Bibliogr. s. 193-202

Zawiera: 1. Podstawy teoretyczne koncepcji klastrów: 1.1. Klastry a inicjatywy klastrowe i organizacje klastrowe; 1.2. Źródła koncepcji klastra w naukach ekonomicznych; 1.3. Klastry jako geograficznie skoncentrowane struktury sieciowe; 1.4. Klastry jako element regionalnych i branżowych systemów innowacji; 1.5. Koopetycja, czyli jednoczesna konkurencja i kooperacja w klastrach; 1.6. Kształtowanie łańcuchów wartości w klastrach; 1.7. Polityka wspierania klastrów; 1.8. Znaczenie klastrów dla konkurencyjności firm i gospodarki; 1.8.1. Wpływ klastrów na konkurencyjność w ujęciu mikroekonomicznym (z perspektywy pojedynczego przedsiębiorstwa); 1.8.2. Wpływ klastrów na konkurencyjność w ujęciu mezoekonomicznym (korzyści odnoszone z punktu widzenia rozwoju branży lub gospodarki regionu); 1.8.3. Wpływ klastrów na konkurencyjność w ujęciu makroekonomicznym; 1.9. Internacjonalizacja jako nowy etap rozwoju klastrów. 2. Ewaluacja klastrów – definicja, znaczenie i zakres: 2.1. Definicja ewaluacji i zakres badań ewaluacyjnych; 2.2. Wyzwania dla ewaluacji klastrów jako kategorii wpisującej się w nauki regionalne (regional science); 2.2.1. Klastry jako narzędzia badania, przedmiot poznania i narzędzie działania; 2.2.2. Ewaluacja klastrów jako kategorii regionu ekonomicznego; 2.2.3. Ewaluacja a granice klastrów – ujęcie geograficzne i branżowe; 3.2. Klasyfikacje klastrów a systemy ewaluacyjne; 2.3.1. Kryteria klasyfikacji klastrów; 2.3.2. Klasyfikacja klastrów ze względu na znaczenie innowacji; 2.3.3. Klasyfikacja klastrów bazująca na ocenie stopnia świadomości podmiotów o przynależności do klastra; 2.4. Systemy oceny klastrów; 2.5. Potrzeba ewaluacji klastrów; 2.6. Różnice w ewaluacji klastrów w zależności od celu i zakresu; 2.7. Główni aktorzy w procesie ewaluacji klastrów; 2.8. Metody i mierniki ewaluacji a efektywność działania klastra; 2.9. Ewaluacja poziomu umiędzynarodowienia klastra; 2.9.1. Ocena korzyści związanych z internacjonalizacją inicjatyw klastrowych; 2.9.2. Ewaluacja klastrów jako czynnika zwiększającego atrakcyjność inwestycyjną lokalizacji dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ); 2.10. Znaczenie ewaluacji inicjatyw klastrowych dla polityki wspierania klastrów; 2.10.1. System ewaluacji jako warunek skuteczności publicznego wsparcia klastrów; 2.10.2. Ewaluacja klastrów w kontekście inteligentnych specjalizacji regionalnych; 2.10.3. Koncentracja wsparcie UE na doskonałych klastrach. 3. Definicja ewaluacji i zakres badań ewaluacyjnych: 3.1. Ewaluacja dotycząca koncentracji branż, mająca na celu rozróżnienie między klastrami i inicjatywami klastrowymi; 3.2. Ewaluacja klastrów za pomocą modelu diamentu przewag konkurencyjnych M. E. Portera; 3.3. Modyfikacje metod ewaluacji klastrów za pomocą modelu diamentu przewag konkurencyjnych M. E. Portera; 3.3.1. Metodologia GEM (Groundings – Enterprises - Markets); 3.3.2. Model KLI (Knowledge – Learning - Intelligence); 3.4. Procesy innowacyjne w klastrach i ewaluacja innowacyjności struktur klastrowych; 3.4.1. Ocena znaczenia klastrów dla innowacyjności gospodarki i przedsiębiorstw; 3.4.2. Ewaluacja innowacyjności klastrów za pomocą badań ankietowych; 3.5. Metoda ewaluacji klastrów bazująca na analizie powiązań między branżami (input/output); 3.6. Ekspercka metoda ewaluacji klastrów bazująca na analizie studiów przypadku, z wykorzystaniem pogłębionych wywiadów z przedsiębiorcami oraz ekspertami; 3.7. Metoda ewaluacji klastrów wykorzystująca szacowanie kapitału społecznego i intensywność komunikacji; 3.8. Wielosektorowa analiza jakościowa (multi-sectoral qualitative analysis, MSQA); 3.9. Benchmarking klastrów. 4. Propozycja systemu ewaluacji klastrów – przykłady wskaźników oceny inicjatyw klastrowych: 4.1. Założenia do systemu ewaluacji klastrów; 4.2. Koncentracja geograficzna branży; 4.3. Ewaluacja wielkości i zasobów klastra, z uwzględnieniem poziomu jego dojrzałości; 4.4. Ewaluacja dynamiki klastra – trendy w zakresie zmiany pozycji konkurencyjnej; 4.5. Ewaluacja procesów w klastrze – aktywność członków inicjatywy klastrowej; 4.6. Ewaluacja działalności innowacyjnej klastra; 4.7. Ewaluacja otoczenia instytucjonalnego klastra; 4.8. Ewaluacja stopnia internacjonalizacji klastra; 4.9. Ewaluacja znaczenia klastrów dla konkurencyjności gospodarki regionu; 4.10. Ocena znaczenia klastrów dla zrównoważonego rozwoju; 4.11. Ewaluacja skuteczności polityk klastrowych; 4.11.1. Ocena przydatności polityki klastrowej w zależności od przyjętej doktryny ekonomicznej; 4.11.2. Metody ewaluacji polityk klastrowych; 4.11.3. Przykłady badań empirycznych mających na celu ewaluację skuteczności polityki klastrowej; 4.11.4. Znaczenie trwałości projektów realizowanych w ramach polityki wspierania klastrów. 5. Prezentacja klastrów lotniczych w Polsce i USA z punktu widzenia informacji potrzebnych do efektywnej ich ewaluacji: 5.1. Klaster Dolina Lotnicza w Polsce; 5.1.1. Historyczne uwarunkowania powstania klastra lotniczego w południowo-wschodniej Polsce; 5.1.2. Prezentacja Stowarzyszenia Grupy Przedsiębiorców Przemysłu Lotniczego Dolina Lotnicza; 5.1.3. Stowarzyszenie Dolina Lotnicza – struktura, wizja i cele działania; 5.1.4. Współpraca Stowarzyszenia Dolina Lotnicza z sektorem nauki i edukacji oraz instytucjonalne formy wsparcia dla klastra; 5.1.5. Typ, faza cyklu życia oraz efektywność działania organizacji klastrowej Dolina Lotnicza; 5.2. Prezentacja klastra lotniczego w stanie Washington, USA; 5.2.1. Podstawowe dane dotyczące klastra lotniczego w stanie Washington, USA; 5.2.3. Podstawowe charakterystyki organizacji klastrowej w regionie Spokane; 5.2.4. Cele działania organizacji klastrowej w regionie Spokane oraz wzrost jego rozpoznawalności; 5.2.5. Zwiększenie liczby firm lotniczych i kontraktów dla nich w regionie Spokane; 5.2.6. Tworzenie nowych miejsc pracy w przemyśle lotniczym – pozyskiwanie umów i kontraktów dla firm z regionu Spokane; 5.2.7. Analiz podstawowych cech organizacji klastrowej w regionie Spokane; 5.3. Specyfika ewaluacji klastrów w obszarze przemysłu lotniczego; 5.3.1. Metody i mierniki oceny klastrów lotniczych; 5.3.2. Ewaluacja działania klastrów – ocena skuteczności i efektywności; 5.3.3. Obszary i wskaźniki ewaluacji efektywności klastrów lotniczych – analiza informacji pozyskanych podczas badań w klastrze Dolina Lotnicza i klastrze lotniczym w stanie Washington; 5.3.4. Propozycja systemu wskaźników ewaluacji efektywności klastrów w obszarze przemysłu lotniczego – na podstawie badań klastrów lotniczych w Polsce i USA. Podsumowanie i wnioski. Bibliografia.