; 5.3.4.3. Względy słuszności; 5.3.5. Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa; 5.3.5.1. Przesłanki regresowej odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych; 5.3.5.2. Procedura dochodzenia odpowiedzialności regresowej. Rozdział 6. Sądowa ochrona samodzielności samorządu terytorialnego: 6.1. Istota samodzielności samorządu terytorialnego jako przedmiotu sądowej ochrony; 6.1.1. Pojęcie samodzielności jednostek samorządu terytorialnego; 6.1.2. Podmiotowość prawna samorządu terytorialnego; 6.1.3. Osobowość prawna samorządu terytorialnego; 6.1.4. Przestrzeń samodzielności samorządu terytorialnego; 6.1.5. Złożoność samodzielności samorządu terytorialnego; 6.2. Istota sądowej ochrony samodzielności samorządu terytorialnego; 6.3. Sądowa ochrona samodzielności samorządu terytorialnego jako gwarancja realizacji jego praw podmiotowych; 6.3.1. Ochrona samodzielności samorządu terytorialnego w postępowaniu przed sądem administracyjnym; 6.3.1.1. Legitymacja do złożenia skargi do sądu administracyjnego na akty nadzoru; 6.3.1.2. Legitymacja do występowania przed sądem administracyjnym w sporach kompetencyjnych i o właściwość; 6.3.1.3. Problem legitymacji do złożenia skargi do sądu administracyjnego na akty lub czynności z zakresu administracji publicznej; 6.3.1.4. Legitymacja w postępowaniu przed sądem administracyjnym „przeciwko” jednostce samorządu terytorialnego; 6.3.2. Legitymacja w postępowaniu przed sądem powszechnym; 6.3.3. Legitymacja w postępowaniu przed sądem karnym; 6.3.4. Legitymacja do uruchomienia postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym; 6.4. Sądowa ochrona samodzielności samorządu terytorialnego jako zasada prawa. Rozdział 7. Kontrola instancyjna i samorządowe kolegia odwoławcze: 7.1. Samorządowe kolegia odwoławcze: pojęcie, geneza i kształtowanie się w czasie ich samodzielności ustrojowej i proceduralnej; 7.1.1. Przesłanki, ustrój i organizacja kolegium odwoławczego przy sejmiku samorządowym, a następnie samorządowego kolegium odwoławczego jako prawna konsekwencja samodzielności gminy; 7.1.2. Wyjaśnienie metody prezentacji problemów badawczych; 7.1.3. Pierwszy etap – byt prawny kolegium odwoławczego przy sejmiku samorządowym od wprowadzenia go do porządku prawnego i reaktywacji gminy z dniem 27.05.1990 r. po wejście w życie ustawy o samorządowych kolegiach odwoławczych , tj. do dnia 6.12.1994 r.; 7.1.3.1. Podstawy konstytucyjne samorządu terytorialnego; 7.1.3.2. Decentralizacja i samodzielność gminy; 7.1.3.3. Decentralizacja wobec instytucji jurysdykcji administracyjnej; 7.1.3.4. Samodzielność ustrojowa kolegium odwoławczego przy sejmiku samorządowym; 7.1.4. Drugi etap – od wejścia w życie ustawy o samorządowych kolegiach odwoławczych z dniem 6.12.1994 r. do czasu reformy administracji publicznej 1998/1999 z dniem 1.01.1999 r.; 7.1.4.1. Otoczenie konstytucyjne i ustawowe samorządowych kolegiów odwoławczych; 7.1.4.2. Następstwo prawne. Poszerzenie zakresu orzekania samorządowych kolegiów odwoławczych o sprawy cywilne – wykorzystanie niezależności ustrojowej SKO w kierunku organu quasi-sądowego (trybunału administracyjnego); 7.1.4.3. Pozostałe regulacje ustrojowe i proceduralne: SKO jako państwowe jednostki budżetowe, organy kolegium, niezależność kolegium jako funkcja niezależności przewodniczącego i niezależności członków kolegium, analiza więzów organizacyjnych SKO z sejmikiem i Prezesem Rady Ministrów, kolegium jako niezależny organ administracji państwowej (ale nie rządowej); 7.1.5. Trzeci etap – nowelizacja statusu SKO po wprowadzeniu trzystopniowego samorządu terytorialnego do dzisiaj z uwzględnieniem problematyki zmian Kodeksu postępowania administracyjnego w zakresie dwuinstancyjności postępowania administracyjnego i holistycznego miejsca SKO w systemie administracji publicznej i ewentualnie sądownictwa administracyjnego; 7.1.5.1. Podstawy konstytucyjne, otoczenie prawne i aksjologiczne; 7.1.5.2. Przyczyny i kierunek nowelizacji ustawy o samorządzie terytorialnym. Właściwość miejscowa, rzeczowa i instancyjna SKO. Specyfika samodzielności proceduralnej SKO; 7.1.5.3. Rozwiązania ustrojowo-organizacyjne dotyczące organów i członków SKO. Redefinicja statusu i charakteru prawnego kolegium jako organu administracyjnego; 7.1.5.4. Niezależność SKO wobec nadzoru Prezesa Rady Ministrów – ustawa z 25.11. 2004 r. o zmianie ustawy o samorządowych kolegiach odwoławczych; 7.1.6. Podsumowanie; 7.2. Postępowanie przed kolegiami odwoławczymi przy sejmikach samorządowych; 7.2.1. Organizacja i właściwość kolegiów odwoławczych; 7.2.2. Postępowanie przed kolegium odwoławczym; 7.3. Postępowanie przed samorządowymi kolegiami odwoławczymi; 7.3.1. Organizacja samorządowych kolegiów odwoławczych; 7.3.2. Właściwość samorządowych kolegiów odwoławczych; 7.3.3. Właściwość prezesa samorządowego kolegium odwoławczego; 7.3.4. Wyłączenie właściwości samorządowego kolegium odwoławczego i jego prezesa; 7.3.5. Zasady działania samorządowych kolegiów odwoławczych. Rozdział 8. Mediacje administracyjne: 8.1. Istota mediacji administracyjnych w samorządzie terytorialnym; 8.2. Aksjologiczne uwarunkowania mediacji w praktyce działania organów samorządu terytorialnego; 8.3. Zakres mediacji administracyjnych; 8.4. Organ administracji samorządowej jako uczestnik mediacji; 8.5. Mediator w mediacjach administracyjnych; 8.6. Procedura stosowania mediacji administracyjnych; 8.7. Mediacje administracyjne – w kierunku egalitarnej komunikacji. Rozdział 9. Transformacja cyfrowa: 9.1. Wprowadzenie; 9.2. Pojęcie transformacji cyfrowej i jej uwarunkowania prawne; 9.2.1. Pojęcie transformacji cyfrowej; 9.2.2. Regulacja transformacji cyfrowej w Unii Europejskiej; 9.3. Elektroniczne usługi administracji publicznej; 9.3.1. Regulacje prawne usług; 9.3.2. Pojęcie usług i ich rodzaje a zadania publiczne; 9.3.3. Rozwój elektronicznych usług publicznych; 9.3.4. Uwierzytelnianie (usługi zaufania, podpis osobisty, profil zaufany); 9.3.5. Platformy elektroniczne i portale dostępowe; 9.3.6. Elektroniczne zarządzanie dokumentacją; 9.3.7. Doręczenia elektroniczne; 9.3.8. Rejestry i systemy informacyjne a zadania samorządu terytorialnego (interoperacyjność); 9.3.9. Dostępność cyfrowa stron internetowych; 9.4. Cyberbezpieczeństwo w jednostkach samorządu terytorialnego; 9.4.1. Samorząd terytorialny wobec cyberzagrożeń; 9.4.2. Cyberbezpieczeństwo i incydenty – uwagi terminologiczne; 9.4.3. Regulacja cyberbezpieczeństwa jednostek samorządu terytorialnego; 9.4.4. Perspektywy; 9.5. Inteligentny rozwój samorządu terytorialnego; 9.5.1. Nowe ujęcie innowacji w jednostkach samorządu terytorialnego; 9.5.2. Strategie, plany i programy rozwoju inteligentnych miast i wsi; 9.5.3. Korzyści i zagrożenia związane z inteligentnym rozwojem jednostek samorządu. Rozdział 10. Kreatywne wykorzystywanie zasobów. Drony, elektromobilność: 10.1. Kreatywność; 10.2. Rozwój w warunkach ograniczonych zasobów; 10.3. Prawna regulacja bezzałogowych statków powietrznych; 10.4. Lotnictwo cywilne i lotnictwo państwowe; 10.5. Drony – zagadnienia terminologiczne; 10.6. Kategorie lotów i klasy bezzałogowych statków powietrznych; 10.7. Loty z kategorii „otwartej”; 10.8. Loty z kategorii „szczególnej”; 10.9. Rejestracja operatorów, wymagane kompetencje pilotów; 10.10. Strefy geograficzne i koncepcja U-space; 10.11. Rozwój elektromobilności i infrastruktury paliw alternatywnych jako obszar kreatywnego zarządzania zasobami w samorządzie; 10.12. Kontekst polityki rozwoju i postulat spójności działań; 10.13. Rola samorządów w realizacji strategicznych celów w obszarze elektromobilności; 10.14. Rozwój infrastruktury ładowania pojazdów niskoemisyjnych; 10.15. Modernizacja floty użytkowanych pojazdów; 10.16. Kompetencje samorządów w zakresie ustanawiania szczególnych zasad użytkowania pojazdów niskoemisyjnych w ruchu drogowym; 10.17. Podsumowanie. Rozdział 11. Wyzwania stojące przed samorządem terytorialnym: 11.1. O potrzebie i przyczynach zmian w samorządzie terytorialnym; 11.2. Wyzwania o charakterze wewnątrzpaństwowym; 11.2.1. Wyzwania demograficzne; 11.2.2. Wyzwania terytorialne; 11.2.3. Wyzwania w zakresie władztwa ustrojowego; 11.2.4. Wyzwania w zakresie władztwa zadaniowego; 11.2.5. Wyzwania w zakresie władztwa finansowego; 11.2.6. Wyzwania w zakresie władztwa personalnego. Profesjonalizacja kadr samorządowych; 11.2.7. Polityzacja samorządu – wyzwanie do usamodzielnienia się samorządu terytorialnego od nadmiernego wpływu partii politycznych. Rozdział 12. Zewnętrzne i wewnętrzne problemy samorządu terytorialnego w świetle aktualnych wyzwań oraz ich możliwe rozwiązania: 12.1. Uwagi wstępne; 12.2. Polityzacja samorządu terytorialnego; 12.3. Kapitał ludzi i przywództwo; 12.4. Funkcje i kompetencje kierownicze; 12.5. Motywacja służby publicznej; 12.6. Transformacja cyfrowa; 12.7. Automatyzacja procesów decyzyjnych; 12.8. Dodatkowe źródła dochodów; 12.9. Zaangażowanie obywatelskie; 12.10. Kultura administracyjna; 12.11. procesy i procedury administracyjne; 12.12. Zdolność administracyjna; 12.13. Reformy; 12.14. Zmiana organizacyjna; 12.15. Transfer obcych rozwiązań. Rozdział 13. Doktrynalne podstawy samorządu terytorialnego w państwach UE: 13.1 Wprowadzenie; 13.2. Internacjonalizacja prawa; 13.3. Kształtowanie się wspólnej aparatury pojęciowej; 13.4. Modelowe rozwiązania; 13.4.1. Samodzielność samorządu; 13.4.2. Reformowanie samorządu; 13.4.3.Legitymizacja samorządu; 13.5. Podsumowanie. Podsumowanie. Informacja o Stowarzyszeniu KOPIPOL.