Bibliogr. s. 180-200. Indeks.

Zawiera: Część I. Wybrane teorie i mechanizmy agresji - zagadnienia podstawowe. 1. Czym jest agresja? Podstawowe pytania dotyczące agresji: Agresja (aggression) - co to jest?; Czy agresję można wypreparować z motywów? Motywy agresji; Czy oprócz ofiary cierpi także agresor?; Czy agresja jest równa agresji?; Agresja: emocje czy rozum?; Czy można uporządkować przejawy i formy agresji? Jakie są wymiary agresji?; W jakich zachowaniach może wyrażać się agresja?; Czy agresja, przymus i przemoc to to samo?; Czy agresja jest tym samym co agresywność?; Jakie są kierunki poszukiwań mechanizmu agresji?. 2. Podstawowe teorie i mechanizmy powstawania agresji: Biologiczne teorie agresji; Agresja w ujęciu etologicznym; Agresja ujmowana na gruncie teorii ewolucji - stanowisko socjobiologii; Agresja z perspektywy genetyki behawioralnej - problem dziedziczenia. 3. Psychologiczne koncepcje agresji: Agresja jako destrukcyjny instynkt; Agresja jako popęd ukierunkowany na cel a teoria frustracji - agresji; Rola negatywnych afektów w regulacji agresji; Agresywne skrypty a przetwarzanie informacji społecznych; Uczenie się agresji: rola wzmocnienia i naśladownictwa; Agresja jako przymuszający wpływ społeczny; Ogólny interakcyjny model agresji; Agresja jako zjawisko biopsychospołeczne. Część II. Podstawowe problemy badań nad agresją i jej uwarunkowaniami. 4. Wybrane problemy badań nad agresją: obszary, strategie i narzędzia pomiaru: Problemy dotyczące wyznaczników obszaru badawczego i integracji uzyskanych rezultatów; Metody badania agresji - podział i charakterystyka wybranych narzędzi pomiaru; Wybrane metody badań nad agresją. 5. Uwarunkowania agresji wśród młodzieży: Wybrane uwarunkowania agresji jako zjawiska biopsychospołecznego; Czynniki chroniące i czynniki ryzyka powstawania agresji w okresie dojrzewania; Uwarunkowania socjodemograficzne agresji - mit czy rzeczywistość?; Oddziaływania rodzicielskie jako uwarunkowania agresji u dzieci i młodzieży; Sprawca i ofiara - dwie strony tego samego problemu? Uwarunkowania podmiotowe i społeczne wchodzenia w rolę sprawcy i ofiary. 6. Etapy i ścieżki w rozwoju agresywności - propozycja modelu badawczego i jego weryfikacji: Prezentacja modelu; Weryfikacja modelu i kierunki modyfikacji; Rezultaty badań własnych: nowe zjawiska i kierunki dalszych poszukiwań. Część III. Przejawy agresji - ponadczasowe problemy i nowe wyzwania. 7. Zachowania agresywne - klasyczna klasyfikacja zjawiska: Podział zachowań agresywnych; Uwarunkowania społecznej akceptacji zachowań agresywnych. 8. Przejawy zachowań agresywnych w kontekście interakcji społecznych - stary problem, nowe formy: Asertywność - technika obrony granic, strategia komunikacji, postawa czy agresja akceptowana społecznie?; Cyberbullying - przemoc grupowa w nowej odsłonie; Mobbing - przemoc ukryta w zasadach grupy. 9. Formy agresji na przestrzeni życia jednostki - agresja w późnej dorosłości: Zachowania agresywne starzejących się osób i problemy z ich pomiarem; Przyczyny agresji seniorów w perspektywie neuropsychologicznej i teorii pomyślnego starzenia się; Zachowania agresywne wobec seniorów; Zachowania agresywne w małżeństwach w okresie późnej dorosłości; Problemy agresywności i agresji w starości jako biała plama w badaniach i dyskursie społecznym.

Współfinansowanie: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy ; Uniwersytet Zielonogórski