Bibliografia, orzecznictwo na stronach 274-285.

Zawiera: Wykaz skrótów. Słowo wstępne. Część I. W kręgu problemów filozofii prawa Rozdział 1. Wybrane zagadnienia metodologiczne prawoznawstwa. Status Akademicki teorii i filozofii prawa. Teoria i filozofia prawa w strukturze nauk prawnych. Kształtowanie się metodologicznego statusu prawoznawstwa. Filozofia a teoria prawa. Pojęcie zjawiska prawnego i płaszczyzny badania prawa. Spór o metodę w teorii i filozofii prawa. Rozdział 2. Prawo a inne porządki normatywne. Charakterystyka porządków normatywnych jako systemów norm. Prawo jako unikalny porządek normatywny. Antropologiczne koncepcje genezy zjawiska prawa. Związek walidacyjny a związek treściowy oraz funkcjonalny prawa i moralności. Problematyka aksjologicznej oceny prawa i prawoznawstwa. Rozdział 3. Pozytywistyczne a niepozytywistyczne koncepcje prawa. Filozofie, szkoły prawa a pozytywistyczne i niepozytywistyczne filozofie prawa. Pozytywizm analityczny – prawo jako rozkaz i czysta teoria prawa. Pozytywizm wyrafinowany. Koncepcje prawa ponadustawowego Gustava Radbrucha. Interakcyjna teoria prawa Lona L. Fullera. Nowa teoria prawa naturalnego Johna Finnisa. Zintegrowana koncepcja prawa Ronalda Dworkina. Realizm prawniczy. Psychologiczna teoria prawa Leona Petrażyckiego. Prawo jako działanie komunikacyjne i teorie argumentacji prawniczej: nowa retoryka Chaïma Perelmana. Komunikacyjna wizja prawa Jürgena Habermasa. Teoria argumentacji prawniczej Roberta Alexy’ego. Autopojeza i autarkiczność prawa. Część II. Zagadnienia teorii normy prawnej. Rozdział 1. Norma prawna jako wypowiedź językowa. Norma prawna jako przedmiot badań. Juryslingwistyka. Język prawa jako profesjolekt. Dyrektywy i sposoby ich wysławiania. Język prawny jako opis świata możliwego. Język prawny i prawniczy. Teoria performatywów Johna L. Austina. Nieostrość języka prawnego i sposoby jej redukcji. Rozdział 2. Wybrane zagadnienia legisprudencji. Pojęcie legisprudencji. Powstawanie – tworzenie – stanowienie prawa. Sposoby tworzenia prawa. Modele i typy tworzenia prawa. Etapy tworzenia prawa. Podstawowe cechy polskiego procesu legislacyjnego. Rozdział 3. Lingwistyczna a nielingwistyczna koncepcja normy prawnej. Przepis prawa a norma prawna w świetle koncepcji Zygmunta Ziembińskiego. Koncepcja translacji normatywnej. Struktura normy prawnej jako wypowiedzi językowej. Nielingwistyczna koncepcja normy prawnej. Część III. Zagadnienia teorii wykładni prawa. Rozdział 1. Prawo jako zjawisko interpretacyjne. Prawo jako zjawisko interpretacyjne. Wykładnia prawa a wykładnia prawnicza. Interpretacja, egzegeza, hermeneutyka. Teoria wykładni prawa a teorie wykładni prawa: opisowe i normatywne. Problematyka znaczenia w wykładni prawa. Wykładnia in abstracto i in concreto. Rozdział 2. Polska tradycja interpretacyjna na tle kultury prawa stanowionego. Ogólna charakterystyka polskiej teorii wykładni prawa. Wykładnia klaryfikacyjna (sensu stricto), derywacyjna (sensu largo) a interpretacja humanistyczna (largissimo sensu). Ewolucja polskiej teorii wykładni prawa. Tradycyjna teoria wykładni prawa Eugeniusza Waśkowskiego. Socjologiczna teoria wykładni Sawy Frydmana. Spór o paradygmat wykładni: clara non sunt interpretanda i omnia sunt interpretanda. Współczesne kierunki badań. Rozdział 3. Semantyczo-intensjonalny model wykładni Jerzego Wróblewskiego. Teoria semantyczna wykładni jako teoria klaryfikacyjna. Wykładnia świadoma i nieświadoma. Dyrektywy sensu. Metody wykładni prawa i reguły preferencji. Status inferencji prawniczej. Znaczenie modelu wykładni J. Wróblewskiego w polskiej nauce i praktyce prawniczej. Rozdział 4. Derywacyjna koncepcja wykładni Macieja Zielińskiego. Wykładnia derywacyjna jako koncepcja pragmatyczna, analityczna i walidacyjna. Właściwości wysłowienia norm. Przepis – wyrażenie normokształtne – norma prawna. Holistyczność wykładni. Walidacyjno-derywacyjny model wykładni Leszka Leszczyńskiego. Rozdział 5. Empiryczne koncepcje wykładni prawa. Modelowanie a generowanie teorii wykładni prawa. Empiryczne analizy wykładni. Decyzyjne i kognitywne uwarunkowania wykładni prawa. Orientacyjność wykładni prawa. Część IV. Zagadnienia teorii stosowanie prawa. Rozdział 1. Stosowanie prawa na tle fenomenu prawa. Decyzyjność procesu stosowania prawa. Ideologie stosowania prawa. Fazy procesu stosowania prawa. Sądowe a administracyjne stosowanie prawa. Stosowanie prawa w niedemokratycznych systemach politycznych. Rozdział 2. Modele stosowania prawa. Aksjologia stosowania prawa. Sylogistyczne a argumentacyjne modele stosowania prawa. Subsumcyjny model stosowania prawa. Decyzyjny model stosowania prawa. Argumentacyjny model stosowania prawa. Precedensowy model stosowania prawa i jego ewolucja w kulturze common law. Rozdział 3. Władza aplikacyjna w ewolucji kultury prawa stanowionego. Stosowanie prawa a problem multicentryczności systemu prawa. Koncepcja prawa responsywnego. Koncepcja aktywizmu sędziowskiego i sędziowskiej wstrzemięźliwości. Stosowanie prawa a postulat demokracji deliberatywnej. Wykaz literatury powołanej. Noty o autorach.

Współfinansowanie: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego (Warszawa).