Bibliogr. s. 254-284.

Zawiera: Wprowadzenie; I SPECYFIKA ADOLESCENCJI WE WSPÓŁCZESNYM ŚWIECIE: 1. Czym jest dorastanie?. 2. Młodzież jako grupa społeczna – szanse i zagrożenia. 3. Potrzeby i zadania stadium adolescencji: 3.1. Potrzeby psychiczne młodzieży; 3.2. Zadania rozwojowe adolescencji. BLOK EKSPERCKI: Świat i młodzi, świat młody – perspektywa socjologia i teologia. 4. W jaki sposób nastolatek spostrzega siebie i swoje ciało? 5. Kryzys adolescencyjny: istota i przebieg: 5.1. Formowanie tożsamości; 5.2. Konteksty rozwoju tożsamości. 6. Autodestruktywność i współwystępowanie zachowań problemowych jako odpowiedź na kryzys adolescencyjny. BLOK EKSPERCKI: Próbując zrozumieć zachowania nastolatków… - perspektywa psychologa rozwojowego. 7. Problemy współczesnej młodzieży w doniesieniach z badań: 7.1. Fizjologia układu nerwowego; 7.2. Ocena siebie- ocena ciała; 7.3. Młodzi a media; 7.4. Zdrowie psychiczne nastolatków; Podsumowanie. II ZABURZENIA ODŻYWIANIA I NIEPRAWIDŁOWE ZACHOWANIA JEDZENIOWE: 1. Czym są zaburzenia odżywiania? 2. Klasyfikacja, diagnoza, rozpowszechnienie, leczenie: BLOK EKSPERCKI: Trudności diagnostyczne – perspektywa psychoterapeuty. 2.1. Jadłowstręt psychiczny; 2.2. Bulimia psychiczna; 2.3. Zespół jedzenia kompulsyjnego; 2.4. Zaburzenie polegające na ograniczaniu/unikaniu jedzenia; 2.5. Ortoreksja psychiczna; 2.6. Dysmorfia mięśniowa; 2.7. Diabulimia. 3. Uwarunkowania i mechanizm (nie)jedzenia: 3.1. Czynniki biofizjoloficzne; BLOK EKSPERCKI: „Drugi mózg” (oś jelita – mózg) – perspektywa neuropsychologa. 3.2. Czynniki społeczne; 3.3. Czynniki kulturowe. 4 Problemy jedzeniowe i spostrzeganie ciała poprzez młodzież w doniesieniach z badań; Podsumowanie. III SAMOUSZKODZENIA UMIARKOWANE: 1. Czym są samookaleczenia?. 2. Klasyfikacja, diagnoza i rozpowszechnienie samookaleczeń. 3. Różnicowanie samookaleczeń i samobójstw. 4. Okaleczanie ciała a płeć. BLOK EKSPERCKI: Autodestruktywność młodzieży – perspektywa seksuologa. 5. Zrozumieć osobę okaleczającą się: 5.1. Motywy i funkcje samookaleczeń. BLOK EKSPERCKI: Gdy ciało się zmienia – perspektywa psychoterapeuty. 5.2. Bio-psycho-kulturowo-społeczny model wyjaśniania samookaleczeń; Podsumowanie. IV ZABURZENIA UŻYWANIA ALKOHOLU: 1. Alkohol, napoje energetyczne, upijanie się – ustalenia terminologiczne. 2. Używanie alkoholu i psychodrinków – epidemiologia w świetle wyników badań. 3. Diagnoza i różnicowanie różnych wzorów picia alkoholu. 4. Uwarunkowania oraz mechanizm zaburzenia używania alkoholu: 4.1. Determinanty zaburzeń używania alkoholu; 4.2. Mechanizmy rozwoju uzależnienia i powstania głodu alkoholowego. 5. Somatyczne i psychospołeczne funkcjonowanie osób z zaburzeniami używania alkoholu: 5.1, Skutki somatyczne; 5.2. Skutki psychospołeczne. BLOK EKSPERCKI: Młodzi i alkohol – perspektywa psychoterapeuty. 6. Zrozumieć osobę uzależnioną i jej bliskich. 7. Leczenie i psychoterapia zaburzeń używania alkoholu. 8. Używanie alkoholu w doniesieniach z badań; Podsumowanie. V ZABURZENIA UŻYWANIA SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH: 1. Narkotyki i paranarkotyki – ustalenia terminologiczne. 2. Epidemiologia w świetle wyników badań. 3. Diagnoza i różnicowanie. 4. Uwarunkowania i fazy przyjmowania narkotyków i paranarkotyków: 4.1. Determinanty sięgania po narkotyki i paranarkotyki; BLOK EKSPERCKI: Młodzi i narkotyki oraz dopalacze – perspektywa profilaktyka. 4.2. Mechanizm i fazy uzależnienia narkotycznego. 5. Konsekwencje używania narkotyków i paranarkotyków: 5.1. Funkcjonowanie somatyczne; 5.2. Funkcjonowanie psychiczne; 5.3. Funkcjonowanie społeczne. 6. Leczenie i psychoterapia. BLOK EKSPERCKI: Nastolatek w poradni profilaktyki i leczenia uzależnień – perspektywa terapeuty. 7. Narkotyki i dopalacze w świetle wyników badań; Podsumowanie. V PREWENCJA ZACHOWAŃ AUTODESTRUKTYWNYCH: 1. Wprowadzenie. 2. Prewencja w obrębie instytucji – ujęcie systemowe. 3. Poziom międzyinstytucjonalny. 4. Poziom instytucji: 4.1. Rola dorosłych opiekunów: nauczycieli i innych pracowników szkoły; 4.2. Rola osób pierwszego kontaktu. Zespół kryzysowy; 4.3. Psychoedukacja personelu i młodzieży szkolnej; 4.4.Postepowanie na terenie szkoły. Od obserwacji sygnałów ostrzegawczych do interwencji; 4.5. Procedura postepowania na terenie szkoły. 5. Poziom relacji wychowawca – uczeń: 5.1. Szczególne znaczenie relacji międzyludzkiej; 5.2. Postawa wobec nastolatka przejawiającego zachowania autodestruktywne. 6. Poziom osobisty dorosłego opiekuna młodzieży. Zakończenie; Literatura; Notki o autorkach; Materiały pomocnicze.